De Nieuwe Texelsche Courant
No 4679 46s,e Jaargang. Woensdag 26 Oct. 1932
Uw wensch
Gemeenteraad
van Texe!
Ons Raadsverslag
in een notedop.
Uw advertentie In dit blad wordt
op Texel huis aan huls gelezen.
EXELSCHE COURANT
is sinds 1 Juni 1930
in dit blad opgenomen.
UlTü.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel 11.
ADVERTENTIES: 1-5 regels 6U ct.;
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1.losse nrs. 4 ct.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Den Helder v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 6.— 8.— 11.20; 2.40' 5.35.
Van den Helder: 7.-; 10.-; 12.20; 4.15; 6.55.
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel: 6.—; 8.— 11.15; 5.20.
Van den Helder: 7.-; 9.-; 12.20; 6.30.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer Va uur later.)
27 28 29 30 31 12 Nov
6,39 7,21 8.— 8,39 9,21 10,05 10.52
LICHT OP
RljWIELEN en RIJTUIGEN 5.19
Zitting van Zaterdag 22 Oct. 1932,
aanvangende te ruim 3 uur.
Voorz.: de heer W. B. Oort, burge
meester.
Secr.de heer C. jonker, gem.-secr.
Afwezig met kennisgeving van verhin
dering de heer Epe.
De voorz. opent de vergadering, ver
zoekt de secr. de notulen te lezen welke
onveranderd worden vastgesteld waar
na aan de orde wordt gesteld:
1. Ingekomen stukken. Mededeelingen.
a. Procesverbaal van de opneming van
kas en boeken van de gemeente-ontvan
ger op 29 Sept. In kas moest zijn en werd
bevonden f 12078.93.
b. Een verzoek van het bestuur van het
Alg. Weeshuis om toestemming tot het
opnemen van alle vier kinderen van wijlen
wed. Van Dijk te Oudeschild. (Twee van
hen waren onder de daartoe vastge
stelde leeftijd). Wordt op voorstel
van BenW ingewilligd.
c. Het bestuur van V.V.V. de Cocksdorp
verzoekt in aansluiting op zijn eerste
adres een verhard rijwielpad aan te leg
gen van de vuurtoren naar het strand.
Voorz. stelt voor het bestuur mee te
cleelen, dat met de belangen van V. V. V.
De C. rekening wordt gehouden. Plannen
voor fietspaden in het N. van het eiland
zijn in bewerking en komen bij gelegen
heid in behandeling. Dhr Henkes on
dersteunt het verzoek, omdat liet z.i. on
mogelijk is, behoorlijk naar het strand te
komen. Stel voor, dat er een lijk aan
spoelt. Weth. Parlevliet: Een wagen
hout kan toch naar de weg komen. Daar
een verharde weg maken lijkt me wat veel
gevergd. Dhr Bruin: Maar de toestand
is wel ernstig. Voorz.: Daar nemen we
nota van. Dhr De Graaf: De toestand
is er slecht, maar of een goede weg daar1
"mogelijk is, betwijfel ik, omdat Rijk en
Prov. te bestaande rij die al 30 jaar
bestaat zoo verwaarloosd hebben. Je
kunt er met een wagen niet vandaan ko
men. Er moet ingegrepen worden, iedere
dag wordt het erger. Dhr Bruin: Een
mooi object voor productieve werkver
schaffing. Dhr De Graaf: Ik heb over
deze weg al eens gesproken met de
Comm. der Koningin, toen die Texel be
zocht.
d. Een verzoek van dhr P. Bakelaar. Ik
loop al '8 weken met mijn arm, schrijft
hij, ben 67 jaar en hulpbehoevend. Ik huur
een woning van J. Bakker en zou graag
willen, dat de huur voor mij betaald werd.
Voorz. vindt het een pijnlijk geval, maar
verwijst de man naar Crisis-Comité, Arm
bestuur of 't particulier initiatief. Dhr
Bruin vindt, dat de overheid zoo'n man in,
bescherming moest nemen. Zelfs 'n scha
mel stukje brood wordt hem onthouden.
