9e Nieuwe Texelsche Courant
No 4609 45steJaargang. Woensdag 24 Febr. 1932
Van week tot week
Texelsohe Berichten
1 Ar'16 VaT- M e" i Êtf»
«"8
Uw advertentie in dit klad wordt
op Texel huis aan huis galeien.
XEL
COURANT
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad opgenomen.
U1TG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Buig. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 et.;
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1losse nrs. 4ct.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer V» uur later.)
24 25 26 27 28 29 1 Maart
10,19 10.58 11.39 0,43 1,31 2.33
LICHT OP
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 6.09
DIENSTREGELING T.E.S.O.
Op werkdagen:
Van Texel: 6.— 8.— 11.20; 2.40.
Van den Helder: 7.— 10.— 12.20; 4.15.
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel: 8.11.15; 3.15.
Van den Helder: 9.12.20; 4.15.
Zaterdagavond.
Een prijzenwaardig initiatief.
Anti-Oorlog-Actie van Genees
kundigen.
De Nederlandsche Maatschappij tot Be
vordering 'der Geneeskunst heeft een prij
zenswaardig inititiatief genomen, door de
aandacht harer zusterorganisaties in een
40-tal landen te vestigen op het zegenrijke
aandeel, dat de medische wetenschap kan
nemen, in de groote taak, te voorkomen,
dat de menschhei-d andermaal door de
vernieling en de rampen van een oorlog
op groote schaal zal worden getroffen.
Cle Maatschappij betoogt, dat ook een
voorbehoedende actie op de weg der ge
neeskundigen ligt. Wat in de strijd tegen
oorlog en oorlogsgevaar het meest be
nauwt, is de pijnlijke regelmaat, waar
mede zich steeds weer de tegenstelling
openbaart tusschen de waarlijk in de
mensch levende wil tot de vrede en de
onmacht, om die wil tot een werkelijkheid
te maken. Op deze tegenstelling zijn tal
van internationale conferenties lek geva
ren en het is dan ook bijna de voortzet
ting eener onuitroeibare traditie te noe
men, dat Henderson de Ontwapenings
conferentie te Genève heeft geopend, ter
wijl de Japansche kanonnen dreunden in
China en de vlammen sloegen uit de bran
dende steden. Het is niet voldoende, het
bestaan dier tegenstelling te wijten aan
de kwade trouw van regeeringen of haar
vertegenwoordigers. De wil des volks
moge al niet souverein zijn, de massa is
toch niet langer een willoos element en
het moderne staatsbestel waarborgt aan 't
volk een behoorlijke medezeggenschap in
's lands zaken. We moeten dus wel aan
nemen, dat de naties t.a.v. het vraagstuk
van oorlog of vrede in en tegen zichzelf
verdeeld zijn; dat er een innerlijk, psy
chisch conflict bestaat, dat noodzakelijk
moet worden onderzocht, indien men erin
wil slagen de uitwerking van het contrast
te do-en verdwijnen. Waarmede erkend is,
dat dit vraagstuk behooren kan tot het
studieterrein der medische wetenschap.
Laat ons hopen, dat het thans genomen
initiati-et de weg zal weten te vinden,
om met succes het oorlogskwaad in de
wortei aan te tasten.
Van (het Japansdh-Chineesche Front.
In technisch opzicht is het ongetwijfeld
een zeer ongelijke strijd, welke thans aan
het woeden is tusschen Sjanghai en de
Jangtse-monding. Het Japansche expedi
tie-leger beschikt over moderne wapens
zooals tanks, bombardementsvliegtuigen,
zware houwitsers, welke d-e Chiineezen
niet of niet in zulk een mate bezitten,
en het ware bijkans een wonder, indien
Chineesche taaiheid en geestdrift, bene
vens een belangrijke numerieke overmacht,
tegen dat alles konden opwegen.
Het eerste doel van het Japansche of
fensief is feitelijk aangegeven door de in
houd van het ultimatum: de Chineesche
troepen terugdrijven tot op 20 K.M. van
Sjanghai en Woesoeng, en alle forten in
de omgeving van Sjanghai vernietigen.
