Texelsche
Courant van Zaterdag 19 Dec 1931
Donkere dagen voor Kerstmis
TWEEDE BLAD
Waar het op aan komt!
Texelsche Berichten
Dertig- jaren Heemraad
van de Dertig Polders.
„Achter de wolken
Kijk, lezers, een crisis heeft steeds een
begin,
En een crisis heeft altijd een end;
En zit je vandaag ook er vlak-midden-in
In wee en in wanhoop, - er komt niettemin
Een dag en een uur een seconde,
'n moment,
Dat je eind'lijk weer crisisloos bent:
Het is maar de kwestie (Dit zeg ik
„Terzij"),
Wie 't langste het uithoudt: de crisis
Het licht is verdwenen, de glanzing
ging henen. De dagen zijn daar, die 't
schemerlicht dragen en 't scheidende kla
gen van 't stervende jaar
Wij staan als in vragen, in twijfel of
klagen om wat het ons droeg, waar 't
wonden, die pijnen en durende schrijnen,
in 't mensehenhart sloegWij morren
en zuchten omdat het ons vruchten der
bitterheid bracht, terwijl toch ons leven
een rijkelijk geven van 't zoet had ver
wacht.
Gij, die in deez' dagen moogt morren
en klagen of zuchtende treurt.... Is niets
in uw donkert, dat glimlacht of flonkert
en't levenspad kleurt? Dringt niets u tot
danken, met vroolijker klanken om wat
het u bracht? Heeft nooit om -u henen
het zonlicht geschenen, was 't altoos wel
nacht?
Het licht is verdwenen, de glanzing
ging henen en 't donker is daar. Wij den
ken en danken, met dankbare klanken het
stervende jaar!
G. WITTE Pz.
Een terugblik.
Zou het wel noodig zijn onder dit
plaatje de naam te zetten? Wie zou er Je
heer G. Witte Pz. niet kennen, die 7 Dec.
1901 tot heemraad van het waterschap
de Dertig Polders werd benoemd en se
dert daarin onafgebroken zitting had?
Stellig zou hij deze maand opnieuw zijn
herkozen, wanneer hijzelf daar geen stokje
voor had gestoken. De heer Witte vond,
dat het nu welletjes was en dat nu een
jongere kracht zijn plaatsje maar eens
moest innemen. Deze wensch is inmiddels
vervuld door benoeming van de heer W.
Bakker, van den Hoorn, van welke ver
kiezing we in het vorig nummer reeds
melding maakten.
Nog een goed jaar en de heer Witte zet
zijn zevende kruisje, anders gezegd: hij
wordt zeventig en bereikt daarmee een
leeftijd, welke men hem niet zou geven.
Dertig jaar! Een lange tijd en toch ook
hoe kort.
Ik herinner me nog als de dag van gis
teren de heemraden, die voor dertig jaar
met mij het college van Dagelijksch Be
stuur vormden, joh. Keijser Rz., S. P.
Koning, KL Lap Bz., en Jan Kikkert Nz.
De toenmalige dijkgraaf was Jan J. Roe
per, secretaris Sijbr. Keijser Pz., pen-
ningm., D. jz. Bakker, opzichter Jac.
Hillenius Wz., bode Geert Kikkert. Dijk
graaf J. S. Dijt was toen hoofdingeland,
ook Corn. Keijser Pz., Jac. Keijser Sijbrz.,
H. J. Keijser Cz., Jan Witte Dz., C. M.
Veeger, Jac. Kikkert P.Pz., Kl.Roeper Jbz.,
W. Az. Eelman en Corn. Bz. Bakker.
Heemraad Klaas Bakker Tijsz. volgde ik
in Dec. 1901 als zoodanig op. Dat er inde
sedert voorbijgegane dertig jaren zeer veel
gebeurd is, dat belangrijke besluiten ge
nomen werden en dat het waterschap ook
moeilijke jaren heeft doorgemaakt, hoeft
nauwelijks te worden vermeld. Alleen
reeds wat de wegen betreft, zouden ko
lommen te schrijven zijn.
