Texelsche Courant van Zaterdag 11 Oct. 1930.
TWEEDE BLAD
Texelsche Berichten
Uit ons Zondagsblad.
Een buitengewoon geslaagde serie fo
to's kon vandaag in het Zondagsblad
worden opgenomen. Van Texel een aardig
kiekje van de Dennen.
We ontvingen van abonnees voor ons
Zondagsblad nog een paar foto's. Harte
lijk dank! Opname volgt zoo spoedig mo
gelijk.
Voor patronen van op de vrouwenpa
gina voorkomende modellen, wende men
zich steeds tot Boekhandel Parkstraat.
Leest u ook ons nieuwe vervolgver
haal, „Venetiaansche liefde", van P. Del-
lo Fiardaliso?
De foto's van de R 101, het veronge
lukte luchtschip, hebben zeker uw volle
belangstelling.
Vraagt, wanneer u zich denkt te abon-
neeren, eens een proefnummer aan.
Kerknieuws.
Ds. J. A. Raabe, vroeger Ned. Herv.
predikant alhier, thans te Winschoten,
heeft een beroep ontvangen naar Hijker-
smilde (Drente.)
Over Texels Vogeltrekstation.
Nergens in Europa zoo'n gunstig
plekje als de Noordpunt van
Texel. Een internationale ver
plichting.
In ,,De Levende Natuur" schrijft Dr.
Thijsse over de plannen tot stichting van
een vogeltrekstation op Texel.
Het zal niet alleen een „trekstation"'
zijn, dat een opsomming geeft van de vo
gels die gaan en komen en van de meteo
rologische omstandigheden, waaronder dit
gebeurt (zooals Giitke dat deed op Hel
goland), maar ook een onderzoek instel
len naar de voedingsvoorwaarden, naar
de broedvogels van de Noordzee-eilanden,
de omstandigheden, waaronder de jongen
opgroeien, enz. Op groote schaal zullen
vogels worden gevangen, vrij gelaten en
nog eens gevangen, hetzij om eenvoudig
hun gangen na te gaan, hetzij voor krop-
onderzoek, waarvoor de vogel niet ge
dood behoeft te worden.
Eigenlijk is het een internationale ver
plichting, geeft Dr. Thijsse te kennen. In
heel Europa is voor de vestiging van een
ornithologisch station geen plaats aan te
wijzen, zoo gunstig gelegen, als de
Noordpunt van Texel.
A. Burdet, zijn films en zijn verdiensten.
De vogelfilms van de heer A. Burdet,
voor een groot deel op Texel opgeno
men, hebben niet alleen in ons land maar
ook tot ver daarbuiten de aandacht ge
trokken en algemeen bewondering ge
wekt.
Naai- aanleiding van A. Burdet's be
noeming tot eere-lid van de Ornitholo
gische Vereenigilng (in haar de vorige
maand op - T e x e 1 gehouden algemeene
vergadering) laat dr. Jac. P. Thijsse in
„De Levende Natuur" zijn jegens de Ne
derlandsche vogelkunde onschatbare ver
diensten uitkomen: Wij gelooven niet,dat
eenig land ter wereld kan bogen op een
fotografisch film-archief van zoo groote
omvang en zoo groote waarde als dat,
door Burdet verkregen gedurende een
lange reeks jaren van noeste vlijt en
groote toewijding. Omstreeks honderd
soorten van Nederlandsche broedvogels
zijn door hem vereeuwigd in uitgebreide
filmwerken en die bevatten omtrent de be
wegingen en gewoonten der vogels zeer
veel belangrijke gegevens, veel nieuws.
Er zijn nog eenige soorten van vogels
in Nederland, die er in geslaagd zijn,
zijn lens te ontwijken, maar wij verwach
ten wel, dat onze wakkere werker, hun
schuchterheid nog wel zal overwinnen.
Ook reeds door zijn lantarenplaatjes en
stereoscoopplaten bewees Burdet het Ne
derlandsche volle een groote dienst, daar!
voorat door deze steun de propaganda
voor de Ornithologische Vereeniging, de
Ver. tot Bescherming van vogels en de
Ver. tot behoud van Natuurmonumenten!
zoo snel en zoo goed slaagde.
Iets voor U, lezeressen
Naar we uit goede bron vernemen,
wordt overwogen op Texel een afd. van
de „Nederlandsche Vereen, van Huis
vrouwen" te stichten.
Overzicht eierhandel.
Roermond. De handel in versche eieren
was deze week zeer moeilijk, en de prij
zen waren iets lager. De prijsverlaging
heeft evenwel weinig invloed op de af
name, daar de groote importeurs in het
buitenland met koelhuiseileren begonnen
zijn.
