PU ROL
JUtw
mfmufje
fluid
Bij Pijn -I-
filEMBÜBR'S
niet verschijnt
Texel en de Droogmaking
der Zuiderzee.
HEERENBAAI
.VOOR FIJNPROEVERS.
De brand op hoeve Leiden
ingezonden
ADVERTENTIËN
op Zaterdag 27 December
MARKTBERICHTEN
en sprinqende lippen
Ooo*o 30-60 en 90 cL Tube 80 ct. Bit Apoth. co Dk>qjh«o
Piakt Weldadigheidszegels.
Schrijft op briefkaarten Voor het Kind-
Op de postkantoren heeft men
Ieder jaar om deze tijd
Voor de menschen, die ze vragen
„Zegels van Weldadigheid".
Deze maand zijn ze verkrijgbaar
En als iedereen ze koopt
Wordt een groot bedrag ontvangen,
Waarop dan ook wordt gehoopt!
Weet u, lezer, 't aantal zegels,
Dat per maand gestempeld wordt?
't Zijn er zeventig miljoen
'k Schat het aantal niet te kort!
o—
Koop ze nu, stel niet uit. „Vele kleüntjes
maken een groote". Vele grooten kunnen
voor veel kleintjes groot leed verkleinen,.
OVERSTROOMINGSGEVAAR
MOETEN ONZE DIJKEN WORDEN
VERHOOGD EN VERZWAARD
De heer E. den Herder, de bekende ini
dustrieel te Harderwijk, die zich in woord
en geschrift zoo tegen de droogmaking
van de Zuiderzee verzet, geeft de strijd
nog lang niet op. Hij houdt lezingen
Ihier en daar en ovteral, schrijft bro
chures en „ingezonden stukken"; hij was
en is nog steeds de ziel van het comité,
dat de nieuwe Zuiderzeefilm deed ver
vaardigen en doet vertoonen, waar maar
op eenige belangstelling kan worden ge
rekend.
Een dezer dagen stond de redactie van
een groot dagblad, de Nieuwe Rotterd-
Crt., de lieer Den Herder een onderhoud
toe. Aan een uitvoerig verslag daarvan
is het volgende ontleend:
Welke bezwaren
lini het kort kunnen de bezwaren van
de heer Den Herder als volgt worden
samengevat
de Zuiderzeevisscherij is een kostelijk
bedrijf, dat niet mag worden prijsgege
ven;
de te winnen Zuiderzeepolders zullen van
aanleg en de blijvende kosten van ont
watering en dijksonderhoud te duur ge
kocht en te duur in exploitatie zijn;
de dijken en vóór alles de Afsluitdijk
zijn te zwak of te laag geconstrueerd;
er komen na de afsluiting van de Zui
derzee veel hoogere waterstanden op de
waddenzee dan door de ontwerper Ltely
zelfs met de latere correcties der
cijfers door de commissie-Lorentz wer
den voorspeld. De fouten van Lely-
Lorentz c.s. zijn zelfs zoo groot dat het
water over alle dijken zal gaan (afsluit
dijk, Zuiderzee-polderdijken, de dijken van
Noord-Holland en die van Friesland.)
De reden van dit laatste is dat het
door N.W.- en N.-wind bij aanhoudende
storm door de zeegaten op de Waddenzee
komende water thans een berging vindt
bezuiden Enkhuizen-Stavoren. Zou de af
sluitdijk er zijn, dan kwam er door op
zetting van het water, dat thans, uit
de Noordzee komende „stopt" tegen de
Veluwezoom, een zeer hooge stand tegen
de Afsluitdijk met voor die dijk noodlot
tige gevolgen.
Een zeer belangrijke kwestie is deze
en dit is een novum of bij de jong
ste Novemberstorm werkelijk, zooals de
heer Den Herder beweert, het water in de
Waddenzee en wel aan de Oostkust en bij
de Noordpunt van Texel als gevolg van
het reeds voltooid zijn van een groot stuk
van de afsluitdijk boven verwachting
hoog is opgeloopen. Dat beweert de heer-
Den Herder en dat punt is gemakkelijk
tot klaarheid te brengen. Immers de bere
keningen en formules van Lorentz hebben
het mogelijk gemaakt om in het redelijke
bij bepaalde omstandigheden te becijferen
hoe hoog het water op bepaalde punten
aan de Waddenzee en in de Zuiderzee vol
gens de verwachting zou moeten komen.