In de eerste jaren van Witte's heemraad
schap waren alleen maar behard de
hoofdwegen tusschen de dorpen. De
overige wegen waren zandwegen, die later
in verband met de toename van het ver
keer. vrijwel alle voor beharde wegen
plaats maakten. Honderdtallen K.M. vve-
gen. vragen thans, jaar op jaar, de bie-
zondere zorg van het polderbestuur. Dat
hiermee groote bedragen gemoeid zijn,
laat zich begrijpen.
Maar er is meer, veel meer gebeurd,
We noemen nog het aanbrengen van de
betonkraag op de zeewering, de bouw van
de groote Waaldersluis, de dijkverhoo-
ging, gepaard gaande met verhooging van
de binnenbermen en verlegging van de
weg van de kruin naar de binnenberm (tus
schen Nieuweschild en P.H.Polder). En
vergeet niet de groote stormschade, toe
gebracht in de winter 1914-1915, waarbij
de heele gronddijk tot de wierdijk weg
geslagen werd. Dat was me wat. Maar 't
bestuur was paraat en heeft de waterwolf
(om ons eens aan een beeldspraak te
vergrijpen), fiks bij de horens gevat.
Versch liggen nog in het geheugen de ver
bouw van de Zuidhaffeler-sluis, van de
molen in't Noorden, ja,'t bestuur zat met
stil en gaf de resp. opzichters volop werk
Het spreekt vanzelf, dat door de aankoop
van een wals, een betonmolen en een
graafmachine de werkzaamheden belang
rijk werden vergemakkelijkt en tevens
vlugger werden afgedaan dan anders, mo
gelijk zou zijn geweest. Het bestuur ging
met z'n tijd mee en zag niet tegen 'n hooge
uitgaat op, wanneer daar voor liet water
schap belangrijke voordeelen uit zouden
kunnen voortvloeien. „De cost gaet voor
de baet uyt", hield men voor oogen.
Om van de verantwoordelijke taak van
het bestuur der Dertig Polders eenig
idee te geven, vermelden we tusschen
haakjes dat de begrooting over het
loopende jaar in ontvangsten en uit
gaven een bedrag aanwijst van omstreeks
een kwart miljoen gulden. Dat beduidt
nog al wat, nietwaar? En dat beteekent
tevens dat er niet weinig werk aan de,
winkel is, voor bestuur en ambtenaren
De heer Witte deed zich kennen als
een ijverig bestuurslid, een man met een
helder oordeel, onpartijdig waar hij de
waterschapsbelangen moest behartigen.
Daar hij Texel door en door kende en van
alle leden het langst zitting had in het
Dagelijksch Bestuur was hij in vele zaken,
het waterschap rakende, goed thuis en
was hij een vraagbaak voor menigeen.
Over één nacht ijs ging hij niet licht.
Wanneer belangrijke besluiten genomen
moesten worden, rustte hij niet, voor hij 't
naadje van de kous wist en van de draag
wijdte doordrongen was. Eenmaal zijn
woord gegeven hebbende, kon je op hem
aan. - Ziedaar, in enkele pennekrassen
de persoon van de heer G. Witte Pz^,
oud-heemraad van de Dertig Polders. -
Geen wonder, dat men de krasse baas nog
gaarne een jaar of wat in het bestuur ge
houden had.
De Huldiging.
Woensdagavond werd in café „den
Burg" een feestelijke vergadering be
legd ter gelegenheid van het aftreden
van de lieer G.Witte als heemraad. Van
daar die met bloemen versierde zaal. Van
daar de feestrede, uitgesproken door de
heer J.S.Dijt, dijkgraaf, die de heer Witte
in hartelijke bewoordingen dank bracht
voor wat hij in des waterschaps belang
deed. Spr. gewaagde tevens van de bui
tengewoon prettige wijze, waarop met de
heer Witte werd samengewerkt, en bood
hem vervolgens namens het Coll. van
Dag. Bestuur en de ambtenaren, een
fraaie ruststoel aan, daarbij de wensch
uitsprekende, dat hij nog tal van jaren in
de beste gezondheid de welverdiende rust
zou mogen genieten. Tevens hoopte de
lieer Dijt, dat de heer Witte nog vele
malen ter vergadering zou verschijnen,
wanneer het polderbelaing te behartigen
zou zijn, al zou hij dan geen geldige stem
meer mogen uitbrengen.