Men weet, dat China bereid was op de
eerste eisch in te gaan, mits de Japanners
zich dan eveneens 20 K M. zouden terug
trekken, hetgeen alleen per schip moge
lijk zou zijn geweest.
China's militairen maken zich omtrent
de afloop der thans begonnen gevechten,
weinig illusies. Zij verwachten, dat hun
troepen, na zoo lang mogelijk tegenstand
te hebben geboden, zullen moeten wijken.
Maar dan? Dan zullen de Japanners stel
lingen kunnen betrekken een eindweegs
buiten Sjanghai, met achter zich een gis
tende miljoenenstad, en vóór zich de ein-
delooze dreiging van geheel China. En de
guerilla duurt dan voort.
Hier worden feitelijk twee oorlogen
langs elkaar heen gevoerd, een Japansche
oorlog van snel en krachtig toeslaan, en
een Chineesche oorlog van uitputting en
slijtage. Nu reeds loopen de credieten,
die Japan voor de campagne heeft moeten
opnemen, in de tientallen miljoenen. Vele
Chineezen meenen reden te hebben om te
hopen, dat Japan, welks financieele toe
stand allerminst rooskleurig kan worden
genoemd, op de duur de gouden kogels
zal missen, die voor de oorlogvoering
nu eenmaal even onontbeerlijk zijn als
die van onedeler metaal.
Voor één ding heeft de nieuwe con
servatieve regeering te Tokio tijdig ge
zorgd: zij heeft het tijdstip van Mand-
sjoerije's losweeking en van het offensief
bij Sjanghai gekozen voor een khaki-ver-
kiezing. Geen groote partij durft onder
de huidige omstandigheden de „negatie
ve", gematigde politiek tegenover China
te bepleiten, die automatisch het odium
van onvoldoende patriottisme op haar zou
Iaden. Inoekai's parlementaire moeilijkhe
den zullen de eerste tijd wel niet groot
zijn.
dleeffl uw monJ 0„dJ
„Van het Westelijk Front geen Nieuws".
Het was geen wonder, dat hotel Texel's
zaal tot in haar verste hoeken bezet was,
toen daar Zondagavond door het Insti
tuut voor Arbeidersontwikkeling de we
reldbekende film „Van het Westelijk
Front geen nieuws" werd vertoond. Ver
scheidene personen moesten met een
staanplaats genoegen nemen, terwijl bo
vendien een groot aantal personen niiet
kon worden toegelaten. En zulks, nadat
juist een paar jaar geleden honderdtallen
van Texel de film te -den Helder zijn
gaan zien.
We kunnen thans kort zijn. Er is over
deze film al zoo veel geschreven. Ook
in ons blad. We bepalen er ons toe, te
constateeren, dat de film ook thans weer
een diepe indruk maakte. Moge zij de
afschuw van al wat met „oorlog" wordt
betiteld en van al wat daartoe leidt heb
ben gewekt -en verlevendigd, voor zoover
dit nog noodig mocht wezen.
Is het niet menschonteerend: gedurende
de groote wereldoorlog één dood-e in elke
13 seconden! En zooveel gewonden, dat
heel Spanje er door zou kunnen worden
bevolkt ingeval dit land onbewoond mocht
zijn. Zouden wij ons dan niet te weer stel
len tegen iedere nieuwe poging om zoo'n
menschenslachting aan te richten?
Wat lezen we in het rapport van d-e
voorzitter van -de Engelsche Luchtvaart-
vereeniging, lid van het Parlement? „Een
vliegtuig komt onhoorbaar en onzichtbaar
aanvliegen, heel hoog in de lucht. Zoo'n
toestel kan een bom met 200 pond „itrin-
toto-luol" meevoeren, voldoende om het
heele Lond-ensche district tot een
puinhoop te mak-en".
