De Nieuwe ïexeische Courant
Transpireerende
No 4543
Woensdag 1 Juli 1931
44s,e Jaargang
Van 'veek tot week
Doorzitten Zonnebrand
Siukioopen In doozen van30*60*90ct.Tube 80ct. Sme-fc-ten
Texelsche Berichten
HECOURAMT
is sinds 1 Juü 1930
in dit blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 15 regels 00 ct.
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1losse nrs. 4ct.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer 1/2 uur later.)
1 2 3 4 5 6 7 Juli
10,31 11.12 11 51 12,31 1,— 1,30 2 10
LICHT OP
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 9 56
Zaterdagavond.
Om Duitsdiland op de been te houden.
De gebeurtenis, die haar stempel op
de afgeloopen week heeft gedrukt, was
het voorstel van president Hoover om ide
betaling van alle oorlogs- en herstelschul
den gedurende één jaar stop te zetten ten
einde 'n economische opleving in Duitsch-
land en Europa en dus ook in de Ver.,
Staten te bevorderen. Dit voorstel is aan
vankelijk met algemeen gejuich ontvan
gen, maar daarna is in vele krimgen min
der optimistisch geoordeeld over de ge
volgen, die 't zou hebben. De meeste be
zwaren werden uiteraard geopperd in
Frankrijk, dat immers zeer zware offers
zou moeten brengen, indien het voorstel
werd aanvaard. De laatste dagen schijnt
de kans zeer te zijn toegenomen, dat
tusschen Amerika en Frankrijk een rege
ling wordt getroffen, die aan deze Fran-
sche bezwaren tegemoet komt vooral
wat betreft de handhaving van het pas
vorig jaar aangenomen Youngplan en
toch de kern van Hoover's plan onaan
getast Iaat.
De verkiezingen in Bulgarije.
De verkiezingsperiode, waarin we le
ven, is wat het buitenland betreft, door
Bulgarije ingeluid. Ondanks een niet ge
ringe verkiezingsterreur van de zijde van
het kabinet Ljaptsjef, is de door de ex-
premier Malinof geleide oppositie als
overwinnaar uit de strijd gekomen. Deze
oppositie omvat zoowel de vooruitstre-
Venden in de steden als een groot deel
der tamelijk radicaal gezinde boeren. De
communisten deelden in het succes en
verachtvoudigden hun zeteltal, terwijl de
sociaal-democratische Kamerfractie werd
gehalveerd.
in Hongarije, Spanje en Galicië.
In het begin van de volgende week zijn
Hongarije en Spanje aan de beurt om naar
de stembus te trekken. In Hongarije,
waar de stemming in de 199 landelijke
districten nog altijd openbaar is, en
slechts in de 46 stedelijke districten ge
heim, verwacht men uiteraard een over
winning der huidige regeeringspartij. In
Spanje zullen de burgerlijke republikeinen
welde meerderheid vormen in de Con-
stitueerende Cortes, die het land eej
nieuwe grondwet moeten geven. De ver
kiezingsstrijd werd er tamelijk heftig ge-
gevoerd, vooral in de arme landelijke ge
bieden, waar men van de wisseling van
regime heel wat meer verwacht had dan
men per slot van rekening gekregen heeft.
In Galicië schijnt de ontevredenheid
groot te zijn, en het onverwacht ontslag
van 12.000 spoorwegarbeiders heeft er
zooveel kwaad bloed gezet, dat de af-,
scheidingsbeweging er opnieuw veld heeft
gewonnen.
De regeering in Oostenrijk.
In Oostenrijk mislukte de regeerings-
vorming door dr. Seipel, daar de men-
schen van het Schoberblok weigerden sa
men te werken met Seipel's rechts-extre-
mistische protégé Kienböck, en de for
mateur zonder deze protégé geen kabi
net wilde formeeren. Thans heeft men
een regeerings-Buresch gekregen, die als
twee druppelen water lijkt op het vorige
ministerie-Ender, en die dezelfde moei
lijkheden te doorworstelen krijgt als deze.