Het prijsverschil tusschen versche en
koelhuiseieren is niet groot. Er worden
versche eieren verkocht voor f7.p0 en
koelhuiseieren voor f6.75—7. De produc
tie van versche eieren neemt nog steeds
at.
Bij de Coop. Roermondsche Eiermijn
was de aanvioer 2 miljoen stuks. Kleine
In hooge sferen.
Koning Albert van België is een en
thousiast berg-beklimmer. We zien hem
hier met zijn gids op een bergtop bij de
Kraxeln.
eieren f57; grpote f7.10S.40; een
deneieren f66,50. Deze week wordt
weinig verandering in deze toestand ver
wacht.
Overzicht wol veehandel 28 October.
De Leeuwarder markt was voor scha
pen en lammeren, bestemd voor export,
wel zoo goed en wel prijshoudend. Ook te
Schagen en Sneek was dit het geval.
Zwolle was wei iets flauwer, doch bleef
nog duur. De tsromnger markt was voor
alle soorten wolvee iets trager en nauwe
lijks prijshoudend, terwijl te Rotterdam
Maandag handel en prijzen minderwaren.
Utrecht en Purmerend hadden beide 'n
matige handel.
Op de Friesche markten Leeuwarden en
Sneek waren de fokschapen weer duur,
toch gat eerstgenoemde markt wel een
iets stugger verloop.
Geen opheffing van het kantoor Texel
der Directe Belastingen en Accijnsen.
Zoodra er sprake was van plannen tot
opheffing van diverse Rijksbelastingkan
toren, waaronder ook het kantoor Texel
begrepen zou zijn, heeft de Alg. Texel
sche Middenstandsvereeniging (voorz.I.
Vlessing, secr. C.Q.Oude) in samenwer
king met 't gemeentebestuur en de Kamer
van Koophandel onmiddellijk pogingen in
het werk gesteld, om dat te verhoeden.
Uitvoerig werden de nadeelen uiteen
gezet, welke aan de opheffing verbonden
zouden zijn. Gelukkig niet zonder resul
taat. Dato 9 October werd door het Ge
meentebestuur een schrijven van de Mi
nister van Financiën ter kennifs van het;
bestuur der Alg. Texelsche Middenstands
vereeniging gebracht, waarin werd mee
gedeeld, dat het kantoor Texel niet zal
worden opgeheven. Een hernieuwd onder
zoek had geen nieuwe gezichtspunten
geopend, welke daartoe zouden hebben
moeten leiden.
We zien hieruit weer: de Alg. T. M.,
welke zoo weinig van zich laat hooren;
en zoo weinig op de voorgrond treedt,
zit onder de bedrijven door volstrekt nietl
stil. We mogen aan haar activiteit zeker
voor een groot deel danken, dat het kan
toor van de Rijksontvanger voor Texel
behouden blijft. Wat dit beteekent, heb
ben we al eens uitvoerig verteld. Bravo
Schoolnleuws.
Deelnemers(sters) aan de Esperanto-
jeugd-cursus gelieven zich Maandagmid
dag te 4,15 uur aan de Mulo-school te
vervoegen (zie adv. vorig nummer).
o
Een advertentie in dit nummer kondigt
voor ambachtslieden, etc. een nieuwe tee
kencursus aan.
OUDESCHILD
Wegens storm naar veilige ree.
Vanwege het stormweer der laatste da
gen zocht een tweetal koopvaardijschepen
op de reede van Texel een veilige lig
plaats. Het waren de „Victoria" (Leth-
land) en de „Joh. Rehder" (Duitschland),
beide geladen met hout.
Veevervoer.
Gedurende de laatste week zijn van
Texel verzonden:
17 varkens, 2 koeien, 297 schapen, 5 kal
veren.
Geslaagd.
Mej. A. Kuijper alhier, leerlinge van
mevr. Beukema, Weststraat te den Helder,
slaagde dezer dagen voor coupeuse.
Visscherij.