Het lijkt ons nuttig en vermoedelijk zal
het ook wel geruststellend uitvallen
dat worde uitgemaakt of het recente
waterbezwaar ter Noordoost- en Noord
kust van Texel werkelijk (wat de heer
Den Helder ons meedeelde) ongunstig
afwijkt van wat verwacht werd. Wij zelf
gelooven, dat men op de berekeningen
van de commissie-Lorentz wel aan kan,.
Tot dusver schijnen de domme golven
van de Waddenzee en Zuiderzee zich best
te hebben laten gezeggen door de knappe
professor. En de aanval van het water
Friesche 1
10-18 cents per half ons
op de Oostelijke oever van Texel, als
gevolg van het leggen van de afsluitdijk
was wel degelijk voorzien.
Dus: is nu bij de jongste storm die
verhooging inderdaad van die aard geble
ken, dat zij wantrouwen aan de resul
taten der commissie-Lorentz wettigt? Wij
denken van niet; maar hierop komt wel
een antwoord, dat de waterbouwkundigen
gemakkelijk en gedocumenteerd zullen
kunnen geven.
Een brug over de Zuiderzee
Wat wil de heer Den Herder
„Het nog resteerende onvoltooide stuk
van de afsluitdijk openlaten. Het hiaat
overbruggen door een betonbrug met
groote openingen. Dan kunnen de trei
nen er overheen en de auto's, dan kan de
visch er onder door, dan krijgen we geen,
levensgevaarlijke waterstanden op de wad
denzee, dan blijft de Zuiderzeevisscherij
behouden". Met de Wieringermeerpol-
der kan hij tenslotte nog wel vrede heb-f
ben.
Wij hebben ons in het bovenstaande
Imet de financieele kant van de zaak
niet bemoeid. En ook hebben wij er ons,
niet in verdiept, hoeveel dat betonbrugge-
tje wei zou moeten kosten. Maar hoe het
nu precies zit met „de sprekende stee-
nen" van de heer ;Den Herder te Har
derwijk (welke een beeld van de zoo
veel hoogere vloeden aldaar zouden moe
ten geven) en met het novum, door hem
in het debat gebracht: de hooge water
standen voor de Texelsche oostkust, nu
onlangs, blijft ons levendig interesseeren.
De heer Den Herder schrijft o.m. het
volgende
„Het heele vraagstuk wordt beheerscht
door deze ééne vraag: Zal de v»loed
op de Waddenzee, na de afsluiting zoo.
hoog komen als vroeger te Harderwijk?
Ik zeg van ja, en de Ingenieurs zeggen
van Neen. Wie heeft gelijk? Deze vraag
is al door duizenden Nederlanders gedaan.
Bewijzen leveren? Dat kan ik zoomin als
de Ingenieurs. We zullen dus wachten
moeten tot de dijk klaar is. En als ik dan,
gelijk krijg, dan is het te laat.
Was er dus maar 'een tweede Salomo.
Welnu, die is er geweest, al was het dan
maar voor één dag.
Dat onnoozele stormpje van 25 op 26
November 1930 heeft ons Salomo's wijs
wijsheid verkondigd.
Nu zijn we in ééns uit de Droom. Luis
ter wat „De Courant" van 26 Nov. 1930
er ons van zegt.
Dijken op Texel bezweken.
Den Burg, 25 November.
„Te de Cocksdorp is door de hooge
watervloed de dijk bij de polder „De
Volharding" bezweken. Het water steeg
tot 1.70 boven peil.
Ook de deze zomer aangelegde dijk aan
de noordpunt van Texel heeft zware
schade opgeloopen.
Er wordt hard gewerkt tot herstel der
schade. Bij de Koog zijn de duinen in de
nabijheid van het Badpaviljoen zeer afge
slagen. Het water, sloeg zelfs over de
eerste duinenrij.
