De Nieuwe Texelsche Courant
Nc 4617 45ste Jaargang. Woensdag 23 Maart 1932
Van '„eek tot week
FRISOBAM
Wybert
Texelsche Berichten
Dat doet Purol
Hier begint het
PER 72 POND
GEEL 30 d.
GROEN35
ROOD... 40
Uw advertentie In dit blad werdt
op Texel huis aan huls geleasn.
TEXELSCHE COURANT
is sinds 1 JuB 1930
in dit blad opgenomen.
UI TO.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 ct.;
iedere regel meer 12 et. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4 ct.
HOOGWATER ter recde van Texel v.m.
(nam. ongeveer V> uur later.)
23 24 25 26 27 28 29 Maart
9,14 9.52 1031 11,13 11,58 0,21 1.13
LICHT OP
RljWIELEN en RIJTUIGEN 6.45
Voorkom 1 Gorgel droog
met
Zaterdagavond.
IVAR KREUGER,
Civiel-Ingenieur.
Hoeveel deuren van ministerieele werk
kamers, van Rijkskanselarijen en ban-
kiers-priyékantoren plachten wagenwijd
te worden geopend, zoodra dit simpele
visitekaartje was gepresenteerd? Civiel-in
genieur, maar ook: opbouwer van een we
reldtrust, geldschieter van een reeks van,
gouvernementen, en houder van tallooze
heele en halve monopolies. Kreuger,
Zweed van geboorte, heeft in enkele tien
tallen jaren zijn vaderland dat hem
deswege terecht dank weet een zeer
aanzienlijke positie in 's werelds econo
misch bestel verschaft. Kreuger gaf lee-
jiingen in ruil voor lucifersmonopolies.
Toen kwam de crisis: aflossings- en
renteverplichtingen werden en worden niet
meer nagekomen. Nieuw geld was, zelfs
voor Kreuger, niet te vinden. Op Zater
dagmiddag, terwijl het volk Briand uitge
leide deed, klonk in de stilte van een
Parijsche flatwoning een revolverschot:
Ivar Kreuger was niet meer, een financier
van groot-formaat ging met hem heen.
Briand, Kreuger, George Eastman, Edi
son's vriend en rivaal in het uitvinden,
Charles Gide, hen allen is de Nvereld in
luttele dagen armer geworden.
Om de vrede in Europa.
Het leven raast onvermoeid voort. Ook
in de achter ons liggende dagen voegde
het aan de wereldgeschiedenis feiten toe,
die geboekstaafd moeten worden. Zoo
toog het Duitsche volk ter stembus. Dooi
de overwinning die het Hindenburg be
zorgde nu de „nationale opposijie" bij
de nieuwe stemming op 10 April niet met
één candidaat uitkomt, is zijn verkiezing
meer dan ooit een zekerheid geworden
maakte het de dertiende Maart tot een
historische dag. Voor de Fransch-Duit-
sche toenadering, die voorwaarde blijft
van een stabiel Europa, is het resultaat
van Zondag heuglijk. Wanneer de pogin
gen om Tardieu's Donaufederatieplan te
verwezenlijken, tot resultaat leiden (sa
menwerking van Frankrijk, Engeland,
Italië en Duitschlamd) zal 'n tweede voor
waarde voor die stabiliteit zijn vervuld.
Japan is er slecht aan toe.
De buitengewone algemeene vergade
ring van de Volkenbond, op China's ver
zoek bijeengekomen, heeft eindelijk spij
kers met koppen geslagen, in een der
aangenomen resoluties wordt gewezen op
het Verdrag van Kellogg, waarvan art. 2
bepaalt, dat geen andere oplossing van
geschillen tusschen de onderteekenaars
mag worden gezocht dan met vreedzame
middelen. Hierbij sloot China zich natuur
lijk gaarne aan, Japan, even natuurlijk,
ongaarne, maar dan toch, klaarblijkelijk
niet op durvend tornen tegen de open
bare meening van de geheele wereld minus
de wapentuigfabrikanten en derzelver be
schermers (of gevangenen).
Het conflict is nog niet opgelost, maar
wel is de weg aangewezen waarlangs die
oplossing kan én moet geschieden, en bui
tendien is een eind gekomen aan het
vreeselijke bloedvergieten bij Sjanghai. In
Tokio schijnt men tot de overtuiging
te zijn geraakt dat het Sjanghai-avontuur
een groote domheid is geweest, die Japan
heel duur is te staan gekomen. Japan, dat
er behalve in politieke ook in financieele
en economische zin slecht aan toe is,
mede als gevolg van de oorlog, die geen
oorlog genoemd mocht worden, wordt wèl
gestraft en heeft daarbij het onaangename
bewustzijn, dat de heele wereld, op de
reeds genoemde uitzonderingen na, die
strat dubbel en dwars verdiend acht
Honden, die losloopen.