Gifgassen -en bacteriën van gevaarlijk
besmettelijke ziekten zullen in een nieuwe
krijg een voorname rol spelen. De leider
van het Engelsche Dep. van Springstoffen
deelde mee, dat 40 ton dephenylzyanarsin
voldoende is om de gansche bevolking
van Londen uit te moorden. In 'n Duitsch
weekblad, dat ons pas onder de oogen,
kwam, lazen we van dr. Altroch: „De
toekomstige oorlog zal veel meer een
massale slachting der burgerbevolking dan
een strijd tusschen legers zijn".
Een film als d-e bovenbedoelde kan.
haar uitwerking niet missen, al geeft zij
ook slechts -een benadering van de werke
lijkheid.
We kunnen hieraan nog toevoegen, dat
de bijeenkomst met -een kort woord door
de heer J. P. Standaart geopend werd. Hij
zette uiteen, waarom de keus op deze film
was gevallen, en herinnerde -daarbij aan
de Ontwapeningsconferentie en de strijd
China-Japan. In het biezonder werden ver
welkomd -de operateurs Van Lier en Geus.
Deze heer-en verdienen zeker een woord
van waardeering, want het afdraaien ging
zeer vlot en regelmatig. De beelden waren
scherp, het geluid behoorlijk.
Na afloop wekte de heer Jac. Bruinde,
aanwezigen op de collecte voor -de sta
kende textielarbeiders in Twente te wil
len steunen en toe te willen treden tot
„het leger der ontwapenaars", lid te wor
den van de S.D.A.P.
Over en voor Texel.
In „Reizen en Trekken", het officieel
orgaan der Ned. Reisvereenigingen van
19 dezer vinden we onder het opschrift
„Mooi Texel" een artikel aan Texel ge
wijd, geïllustreerd met eenige penteeke-
ningen van Sjoerd Kuperus, waarvoor we
onze cliché's gaarne hebben afgestaan.
E>e Ned. Reisvereeniging organiseert
reizen naar Texel van 1417 Mei en
58 Juni.
Jeugdherberg „Panorama" heeft op de
bovenste verdieping eenige uitbreiding
ondergaan, zoodat er twaalf gasten meer
gehuisvest kunnen worden dan voorheen.
Ulo-feest.
Aan het programma van het Ulo-feest,
dat op Vrijdag- en Zaterdagavond a.s. in
hotel Texel zal worden gevierd, ontlee-
nen we liet volgende:
Na de opening zal door de leerlingen-
een tweetal zangnummers ten gehoore
worden gebracht. Het eerste, getiteld
„Aan Texel", is van de hand van de heer
M. J. Oele (muziek van S. Abramsz.),die
ook een „Falklandje" voor -deze avond
voor tooneel bewerkte („Barbertjes Por
tret"). Na eenige volksdansen en een reeks
gymnastische oefeningen door eenige
meisjes, volgen een Engelsch en een
Fransch zangnummer voor koor.
Met een Dalcroze-speelliedje vangt 't
tweede deel van het programma aan. Het
wordt gevolgd door een voordrachtliedje
„Rechtuit, de trap omhoog" en een „Mas-
kerdans". Verder vermeldt het program
ma nog „Ziekte in huis", dramatische
schets in één bedrijf en een tooneelschets
van de heer M. J. Oele, „Wat is dik
doen?" Met twee Duitsche liedjes wordt
de feestavond gesloten. Aldus 'n rijk
gevarieerd programma, dat van een goede
keus en van veel arbeid moet getui
gen. Want dat er degelijk en met ijver
gestudeerd is, mogen we zeker aannemen.
We zien in ieder geval de Vrijdag met
vertrouwen tegemoet.
OOSTEREND.
Vergadering Ziekenfonds
en Begrafenisfonds.
Voor zoover nog niet in het vorig num
mer vermeld, volgen hier de verslagen
van de ziekenfonds- en begrafenisfonds-
vergadering, hier Woensdag 1.1. belegd.
Begrafenisfonds P. J. Bouma.
De vergadering van het begrafenisfonds
wordt door de heer M. Kikkert geleid.
