De Nieuwe Texelsche Courant
No 4629 45ste Jaargang. Woensdag 4 Mei 1932 n u" "T1*bt,dwortl
Van week tot week
Wat de Winkelier van de
Winkelsluitingswet moet
weten.
Texelsche Berichten
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1-5 regels 60 ct.j
iedere regel meer 12 et. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
DIENSTREGELING. T.E.S.O.
Op werkdagen:
Van Texel: 6.— 8.— 11.20; 2.40; 5.35.
Vanden Helder: 7.-; 10.-; 12.20; 4.15;6.55
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel: 6.-; 8.-; 11.15; 5.20.
Van den Helder: 7.-; 9.-; 12.20; 6.30.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer uur later.)
4 5 6 7 8 9 10 Mei
8,05 8.36 9.04 9.34 10,05 10,38 11.15
RljWIELEN en RIJTUIGEN 7,57
Zaterdagavond.
Druk maar bankbiljetten.
Sophocles, de Orieksche tragediedichter,
laat in een van zijn onvergankelijke dra
ma's de Thebaansche koning Kreon uit
weiden over de verderfelijkheid van het
goud, dat „de burgers van hun erf ver
jaagt en zelfs de brave tot het kwaad
verleidt". Maar de Orieksche politicus
Venizelos, die thans in zijn vaderland het
goud als standaardmunt deed afschaffen,
was daarbij geenszins vervuld van soort
gelijke overwegingen. Integendeel, de ver
dwijning van de gouden standaard ware in
Griekenland achterwege gebleven, zoo
Venizelos op behoiorlijke condities vol
doende geld ter leen had kunnen krijgen.
Nu dit niet is gelukt zal de biljettenpers
het gemis van internationaal crediet moe
ten compenseeren. En wanneer de Griek-
sche regeering daarbij niet met mondjes
maat te werk gaat reeds is nog Slechts
irond 35 pet. der biljetten circulatie door
goud gedekt! dan zou zij tot haar
schade kunnen ondervinden, dat niet
alleen goud, maar ook, en meer nog,
papier mensch en staat in het verderf kan
brengen. Wij zien overigens in Grieken
land een nieuw voorbeeld van inflatie. En
wanneer Genève zich bewust is van de
gevaren die daarin schuilen, zal wellicht
menig bezwaar, thans nog tegen finan-
cieele hulp aan de Donaulanden geopperd
wat lichter wegen.
In Oostenrijk en Hongarije gist het.
Internationale molens malen altijd lang
zaam. Er moet vaak eerst een storm op
steken om ze in versneld tempo te laten
draaien en zulk een storm is langs de
Donauboorden, tot dusverre, gelukkig, uit
gebleven. Maar in Oostenrijk en Hon
garije gist het toch. De nood, in en bui
ten de schatkist, neemt er toe, en een
daad van hulp kan niet meer uitblijven.
Zal zulk een daad voortvloeien uit het
nieuwe initiatief van Tardieu? De Fran-
sche premier, die in toenemende mate als
internationaal staats- en stuurman op de
voorgrond treedt, heeft zich door het
fiasco van Londen allerminst laten af
schrikken. Hij zoekt thans een oplossing
die geen inmenging der mogendheden ver-
eischt. De Donaulanden zouden onderling
hun tolmuren met minstens een tiende
verlagen en bovendien alle extra-remmen
voor een onderling vrij ruilverkeer af
schaffen. 't Plan zou onvolledig zijn,
wanneer Tardieu niet bovendien finan-
cieele hulp had geprojecteerd. Hij wilde
o.m. de vijf Donaulanden te zamen een
leening verstrekken, door de vier groote
mogendheden te garandeeren.
Schrapping der corlogsschulden
Met alle recht erkent dit logische plan
het nauwe verband tusschen economische
en financieele verhoudingen. Men kan de
stelling verdedigen, dat de huidige crisis
mede haar oorzaak vindt in een uit het
oog verliezen van deze samenhang. De
betaling van internationale schulden moet
in laatste instantie in goederen geschie
den. Vandaar de tegenstrijdigheid tus
schen handhaving van een internationale
schuldenregeling eenerzijds en belemme
ring van het vrije goederenverkeer ander
zijds. Lausanne zal, hoopt men, eindelijk
de oplossing brengen, en daar niet ver
wacht kan worden, dat deze zal gaan in
de richting van internationaal vrijhandels
herstel, ligt een schrapping der schulden
zelf voor de hand.