Van politiewege verzoekt men ons nog
.eens de aandacht te vestigen op de gem.-
politieverordening, waarbij degenen, wier
honden in het tijdvak van 1 Nov.1 Mel
buiten de kommen der dorpen of zonder
toezicht binnen de kom losloopen, straf
baar worden gesteld. Aan deze bepaling
wordt slecht de hand gehouden, zoodat
de politie tot bekeuring zal moeten over
gaan. Er kwamen van veehouders vele
klachten in. Past op, dat ge niet op de
bon raakt, want dat kan 125 kosten of
zes dagen gratis „kost-en inwoning".
Wat brengen de huiden op?
Door de gezamenlijke landbouwbestu-
ren zouden de huiden van lammeren, scha
pen en kalveren der leden bij openbare in
schrijving worden verkocht. Eenige in
schrijver was de heer J. Mets Hz., te
Oudeschild, die noteerde: lammerenhuiden
13 ct., schapenhuiden 105 ct., kalverenhuir
den 20 ct. De huiden van lammeren en
kalveren alleen werden gegund.
Ziekenfonds „Texel".
Ter aanvulling van het verslag, opge
nomen in het vorig nr., nog het volgende:
DE KAS werd zwaar op de proef ge
steld. Wel 175 patiënten verpleegd aan
de overkant. Dit breekt ons, sprak de
secr., de nek en is oorzaak, dat we nu,
ondanks de extra-heffing, nog met een
tekort van ruim f500 zitten, terwijl eenige
nagekomen rekeningen ook nog betaald
moeten worden. De extra-heffing heeft,
behoudens een enkel geval, niet tot be
danken ot royeeren geleid. Een lid, dat
zich liet schrappen, kwam na een tijdje
weer terug,toen er een bril noodig
was. Intusschen doet het bestuur zijn
uiterste best om zoo goed mogelijk rond
te komen en een maximum voordeel te
genover minimum kosten te stellen. E>e
boeken, enz. van penningmeester G.
Michels waren in de beste orde. Daarvan
getuigde de commissie, bestaande uit de
heeren J.A.Eelman, Egb. Lap en L. Vonk.
De vootz. bracht terecht hartelijk dank
aan de „man van de dubbeltjes" voor zijn
vele werk, vooral nog toegenomen door
de uitbreiding van het fonds.
Welke groote voordeden het fonds
biedt, toonde de voorz. met 'n enkel voor
beeld aan. Een patiënt, die in 1931 en
1932 telkens vijf weken in een ziekenhuis
moest worden verpleegd, moest daarvoor
f393 betalen. Hiervan werd f253 door het
fonds vergoed, terwijl de overige f140
door het Armbestuur werden bijgepast.
BESTUUR. Daar de heer G. J. Logman
moest aftreden (niet direct herkiesbaar):
en het fonds zijn leden over heel Texel
telt, werden door het bestuur niet alleen
personen uit den Burg candidaat gesteld,
Voorgedragen wenden voor den Burg:
D.v.d. Werff, J.A.Eelman, L.Vonk en W.
Bruin; den Hoorn: J.D.Troost; de Koog:
P.Kikkert; de Waal: P. Former; de Cocks-
dorp: Joh. de Graaf. Gekozen werd de
heer D.v.d. Werff (15 van de 27 stemmen;
Joh. de Graaf 7). Aan de aftredende com-i
missaris werd dank gebracht voor wat hij
in het belang van het fonds deed.
DERDE KLAS-verpleging in het zie
kenhuis alleen wordt door het fonds be
taald. Wie in een hoogere klas verpleegd
wil worden, krijgt niet vergoed wat hem
als derde-klas patiënt zou zijn uitbe
taald. De kosten komen dan ge hee Ivoor
zijn rekening. Het fonds immers is be
stemd voor hen, die niet bij machte zijn
behoorlijke verpleging en doktershulp uit
eigen middelen te bekostigen. Zoo staat
het ook met het b r i 11 e nvraagstuk. Wie
een bril met gewoon montuur, zooals het
tonds die verstrekt, voor zich te „min"
vindt, koope een andere, maar bedenke
daarbij dat hij deze geheel uit eigen beurs
betalen moet. Het is voorgekomen, dat
een patiënt, die in de 2e klas verpleegd
werd, op vergoeding aanspraak wilde ma
ken, omdat er in de 3e klas van het hospi
taal geen plaats voor hem zou zijn ge
weest. Bij navraag echter bleek, dat van
plaatsgebrek geen sprake kan zijn ge
weest, in't hospitaal is voor 'n mannelijk
3e klas-patiënt altijd gelegenheid. Dus:
geen uitkeering. De heer W. Bruin zou alle
tondsbrillen van dezelfde leverancier wil
len betrekken, opdat ze wat goedkooper
kunnen worden. Dit bleek echter niet best
mogelijk, omdat de dokters daarvoor af
zonderlijk zorgen.