Getroffen door deze sympatieke woor
den, bracht de heer Witte oprecht dank
voor dit blijk van waardeering. Deze
avond, zoo sprak hij, is voor mij een on
vergetelijke. Hij besloot met de wensch,
dat de prettige verstandhouding tusschen
de bestuursleden zou blijven bestaan.
Ten slotte werd de jubelaris nog toe
gesproken door de heer IJ. Lap, van den
Hoorn, die eveneens hulde bracht wegens
de prettige samenwerking tusschen de
aftredende en de overige leden van het
bestuur. Daar spreker en de heer Witte
in dezelfde omgeving werkten, kwam hij
veel met hem in aanraking, waarbij hij
veel van hem leerde, en hem als be
stuurslid meer en meer waardeerde. Hij
sprak de wensch uit, de heer Witte nog
vele malen in gezondheid te mogen ont
moeten.
Nadat nog geruime tijd met gezellige
kout in de meest aangename stemming
was doorgebracht, werd de feestelijke bij
eenkomst door de voorz. gesloten!
IJsclub „Den Burg".
Donderdagavond had bovengenoemde
club een vergadering in café „den Burg"
belegd. Er was aan de oproep al zeer
slecht gehoor gegeven. Slechts 7 personen
(ook het bestuur was nog onvoltallig),
waren tegen half negen aanwezig, toen
de voorz., de heer A. J. Eelman, met een
kort woord opende en meedeelde, dat de
secr., de heer J.Kager, wegens drukke
w erkzaamheden, gemeend had zijn functie
te moeten neerleggen. Spr. bracht mede
nog een woord van dank aan de aftre
dende bestuursleden, de heeren Jb. van
Heerwaarden, H. J. Reij en G. Joh. Duin-
ker, voor alles wat zij voor de vereeni-i
ging hadden gedaan. Verder deelde spr.
mee, dat in samenwerking met IJsclub
„De Waal" was gecorrespondeerd met
de Vereen, tot Behoud van Natuurmonu
menten over het huren van een ijsbaan op
de perceelen, welke binnenkort door die
Vereen, in Waalenburg zullen worden
aangekocht. Men was zoover gevorderd,
dat men, wanneer die verkoop zijn beslag
kreeg, daar een baan zou kunnen krijgen.
Van de ongeveer 40 H.A. zou de helft
beschikbaar worden gesteld tegen be
paalde voorwaardende eerste 5 jaren
zou de ijsclub niets hebben te betalen,,
daarna f 100.per jaar. Men zou de
baan onder water mogen houden van I
Dec.15 Maart. Toegestaan werd een
kade te leggen, een molen te plaatsen en
eventueele duikers aan te brengen. Bij be
ëindiging van de overeenkomst zou „Na
tuurmonumenten" een en ander tegen
taxatiewaarde overnemen. (Molens, dui
kers, etc.)
De vergadering werd gevraagd haar
goedkeuring te hechten aan de voorstel
len van het bestuur: le. dit jaar de Iel-
mert niet te huren (om de hooge kosten),
2e. geen contributie te innen, en 3e. ver
dere plannen tot samenwerking met de
Waal, naar zijn goeddunken, uit te voeren
Wordt goedgevonden.
De rekening van de penningmeester, de
heer Jac. Roeper Johz., wees uit, dat er
nog een batig saldo sinds Nov. 1930
viel te boeken, van ongeveer f 12.De
heeren H.Schrama en A. Eelman S.Cz., die
daarna de rekening controleerden, ver
klaarden, alles in orde te hebben bevon
den. De penningm. ontving hiervoor dank.
De lelmert, vervolgde de voorz., is dit
jaar wel niet ingehuurd, maar toch wil het
bestuur deze baan niet geheel en al laten
scheten. Het is mogelijk haar te huren,
desnoods (als het wintert) voor kinderen
ot ook wel om 'savonds. over een ver
lichte baan te kunnen beschikken. Thans
meende men echter, deze nog niet te moe
ten inhuren.