Schrapping? Frankrijk heeft er bezwa
ren tegen. Tardieu heeft echter werke
lijkheidszin genoeg, om de onhoudbaar
heid der ontstane situatie te erkennen.
Zijn voornemen schijnt te zijn, een twee
jarig moratorium voor te stellen. De
schuldverplichtingen blijven dan formeel
intact; en waar in de internationale poli
tiek twee jaar een zeer lange periode
uitmaken, drukken die verplichtingen dan
niet klemmend meer.
Heuglijk nieuws.
Reeds heeft MacDonald zich over Lau
sanne optimistisch uitgelaten, en nu ook
in Genève wezenlijke vorderingen met de
ontwapening worden gemaakt, kan men
het nieuws van het internationale front
als heugelijk beschouwen. Te meer, nu
dank zij vooral de hardnekkige pogingen,
van de Britsche gezant tusschen China en
Japan een bevredigende formule is gevon
den voor de terugtrekking der Japansche
troepen.
Om misverstand te voorkomen, wijzen
we er nog eens op, dat winkels, waar
uitsluitend ot m Hoofdzaak brood, banket,
suikerwerk en chocolade wordt verkocht,
Zondags gedurende vier „achtereenvol
gende" uren geopend mogen zijn, mits
niet vroeger dan 9 uur voorin., en niet
later dan 8 uur nam.
Nadrukkelijk wijzen we er op, dat liet
vier „achtereenvolgende" uren moeten
zijn, b.v. van 15 uur of van 37 uur of
van 48 uur en dus NIET viermaal een
uur met tusschenpoozen.
Van deze vier achtereenvolgende uren
moet te allen tijde kennis worden gege
ven door een geschrift of drukwerk, aan
de toegangsdeur op voor het publiek
duidelijk zichtbare wijze bevestigd.
Naar onze meening is de wetgever in
de keus van de woorden „te allen tijde"
niet erg gelukkig geweest. Wanneer be
gint „te allen tijde"? Kan de winkelier
iedere week zijn bordje veranderen? De
wet geeft op deze vraag geen antwoord.
Hoe hoog de boete kan zijn, wanneer
men wegens overtreding wordt verbali-
seerd? Het antwoord geeft art. 10
van de wet: f25 of zes dagen hechtenis.
Bij herhaling kan de straf worden ver
dubbeld.
Indien biezondere omstandigheden het
wenschelijk maken, kunnen, onder goed
keuring door de kroon, afwijkingen wor
den vastgesteld. Zoo is de gemeenteraad
bevoegd ten hoogste 21 dagen in het jaar
aan te wijzen, waarop de voorgeschreven
bepalingen omtrent het sluitingsuur niet
zullen gelden of desgewenscht voor die
dagen een later sluitingsuur aan te
geven dan door de wet is bepaald.
Onze gemeenteraad besloot 13 Mei 1931
de wet niet van kracht te doen zijn van
de voorlaatste Maandag in Juli tot 21
dagen daarna. De winkel mag op werk
dagen dan tot negen uur geopend zijn.
Het gemeentebestuur kan ontheffing
verleenen voor plotseling opkomende bie
zondere omstandigheden en voorts ten
aanzien van alle winkels op een tentoon
stelling, fancy-fair en andere soortgelijke
inrichtingen van tijdelijke aard. Ook voor
veilingen.
Aanwinsten Museum Mooi Texel.
Waterhoentjes van G. Coevert en J.
Vermeulen; een Groenling van P. Tuin
der; nog niet gedetermineerde viscli van
F. Krijnen en P. Schagen; een dorenhaai
van F. Krijnen.
Een fleschje met praeparaten van W.A.
Geus; een antieke kist van Gerard Koorn.
Er zijn veel Texelaars, die het goed met
ons Museum rneenen. Dit lijstje is er een
klein bewijs van. Wie volgt het goede
voorbeeld
MIJNHARDT's
Zenuw-Tabletten 75 ct.
Laxeer-Tabletten 60 ct.
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct.
Bij Apoth. en Drogisten.
MEIER-BLIS.
Een uitgezochte avond voor het„meier-
blis"-feest, de avond van 30 April 1.1.
Vuren over het gansche eiland, soms me
ters hoog en zichtbaar tot kilometers in
de omtrek. Groote belangstelling en
niet van de zijde van de Texelsche jeugd
alleen. Zoo was het althans aan de Hal-
BAGGERMOLEN
IN
WAALENBURG.
