OP DE
No 4472 Woensdag 22 October 1930 44s,eJaarganj
Van week tot week
iiiiii min min mm mm m mm
TexeSsohe Berichten
m mill min min min min min
'Veem Wyke/^/
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIÊN:
Een studiereis in verband
met de vestiging van een
vogeltrekstation op
TEXEL.
Zaterdagavond.
De Duitsche Rijksdag.
Een rumoerig begin.
Met de rumoerigheid, die een ieder ver
wachtte, is deze week het parlementaire
werk in Duitschland hervat. In de eerste
zitting van de nieuwe Rijksdag verschenen
Hittler's aanhangers in uniform en tus-
schen hen en de arbeiderspartijen ter lin
kerzijde, de communisten voorop, kaats
ten direct schimpscheuten heen en weer,
zooals men die in deze Rijksdag nog zoo
vaak te hooren zal krijgen. Van deze
eerste zitting, die in wezen niets anders
was dan 'n present-melden, maakten de
Hakenkreuzler gebruik om een serie be
toogingen te organiseeren, die weldra in
anti-semietische excessen ontaardden. On
danks haar krachtige optreden, kon de po
litie niet beletten, dat bij tal van Joodsche
firma's, o.a. het groote warenhuis Wert-
heim, de etalage-vensters werden inge
worpen.
Loebe, Rijksdagpresident.
De tweede bijeenkomst werd, ook al
viel er nog menig scherp woord, in een
heel wat rustiger sfeer gehouden. Bij de
verkiezing van de Rijksdagpresident
trachtten eenige partijen een „anti-marxis
tisch blok te vormen, ten einde de herkie
zing van de beproefde voorzitter Loebe
te verhinderen. De bezadigde burgerlijke
groepen wenschten echter hieraan niet
mee te doen, en bij herstemming met de
leider der Volkspartij, Scholz, die zijn
zooveelste échec leed, werd Loebe toch
gekozen. Een nationaal-socialist, een cen
trum-man en een Duitsch-nationaal wer
den vice-presidenten.
Deze verkiezing, benevens de verwer-
werping van een motie van wantrouwen
in de Pruisische regeering hebben een
onmiskenbaar kalmeerende uitwerking ge
had. Moeilijkheden zijn er natuurlijk nog
genoeg te verwachten, zoowel politieke
als economische moeilijkheden wij her
inneren slechts aan de metaal-arbeiders
staking maar het is thans reeds duide
lijk gebleken, dat de partijen, wier stem
de doorslag geeft en met name het Cen
trum, geenszins geneigd zijn, het spel der
rechts-radicalen mee te spelen en zich
tot een anti-democratische en anti-repu-
blikeinsche politiek te laten verleiden.
De onlusten in Spanje en Brazilië.
In twee groote Romaansche landen,
Spanje en Brazilië, blijft tiet onrustig. De
regeering-Berenguer heeft niet alleen met
politieke tegenstanders te kampen, waar
onder de republikeinen de laatste tijd ziich
het duchtigst roeren haar grootste
zorg is op het oogenblik de sociale on
tevredenheid, die het gevolg is van de
economische malaise, en die door een
lange reeks stakingen over geheel Spanje
tot uiting komt.
Zal de burgeroorlog in Brazilië verloopen
De burgeroorlog heeft nog niet tot een
beslissing geleid. Aanvankelijk kreeg men
de indruk, dat de revolutionnaiiren stor
menderhand het heele land aan het ver
overen waren; later bleek echter, dat de
tederale regeering te Rio toch wel ste
viger in de zadel zat, dan werd vermoed..
Ot onder deze omstandigheden de op
stand zal verloopen, is nog niet te voor
spellen, al heeft men zulk een gang van
zaken in Latijnsch-Amerika vaker gezien.
Voorshands zijn we nog toe aan onbe
sliste gevechten, waarbij echter elke partij,
zich de overwinning toeschrijft.
De conferentie Rusland-China.
Te Moskou begon eindelijk, na veel ge
treuzel en geharrewar, de Russisch-Chi-
neesche conferentie, waar de beslissiing
moet vallen over de wijze waarop voortaan
de Oost-Chineesche spoorweg, het vorige
jaar inzet van een scherp conflict, zal wor
den beheerd. Tevens komen er de Rus-
sisch-Chineesche betrekkingen in haar ge-
heele omvang spreken.