Een schrijven was ontvangen van de
fam. C.A.Keijser, de Waal, waarin werd
meegedeeld, dat het bestuur direct de
beschikking kon krijgen over „Jan Wil-
kesland", een stuk land, gelegen in dat
gedeelte van Waalenburg, dat door Na
tuurmonumenten zal worden aangekocht.
Bestuursleden van den Burg en de Waal
hebben dit land in oogenschouw geno
men en waren tot de conclusie gekomen,
dat bij de huidige stand van 't water die
blijft waarschijnlijk zoo het niets ge
daan is, daar spoedig een baan te maken.
Liever wilde men afwachten, wat Na
tuurmonumenten zal doen. Men zou dan
volgend jaar betere besluiten kunnen ne
men en meer zekerheid van slagen hebben.
Op een vraag, of het niet mogelijk was,
met een kade en afsluiten van slooten,.
daar nu reeds een baan te maken, als er
eens wat regen of sneeuwval zou komen,
werd meegedeeld, dat het niet mogelijk
zou zijn het water er dan op te houden.
Het bestuur wilde echter blijven meewer
ken om de ijssport te bevorderen en zal
n.ec nalaten wanneer er hier of daar dit
seizoen onvoorziens een baan zou kun
nen worden gemaakt, deze in orde te
brengen.
Tot bestuurslid (vacature-J.Kager) werd
(met 4 van de 7 stemmen gekozen de heer
Joh. Schrama, die met zijn benoeming in
kennis zal worden gesteld.
Dit jaar zullen dus groote plannen ach
terwege blijven. In de toekomst echter
ligt opgesloten, dat IJsclub den Burg in
samenwerking met de Waal de beschik
king krijgt over een ijsbaan van 15 tot 20
H.A. En als het dan wintert, zal men
zeker niet in gebreke blijven te profitee-
ren van een sport, die een gezonde blos
toovert op de wangen zelfs van menige
bleekneus. Ook wedstrijden zullen dan
niet uitblijven. We wachten maar af. L.
R.K. Tooneelvereeniging „I.L.B."
Door bovengenoemde tooneelvereen. is
in studie genomen „De Logé", een blij
spel in 3 bedrijven door Herman Nauw.
Dat beloven weer prettige avonden te wor
den. De lachspieren zullen werk krijgen.
Opvoering omstreeks half Januari a.s.
Petitionnement
Wereldbond van Kerken.
Op verzoek deelen we mee, dat de in-
teekenlijsten met handteekeningen ter be
krachtiging van het Ontwapenings-peti-
tionnement van de Wereldbond van Ker
ken zoo spoedig mogelijk bij Ds. Groe-
nenberg, te Oosterend, worden ingewacht.
Geert van Oorschot spreekt.
Omtrent Geert van Oorschot, de spre
ker op de beide Kerstvergaderingen der
SD.A.P.., waarvan een advertentie in dit
nummer melding maakt, verzoekt men ons
mee te deelen:
Geert van Oorschot is op Texel geen
onbekende. Meer dan eens is hij te Oude-
schild opgetreden en immer met veel suc
ces. Van Oorschot is een vlot spreker,
een aangenaam causeur, vol vuur en be
zield van een jeugdig idealisme. Om nader
aan te geven, wie Geert van Oorschot is,
laten we hier een fragment volgen uit de
verdedigingsrede welke hij hield voor de
krijgsraad le den Bosch, voor welke hij
afs dienstweigeraar ter verantwoording!
was geroepen en door welke hij met acht
maanden werd gestraft.
Ik zou geen poging doen om mijn daad
te rechtvaardigen, waie zij niet het gevolg
van mijn eerlijke, waarachtige, moeilijk
bevochten levensovertuiging. Als grond
slag van het menschelijk leven, opdat het
kan groeien en opbloleien tot diep waar
achtig geluk, zie ik in de eerste plaat;»
de liefde van mensch tot mensch. In een
wereld, waarin wij het onderhouden van
liefde en vrede tot hoogste plicht stel
len, is het onmenschelijke onbestaanbaar.
