De Nieuwe Texelsche Courant
No 4645 455te Jaargang. Woensdag 29 Juni 1932
Van '.veek tot week
Amerika en Europa.
Texelsche Berichten
Steun aan de
Texelsche Schapenfok.
Handleiding gratis
Uw advertentie in dit blad wordt
op Texel huls aan huls gelexen.
TEXELSCHE COURANT
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad oogenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1-5 regels 60 ct.;
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1losse nrs. 4ct.
DIENSTREGELING. T.E.S.O.
Op werkdagen:
Van Texel:
6_7_8—11.20— 12.30—2.40—5.35
Van den Helder:
7—9—10—12.20—2—4.15—6.55
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel:
6—8—9—11.15—5.20
Van den Helder:
7_9—10.30—12.20—6.30
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer Va uur later.)
30 1 2 3 4 5 6 Juli NT
6,59 7.53 8.41 9,22 10,01 10,38 11.16
LICHT OP
RljWlELEN en RIJTUIGEN 9.53
Zaterdagavond
Een- stok achter de deur. Europa
moet ontwapenen en anders
geen gemakkelijke betalingsvoor
waarden.
Amerika maakt met Europa en de rest
der wereld donkere dagen door. Ook de
betere jaren hebben niet verhinderd, dat
het land nog met een zware schuldenlast
is opgescheept, een feit, dat bedacht moge
worden door hen, die er de Ver. Staten
een verwijt van maken, dat zij niet vlot
tot schuldschrapping overgaan. Een
enorme werkloosheid vergt dito sommen
van een reeds geplunderde schatkist. De
deelneming aan de internationale bewape-
peningswedloop deed en doet hetzelfde.
Na de val van het pond is, mede in ver
band met de ongunstige economische toe
stand een dollarvrees ontstaan, die in
-driekwart jaar van de Amerikaansche
goudvoorraad ad ruim vijf miljard, dol
lar meer dan een miljard naar Europa
deed verdwijnen. De naderende presi
dentsverkiezingen, waarbij de droogleg
ging een voornaam verkiezingselement
zal zijn, veroorzaken binnenlandsch-poli-
tieke onzekerheid. De zorgen van Herbert
Hoover zijn vele. Zou men een algemeene
karakteristiek willen geven van het geheel
der uitwegen, die Amerika uit de doolhof
zijner moeilijkheden zoekt, dan zou men
mogen zeggen, dat een toenadering tot,
gedeeltelijk zelfs een deelneming aan de
groote problemen van Europa door steeds
meer Amerikanen en daaronder zeer
invloedrijke als onontbeerlijk wordt
beschouwd. Noch in het vraagstuk der
schulden noch in dat der bewapening
neemt het hedendaagsch Amerika een een
zame positie in. De leuze door de „New
York Times" aangeheven: „Europa is
voor Amerika belangrijker dan al zijn
schulden" drukt de veldwinnende ge
dachte typeerend uit. En wij zien danook
dat de Ver. Staten hun positie van pas
sieve toeschouwers of hoogstens waar
schuwere verwisselen voor een rol van
actie, ja van pressie zelfs. Actie, door in
de steeds zich verder in détails ver
strikkende ontwapeningsconferentie een
drastisch voorstel te laten vallen als een
zware steen in een stilstaande vijver.