Twee geslaagde Oceaanvluchten.
Het Oceaanvluchten-seizoen zette goed
in. Twee Amerikanen, die een record
pogen te vestigen voor de reis om de
wereld, stegen op aan de Westkust, van
de Atlantische Oceaan, landden even in
in Engeland, vlogen onverwijld door naar
Berlijn, en vandaar een dag later reeds/
naar Moskou. Thans bevinden zij zich
op weg boven Siberië. Twee Denen, waar
van een zich heeft getooid met de bijnaam
j,vliegende fotograaf^ zagen hun harte-
Verkrijgbaar bij Apoth.en Drogisten.
wensch, vervuld en bereikten ,van New-
York komend, na vrij wat avontuur Ko
penhagen.
Alg. Ned. Bouwarbeidersbond.
Zaterdagavond zou de heer F. Hariot,
hoofdbestuurder van bovengemelde bond
in café den Burg een uiteenzetting ge
ven, de organisatie in het bouwbedrijf
betreffende. Gezien de geringe opkomst,
is van een lezing niet veel gekomfcn en
bepaalde de spreker zich tot behandeling,
in een gezellig onderonsje, van eenige
vraagstukken, door de kleine kring van
belangstellenden naar voren gebracht.
De Alg. Ned. Bouwarbeidersbond is
in 1920 ontstaan door samenvoeging van
de Alg. Ned. Timmerliedenbond en de
Centr. Bouwvakarbeidersbond. Hij stelt
zich ten doel, behartiging van de materi-
eele en geestelijke belangen zijner leden;
er wordt geijverd voor behoorlijk loon,
behoorlijke werktijden, regeling van
betaling bij regen, ziekte en werkloosheid.
De bond organiseert cursussen, zorgt
voor goede lectuur, geeft gelegenheid tot/
het maken van goedkoope ontspannings-
reizen naar binnen- en buitanland, moe
digt bij de jeugd het kampeeren aan, enz.
Door het totstandbrengen eener lande
lijke collectieve overeenkomst werd ten
aanzien van loon- en arbeidsvoorwaarden
reeds veel bereikt. In de behoefte bij werk
loosheid voorziet de werkloozenkas, welke
van 1920 tot 1930 bijna zeven miljoen
gld. uitkeerde. Ruim vier miljoen bedroeg
in die tijd de uitkeering wegens ziekte.
Wegens staking en uitsluiting werd 1400
duizend gld. uitbetaald. Het kasbezit be
draagt op heden f 1.700.000.
In 1930 bewerkte de Bond, dat de le
den per jaar drie dagen vacantie kregen
met behoud van loon. In 1931 zal het vier,
in 1932 vijf dg. zijn. Ook feestdagen wor
den thans betaald. Bij de uitbetaling wor
den bonnen uitgereikt, welke door de
patroonsbond wonden verzilverd. Het aan
tal leden bedraagt thans bijna 30.000. De
R.K. Bond heeft er 28.000, de Chr. Bond
11.000. Samen werd de Landelijke Over
eenkomst getroffen. Het plan bestaat ook
op Texel deze overeenkomst tot stand te
brengen.
De contributie is verschillend. Ze is
gebaseerd op het uurtoon van een tim
merman: 60 ct. (3e kladse). Apart wordt
voor de werkloosheidskas geofferd: 42
ct. Uit deze kas ontvangen bij werkloos
heid gehuwden f2.per dag, ongehuw-
den 11.50, leden 20—21 jaarfl.25, 18—
19 jaar f0.85 en van 15—17 jaar f0.50
en wel gedurende 54 dg. van het jaar.
Aan de nabestaanden, van wie één jaar
onafgebroken lid was, wordt voor begra
dag, 20—21 jr. 11.60, boven 22 jr. f2.40
en wel gedurende 36 dg. per jaar. Wie
25, 30 of 35 jr. achtereen lid is, ont
vangt resp. twee, drie of vier gld. ouder-
domstoeslag.