BUIKBANDEN! Op een vraag uit de
vergadering werd meegedeeld, dat buik
banden nimmer worden verstrekt. Wan-
B39
PER H PO.
^n'Cjvedkoopè \Jabak
neer het fonds daaraan begint, is de kas
heelemaal ontoereikend. Bode Zoetelief
voorspelde, dat van de 1000 vrouwen er
zeker 100 een buikband zouden aanvragen,
jhetgeen het fonds f 1000 zou kosten.
EXTRA BIJDRAGEN kunnen evengoed
niet achterwege blijven. De heer IJ.Witte
stelde voor in de zomer maar wat meer
te heffen. De voorz. zou tegen kermis
eenmaal dubbele contributie willen vra
gen. Tot 'n besluit kwam men echter niet.
SUBSIDIE. De heer C. Wonder stelde
de vraag, of de gemeente het tekort niet
kan aanzuiveren en drong er met klem
op aan alsnog te trachten tot samensmel
ting van de drie Texelsche fondsen te ko
men. Aan het adres van de Oosterender
bestuursleden werden onvriendelijke woor
den gericht, omdat op hen de samenwer
king zou zijtn afgestuit. De voorz. deelde
mee, dat alleen dan de gemeente bereid
is financieele steun te verleenen, wanneer
de drie fondsen één geworden zijn. De
heer Wonder gaf hierover zijn verwonde
ring te kennen en verklaarde niet te be
grijpen, waarom de gemeente er zich af
maakt. Hij was van oordeel, dat de leden
niet meer kunnen betalen en vreesde,
dat vele bedankjes zullen binnenkomen,
als de contributie verhoogd of een extra
heffing gevraagd moet worden. De voorz.
stelde hier tegenover, dat er toch kasgeld,
moet zijn, wil het fonds in stand gehou
den kunnen worden. Geen geld, geen
tonds is het hier. Een der aanwezigen, die
het niet breed heeft en in zijn groot geziln
veel met ziekte te kampen heeft, viel het
bestuur bij en verklaarde gaarne te willen
helpen het fonds in stand te houden, al
zou een verhoogde bijdrage hem ook in
moeilijkheden brengen. Hij was vol waar
deering voor het fonds en zijn huisarts
en zou het niet gaarne missen.
ALLERLEI. Kunnen inwoners van Oos
terend lid van het fonds „Texel" worden
Antw.Neen. Er is een grenslijn vastge-
gelegd. Kan het fonds geen gedeelte
lijke vergoeding geven van de kosten van
doktershulp bij bevallingen? Antw.: Daar
aan kan het fonds niet beginnen. Het is
toch al zwaar belast. Kan het tekort
niet door de dokters gezamenlijk gedra
gen worden? Antw.: Het zijn de specia
listen aan de vaste wal, die f4000 ontvin
gen en het fonds naar verhouding het
meeste kosten. Het zou onbillijk zijn de
dokters hiervan de dupe te laten worden.
Van een verzoek om brillen met een
sterker montuur te willen verstrekken
werd nota genomen. Ten slotte kwam
nog de ziekenauto ter sprake. Aan de
leden wordt in rekening gebracht f3.—
voor de chauffeur en nog een zeker be
drag per K.M. Wie hiermede niet accoord
gaat moet zich tot de ondernemer en nijet
tot het bestuur wenden.
HIER IS HET!
Het gironummer van de penningmees
ter van Texels Crisis-Comité.
m No. 193098.
o
Uitslag aanbesteding.
Door architect N. Schermer werd Zater
dag aanbesteed de bouw van een drie-,
tal woonhuizen aan het Slingerwegje voor
rekening van de heer J.C.Rab, alhier.
Timmerwerk:
W.Bruin (Waal) f3081; Gebr. Schoen
maker f2754; P.v.'t Hoog f2610; J. Drij
ver f2484; P.J.Kooger f2390; J.Bakker
12350.
Metselwerk
Th. Buisman f2304; W.A.Geus f2015;
L.Bruin f1613; J.Trap f1475; T.Witte
f1468; G.Logman f1380; C.Keijzerf 1300;
H.Koorn f1300; I. Voigt f1280.
Alle metselaars schreven in voor met
selwerk zonder bijlevering van materiaal.
Schilderwerk
Smit f675; C.Bremer f672; J. Vonk
f666; Gebr. v. 't Noordeinde f650; J.C.
Roeper f592.
Loodgieterswerk
Nic de Graat 1273.50; J. Agter f269.