Ook bij Oudeschild was het water zeer
hoog gestegen: men vermoedt dat de af
sluiting der Zuiderzee op de hooge water
stand aldaar groote invloed uitoefent."
Welnu geachte redactie, dit kleine be
richtje uit Texel zegt alles.
Dat met een twee-reefskoelte, (want
meer had dat stormpje van 25 Nov. niet
te beteekenen) de golven al over de eerste
duinenrij sloegen, dat de dijk bij de Vol
harding doorbrak; dat die nieuwe 6 vb M.
hooge dijk van de Noordpunt van Texel
al zware schade kreeg; en dat het water
opstopt tot 1.70 boven peil, als gevolg,
van de afsluiting der Zuiderzee, dat zijn
voor de ingenieurs de vingeren aan de
wand, met het onleesbare schrift.
Laat het voor ons Nederlanders betee
kenen „Tot hiertoe en niet verder". Het
zijn precies dezelfde ervaringen die we in
192S opgedaan hebben. Ook toen was de
vloed ongeveer zoo hoog en stortten de
golven over de dijk om de proefpolder'
en over de dijk, om de Sluisputten en
was het er bij af of de werken waren;
verdwenen.
Heb ik na afloop van dat stormpje mijn
brochure Domme Golven geschreven! Als
de oogen nu nog niet open gaan dan zijn
de Nederlanders nog dommer dan de gol
ven.
't Is nu geen kwestie meer wie gelijk
heeft, maar we hebben het gezien, dat
de vloed buiten de afsluitdijk nog veel,
hooger zal komen dan te Harderwijk.
Was van 25 op 26 Nov. 1930 de stand
bij Texel 1.70, diezelfde dag bereikte de
vloed op de Rijkspeilschaal in de haven
van Harderwijk maar 1.60.
Bleef de vloed voorheen bij Texel ruim
een meter lager dan te Harderwijk, nu
zijn de rollen al omgekeerd, en is de stand
bij Texel al 10 c.M. hooger dan te Harder
wijk. Dat is nu al een verschil van één
toeter en 10 c.M. Dat belooft dus Wat te
worden als de heele afsluitdijk klaar is.
Wie zal zeggen hoe hoog het water op de
Waddenzee komt, als de veiligheidsklep
(de Zuiderzee) gesloten is?
Begrijp, dat de voorvloed door het
Marsdiep naar binnen komt en de achter
vloed hoofdzakelijk door het VliescheGat.
Op de Waddenzee heeft dus een soort
botsing plaats. Kon voorheen dan een
in hoofd en ledematen, Rheumatische pij
nen, Griep en Influenza, Hoofdpijn, Kies
pijn, Aangezichtspijn en vastzittende Hoest,
gebruike men
Mijnhardt's Poeders.
Deze werken genezend en nemen de pij
nen weg. Prijs per poeder S cent en irt
doozen van 6 stuks 45 ct. Alleen echt
wanneer doos en poeders voorzien zijn
van den naam Mijnhardt. Let hierop!
Vraag ze Uw Drogist.
groot deel van het water in de Zuiderzee
ontwijken, dat is straks afgeloopen.
Ik begrijp niet dat de geleerde wereld
niet begrijpt, dat die Zuiderzee een taak
heeft te vervullen.
Wat zal Nederland zich vergissen, door
die Zee weg te nemen. Op alle manieren
staat nu al vast, dat de ingenieurs hebben
te rekenen met nog hoogere watervloeden
als waarvan de gedenksteenén spreken te
Harderwijk. Welnu, het water is te Har
derwijk gedurig van drie tot bijna vijf M:
boven N.A.P. geweest, zoodat we nu ge
rust kunnen zeggen, gezien de ervaring,
van 25 Nov. j.l., dat minstens met vijf M.
gerekend moet worden. En is de afsluit
dijk dan hoog genoeg? zijn de Friesche
en N. Holl. dijk en de dijken om de eilan
den dan hoog genoeg?