De garnalenvisscherij is thans weer in
volle gang en de laatste dagen worden
er goede prijzen besteed. De vorige week
werden aangevoerd ruim 9500 Kg. gar
nalen. Evenals vorig jaar is er voor de
wulkenvisscherij niet veel vooruitzicht,
daar de plaats, waar wulken gevischt
moeten worden, nog dik onder d,e mosse
len ligt. Er zijn thans twee Zeeuwsche
vaartuigen in de haven, welke op oesters
visschen op z.g. oesterbedden, die wor
den verpacht. Daar worden dan kleine
oesters op uitgestrooid. Dit is verleden
jaar geschied en de oesters waren best
gegroeid, vandaar dat ze nu weer worden
opgevischt. Deze oesterbedden worden be
werkt voor Zeeuwsche oesterhandelaars
en bevinden zich op de waarden achter
Nieuweschild. De Texelsche Visschers-
vloot is weer uitgebreid met een flinke
tweemast motorkotter „Trijntje Cornelia",
schipper W. v. d. Vis, van Oosterend. Een
mooi schip, voorzien van een 120 P.K.
motor. We wenschen de bemanning een
voorspoedige visscherij met hun nieuwe
schip.
DE WAAL.
Van een trekkende Waterral.
De heer S. M. van der Galiën schrijft
ons:
Uitgeput van bovenmatige inspanning
op de trek, kwam Vrijdagmorgen in de
tuin van D.C.Bruin een Waterral neer,
welke door de val, dit veronderstel ik,
aangezien het beest door en door opwas,
verdoofd werd. Hij werd toen door een
kat gevangen, die er mee naar binnen
kw.am. Een zoo schuwe vogel, als de Wa
terral, die zich niet anders ophoudt dan
in het dichtste riet, zoekt de menschelijko
woningen niet op, of hij moet er met de
trek langs komen. De nacht van Donder
dag op Vrijdag, was, niettegenstaande
de harde wind, een zeer geschilde trek-
nacht en er zijn danook geregeld troepjes
Over Waal en Burg gevlogen. Bruin
was zoo vriendelijk, zich met de vogel bij
mij te vervoegen. De rechtervleugel was
iets beschadigd, denkelijk door de beet
van de kat, terwijl ook aan een der poo
len en de borst enkele onbeduidende'
wondjes zaten.
Na de vleugel nagekeken te hebben, heb
ik de vogel geringd en op een stuk wei
land in Waalenburg neergezet, waar hij
zoo snel mogelijk maakte uit mijn nabij
heid weg te komen. Opmerkelijk was, dat,
toen hij wegliep, er twee spreeuwen bo
ven hem vlogen en dat bleven doen, tot
er op het laatst wel een twintig boven
de vogel vlogen. Het was natuurlijk een
geval van nieuwsgierigheid, want voor
hen was een waterral een heel vreemde
vogel. Tenslotte vlogen ze weer weg,
maar nu zwermden er schreeuwend en
klapwiekend 9 kieviten en 4 meeuwen bo
ven. Waar die vogels zoo vlug wegko
men, snap je niet.
Veel gewonde vogels.
Naar mijn bevindingen meen ik nog te
moeten opmerken, dat op Texel momen
teel erg veel gewonde vogels voorkomen.
Die kunnen met de trek misschien niet
verder ot hebben hier een ongeluk gehad.
Het weer werkt hen trouwens ook erg
tegen.
DE KOOG.
Aangespoeld.
Door de heer Chr. v. Maldegem werd
Donderdag op het strand nabij het Wes
terslag een flesch gevonden met een
briefje in het Engelsch. De vertaling
luidt: „Overboord geworpen van de bark
„Russia", zeilende van Huil naar Salcom-
be met kolen, drie mijl van Orfordness.
Alles wel. A. Sears. 14 Sept 1930."
(Salcombe ligt aan het Engelsche Ka-
naai nabij Plymouth; Orfordness, even
eens aan de Engelsche kust, op plm. ge
lijke breedte als den Haag, in rechte lijn
op 240 K.M. van Texel.)
UIT TEXELS VERLEDEN.
Door S. M. v. d. GALIËN.
Texel in de 80-jarige oorlog.
De Hervorming, welke zich door ons
heele land verbreidde, zette zich ook voort
naar het eiland Texel. Van de „nye leere"
schijnt men hier niet afkeerjg te zijn ge
weest, en zelfs de soldaten, die hier in
bezetting lagen, om rust en orde te be
waren, deden mee. Zoo hebben in het jaar
1563 de soldaten het orgel en de beelden
in de kerk van Den Hoorn afgebroken en
alles ten noorden van de kerk, op de,
driesprong, waar de z.g. Bolv/eg en de
weg naar de Westen samenkomen, ver
brand.