Electr. werk
Jac. Bruin f 130.60; A.Knoppertsf 124;
J. Agter f 122.50; R.Daalder f 114.90.
I en II: J.Daalder f4070; J. Drijver
f 3884.
Massa: P. J. "Kooger f4400, zonder
loodgieterswerk.
De gunning is aangehouden.
„Wat gij niet wilt, dat u geschiedt."
Het komt wel eens voor, dat de radio
centrale alhier op ergerlijke wijze (d.w.z
opzettelijk) storing ondervindt ten gevolge
van genereeren. Laat de bedrijver van dit
kwaad toch wijzer wezen. Het gebeurt
bij het zoeken naar een of ander station
wel eens, dat de „Mexicaansche hond"
zich een oogenblik laat hooren, maar wan
neer het geluid tergend lang aanhoudt,
kan alleen van opzet om te storen sprake
zijn. Kom, laat dat. Ge treft er niet al
leen uw „vijand" mee, maar ook uw beste
vriend.
Overzicht veemarkten, 10—16 Maart.
De toestand is en blijft zeer onzeker;
beter mag gezegd: de toestand wordt
onhoudbaar, vooral nu hier en daar van
meerder aanbod sprake was. Aldus liet
Holl. Landbouwblad.
We merkten reeds op: „Hoe zal liet
gaan als straks de marktaanvoer grooter
wordt". Deze week zagen we het reeds.
De „iets" gunstiger positie der varkens-
markt gaf een toename van aanbod, welke
op verschillende markten weer eenige te
ruggang tengevolge had. Voorde meeste
veesoorten bleven ook deze week handel
en prijzien nog slecht.
De Leeuwarder veemarkt gaf wat w o 1-
vee betreft iets korter aanbod. De han
delsstemming was, alhoewel gedrukt, iets
beter met stationnaire prijzen. Ook Lei
den was bij beperkt aanbod voor export
althans wat de goede soort betrof, wel
zoo' goed, doch ook al niet duurder. Voor
de mindere soort was daar de handel
flauwer. Zwolle, Utrecht en Purmerend
waren stug, doch vrijwel prijshoudend,
hetgeen ook te Sn eek en Groningen vrij
wel het -geval was. Rotterdam was bij
kort aanbod voor export toch slecht, zoo
dat daar de handel traag en de prijzen
iets lager waren.
Ruwe huid en ruwe handen
worden gaaf en zacht
als fluweel.
„Voor een appel en een ei".
We deelden onlangs mee, dat onze
abonnees zich „voor een appel en een
ei" op het „Nieuwe Modeblad" kunnen
abonneeren, welke gelegenheid onze abon-
Inee J.J. Verbrugge, te de Cocksdorp,
te baat nam, om onder toezending van
een heusche appel en een heusch ei (ras
echte Barnevelder) om een abonnement op
dat Modeblad te verzoeken. Zonder twij
fel een origineele gedachte. We zullen
onze abonnee danook prompt bedienen en
voor toezending van ons Modeblad voor
een kwartaal zorgdragen. Echter met deze
mededeeling, dat wij op verdere verzoe
ken, van een appel en een ei vergezeld,
niet ingaan. Abonnee Verbrugge gunnen
we zijn abonnement van harte, maar
hierna basta. Waar moet 'het heen als we
straks adverteeren: Ons Zondagsblad kost
een „peulschilletje", Een advertentie voor
„niets", Een abonnement voor een
„schijntje",een „sikkepit?" Straks komt
de kastelein, wanneer zijn klant om een
„piereverschrikkertje" vraagt, met een
vischhaakje
Texelsbh Schapenstamboek.
De Alg. Vergadering van het Texelsch
Schapenstamboek in Noord-Holland zal
volgend jaar te den Burg gehouden wor
den.
EIERLAND.
lElectrisch licht uit eigen centrale.
De heer C. Dros, smederij Eierland,
heeft zijn aerogeengasverlichting vervan-
vangen door een electrische installatie.
Met behulp van een 2 p.k. benzine-motor
en een dynamo met elkaar op een
wagen geplaatst wordt stroom opge
wekt, welke in accu's wordt opgeborgen.
Van tijd tot tijd worden deze opgeladen.
De installatie, waarop een tiental lampen
van totaal 500 kaars branden, moet zeer
goed voldoen en is een uitkomst zoolang
de T.E.M. Eierland niet bedienen kan.
Daar deze „electrische centrale" gemak
kelijk kan worden verplaatst, kan zij ook
heel goed dienen bij openluchtfeesten, op
ijsbanen, etc., wanneer aansluiting op het
inet van de T.E.M. niet mogelijk is. Ver
meldenswaard is nog, dat de motor te
vens dient om een bandenpomp te drij
ven en onderwijl de accu's voeden kan.
Nadere inlichtingen zal de heer C. Dros
gaarne verstrekken.