De voorz. deelt mee, dat in het afge-
loopen jaar een controleur van de Ver
zekeringskamer op bezoek is geweest, die
alles in orde bevond. W-el achtte de contro
leur 't noodig, dat de leden tweemaal zijn,
ingeschreven, eenmaal op een gewone lijst
en tevens op een lijst, waarop zij naar
leeftijd zijn ingedeeld. Ook dient ieder lid
een contributiekaart te hebben, hetgeen
nu al vrijwel voor elkaar is. Ook achtte
d-e controleur het gewenscht, -d-e gel-deni
niet in hun geheel bij een bank te plaat-i
sen, maar b.v. een derde bij de Boeren
leenbank, een d-erde in gemeente- of
staatsleening en een derde als eerste hy
potheek. Voor de taxatie zou de voorz.
een comm. willen benoemen van b.v. 3
personen uit het bestuur en met 1 of 2
led-en hieraan toegevoegd.
Secr. C. Timmer Pz. leest eerst de no
tulen. (Het begrafenisfonds staat er ge
zond voor). De notulen worden onder
dank goedgekeurd.
Hierop volgt het finantieel jaarverslag
van penningmeester S.K-eijser Jbz. Het
vorig jaar telde het fonds 603 led-en. Hiler
zijn bijgekomen zeven en afgegaan 11 le
d-en, zoodat er 31 Dec. 1931 659 ledetn
waren.
Ontvangsten: saldo f 160.56; contribu
ties f 1338.82; entreegelden f3.86; spaar
bank f299.63. Totaal f 1802.87.
Uitgaven: uitkeeringen f560; Bodeloon
f60; drukwerk, port, enz. f62.38; stor
ting spaarbank f944.63; kassaldo einde
jaar 1931 f 155.86.
Over een aantal verzekeringen van 663
bedroeg het verzekerd kapitaal f47670.
De penningm. wordt dank gebracht. De
voorz. licht n-og toe, dat voor leden bene
den 18 jaar het halve bedrag wordt uitge
keerd, -doch dat hiervoor in de premie-
reserve de volle uitkeering moet worden
berekend.
Bij monde van -de heer O. Dros Pz.
wordt door de commissie van rekeningna-
zien-ers rapport uitgebracht. Alles is nauw
keurig nagezien -en in de beste orde be
vonden. In -deze commissie worden voor't
volgend jaar benoemd de h.h. P. Dros Gz.
en J. G. Vlaming. Nader wordt besproken
het beleggen van gelden in hypotheek.
De heer C. Timmer Az. acht het ruim vol
doende, wanneer drie deskundige be
stuursleden deze taak op zich nemen, zoo
veel mogelijk, indien niet nadeelig voor
het fonds, in de lijn, door de verzeke
ringskamer aangegeven. De heer C.Bre
mer Az. acht het daarentegen beter voor
taxatie een tweetal leden aan het drietal
uit het bestuur toe te voegen. Aldus
wordt besloten. Hierop volgt het verkie
zen van twee bestuursleden (zie vorig nr.)
Met waardeering spreekt ae voorz. van
het vele werk, belangeloos door -de pen
ningm. verricht. Met alg. stemmen wordt
danook besloten, daar het fonds er nu
goed voor staat, hem een jaarlijksche ver
goeding van f50 te geven.
De heer C. Bremer Az. vraagt nog, hoe
groot de uitkeering is bij overlijden. Het
antwoord luidt: voor 2de klas f70 en
voor 1ste klas f105. Dit komt ook in de
premie tot uitdrukking.
De voorz. deelt nog mee, dat de boe
ken voorde leden van het fonds ter in
zage liggen van 1 tot 16 Maart bij de
secr. C.Timmer Pz. De voorz. wekt tot
slot nog op zooveel mogelijk in het be
lang van het fonds te werken. Laat de
kinderen, zoodra zij 4 jaar zijn geword-en,
inschrijven, daar zij anders buiten het
tonds staan.
Ziekenfonds „Helpt Elkaar".
Vervolgens krijgt de lieer IJ.Koppen,
voorz. van het ziekenfonds het woord.
E>e notulen worden door secretaris P.
Kuiper Sr. gelezen en goedgekeurd. Ver
volgens geeft de secr. in een kort jaar
verslag het verloop van het fonds over
1931 weer.