Pressie, door een stok achter de deur,
te zetten in dez-e vorm: Geen ontwapè
ning, dan ook geen gemakkelijke beta
lingsvoorwaarden. Het is niet te betreu
ren, dat Amerika dit verband gelegd en
erkend heeft. Zoo bedenkelijk (want rem
mend) als het is, -dat Europeesche staten
onderling schuld- en ontwapeningsvragen
aan elkander koppelen, zoo nuttig is die
verbinding door de crediteur-generaal van
Europa zelf. Alle Europeesche schuld-
accoorden, waarover tot dusverre ge
sproken is, dragen de vrome wensch (die
tevens hun uitvoerbaarheid bepaalt) bij
zich, dat ook Amerika van vermindering
c.q. schrapping, zal willen hooren. Wel
Europa weet thans, onder welke voor
waarde het aan de overzij gehoor zal vin
den: het moet ontwapenen. Die weten
schap niet zal nalaten in Genève indruk
te maken; en nu gelijktijdig, even-eens
door Amerika, een concreet, voor beper
king, aanvulling en wijziging vatbaar plan
ter conferentietafel is gedeponeerd, heeft
de wereld het opwekkend gevoel, dat er
nieuw schot in de zaken komt. Reeds
diende Frankrijk zijnerzijds omlijnde ont
wapeningsvoorstellen in. Reeds vernemen
wij, dat Herriot van een tienpercents-ver
laging der militaire effectieven niet af-
keerig is, en in zooverre meer biedt,
dan Tardieu, die op stabilisatie aan
stuurde. Reeds kwam in Lausanne een
FranschEngelsche basis-overeenstem
ming tot stand, die de weg opende naar
Fransch-Duitsche besprekingen. De stem
ming is weer hoopvoller.
We spraken in het vorig nummer van
het Rapport inzake steun aan de Texel
sche Schapenfokkerij, uitgebracht door de
heeren ir. M. D. Dijt, C. Keijser Hz.„
en E. Dz. Govers, afgevaardigd resp. door
de afd. Eierland en Texel van de H. M.
van Landbouw en het Hoofdbestuur.
We laten het Rapport hier volgen:
Er moet om steun geroepen worden.
Het mag algemeen bekend veronder
steld worden, dat de schapenhouderij in
haar geheel sedert eenige jaren reeds
een matig tot weinig loonend bedrijf is
geweest, zoodat het onmogelijk was, voor
de boeren om eenige reserve te maken,
hoogstens was het voldoende om aan hun
verplichtingen te kunnen voldoen. Dit in
het oog houdende, is -het niet te verwon
deren, dat nu de prijzen der Texel
sche wolvee-afzetproducten zoozeer door
crisis-omstandigheden gekelderd zijn, ge
jammerd wordt en, hoe noode ook, om
steun geroepen moet worden.
Ten einde eenig inzicht te krijgen in
de verminderde bedrijfsinkomsten van het
Texelsche schapenhoudersbedrijf, dienen
wij een vergelijikng te maken tusschen
de opbrengsten in de normale jaren voor
de oorlog (1907-1912) en de vermoede
lijke opbrengsten in dit jaar.
Minder inkomsten, hooger uitgaven.
Per H.A. bestaat de jaarlijksche afzet
uit:
Opbrengsten
1907—1912
per stuk totaal
of K.G.
32 Kg. wol f 1.15 f 36.80
10 lammeren f 14.f140.
IV2 oud schaap f20.f 30.
32 Kg. wol
10 lammeren
11/2 oud schaap
f206.80
1932
f 0.50 rf 16.—
f 8.— T 80.—
f 12.f 18.
f 114.—
Daarentegen zijn de uitgaven als pacht,
arbeidsloon, meer nog de kosten van
ambachtslui buiten 'het bedrijf en de so
ciale lasten zeer belangrijk gestegen. La
ten wij zoovele andere uitgaafkosten buiten
beschouwing, -dan zou alleen om het be
drijf zoo rendabel te doen zijn, dat de
voornoemde uitgaven zouden kunnen wor
den opgebracht, noodig zijn, dat de be
drijfsinkomsten minstens f92.— per H.A.
worden verhoogd-.
Een spoedige beslissing gewensdht.