"De Bond is aangesloten bij het Ned.
Vakverbond, dat op zijn beurt weer deel
uitmaakt van het Intern. Vakverbond, dat
miljoenen leden telt en miljoenen gul
dens kasgeld heeft. Als lid kunnen toe
treden alle bouwvakarbeiders van iedere
richting, met uitzondering echter van
communisten, die het in opdracht van
Moskou slechts op afbreken voorzien
hebben.
Gedeeltelijk overdekte markt. 1
Een toe te juichen daad van ons
gemeentebestuur.
Op initiatief van gem.-veldwachter en
marktmeester O. Goënga. worden voor
taan op zomersche dagen kalveren en
biggen op een overdekte plaats gemarkt.
Een maatregel,, welke onze volle sympa
thie heeft, wijl op deze wijze de arme die
ren tegen de meedoogenlooze inwerking
van felle zonnestralen worden beschut.
Wie wat met dieren opheeft en zijn ge
negenheid verder uitstrekt dan tot schoot
hondjes en kamerkatjes, zal meermalen op
wanne dagen begaan zijn geweest met het
droevig lot van kalveren en varkenskinde
ren, die met schuim op de bekken amech
tig naar het oogenblik verlangden, dat
hun een koeler plaatsje zou worden ge
boden. Hieraan is nu gelukkig een einde
gekomen. Hulde!
Uitvoering Tarwewet.
De heer ir. T. P. Huisman schrijft ons:
De tarwe-organisaties maken bekend,
dat zij een aantal personen bereid hebben
gevonden, hetzij als controleur, hetzij als
hulpcontroleur op te treden. Zij hebben
tot taak de partijen op kwaliteit te taxee
ren en de leveringen mede te regelen en,
te controleeren. Voor Noord-Holland fun-
geeren: J. C. Rus, Schagen; C. Bax, Half
weg; H. Brands, Aalsmeer; W. Plomp,
Nieuw-veen; D. van Geel, Utrecht; Indus
trieweg 2bis; N. G. van Dijk, Amstelveen;
Julianapark 6; E. Koolhaas, Leimuiden;
H. Peters, Rijk (Haarlemmermeer); P.
Habermehl, Nieuwveen; O. J. W. v. An-
del, Nieuw-Vennep.
Met Persil „in de wolken."
We komen nog even terug op de inte
ressante Persilreclame, welke ons zoo zeer
„boven de pet ging" (3—4000 M. hoog
is geen kleinigheid) en toch zoo doeltref
fend was.
Uit brieven van onze correspondenten
mogen we dit ook opmaken.
Op gezag van E. Ostermann en Co's
Handehnij N.V. te Amsterdam, welke Per
sil in de handel brengt, deelen we nog
het volgende mee:
De piloot, met zijn machine hoog in de
lucht manoeuvreerende, ontwikkelt uit de
chemicaliën, die hij daartoe medevoert,
per seconde ongeveer 8000 kub. M. rook.
Door deze rook achter uit de machine te
stooten, worden de letters door hem, al
.vliegende met een snelheid van 150-200
K.M. per uur in spiegelschrift geschreven,
opdat men ze vanaf de begane grond
kan lezen. De letters P en I verkrijgen;
daarbij een hoogte van U/2 K.M., de
overige letters een hoogte van 1 K.M.,
terwijl het geheete woord 7000 M. lang is
en bij helder weer 111 een omtrek van,
meer dan 100 vierkante K.M. leesbaar
blijft.
Een open vraag blijft voor ons (leeken)
intusschen, hoe men uit chemische stoffen
per seconde 8000 kub. M. rook kan fabri-
ceeren. We zullen er ons maar niet in ver
diepen. Een goede reclame was dat rook-
schrift voor Persil per se!
De Jong's Bioscoop.
