De Nieuwe ïexelsche Courant
No 4613 45ste Jaargang. Woensdag 9 Maart 1932
Van week tot week
ïexelsche Berichten
Rationeele Rundveefokkeri]
en melkcontröle op Texel
ïgende
r Spring
handen en lippen
werkt als
gorgelen
^KLOOSTERBALSEMi
Uw advertentie in dit blad wordt
op Texel huis aan huis gelezen.
TEXELSCHE COURANT
is sinds 1 Jufi 1930
hi dit blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveid en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 ct.j
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1.losse nrs. 4ct.
HOOGWATER ter reede van Taxsl v.m.
(nam. ongeveer Va ««r later.)
9 10 1! 12 13 14 15 Maart
10,06 10.34 11 02 11,30 0,18 0.55
LICHT OP
RI|W1ELEN en RIJTUIGEN 6,21
DIENSTREGELING. T.E.S.O.
Op werkdagen:
Van Texel: 6.— 8.— 11.20; 2.40; 5.35.
Vanden Helder: 7.-; 10.-; 12.20; 4.15;6.55
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel: 8.— 11.15; 5.20.
Van den Helder: 9.12.20; 6.30.
25, 45 en 65 ct».
el voorkomt verkoudheid.
Zaterdagavond.
De ziel van (het Chineesche volk.
De Chineesche volksziel neigt meer tot
het passieve dan tot het actieve, houdt
meer van laten dan van doen, ondergaat
liever dan dat ze aanpakt. China's ge
schiedenis en politiek, binnenlandsche
zoowel als buitenlandsche, geven talrijke
aanwijzingen in deze richting. De Chi
neesche volksziel zal wel zware deuken
en opstoppers hebben gekregen vóór zij
een, zij het tijdelijke, verandering onder
gaat en daarvan bewijzen geeft. Wan
neer dus het Chineesche volk zich als
één man, naar het schijnt, zeker echter
in zijn groote meerderheid, verzet, met
daden verzet, tegen 'n ander moet dit zich
wel zwaar hebben vergrepen aan het Chi
neesche volk en deszelfs psyche gevoelig
hebben beleedigd. Langs deze weg is het
te verklaren, dat China zich, geheel tegen
de verwachting in, zoo krachtdadig en
dapper verzet tegen de doodelijk gehate
Japansche indringer en overweldiger, die
klaarblijkelijk geen diepe studie van de
Chineesche volksziel heeft gemaakt, ot
(misschien ook wel heeft gedacht, dat met
bommen en granaten alles is te overwin
nen, ook de ziel van een volk in nood en
druk.
Japan vergist zich
De Japanners hebben zich buitendien
vergist in, of niet bekommerd om, de
psyche der andere volken. Zij dachten,
blijkbaar: als de oorlogstuig-fabrikant
Schneider-Creuzot, die pas weer groote
orders uit Tokio heeft gekregen, en de
andere wapenfabrikanten maar tevreden
zijn, dan komt alles in orde. Immers die
regeenen (ot hebben groote invloed in)
verschillende regeeringen en bladen en
zullen er dus wel voor zorgen dat de
openbare meening overal behoorlijk wordt
bewerkt. In Frankrijk is dit inderdaad
tot zekere hoogte gelukt, in andere lan
den echter niet. Volstrekt niet.
De wereld buiten Japan.
Steeds scherper keert zich de inter
nationale openbare meening tegen Japan,
deels uit idealistische, deels uit materia
listische overwegingen. In de Ver. St. en
ook in andere landen wordt de neiging,
om alles wat Japansch is te boycotten
voortdurend sterker; drie Engelsche ge-
neesheeren hebben in hun idealisme het
plan geopperd een ongewapend leger te
vormen dat zich tusschen de vechtende
legers zal plaatsen, teneinde verder bloed
vergieten te voorkomende Amerikaan-
sche Min. van Buitenl. Zaken Stimson
heeft in een openbaar gemaakte brlet
dreigende woorden aan het adres van
Japan gericht, en de Amerikaansche re
geering besloot een sterke vlootmacht
naar de Oostersche wateren te zenden,
z.g. om groote manoeuvres te houden, in
werkelijkheid om Japan te waarschuwen
Iniet te ver te gaan en zelf bij de hand te
zijn als het conflict zich mocht uitbreiden.
De rol van Sovjet-Rusland.