Met 't doel polder
Waalenburg en ach
tergelegen gronden
nu een behoorlijk
diep afwateringska
naal te bezorgen,
waardoor het over
tollige water gemak
kelijk een weg naar
het gemaal kan vin
den, wordt in de pol
der sinds Oct. 1931
door de aannemer
Jac. Daalder van den
Burg, een belang
rijk graafwerk ver
richt.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van een baggermolen, die door drie man be
diend en door een petroleummotor gedreven wordt. De molen heeft een capaciteit
van ruim 100 kub M. per dag. Ze graaft tot plm. 1.5 M. diepte, over een breedte
van 13 M. De gesteldheid van de grond is zeer verschillend, hier slappe klei, daar
droge harde veengrond, weer elders harde leem, enz. De aannemer is thans
voor 'drie kwart gereed. Er zal in totaal echter 47 duizend kub. M. moeten wor
den verwerkt voor het werk zijn beslag heeft gekregen. Omstreeks Augustus ver
wacht de aannemer met het werk gereed te komen.
Bovenstaand kiekje weid genomen tusschen de Ooster- en Westerkolk in
polder Waalenburg.
lerweg, waar de brandstapel een aanzien
lijke hoogte had bereikt en van heinde en
ver, door de hoogte, waartoe de vlammen
opstegen, kijkers kwamen opdagen. Het
was liet oude feest, dat altoos weer nieuw
is.
Als een merkwaardigheid vermelden we
nog, dat een roomijsverkooper ter gele
genheid van het Meierblis-feest goede
zaken deed. Ijs en vuur! In de Meimaand.
De uitersten raakten elkaar. De „ijsies"
gingen vlot van de hand.
Onweer.
Dat er „broei" in de lucht zat, bewees
de volgende dag, toen zich 's middags,
een vrij hevig onweer boven het eiland
ontlastte, gelukkig schade van beteekenis
aanrichtende.
De jongens hebben het met hun vuurtje
stoken getroffen. Na de zware regenva'
van Zondag zou er weinig van terecht ge
komen zijn.
o
Onze corresp. te Oudeschild meldt, dat
achter het dorp wel vijf vreugdevuren
waren ontstoken en dat ook daar het feest
in groote opgewektheid is gevierd.
MEIFEEST S.D A P
Velen waren opgekomen, om Zaterdag
avond in de „Zeven Provinciën" het Mei«
feest te vieren. Na een woord van wel
kom door de heer J. Bruin, voorz. afd.
Texel der S.D.A.P., zeide deze zich de
vraag gesteld te hebben, of het wel goed
was, het Meifeest te vieren, nu zooveel
kameraden werkloos waren en er dus
verre van rooskleurig voorstonden. Op
Texel heb ik me er Maandag nog van
overtuigd. Er zijn hier 35 werklooze hoof
den van gezinnen en 18 werklooze onge-
huwden. In de gemeenteraad, aldus spr.,
hebben we aangedrongen op een steun
regeling, doch dan wordt ons tegenge
worpen: „We laten liever werken". Wij
willen er ook liever voor werken, maar
als er geen werk is, moet er een goede
steunregeling zijn. Om hier voor te strij
den, zijn we hier bijeen. We willen laten
zien, dat we de hoofden opsteken om de
kapitalisten te laten weten, dat we niet
langer met ons laten omspringen. Met de
wensch, 'dat u van hetgeen vanavond zal
worden gegeven, zult kunnen genieten,
open ik dit Meifeest. (Applaus).
Het programma ving aan met een drie
tal muzieknummers, goed gespeeld door
een tiental dames op de mandoline en de
heer D. Kooi op piano. Vooral het derde
nummer deed het heel aardig. Een vijftal
jonge dames zong vervolgens met piano
begeleiding twee toepasselijke liederen.
Hierna kreeg de heer H. Lindeman, voorz.
v.d. Ned. Litho- en Chemigrafenbond het
woord, een vlot spreker, naar wie het
aangenaam was te luisteren.