Wel is reeds door d-e drie centrale
landbouworganisaties bij de Regeering
aangedrongen op steun voor d-e schapen
houderij via de wol; wel is reeds door
de verschillende afd-eelingen begonnen met
de wol-inventarisatie, opdat alles gereed
zal zijn, als -de Regeering dit volkomen
logische denkbeeld blijkt te aanvaarden,
doch het wil ons voorkomen, dat het ten
eerste de hoogste tijd wordt, dat door de
Regeering d-e beslissing wordt genomen,
't Product is er en -dus dient de producent
te weten, wat hem ten deze te wachten
staat. Doch ten tweede schijnt ons de
bij wijze van voorbeeld in het vooruit
zicht gestelde verhooging ad-, f0.40 per
Kg. boven -de wereldmarktprijs te gering.
Minstens meenen wij, dat de basis der
voor-oorlogsche prijzen mag worden aan
genomen.
Hoeveel steun?
De -hoop wordt geuit, dat het -daar h-een
zal worden geleid, dat voor de wol prima
en eerste kwaliteit gemiddeld f 1.30 per
Kg. zal kunnen worden bedongen. Op
die wijze zou -dan een steun kunnen wor
den verkregen per H.A.' van 32xf0.80
f25.60.
Nochtans is dit slechts ternauwernood
een -derde van de benoodigde inkomsten-
vermeerdering. Hoewel het zeer zeker met
het oog op uitkeeringen aan niet werken
de werkloozen en de bedragen (ook
loonen) uitgegeven voor werkverschaf
fing, alleszins te motiveeren zou zijn als
de veel langer en harder werkende scha-
penboer een directe steun b.v. per schaap
kreeg, lijkt ons, dat een aanval op Rijks
schatkist,, niet alleen in deze crisistijd
moeilijk te verdedigen, maar oók ai zeer
weinig kansvol zou zijn.
Een fonds van f 240.000.
Wij meenen echter op goede gronden te
mogen verwachten, dat de crisisheffingen
bij de uitvoer van geslachte schapen naar
Frankrijk, disponibel gesteld zal worden
om uit te keeren aan de schapenprodu
centen. Dit fonds zal bij een doorloo-
pende uitvoer van ongeveer 45000 Kg. per
week over totaal ongeveer 2.400.000 Kg.
vleesch loopen. Waar het geheele kwan
tum schapenvleesch, dat afgenomen zal
moeten worden, meer dan de dubbele
hoeveelheid zal zijn, is het alleszins te
venvachten, dat het aanbod ver de vraag
voor Frankrijk zal blijven overschrijden.
Dit zal het lage prijsniveau doen blijven
voortbestaan en daarmede ook de groote
export-winsten, welke -door de crisishef
fingen binnen -de perken zullen moeten
worden gehouden. Het zou ons derhalve
niets verwonderen, als het noodig zou
blijken, dat het geheele jaar door een
gemiddelde crisisheffing van 10 cents per
Kg. zou moeten worden betaald. Dit zou
een fonds vormen van f 240.000.
Uitkeering per oudere ooi ruim f2.—.
Wanneer wij nu nagaan, waar de ver
liezen op de slachtschapen uiteindelijk
ten laste gelegd worden, dan blijkt, dat
het -de fokker is, welke zijn product bijna
waardeloos ziet worden. Het zal derhalve
noodzakelijk zijn om groote onbillijkheden
te ontgaan, -het fonds te bezigen voor uit
keering voor fokschapen. Hoewel in be
paalde streken de éénjarige schapen ge
dekt worden, zal, als men een berekening
opzet, blijken, -dat liet aantal van deze
te verwachten lammeren niet m-eer dan 5
pet. van -de totale lammeren-productie zal
zijn. Het zou -derhalve zonder groot be
zwaar daarheen kunnen worden geleid,
dat de uitkeering zou plaats vinden per
oudere ooi. De veetelling wees uit, dat op
1 Mei 1931 aanwezig waren ongeveer
225.000 schapen boven één jaar. Het zal
niet ver uit de haak zijn, als wij aanne
men,. dat hiervan ongeveer 110.000 oudere
ooien waren. Stellen wij het vermoedelijk
aantal op 1 Mei 1932 aanwezig op -het
gelijke aantal, dan zou uit het crisisfonds
per oudere ooi ruim f2.uitgekeerd kun
nen worden, of per H.A. f 16.