Hedenmiddag is „Een heldhaftig moe
dertje" hoofdnummer van het kindervoor
stellingsprogram. Het is een onderhou
dend, spannend en amusant filmwerk, dat
de jeugd uitstekend zal voldoen, maar ook
bij ouderen in de smaak zal vallen. Het
aardige meisje, dat in deze film door
haar vlot en aantrekkelijk spel de aan
dacht trekt, is Priscilla Moran, haar ta
lent is veelzijdig, zij weet spoedig de
lachers op haar hand te krijgen, maar ook
in ernstige momenten zoo te boeien, dat
we in haar een geboren actrioe zien.
o—
Hedenavond draait de sensationeele film
„Gouddorst", welke een beeld geeft uit
strijd om de goudvelden in Californië,
maar ook om de schoone Josephita. Rijk
is deze film aan spannende momenten;
om te rillen is b.v. de aanslag, door ban,-,
dieten geraamd, op de diligenoe, waarmee
goud naar Amerika wordt vervoerd; lief
lijk het tafereel, waarbij „zij" en „hij"
elkaar eeuwig trouw zweren en „hij" haar
broer van een wisse dood redt.
De Texelsche schapenmarkt zal van
avond als extra nummer worden vertoond.
Die zal vrij wat bekende gezichten te zien
geven en dus voor velen een attractie zijn.
o
Donderdag zal het stormloopen, want
dan staat als no. 1 de Hollywood-.revue
op het programma, waarvan de Haagsche
Crt. schreef: Deze film geeft zeer veel
te genieten. Het is of de revleu echt op-
het tooneel opgevoerd wordt. Een film
vol schoonheid en grootschheid. He.
Vaderland: Het publiek vindt het gewel
dig en klapt en lacht bijna voortdurend.
Als tweede hoofdnummer „Vreemde
duivels", bewerkt naar de avonturenroman
van Peter B. Kyne. Dat zegt genoeg.
O
Vrijdagavond brengt een spoorwegfilm
„Plicht" getiteld, met spoorwegongeluk
ken, overstroomingen, enz. in het Missis-
sippigebied. In de hoofdrol Lon Chaney
als de oude machinist, die zijn naasten
liefheeft, maar ook zijn locomotief; hij
verliest een zoon onder de wielen, maar
zijn liefde voor steenkool en stoom taant
onder deze slag van het noodlot niet.
(Telegraaf). Een werkelijk goede film,
oordeelt de Maasbode. Lon Chaney speelt
meesterlijk, schrijft de Tijd.
Zie voor nader nieuws de adv. en de
biljetten aan de bioscoop; ook volgend nr.
Schouwburgloge—Koogerstraat.
Hedenavond „gaat" (zooals dit in de
taal der tooneelisten heet) „Zeemans
vrouwen," een groot successtuk van Bou- j
ber, een Amsterdamsche schets, „belang
rijk", „buitengewoon boeiend", „Volks-
Kunst (met 'n groote K), „prachtig", zoo
als de Tijd, Telegraaf, Volk, Handelsblad,
enz. om strijd verkonden.
„Donderdagavond is de schouwburg uit
verkocht. De kaarten vliegen nu al weg",
zoo vertelde ons Maandagmiddag de heer
Piet Hesse. „Geen wonder" voegde hij
er verklarend aan toe: „In de groote ste
den hadden we volle zalen, weken achter
elkaar. Zou hier in de zaal dan één
plaatsje onbezet blijven?" We kunnen
de vraag stellig met „ja" beantwoorden,
want liet boek van de Merijutje-sdhrijver
A. M. de Jong, „Frank van Wezel's roem
ruchte jaren", heeft heel veel opgang ge
maakt. Wc lazen in de Prov. Drentsche
Ct. van de opvoering te Assen: De zaal
was uitverkocht, velen moesten terugkee-
ren. Het stuk sloeg zeer in; het steld/ei
de acteurs zware eischen, waaraan zij
echter uitstekend voldeden. Totaal in
druk: een goed geslaagde avond. Ook de
Oprechte Haarl. Crt. heeft niets dan lof.