Immers neen! die nieuwe 6V2 meter
hooge dijk om Texel stond met een
vloedje van 1.70 al op breken.
Als de vloed 5 M. hoog komt, staat de
kruin van de afsluitdijk maar 2 M. boven
de woedende elementen uit, en de Friesche
dijken maar 1 M. Dan storten de golven
wel 3 a 4 M. hoog er over heen. Wat ik
voorspel? Dat eerst Friesland er onder
gaat. Dat is een tijdelijke opluchting voor
de 12e provincie, want dan is Friesland
de veiligheidsklep geworden. Aangezien
Friesland bij lange na niet het water kan
bergen, dat vroeger in de Zuiderzee kon,
zal de Waddenzee er niet zooveel door
zakken dat de afsluitdijk gered is. En dan
gaat de 12e provincie er onderen dal1»
staan er dus 2 provincies onder water,
Mijn laatste brochure was getiteld De
Steenen Spreken, dat de Zuiderzee niet
drooggelegd kon worden.
Toen ik deze brochure schreef, was het
voor mij een wéét, en voor Nederland een
vraag. Sinds 25 Nov. 1930 is het voor
niemand meer een vraag, maar voor ieder
een wéét.
Maak van Breezand naar Kornwerder-
zand een betonbrug, zooiets als de IJsel-
brug op de uiterwaarden, met groote
bogen. Dan wordt de schatkist niet ge
ruïneerd, en blijft Nederland gespaard
voor een Ramp als zijn weerga in de ge
schiedenis niet heeft. Van harte hoop ik
dat het stormpje van 25 Nov. 1930 deze
uitwerking moge hebben."
O
Wij onthouden ons van commentaren en
spreken alleen onze spijt uit over het
feit, dat de heer Den Herder de dupe
werd van alarmeerend bericht (over dijk
doorbraak! op Texel), dat absoluut on
juist was. Onze lezers weten wel beter.
Red. T. C.
Giften voor het Witte Kruis.
Wed. M. G., den Burg, f 10.H. de
L. te - O'end f 2.—.
Kerknieuws.
De heer F. Smit, candidaat te den Haag,
heeft het beroep naar de Ned. Herv.
Gemeente alhier aangenomen, zeker
in het biezonder tot groote voldoening
van kerkeraad en kiescollege, welke zich
zooveel moeite hebben gegeven om in de
vacature, door het vertrek van Ds. Raabe
naar Winschoten ontstaan, te voorzien:
Examens.
De heer K. J. Grool, leerling Z.V.S.
alhier, slaagde Woensdag te den Haag
voor tweede stuurman.
EIERLAND.
Duizend gulden belooning!
Het eind is nog niet in zicht. De brand,
welke hoeve „Leiden" in puin legde, heeft
een staartje, veel langer dan menigeen zal
hebben gedacht. De brandassuradeuren
loofden, na van de rechter-commissaris
in strafzaken te Alkmaar bekomen advies,
aanvankelijk f300 uit voor degene(n), die
inlichtingen zou(den) kunnen geven, welke
leiden tot veroordeeling van de brand
stichters). Blijkbaar werd als een vast
staand feit aangenomen, dat hier kwaad
willigheid in het spel is. Zoo dit indere
daad het geval is geweest, zijn het leven
van een vrouw en een nog jong kind
die, zooals men zich herinneren zal, ter
nauwernood door het inslaan van een
ruit, aan de vlammen en de verstikkende
rook ontkwamen op het spel gezet,
wat de misdaad nog afschuwelijker maakt.
Niets is door de politie onbeproefd ge
laten om in deze zaak licht te ontsteken.1
De brandassurantie heeft in verband
met het bovenstaande tnog geen#ent
thans uitbetaald. Wel werd, herhalen we,
een premie van 1300 uitgeloofd, doch het
gewenschte resultaat bleef uit. Thans is
de belooning op f 1000.gesteld. Moge
lijk, dat de dader(s) nu door de mand
valt (vallen.)
Van politiewege konden ons omtrent de
stand van zaken op heden geen inlich
tingen worden verstrekt. Publicatie trou
wens zou haar toch reeds niet gemakke
lijke taak niet verlichten. We zullen dus
nog een tijdje geduld moeten oefenen.