Hoewel wij ons niet ontveinzen, -dat met
deze tweeledige steun, slechts de helft,
van -het benoodigde zou worden bereikt,
hopen wij op uw volle medewerking, om
er toe te geraken, -dat steun zou worden
verkregen
a. via -de wol, welke afgenomen zou
moeten worden ad gemiddeld f 1.30 per
Kg.; b. uit het Crisisheffingsfonds door
een uitkeering per oud-ere ooi van zoo
mogelijk f2.per stuk.
Groot-er uitkeering voor Texel?
Hoewel het ons inziens wel mogelijk
zou zijn, om 'het fijnste vleesch-schapen-
type een verhoogde uitkeering te geven,
mogelijk ook om de provincies, waaruit
geen schapenvleesch voor Frankrijk wordt
betrokken, uit te schakelen en daardoor de
uitkeering uit het CrisisJheffingsfonds
voor Texel te v-ergrooten, zou -h-et ons
thans te ver voeren om in deze details!
af te dalen. Wij hopen echter, dat u ook
daar het oog op gevestigd zult willen
houden.
DE COMMISSIE.
Niieuwe SChouwburgloge.
We ontvingen ter plaatsing nog deze
uittreksels uit pers-verslagen:
„Rijk engeen geld." (hedenavond).
Alg. Handelsblad: Roerende tooneelen,
goedverzorgde opvoering. Het stuk zai
menigeen een g-enoeglijke avond schenken.
Telegraaaf: Een prettig amusement,
dat van fijner allooi wordt, door het
goede spel. Het Vaderland: Een blij
spel, dat zeer zeker veel vertooningen zal
beleven. Dagblad van Rotterdam*
Groot en welverdiend succes. De Re
sidentiebode: Een heel geschikt familie
stuk. Buitengewoon onderhoudend en
amusant. Niemand geeft het aanstoot.
Prov. Geld. Crt.: Doortrokken van hu
mor. Het zeer talrijke publiek leefde ge
heel mee.
Revue „Holland-Afrika" (Donderdagen
Vrijdag).
Rotter-d. Nieuwsblad: Een aaneenscha
keling van kostelijke kluchten, grappig on
mogelijke tooneeltjes, onweerstaanbaar
humoristisch. Deze revue is een verkwik
kend festijn en een wondermedicijn tegen
zwaarmoedigheid. De twee komieken Frits
Schakels en Willy Walden beschikken
over een onuitputtelijke voorraad geestige
woordspelingen en droge humor, waar
door men telkens spontaan in de lach
schiet. Medewerking wordt verleend door
een groep „girls" („meikes", zeggen we
op Texel), die pittig populaire en pak-
Schatten van schoonheid sluimeren in uw
huid. Gelaatsmassage met Purol wekt ze tot
nieuw leven. Een handleiding voorgelaats
massage ontvangt u gratis bij koop van
Purol (doos 30 et., tube 80 ct.)
Alleen bij Apoth. en Drogisten.
kende wijsjes zingen; Arnold Schotanus
met een fraaie bariton-stem; een paar
dans-acrobateneen stel ras-echte negers.
Een vlotte revue, die het publiek amu
seert. Maasbode: Met deze revue is
een onderhoudend en beschaafd geheel
bereikt. I11 Rotterdam is ze op feestdagen
wel driemaal gespeeld. Nw. Rott-erd.
Crt.: Een onderhoudende revue. Frits
Schakels en Willy Walden 'hebben er liet
leeuwendeel in (Afrika), want zij treden
in 12 van de 20 tafereelen op; maar ze
'hebben er ook kaas van gegeten (Hol
land).
„De Wraak van een Halfbloed" (Za
terdag).