In de nabijheid van de Hervormde kerk
te Den Burg stond vroeger een nonnen
klooster, dat toegewijd was aan de heilige
Agnes. Toen de Watergeuzen in het jaar
1571 een landing op Texel deden met drie
groote oorlogschepen en 23 jachten, en
na een gevecht met de burgers, Den Burg
innamen, verlieten de nonnen het kloos
ter. De Watergeuzen verbrandden toen 't
huis van de schout, Jakob de Koning, van
Haarlem, en de kerk, die bij het klooster
behoorde. Genoemde Jakob de Koning
deed het verzoek, om het voormalige
klooster te mogen bewonen, welk verzoek
hem werd toegestaan. In 1573 vergader
den de raden van Texel en werd er beslo
ten om de twee burgemeesters naar dei
Prins van Oranje te zenden, teneinde
van hem toestemming te erlangen, het
voormalig klooster tot weeshuis in te
richten. Deze toestemming hebben ze dan
ook gekregen. De reis, die zij er voor
maakten, was echter zoo rampspoedig en
zoo vol avonturen, dat wij niet willen na
laten, daarvan een zoo getrouw mogelijk
relaas te geven. Hierover dus de vol
gende maal.
UIT DE OUDE DOOS.
Vóór veertig jaar.
In October 1890 werd uitbreiding van
de haven te Oudeschild aanbesteed en
voor f38980 door Ged. Staten aan de
heer A. de Visser te Haarlem, gegiuid.
o—
In 1S90 leverde de suikerbietenteelt in
Eierland tengevolge van de hooge kosten'
een niet-bevredigend resultaat op. Over
het algemeen gaf de landbouw dat jaar
reden tot tevredenheid. Er wenden voor
het vee flinke prijzen gemaakt, de hooi
oogst was ruim, de vocderprijs niet hoog.
Veertig jaar geleden
werd door de gemeenteraad met 103
stemmen tot verbetering van de haven'
te Oudeschild besloten;
schonk de Groot-hertogin van Saksen
175jten voordeele van de te stichten
Prinses Wilhelinitna Bewaarschool.
werden op Texelstroom de netten van
verscheidene visschers vernield door an
kers van het in 1867 daar gestrande bark
schip Pallandt van Rozendael, welke la
ter door een duiker van de „Neptunus"
werden opgeruimd;
werd op Texel een drukke handel in
bergeenden gedreven; sommigen bemach
tigden er tweehonderd per week en brach
ten die voor 15 ct. per stuk aan de man.
LANDBOUW EN VEETEELT.
Vragen, deze rubriek betreffende, wor
den kosteloos beantwoord. Voor porti
twee postzegels van zes cent bijsluiten.
De Landbouwcrisis.
Een vergelijking met de crisis
in het laatst der vorige eeuw.
door J. OORTWIJN BOTJES.
De gemiddelde prijs van de tarwe aan
de Groninger beurs bedroeg in de jaren
1884 tot 1900, dus gedurende de land
bouwcrisis in het laatst der vorige eeuw,
t8,80 per 100 K.G. In die jaren daalde de
nettopachtprijs van de allerbeste Dollart-
polders tot f70 per H.A., terwijl de min
der goede gronden tot veel lagere prijzen
konden worden gehuurd. Een Groninger
kon toen, op een schuldvrij bedrijf zui
nig levend, nog juist bestaan ;inoest hij
hypothecaire rente betalen, dan gelukte
dit dikwijls niet en was hij genoodzaakt,
zijn boerderij te verkoopen.
In die jaren riepen de Groninger boeren
om bescherming. Ze hebben die niet ge
kregen, en toch is de welvaart ten slotte'
teruggekeerd. Volgens de algemeen gang
bare meening in ons land is het zeer juist
geweest, dat de regeering toen niet heeft
ingegrepen. De boeren, zegt men, zijn
energieker geworden door de strijd om 't
bestaan. Ze hebben nieuwe wcgien inge-
geslagen en hebben zich daardoor met
eigen kracht trachtten te redden. Dit is
hun gelukt, en men leidt hieruit af, dat
het thans ook weer zal gelukken, nu de
tarweprijs tot beneden f7.50 aan de Gro
ninger beurs is gedaald en dus lager is
geworden dan de gemiddelde prijs gedu
rende de vorige crisis.
Het is zeer juist, dat men bij het bepa
len van de lijn, welke men in de toe
komst volgen wil, rekening houdt met de
Een merkwaardige plechtigheid.
Te Parijs is onlangs onder zeer merk
waardige omstandigheden een huwelijk
voltrokken. De misdadiger Francis Roche,
die voor geruime tijd tot een celstraf is
veroordeeld, kreeg toestemming voor een
paar uur zijn kerker te verlaten om in
het huwelijk te treden met de vrouw zij
ner keuze. We zien hem hier met zijn
eega onder streng politie-geleide het ge
bouw, waar de plechtigheid plaats vond,
verlaten. De bruigom houdt de handboei
en onder zijn hoed verborgen.