In het verslag is het niets dan „sucoes",
„prachtig", „voortreffelijk". Moeten we er
meer van schrijven? „Niet noodig", zegt
de heer Hesse, „de zaal komt toch meer
dan vol".
—o
Vrijdag: „De man die beslag legt". We
kennen hel boek (The Man in Possession)
en herinneren ons van dit stuk goede cri-
tieken te hebben gelezen. Reeds het feit;
dat de schrijver van dit stuk ook de auteur
van „Bruine Suiker" was, een stuk dat te
Londen 250 opvoeringen beleefde, zegt
niet weinig. Wie op zijn avond beslag legt
om „De Man ,die slag legt" te gaan zien,
komt niet bedrogen uit.
Zaterdag: „Het Chineesdhe Landhuis",
een stuk, dat de nauwelijks te overbruggen
kloot tusschen het Chineesche en Euro-
peesche ras op de voorgrond plaatst, met
in de hoofdrol een jong, eenigszins fri
vool Engelsch meisje, dat met een schat
rijk Chineesch edelman in het huwelijk is
getreden. Het speelt op een rubberplan
tage bij Singapore en is rijk aan span
nende tafereelen.
Zie voor nadere biezonderheden adv.,
aanplakbiljetten en het volgend nummer.
oksels en voeten
behandele men met Purolpoeder. Dit is
het meest afdoende middel daarvoor.
Purolpoeder
kost 45 en 60 -ct. per bus en is evenals,
Purol verkrijgbaar bij Apoth. en Dro
gisten.
T.E.M.-nieuws,
De dagen van de metalen schoor„steen"
van onze electrische centrale, heel on
eerbiedig ook wel de „kachelpijp" ge
noemd, zijn geteld. Hij zal n.l. voor een
steenen gevaarte plaats moeten maken.
Het stormpje in de aanvang dezes jaars
heeft zijn reputatie dermate geknakt (het
arme ding stond door een paar windstoo-
ten heelegaar scheef op de beenen), dat
het T.E.M.-bewind wijselijk vervanging
door een meer solide exemplaar ordon
neerde. En zoo geschiedt tha/is. De T.e.m,
duldt geen tem'ptatie, ook niet vanwege
een „kachelpijp".
O
De T.E.M. gaat uitbreiden. Omstreeks
halt Juli wordt met de uitbouw een aan
vang gemaakt. Er is bij de stichting op
gerekend, want een zijwand bestaat ge
heel uit plaatijzer en is dus gemakkelijk
in zijn geheel weg te nemen.
Kermis-Krabbels.
Wanneer deze regelen door pers en
drukinkt vermenigvuldigd zijn, en de ka
lender Woensdag wijst, is de kermis op
volle gang. Onze plicht getrouw willen
we met een enkel woord gewagen van dit
eilandelijk gebeuren, dat voor een wijle
afwisseling brengt in ons overigens vrij
eenkleurig plattelandersbestaan.
Maandag reeds begon de pret. Of
eigenlijk nog eerder, want: zijn niet de
laatste dagen, welke de kermisweek voor
afgaan, voor de Texelsche jeugd in het
biezonder van een ongewone aantrekke
lijkheid? Dat sleepen en sjouwen met
planken en balken, dat bouwen en passen,
en meten, kortom: al die kermistoebereid-
selen behooren tot de voorpret, welke,
Texels „spes patriae" niet gaarne zou-
missen.
Wanneer het Maandag is geworden en
het tegen het middaguur loopt, schuifelt
Texel te hoop op het knusse pleintje voor
ons gemeentehuis, waar dan naar oude
zede een plechtigheid plaatsgrijpt, welke
een der glorieuze gebeurtenissen van het
kermisprogram uitmaakt. Ook de vreem-