Een opmerkelijk verschijnsel.
Hoe snel de moderne wereld went aan
het nieuwe, kan blijken uit de zeer ge
matigde belangstelling, die men allerwege
aan de dag heeft gelegd voor de Oceaan-
vlucht, door Boyd en Corner volbracht
in hun Columbia-vliegtuig. Na tusschen-
landingen op New-foundland en het groot
ste der Scilly-eilanden, kwamen zij be
houden uit Amerika in Engeland aan.
Nidden (Lithauwen), 13 Oct. 1930.
Op stap naar Rossitten,
Meer dan 1500 KM. bracht de trein ons
naar het Oosten, naar Königsberg. Van
daar ging het de volgende dag met een)
lokaaltje naar Cranz en toen begon de
wandeling over de bijna 100 K.M. lange
Kuhrische Nehrung. De bagage ging met
de postkar, niet ongelijk aan die van
Vlieland, alleen het hoognoodige voor één
nacht, wat mondvoorraad plus kijker en
camera ging mee in de rugzak. De af
stand van Cranz naar Rossitten, naar
de Vogelwarte, bedraagt 35 K.M. en op
dit traject door een buitengewoon fraai
landschap, passeerden we slechts één
klein visschersdorpje, Sarkow, waarvan de
naam al echt Russisch aandoet. Verder was
er niets, dat aan de menschenmaatschappij
deed denken, geen enkele woning of boer
derij, geen rookpluimpje zelfs. De geheele
Nehrung is afgesloten voor snel- of zwaar
verkeer, auto's worden niet toegelaten en
gedurende de geheele tippel ontmoetten we
slechts enkele inboorlingen. Zooiets is in
Holland ondenkbaar. Twee onzer konden
de tocht, die door de slechte toestand»
der wegen zeer zwaar was, niet volhou
den en moesten anderhalf uur voor Ros
sitten, in „Ulmenhorst", de waarnemings
post van de Vogelwarte, achterblijven, iets
waarvan ze echter geen spijt behoefden te
hebben, daar Ulmenhorst wel 't meest ge
schikte punt op de Nehrung is, om de
vogeltrek gade te slaan.
De enkele dagen, dat we hier nu naar
de vogels en de trek kijken, heeft ons wel
de indruk gegeven, dat de Nehrung niet
alleen 'n rijk en best vogel land, maar een
bij uitstek gunstig gelegen schiereiland is,
om een overzicht te krijgen over de na
jaarstrek. De Nehrung is nergens breeder
dan drie en een halve K.M. (gemiddeld
anderhalve K.'M.) en daar de trekvogels
slechts noodgedwongen zeeën oversteken,
Worden de uit het Noorden en Oosten
komende vogels, op hun reizen naar het
zuiden als het ware in een trechter te
samen gedrongen, waardoor we hier een
trek in een zeer gecomprimeerde vorm
te zien krijgen.
Tienduizenden trekvogels.
Detrekweg loopt dus juist over de ge
heele lengte van het smalle en zeer lange
schiereiland, en als men nu op een gun
stig hoog gelegen punt gaat zitten, kan
men alles waarnemen, wat overtrekt. Op
28 Sept. j.l., een zeer sterke trekdag, wer
den door de waarnemers op Ulmenhorst
plm. 210.000 overtrekkende vogels geteld
in 3 uur tijd, voor het allergrootste deel
bestaande uit kraaiachtige vogels, zooals
bonte kraaien, roeken en kauwen. Men
krijgt op zulke dagen de indruk, alsof Fin
land en de Siberische toendra's leegstroo-
men.