Waarbij dan nog komt, dat Sovjet-Rus
land ten zeerste ontstemd was door Ja
pan's steeds aanmatigender en uitdagen
der wordende houding in Mandsjoerije en
omgeving, tengevolge waarvan Rusland
bezig is in de Russische Zuidzee-provin-
cie een troepenmacht van 1 a 200.000
man onder bevel van generaal Bliicher
samen te trekken, en Litwinof, de Rus
sische volkscommissaris van buitenland
sche zaken, leider der Russische afvaar
diging ter Ontwapeningsconferentie, plot
seling naar Moskou is teruggekeerd. Bui
tendien heeft de Cliin. regeering beslo
ten de sinds jaar en dag verbroken be
trekkingen met de Sovjets weder aan te
knoopen, aangezien China wel genood
zaakt is, steun bij Rusland te zoeken,
daar China bij de overige officieele we
reld niet voldoende steun heeft gevon
den tegen de Japansche overweldiger.
De „oorlog" gestaakt?
De dagbladen van Donderdag meldden,
dat Japan de strijd gestaakt had, daar
het zijn doel voorloopig had bereikt,,
maar een paar dagen later lazen we al
weer, dat er niet malsch gevochten wordt.
Waar moet dat toch heen? Sedert de
groote oorlog koesterde men overal de
hoop, dat het oorlogsgeweld althans tus
schen leden van de Volkenbond tot het
verleden zou behooren. De gebeurtenissen
in China echter hebben alle kenmerken
van een oorlog en deden deze hoop te
niet. Ruim zes maanden heeft het ge
schil de ernstige aandacht van de Volken
bondsraad gehad. De meest-verontrus-
tende zijde wel van deze netelige kwestie
is ongetwijfeld, dat de stem van de Raad
die van een roepende in de woestijn is
gebleven. Ondanks de met algemeene
stemmen genomen besluiten en de unanie
me openbare meening, gaat het geweld
voort.
Het kanongebulder is volgens minister
Beelaerts een schaamtelooze begeleiding
van de Ontwapeningsconferentie.
„Oorlog een misdaad".
Minister Beelaerts meent, dat geen ver
mindering van bewapening de terugkeer
van soortgelijke gebeurtenissen kan voor
komen, zoolang de volken niet erkennen,
dat de oorlog een misdaad is en de vreed
zame wegen de eenige middelen zijn,
waarlangs geschillen kunnen worden be
recht. Het geschil is thans bij de As-
semblé aanhangig gemaakt en deze moet
zoo spoedig mogelijk het staken van het
bloedvergieten bewerkstelligen en zich re
kenschap geven van de nadeelige invloed
die dit geschil zal kunnen hebben op het
geheele vraagstuk der vreedzame berech
ting van geschillen, wanneer de Volken
bond er niet in slaagt, het geschil op te
lossen.
Moge de discussie in de Assemblé de
weg openen tot herstel van de vrede, nu
oorlog zulke diepe wortels heeft gescho
ten in de Oostersche ziel.
Lezing—It. L. de Vries.
Door de gezamenlijke landbouworgani
saties werd Vrijdagavond in hotel Texel
een vergadering belegd, met als spreker
de heer ir. L. de Vjrites, rijkveeteelt-
consulent. Als onderwerp was het hier-
bovenvermelde aangekondigd. Hoewel de
bijeenkomst voor een ieder kosteloos toe
gankelijk was en de weersomstandigheden
uitstekend waren was ze maar matig be
zocht. Jammer, want de heer E>e Vries
is een goed spreker en beheerscht zijn
stof volkomen. Het was een leerzame
avond, die op groote belangstelling aan
spraak mocht maken.
Spreker werd ingeleid door de heer C.
Keijser Hz.
De heer De Vries vangt aan met er zijn
voldoening over uit te spreken dat hij
is uitgenoodigd te komen spreken over
een zuiver bedrijfstechnisch onderwerp.
In de regel toch wordt hiervoor in deze
tijd weinig gevoeld, omdat het in zicli
sluit: het nemen van maatregelen, die
geld kosten. Echter komt dit geld wel
weer terug, wanneer die maatregelen goed
getroffen worden. Spreker brengt het be
stuur hulde voor de keuze van het onder
werp. Hieruit blijkt immers, dat de vee
houders het hoofd niet laten hangen en
vertrouwen in de toekomst hebben.
Spr. wil eerst een kort historisch over
zicht van de ontwikkeling der rundvee-
iokkerij geven. Hij begint bij de Romei
nen, die hier dijken aanlegden en de basis
legden van de rundveefokkerij in deze
streken. In de Middeleeuwen vormde de
veeteelt hier een der hoofdmiddelen van
bestaan en ontstonden diverse markten.