Oorlog herinnert aan bloed, aan vernieti
ging van duizendtallen levens, aan ver
gruizeling van veel schoons, dat met
moeite is opgebouwd. Het betere, het
schoone, het nobele, de beschaving, het
geluk het is nimmer met wapens ge
bracht. Er is geen enkel argument of ver
dediging van de oorlog. Aan de oorlog
moet ik weigeren deel te nemen om zuiver
te blijven ten opzichte van mijn eigen ge
weten. Hoogeie plichten dan naasten
liefde keu ik niet.
Overzicht veemarkten 10—16 December.
ALGEMEEN: Ook deze week kwam
er weinig verandering op het markttoo-
neel. Alles bleef even slecht en gedrukt'
en de prijzen waren ook nu weer laag,
soms zelfs nog „iets" lager. Nergens was
van eenige opleving sprake. Het eenige
nieuws, dat we zouden kunnen mededee-
Ien, is, dat Spanje weer aan de marlet is,
al zijn de inkoopen nog van zeer geringe
omvang. Op de Leeuwarder markt werden
voor uitvoer naar dit land twee wagons
graskalveren gekocht, hetgeen echter niet
van veel invloed op het handelsverloop
was, terwijl zeker geen luxe prijzen wer
den besteed. Op dezelfde markt kochten
een paar Belgen eenige kalfkoeien, ter
wijl ten slotte nog even kan worden ge
meld, dat in Friesland de laatste weken!
geregeld eenig jongvee voor Frankrijk
wordt gekocht, welke aankoopen echter
niet op de markt mogen plaats hebben.
Het vee voor uitvoer naar laatstgenoemd
land bestemd, moet in een der stamboe
ken zijn ingeschreven.
De WOLVEEHANDEL bleef ook deze
week, bij zeer beperkt aanbod, allerwege
zeer lusteloos met lage, soms nog „iets
lagere prijzen. De levende uitvoer naar
Frankrijk valt schijnbaar ook tegen, ge
zien de slechte prijzen, welke daarvoor
te Leiden werden besteed. Alleen de Rot-
terdamsche markt scheen Maandag voor
wolvee „iets" beter met „iets" stijver
prijzen.
Een snelteekenaar op tournée
De heer G. van der Zwaag, een snel
teekenaar uit Wolvega, maakte Donder
dag, Vrijdag en maakt vandaag nog een
reis, wat je in de kunstenaarswereld een
„tournee" noemt, over Texel, met het
doel op alle scholen zijn talent ten toon
te spreiden, met krijt te toonen op het
zwarte bord. Of hij succes had, moet ge
maar eens vragen aan de schooljeugd en
aan het onderwijzend personeel. De man
teekende hij zal op alle scholen wei
niet precies hetzelfde programma hebben
afgedraaid landschapjes en portretten
vliegensvlug, vaak met slechts enkele lij
nen, maar „reuze", zooals liet in de kin
dertaal heette.. Zelfs wist de teekenaa/'
zoo handig met het krijtje om te springen,
dat hij landschapjes, schapen, huisjes en
wat er meer in de kraam te pas kwam
onderste boven teekende (d.w.lz. de teeke-
ningen, niet de man met het krijtje). Wan
neer het bord omgekeerd werd, zag je
pas, wat het moest voorstellen.
De heer Van der Zwaag heeft de kin
deren aldus eenige prettige oogenblikken
bezorgd en eens laten zien, wat met een
paar krijtlijntjes valt te bereiken. Het
komt er maar op aan, waar en hoe je die
lijntjes zet. Niet in de kwantiteit zit 't,
maar in de kwaliteit. Dat zagen we inde
caricaturen van een paar kleuters, die
goed gelijkend konden heeten.
Verdieping Aye-sloot.
Donderdagmorgen is vanwege de Dertig
Polders een aanvang gemaakt met het
uit-diepen van de Aye-sloot. Begonnen is
bij de weg Waal-Haven en thans gaat
men verder in de richting van Dijkmans
huizen. Op heden heeft de sloot een ge-
midd. diepte van 1.20 M.ze wordt nu
uitgegraven tot 2.20 M. Het karwei wordt
uitgevoerd met behulp van de graafma
chine, speciaal voor dit werk ingericht.
Het is verrassiend te zien in hoe korte
tijd een groote hoeveelheid grond ver-
of wij!