Tot nu mochten we nog geen zeer
sterke vogeltrek zien, het weer was ons
niet gunstig, maar toch hadden we reeds
een dag, waarop het de moeite waard
was. Onafgebroken trokken de troepen
kraaien, vinken en keepen over. Ook de
Sic transit
De schapenboet van de heer Mart. Reij,
staande op het land nabij de Alg. Be-
graatplaats tegenover de „Boogerd", is
Donderdagmiddag onder sloopershanden
roofvogeltrek was zeer belangrijk, geen
enkel oogenblik, of er waren meerdere
roofvogels in de lucht. Vooral het aantal
ruigpootbuizerden, sperwers en slecht
valken was verbluffend, terwijl verschil
lende haviken, die in Holland tot de zeld
zame doortrekkers behooren, werden her
kend. Alle struikgewas en boschjes, zoo
wel langs de wegen, als in de Pallwe,
het typische terrein, dat ontstaat door het
begroeid raken van tot op het grond
water-niveau uitgestoven duinvlakten, zit
ten tjokvol met allerlei rustende trekvo-
geltjes, zooals, roodborstjes, goudhaantjes
meezen, vinken en bonte spechten, terwijl
ook de bouw- en weilanden wemelen van
kwikstaarten, leeuweriken, graspiepers,
geelgorzen en meeuwen. Het deed ons
Hollandsche hart goed, toen gisteren de
eerste groote troep kieviten in de kijker
kwam en even daarna vlak bij ons neer
streek.
Hier geen vogelrijk wad.
Een ding missen we hier, en dat is het
vogelrijke wad; al die verschillende soor
ten strand- en steltloopers, meeuwen, een
den en ganzen, waaraan de schorren en
slikken achter de Eendracht zoo rijk zijn,
en die ons weer telkens met onvermengde
vreugde vervullen, zoeken we tevergeefs
op de Nehrung.
Biezonder in onze sas waren we echter
met de klapeksters, die we hier ontmoet-'
ten. Een dezer vogels zagen we prachtig
jagen; door telkens op de manier der to
renvalken, biddend boven het land, stil
te staan, zocht de klapekster naar prooi.,
We waren zelfs getuige, dat hij een muis
ving, waarmede hij in een klein alleen
staand boschje verdween. Door snel toe
te loopen, verjoegen we de vogel, waarbij
hij zijn prooi moest achterlaten. Na eenig
zoeken mochten we deze vinden, het bleek
een veldmuis te zijn, waarvan de zoöloog
van ons troepje zich direct meester maak
te voor zijn collectie prooiobjecten.
De bonte kraaien worden hier bij
massa's gevangen engegeten. Morgen
hopen we dit gerecht ook te genieten. De
„Vogelwarte" koopt vaak allerlei gevan
gen vogels, vooral kraaien en meeuwen
op, die, na geringd te zijn, weer worden
vrijgelaten.
Een Trekstation, dat trekt.
Het blijkt wel, dat de Vogelwarte heel
wat toeristen trekt, telkens ontmoeten we
luidjes met kijkers, en Dr. Schülz, de lei
der van het trekstation, vertelde ons, dat
het Museum van de Vogelwarte in Ros
sitten jaarlijks door plm. 15000 personjeri
bezocht wordt. De Vogelwarte is zelden
zonder gasiten, meestal studenten of bio
logen, die dan voor korter of langer tijd
op Ulmenhorst komen werken en de vo
geltrek bestudeeren.
Morgen gaan we weer op de elanden af.
Deze groote hertachtige dieren bezorgden
ons vandaag een paar genotvolle uren;
het is wel een ongekende sensatie zoo'n
geweldige viervoeter tot op korte afstand
te naderen. Daarvoor zou je alleen al naar
de Kurische Nehrung gaan.
gevallen. Haar vervallen staat heeft hiertoe
'moeten leiden. Dat we er hier even mel
ding van maken, vindt zijn verklaring in
het teit, dat het hier een typisch boetje
geldt, een van het op ons eiland zoo be
kende type, dat zomer op zomer zoo me
nig vreemdeling verlokte er een kiekje of
een schetsje van te maken. Een der meest
I
nabij het dorp gelegen schapenboeten is
hiermee voorgoed van de vlakte verdwe
nen.
De nieuwe tijd stelt nieuwe eischen.
Uitslag damwedstrijd Texel-Den Helder.
Zondagmiddag heeft Damclub O.K.K.
in hotel „Texel" de strijd aangebonden
met de Heldersche Damclub, uitgenoo-
Idigd ter gelegenheid van OjK.K.'s vijf
jarig bestaan.