Toen volgde een lange periode, waarin
van vooruitgang geen sprake kon zijn als
gevolg van overstroomingen, veeziekten
(veepest) en oorlogen In later jaren wer
den hier runderen uit Denemarken en
Duitschland ingevoerd met als resultaat
verslechtering van het inlandsche ras. E>e
kwaliteit van het vee liet op de duur,
zoowel wat betreft productievermogen als
uiterlijk, veel te wenschen over. Zoo was
de oprichting van het Ned. Rundvee
stamboek in 1875 een flinke stap in de
goede richting. Deze oprichting stond in
nauw verband met de belangrijke export
naar Amerika, waar de fokkers afstam
mingsbewijzen eischten. Uit fokoogpunt
had dit stamboek de eerste jaren weinig
waarde, wel uit handelsoogpunt. Het was
vnl. een adresboek met de namen van
fokkers, die vee bezaten met» uiterlijke
kenmerken van raszuiverheid. Acht jaar
later volgde de oprichting van hetNoord-
hollandsch Rundveestamboek, dat even
eens alleen uit handelsoogpunt waarde
heeft. Het maakt b.v. geen onderscheid
tusschen zwartbont, roodbont en blaarkop.
Inmiddels werd in Denemarken de
centrifuge (melkontroomer) uitgevonden
(1876) en deed de fabriekmatige zuivelbe
reiding zijn intrede. Van 1879 dateert de
eerste Ned. Zuivelfabriek. Men wist toen
wel, 'dat er groote verschillen zijn tus
schen de hoeveelheden melk en het vet
gehalte maar legde zich in hoofdzaak
toe op het verkrijgen van een groote
plas melk. Om een oordeel te vormen om
trent de te verwachten productie, ging
men geheel op het exterieur af. óroote
waarde werd toegekend aan de z.g. melk
teekens, die later echter zeer onbetrouw
baar bleken te zijn. Bij de fabriekmatige
verwerking van de melk traden de kwa
liteitsverschillen beter aan de dag. Men
maakte gebruik van de butyrometer om
de melk op vetgehalte te onderzoeken. De
meeste zuivelfabrieken werden op co-
operatieve leest geschoeid en betalen uit
naar vetgehalte. Hierin lag een prikkel om
naar verhooging van het vetgehalte te
streven. Het was de heer Mesdag, in le
ven rijksveeteeltconsulent in Friesland, die
in één nacht beter met
den tnel verzachtenden
AKKER'»
bijt niet!
,Oeen
goad
200 good."
de beteekenis van melkcontrole aan
toonde. Hij controleerde een viertal vee
beslagen over geruime tijd en legde door
publicatie van zijn resultaten de grond
slag voor de verbreiding van de melk
controle. Hiertoe hebben later ook de
landbouwpers en het onderwijs bijgedra
gen. Vooral na 1900 nam de oprichting
van controievereen. sterk toe. Omstreeks
datzelfde jaar werden de „erfelijkheids-
wetten van Mendel" opnieuw ontdekt.
Hieruit sproot 'de oprichting van fokver-
eenigingen voort, die veelal met controle-
vereenigingen werden gecombineerd.
leder veehouder streeft naar vergroo
ting van de financieele voordeelen van
zijn bedrijf. Deze zijn afhankelijk van 1.
productiekosten; 2. opbrengst dierlijke
producten; 3. prijs dierlijke producten.
Op de prijs heeft de veehouder nog
steeds geen invloed. Tot de productie
kosten behooren de kosten van veevoer,
kunstmest, onderhoud, belasting, enz.
Theorie en practijk moeten hier samengaan.
De kosten van voer en mest b.v. moeten
bij een zoo groot mogelijk voordeel zoo
klein mogelijk zijn. De opbrengst der dier
lijke producten kan worden verhoogd
door meer vee te houden. Of dit mogelijk
is hangt af van de prijs van het voer,
de kwaliteit van het land, enz. Spr. zou
in deze richting de oplossing niet zoe
ken. Beter acht hij te trachten de pro
ductiviteit van de runderen op te voeren
Maar we moeten beginnen met deze
productiviteit te kennen. En hier dient
mu de melkcontrole voor. Zeg niet: Ik
zie wel op het briefje van de fabriek,
welk vetgehalte de melk heeft. Daar komt
ge niet verder mee. Ge moet het vetge
halte weten van de melk van elke koe af
zonderlijk. Op elk bedrijf zijn koeien met
aeen behoorlijke productie („Rijkma
kers" noemt spr. ze)b. een matige pro
ductie („Gelijkblijvers") en c. een te lage
productie („Armmakers"). Daarom moet
worden gecontroleerd de hoeveelheid en
het gehalte van de melk, gegeven tus
schen het afkalven en het droogzetten.