Haarl. Dagblad: Spanning van begin tot
eind, juist en sterk geteeken-de karakters,
forsch en krachtig spel. Hel-d. Crt.:
De stampvolle zaal bij de 3e opvoering
bewees -de waandcering voor dit goede
en waardig vertolkte stuk. Hoogeveen:
Een stuk, -dat ieder kan gaan zien. Sterke
speelscènes toonen, hoe eerlijke ambte
naren te strijden hebben tegen corruptie,
tegen wantrouwen in onze Indische ge
westen.
„Twee Weezen" (Zondag).
Een overbekend drama, dat nog immer
voor stampvolle zalen wordt opgevoerd
en ieder woord ter aanbeveling kan ont
beren.
Zie voor nadere biezonderheden de adv.
in dit nummer.
Kwartjes te verdienen.
De laatste termijn van alle Grond- en
Personeele Belasting, verschuldigd over
1932, vervalt half Juli. geheel. Óm een
aanmaning nog juist te ontloopen en dus
een kwartje uit te sparen, geven we de
eventueel nog in gebreke zijnde lezers de
raad: Komt deze week nog over de brug.
Nieuwe fietsplaatj-es.
Zaterdag 16 Juli wordt aan de post
kantoren een aanvang gemaakt met d-e
verkoop van de nieuwe fi-etsplaatjes (-def
tiger uitgedrukt; rijwielbelastingmerken).
o
Gaarne ontfermen we ons w-e-er over de
oud-gedienden. Wij verzamelen ze gaame
voor de vereen, tot Bevordering van de
belangen van -de t.b.c. patiënten in Neder
land.
DE KOOG.
V.V.V. Texel.
De Vereen, voor Vreemdelingenverkeer
Texel", gevestigd te de Koog, tracht
door middel van een circulaire ingezete
nen te winnen voor het donateurschap.
De kosten -hiervan bedragen minstens
f2.50. Penningmeester is -de heer Joh.
Flillenius. In het voorjaar van 1933 stelt
de vereen, zich voor over te gaan tot de
uitgave van een gids, waarin donateurs en
leden alleen zullen kunnen adverteeren.
De Koog en -het Badseizoen.
Onze corresp. meldt, dat het zomer
seizoen zijn intree blijkt t-e hebben ge
daan. Verscheidene gasten hebben hier
weer hun intrek genomen. Hun aantal
valt echter -nog niet zoo op als gevolg
van de uitbreiding van de pensiongel-egen-
hei-d ook buiten h-et dorp.
Toch zijn -de vooruitzichten naar 'het
schijnt wel bemoedigend. Er zijn weer
eenige kiosken verrezen. De Koog is ge
reed, -en zal de stroom van badgasten,
-die naar we hopen zich voor een
goed deel in de richting van Texel be
weegt, gaarne in de juiste bedding Lei
den. De pensionhouders zullen zich moeite
geven het hun gasten zooveel mogelijk
naar -de zin te maken. Alle zeiltjes worden
bijgezet Eén pension, dat zijn gasten
teleurstelt, schaadt de naam van een bad
plaats veel meer -dan men kan denken.
Men generaliseert zoo licht. Zoo gemak
kelijk scheert men -dan alle pensions over
dezelf-de kam. Dat weten we hier heel
jgoed en alles is er daarom op ingesteld,
de badgast te bezorgen, wat hij hier ver
langt: rust, een frisch bad, een goed bed,
zindelijkheid ennatuurlijk een goede
keuken.
Ben schrander beest.
Knap staaltje van dressuur.
Toen zich Zon-dag een heer en een
dame van de vuurtoren via de Muij naar
de Koog zouden begevfcn, raakten zij bij
-de Muij, verdiept als zij waren in het na
tuurschoon, -dat hier geboden wordt, on
gemerkt bulten net voetpad. Opeens kwam
toen een groote herdershond' op -hen af
stuiven. Reeds maakten zij aanstalten om