Na de gebruikelijke opening, waarbij de
lieer J. P. Standaart, voorz., de gasten,
recht hartelijk welkom heette, werden de
clubs in twee groepen verdeeld en kon
het spel een aanvang nemen. Naar we ver
nemen was de uitslag aldus:
1. C. Dijker J. Stoll 2-0
2. S. van Heerwaarden D. Dissel 0-2
3. C. Roeper D. Rab 2-0
4. O. Keijser J. C. Kossen 1-1
5. C. van Heerwaarden D. van El 2-0
6. J. IJ. Witte S. Slort 1-1
7. S. Hin S. S. Bremer 1-1
8. J. Visman P. Kwast 2-0
9. E. Kerkhof P. Oroenemeijer 1-1
10. M. Bakker A. Bezemer 2-0
Totaal 14-6
11. Joh. Hillenius P. Arends 0-2
12. P.G.Koorn H. G. Fonteijn 0-2
13. P.W. Kooij M. Kwast 2-0
14. G. Held L. Simonse 0-2
15. J. Stam P. Slort 2-G
16. G. Dros A. Bosman 2-0
17. Schoenmaker G. Glotze 1-1
18. J. Schaatsenberg D. Jongepier 0-2
19. D. G. Bakker C.Slottenveger 0-2
20. J.P.Standaart T. Doves 0-2
Totaal 7-13
Van de twee door O.K.K. uitgeloofde
medailles kon er dus een aan de Helder
sche Damclub worden uitgereikt. O.K.K.
'mocht van de gasten een fraaie voorzit
tershamer, in ontvangst nemen, met welk
geschenk, de voorzitter namens bestuur
en leden verzekerde, dat O.K.K. zeer in
genomen was. Heel toepasselijk is ter
eene zijde een zwart, aan de andere kant
een wit damstuk ingelegd. We twijfelen
er niet aan, of de wensch, dat de heer
Standaart nog menig jaar met animo de
voorzittershamer mag hanteeren, zal wel in
vervulling gaan.
Aan de Heldersche club werd ter gele
genheid van haar 20-jarig bestaan een
zilveren lauwertak aangeboden, waarmee
het bestuur niet naliet zijn biezondere
ingenomenheid te kennen te geven.
We brengen nog in herinnerijng, de uit
slagen van het vorig jaar gespeelde
TexelHelder wedstrijden. Op 31 Mei
verloor Texel met- 816, op 24 Novem
ber werd met 146 gewonnen.
OUDESCHILD.
De havermotor verliest terrein.
Door de N.V. Handelsraad van de
L:T.B., Kringkantoor „Texel", is een
vrachtauto aangeschaft. De heer S.Keij-
zer zal thans van koetsier tot chauffeur
worden gepromoveerd. De havermotor zal
zijn plaatsje aan een zooveel paardekracht
benzinemotor moeten afstaan. „Vluggeren
beter" is ook hier het parool.
Een mislukte kano-tocht.
Zaterdag hadden een heer en dame uit
den Helder zich met een kano buiten
de haven van den Helder gewaagd. Er
stond een flinke bries, en spoedig sloeg
de kano, welke van een zeil voorzien was,
om. Een tweetal onzer visschers, die in
de nabijheid waren en het ongeval als het
ware hadden zien aankomen, togen met
'hun schuiten direct ter hulp. Schipper C.
Vlas Wz., nam de twee schipbreukelingen
met de kano aan boord. Zij zouden het in
het koude water zeker wel niet lang ge
maakt hebben.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURGi>75 Ct. per<-' la Maanden
Franco p. pest door geheel Nederland 1» p. 3 maanden.
Lo^se nummers: 4 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 60 Ct. Iedere regel meer: 12et.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend
Bl| abonnement lagoro rogelprlls
ADVERTENTIÊN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNLN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 P
door
JAN P. STRIJBOS
UITGAVE:N.V v/h LANGEVELD&l-E
RO: N°. 652 s: POSTBUS: N° 11
AI^—Wybert vervangt het gorgel-
drankje. Wybert beschermt U
K tegenverkoudheid en infectie
Daarom dagelijks Wybert I
origin dooz.n
I 25. 4S cn 6i cl..