Dan kunnen we de onproductieve dieren
verwijderen en trachten de productieve op
te voeren in aantal. Bij de melkcontrole
onderscheidt men 2-, 3- en 4-weeksche
controle. In N.-Holl. heeft men altijd
de 4-weeksche gehad, die gebleken is
voldoende te zijn, om het doel te berei-
Afsluiting van de Zuidarzeedijk.
Dijkveilhooging en -verzwaring op Texel.
Een kiekje van de dijkwerken beoosten
Oosterend. De zandtrein is bij de Kaap
gekomen.
ken. Spr. zelf acht 4-weeksche controle
voldoende, terwijl ze toch goedkooper
dan 2-weeksche is. Het nemen van mon
sters, het wegen cn het onderzoeken zou
door de veehouders zelf kunnen geschie
den, maar de ervaring leert, dat hiervan
in de practijk niets terecht komt. Beter
is het hiermee een speciale monsternemer
en controleur te belasten.
De beste weg voor de melkcontrole acht
spr. die via de zuivelfabriek. De kosten
zouden dan per L. melk berekend kunnen
worden en minder gevoeld worden (indi
recte belastingen betalen lichter). Spr.
acht het overbodig met voorbeelden net
nut van melkcontrole aan te toonen.
Hoofdzaak is thans goed te beseffen, dat
tegenover de kosten groote voordeelen
staan, mits van de gegevens, welke de
controle ons verschaft, ook een goed ge
bruik wordt gemaakt. De controle ver
strekt ons gegevens omtrent de gebruiks
waarde van ons melkvee, van de productie
van de koeien afzonderlijk. Deze gegevens
zijn echter niet voldoende om systema
tisch te kunnen fokken en maatregelen te
kunnen treffen tot verbetering van het ex
terieur. Daarvoor is een fokvereeniging
noodig. Hierover nader in het volgend
nummer.
Het auto-drama op de Waalderweg.
Omtrent het ongeval met een Fordje
op de Waalderweg, waarbij de wagen on
dersteboven sloeg, doch de chauffeur er
heelhuids afkwam, verzoekt men ons nog
het volgende op te nemen:
Het ongeval was veeleer aan een stuur -
defect, dan aan te snel rijden toe te
schrijven. Ware het een tiental meters
eerder voorgevallen, zeker waren een
paar meisjes er dan de dupe van gewor
den. De autoverhuurder te Oosterend is
tevoren door anderen eenige malen op
het defect attent gemaakt, maar hij heeft
er de chauffeur, wie het ongeval over
kwam, niet op gewezen, dat de stuur
inrichting niet geheel in orde was. Een
nalatigheid, die tot ernstiger gevolgen
had kunnen leiden, dan in dit geval, dat
zich alleen tot materieele schade beperkte.
Bouwvergunningen.
Sinds onze vorige opgaat werden door
B. en W. de navolgende vergunningen
tot bouw, aanbouw, verbouw, enz. ver
leend
Schilderweg, woonhuis, H.Boon; Oos
terend, woonhuis, S.v.Heerdingen; Ou
deschild, woonhuis met werkplaats, Jac.
Kiljan; Warmoesstraat, woonhuis, C. M.
Kuip: De Westen, woonhuis, fam.'J.Dijk-
sen (den Hoorn); Oost, verbouw woon-
en winkelhuis, A.M. van Liere; Ooster
end, woonhuis, C.Riemens; C)e Koog,
bergplaats, R.J.Daalder; Waalenburg, ver
andering van bestemming, schuur tot
woonhuis, J. Kikkert Nz.; Parkstraat,
woon- en winkelhuis, N.V. v.h. Langeveld
en de RooijParkstraat, verbouw woon-
en winkelhuis, W. Vlas; Zuid-Eierland,
woonhuis, D. Korver; Wilhelminalaan,
woonhuis, mej. P. O. Bakker; Oudeschild
bijbouw, „De Eendracht"; Gerritsland,
woonhuis met schuurtje, Jac. Maas Dz.;
Den Hoorn, verbouw woonhuis, D.Drij
ver Dz.Weverstr., verbouw tot woon- en
winkelhuis, J. N. Rijk; Oudeschild, sloo
ping woon- en winkelhuis J. Blom Jz.
Giften voor het Witte Kruis.
J. M., de Koog f 2.50.
Het „Witte Kruis" staat altoos voor
u klaar. Toont dit door een gift te waar-
deeren.