Spreker begon met te verklaren, dat het
hem aangenaam was hier op een Meifeest
te komen spreken, daar het vieren van een
Meifeest in onze beweging heel iets an
ders is dan het houden van een gewone
vergadering. Op een Meifeest trachten we
hetbeste, dat in ons is, tot uiting te
brengen, trachten we ons boven onze da
gelij ksche beslommeringen te verheffen,
denken we niet uitsluitend aan onze edele
strijd alleen, doch zijn we feestelijk ge
stemd, daar op vele plekjes op aard, dit
Meifeest wordt gevierd. Deze viering is
niet meer tegen te houden, al is in enkele
van onze naburige staten, waar Hitier de-
baas is, o.a. in Brunswijk en Hessen,
't vieren van de 1 Meidag verboden. Op de
1 Meidagviering demonstreert zich de
groei en bloei onzer beweging. Nu zijn
er wel ongeduldigen, wie het niet hard
genoeg gaat. Er hebben zich zelfs een
1500 tal van de S.D.A.P. afgescheiden,
maar meer dan 1500 nieuwe leden zijn
tot de S.D.A.P. weer toegetreden (ap
plaus). Flet groote doel, het verbeteren
der maatschappelijke toestanden, wordt
niet in een oogenblik bereikt. Dit moet
groeien uit en door de volksmassa, welke
jaren lang verwaarloosd is. Wij zijn strij
ders voor een nieuwe en betere maat
schappij, wat echter niemand in luttele
jaren kan bereiken. Tachtig jaar lang
hebben onze voorvaderen strijd gevoerd
om het Spaansche juk af te werpen, ter
wijl een zeer bekend Fransch schrijver
vertelt, dat aan de voorbereiding van de
Fransche revolutie bijna twee honderd'
jaar is gewerkt. Zouden wij dan kunnen
verwachten in enkele jaren ons doel te
bereiken Onze beweging groeit en dit
moeten we met vreugde constateeren. In
1889 werd op een conferentie van mijn
werkers te Parijs voorgesteld om vanaf
1890 de 1 Meidag zooveel mogelijk vrij
te nemen en feestelijk te herdenken.
Thans, een goede veertig jaar later, viert
men overal in de moderne beweging de
1 Meidag. Als ik denk aan de tijd, dat
ik een jongen van 18 of 19 jaar was hoe
slecht de Meivergaderingen toen zelfs in
de groote steden bezocht werden endaar-
mee vergelijk de goed bezette zaal op
dit kleine dorp, dan kunnen we terecht
feest vieren wegens deze groei; ook om
dat tegenwoordig de vrouw inaast de man
meestrijdt. Wij verlangen de macht niet
door geweld doch door de groote massa,
door organisatorisch te werken en ons te
bekwamen en ontwikkelen. Om meer vrije
tijd te hebben om je te bekwamen en je
aan het gezin te geven, hebben we nu de
40-urige werkweek op ons programma.
Toen we destijds streden voor de 48-
urige werkweek, werd er gezegd: „Dan
belanden de arbeiders in de kroeg". Het
tegendeel is echter bewezen. Thans wijl
President Hoover een werkweek van vijf
dagen en Min. Braun stelt voor een werk
week van 30 uur. Met een opwekking om
pal te staan in de strijd en te trachten
tientallen nieuwe leden aan te werven, be
sloot spreker zijn luid toegejuichte inte
ressante rede. Hiermede werd het eerste
gedeelte van het programma besloten.
Na een pauze werd afwisselend tooneel,
zang en muziek gegeven. Dit laatste ge
deelte konden we niet bijwonen, doch
moet biezonder in de smaak gevallen zijn.
Tot slot werd een schitterend tableau ge
geven, betrekking hebbende op de ont
wapening. Luid applaus bewees de in
stemming van de aanwezigen. Met een
woord van dank aan allen, die tot het
welslagen hadden meegewerkt, besloot de
voorz. dit goed geslaagde Meifeest.
Zondagmiddag zou met de jeugd het
Meifeest worden gevierd in het Doolhof,
waar verschillende spelen zouden worden
gedaan en het openluchtspel„Lachzaad"
zou zijn opgevoerd; doch een donderbui
echter bracht een te vroeg einde. De kin
deren en belangstellenden werden in aller
ijl met auto's gehaald. Dit was heel jam
mer, vooral ook met het oog op de vele
werkzaamheden, welke ter voorbereiding
van dit feestje waren verricht. Een groote
teleurstelling voor de kinderen, die er na
tuurlijk al dagen van te voren van spra
ken en er het hoofd vol van hadden.
(Zondag a.s. zou dit feestje achter Oude
schild gevierd worden. Red.)
Een halve eeuw in de huwelijksboot.
Woensdag vierde het echtpaar K. G.
Brouwer zijn 50-jarig huwelijksfeest. Het
heeft de oude luidjes op die dag niet aan
hartelijke belangstelling ontbreken.
O LJ op Texel huls aan huls gelezen.
TEXELSCHE COURANT
is sinds 1 Juli 1930
la dit blad opgenomen.
LICHT OP
vN
OUDESCHILD.