Ledental op 1 Jan. '32 847. (552 boven,
18 j., 25 van 1618 j. en 270 beneden 16
jaar). Gestorven drie. Aantal verpleegden
40. Vertrokken naar elders en bedanken
23. Penningm. R.v.d. Vis Jnz. geeft nu
verslag over de financiën. [>e ontvangsten
van het ziekenfonds waren over 1931
f6424.19, de uitgaven f6203.22. Batig sal
do f220.97.
Verplegingsfonds: contributies f 1675.27,
(muziekuitvoering f152, voorschot f81.
Totaal f 1908.27. Uitgaven: f 1132.45. Ba
tig saldo f775.82. Nadeelig saldo 1930
f471.10. Batig saldo 31 Dec. 1931 f304.72.
Dit verslag heeft een gunstige uitwer
king op de vergadering, want er wordt luid
'geapplaudiseerd. Het ziekenfonds te
Óosterend is hiermee de tekorten weer
ruim te boven gekomen en mag zich in
een goede gezondheid verheugen. De pen
ningmeester wordt -dank gebracht voor
zijn nauwkeurig beheer. Het bestuur heeft
vorige week op verzoek van de penn., de
boeken nagezien en geen foutje kunnen
ontdekken. De heer S. v. Heerding-e brengt
verslag uit namens de commissie en zegt,
dat alles in de beste orde is bevonden.
Voorz. deelt nu nog mee, dat 't met 't
berekenen van visites aan de buitendor
pers nog steeds niet in orde is. Het be
stuur heeft tot heden nog geen bevredi
gende regeling met de h.h. dokters kun
nen treffen.
De heer A. Brans Jz. vindt liet niiet
billijk, dat de buitendorpers meer moeten
betalen en dringt er op aan, deze leden
gelijk te stellen met de anderen en de kos
ten gezamenlijk te dragen. Bij het bestuur
was -een voorstel van de -dokters ingeko
men om b.v. 1 ct. contributie meer te
heffen, wat een bedrag zou beloopen van
ongeveer f350. Dit bedrag zou prooents-
gewijs onder de dokters zijn te ver-deelenj
Na hierover nog eenige tijd van gedachten
gewisseld te hebben, wordt door de pen
ningmeester voorgesteld -de extra kost-en
voor buitendorpers (één gulden per vi
site) voor een- half jaar voor rekening
van het fonds te nemen. Dit bij wijze van
proef. Met alg. stemmen wordt hiertoe be
sloten. Het bestuur vraagt machtiging
om indien noodig. de contributie met 1
cent te verhoogen, welke machtiging
wordt verleend. De buitendorpers ver
plichten zich, volgens art. 6, wanneer zij
loopend patiënt zijn, voor behandeling
naar het dorp te komen. Wanneer dit
artikel nageleefd wondt, kunnen de be
trokken leden het fonds veel onkosten
besparen. Het bestuur hoopt danook op
aller medewerking.
De penningm. brengt nog over de klacht
van h.h. dokters, dat veel ledige flessohen,
enz. achter blijven. Ook hierin wordt de
leden medewerking gevraagd. Het bestuur
stelt vervolgens de v-erga'dering voor het
bodeloon van f150 op f175 te brengen,
Dit wordt met alg. stemmen aangenomen.
De voorz. stelt tevens voor de penningm,.
voor zijn omvangrijke taak f25 meer sa
laris te geven. Dit voorstel wordt ook
aanvaard met alg-emeene stemmen.
(Bestuursverkiezing, zie vorig nr.)
Aan d-e heer Jn. Trap, die niet herkies
baar was, wordt dank gebracht voor zijn
goede diensten.
De heer Jn. Bakker Pz. acht het niet
goed steeds weer bij acclamatie te be
noemen, uitgezonderd de drie hoofd
functies. Na hierover nog van gedachten
te hebben gewisseld, wordt besloten om
voortaan met gesloten briefjes te laten
stemmen. Met de beste wenschen voor het
tonds sluit de voorz. de vergadering.