'T WAS IN ORDE HOOR.
Oudeschild, jij hebt je goed gehouden,
Jij hebt gespeeld, 't was 'n lust.
Jij hebt gefeest, gedanst, gezongen:
De oude Sint is wel gerust.
Je hebt z'n feest in eer gehouden,
Hoe of 't elders was, weet ik niet.
Maar jij! jij hebt hem huid' bewezen
Op z'n feest van liefd' met dans en lied.
In 't kort gezegd: 't Was in orde,
Jij, kleine dorpje, hield je groot.
Jij laat het feest nog niet verworde(n)
Bij jou is het nog lang niet dood.
Texelaren, ga weer door!
In O. vv.as het in orde hoor.
W.M. JAAP.
Purmerend, 16 Dec.
474 Runderen waaronder
360 vette koeien f 0,90 af 1,00
86 Gelde koeien 160 a 360
Melkkoeien 160 a 360
20 vette kalveren .per KG 1,30 a 1,60
155 Nuchtere kalveren 15,— a 40, -
568 Vette varkens per KG 0.47 a 0.52
52 Magere varkens 16,— a 24,—
269 Biggen 11,— a 17^
869 Schapen 26,— a 38,—
Kipeieren 6,00 a 7,50
Eendeieren 5,40 a 0,
Coöp. Centr. Eierveiling Purmerend G.A.
Aanvoer op 16 Dec. 75124 stuks
70/80 K.G. f 9,00 af 10.00
65/66 7,70 8,20
63,64 7,70 8,00
60.62 7,00 7,70
58,59 6.70 7,10
56 57 6,00 7,00
53 55 5,40 6.00
50,52 5,00 5,40
45 49 4,50,, 5,00
18222 eendeieren 5.60 k 5,80
oude kippen p. st f 1,25 f 2,25
Jonge hanen 0,80 a 2,15
oude hanen 1.45 a 2. -
Oude kippen per KG 0,75 a 0,82
Jonge hanen per KG 0,90 a 1,05
Schagen 18 Dec.
101 vette koeien 250 a 430
12 Gelde koeien mag. 190 a 280
7 Graskalveren 90,— a 120,
42 vette varkens 0,46 a o'50
228 Biggen u. - a 20,
Boter 0,— a 0,00 a 0,—
Eierveiling Schagen
Kipeieren: aanvoer 55239
Bruin ongewogen f 7,CO a f 7,10 per 100
Wit 6,80 a 7,00
Eendeieren 0. a 5,40
Coop. Roermondsche Eiermijn.
Roermond, 15 Dec. Aanvoer 2.300.000
stuks. Groote eieren f7.70—9.60; kleine
eieren f5.60—7.60; eendeneieren f6-7.
De vrouw werd zoo verstandig, dat
zij haar kwalen en pijnen niet alleen)
aan haar sekse meer wijt; zij werd en
zich van bewust dat de nieren de oor
zaak kunnen zijn. 154
In normale staat kunnen deze teere
organen den bloedstroom zuiver houden,
maar op sommige tijden en bij het kee-
ren der jaren kan hun taak te zwaar wor
den. Alleen gezonde nieren kunnen deze
volbrengen; bij tragere werking blijven
ui inezuur en andere schadelijke onzuiver
heden achter en raakt het gestel in de war.
Daarom kan iedere vrouw de hulp van
Foster's Rugpijn Nieren Pillen noodig
Rebben om de verzwakte nieren te ver
sterken en weer gezond te worden. Dit
speciaal niermiddel wordt aanbevolen
tegen rugpijn, urine- en blaaskwalen, rheu
matische pijnen, waterzuchtige zwellip-
gen, hoofdpijn, duizeligheid, een vermoeid
zenuwachtig en afgemat gevoel en an-
andere verschijnselen van nierzwakte.
Bij alle drogisten enz. f 1.75 p. flacon.
Willen onze adverteerders er rekening
mee houden, dat de Texelsche Courant
in verband met de Kerstdagen