Kunnen we hem niet wat werk bezorgen?
Voorz.: De man is ziekelijk. Hulp ver-
leenen ligt op de weg van Armbestuur,
familieleden. Dhr Dros: Trekt hij geen
ouderdomsrente of van ziekte-, ongevallen
wet? Voorz.: Het Armbest. moet dat
uitzoeken. Dhr Kikkert meent, dat B.
al eens een uitkeering wegens een onge
val kreeg. Voorz. ontkent, omdat het
hem overkwam voor hij aan het werk was.
Dhr Dogger: Krijgt hij reeds onder
steuning voor voeding en kleeding?
Dhr Parlevliet: Ik heb de zaak onder-
JAAP SNOR BREIT ALLES BEST en
Wed. BU1JSMAN doet voor u de rest.
(Zuidstraat 19. Let op de gele winkel).
Parkstraat 30, den Burg.
zocht- een zoon werkt bij een üorsch-
machineeneen bij Lo Vermeulen. Broods
gebrek. is er, geloof ik, niet. Dhr Kik
kert: Ik zou deze zaak in het openbaar
niet verder bespreken. Voorz.: Straks
dan maar verder Dhr Dogger: Maar
daar is de man niet mee gebaat. Ikwensch
een uitspraak. Heeft B. ook andere in
komsten? De zoons hebben eigen behoef
ten. De man kan evengoed gebrek lijden.
Voorz.: De wet verplicht de kinderen
de ouders te helpen. Dhr Bruin: Als ze
dat kunnen. Voorz.: Mijn voorstel is
B. naar het Armbest. te verwijzen, Dhr
S. Keijzer vindt dit goed. Dhr Dogger:
Ik meen, dat hij door het Armbestuur af
gewezen is. Dit is mijn kwade gedachte
misschien, althansm|ijnvrees. Hiermee
eindigt de discussie.
e. Adres van de Bond van Ned. On-
derw. inzake schoolvoeding, kleeding,
schoeisel, (zie volledig in vorig nr.)
Voorz.: Indien groote nood bestond,
zouden we zonder twijfel ingrijpen, maar
deze noodzakelijkheid wordt nog niet door
ons gevoeld, is ons nog niet gebleken.
Als de toestand zoo slecht is of verergert,
en er zijn geen instellingen of particulie
ren, die ingrijpen, dan hebben BenW geen
bezwaar er later c\r> terug te komen.
Dhr Dogger: Uw voorwaarden zijn vele.
U voelt het niet zoo dringend, maar mis
schien dat de onderwijzers het beter we
len. Er komen kinderen slecht gevoed en
slecht gekleed tiaar school. 'Dhr Parle
vliet: Naaktloopers. Dhr Bruin: Dat kon
best. Dhr Dogger: Het adres verdient
de volle aandacht. De tijd dringt, anders
zouden die burgerlijke heeren niet met dat
stuk komen. Dhr Bruin: Ik las een
Duitsche statistiek en vroeg me af, of de
toestand op dit gebied wel zoo erg is.
Maar ik geloof nu werkelijk, dat we moe
ien ingrijpen. Laten BenW in de volgende
raad een prae-advies uitbrengen. - Dhr
Parlevliet: Ik zei „naaktloopers", maar
bedoelde dat als grapje. U moet dat maar
inemen, zooals het valt. Ik voel net zoo
veel voor die schoolkinderen als u. Ik
sprak met het hoofd van een school, waar
wel de armste kinderen komen. Laat men
voor die kinderen naar ons komen Het
Armb. doet dan onderzoek. Het komt niet
voor, dat kinderen in zoo slechte condi
tie naar school worden gestuurd. Weest
maar gerust. Dhr Dogger: We zijn
niet gauw gerust. Niet over jullie. Dhr
De Graaf: Als het noodig is, venvijzen we
de ouders naar het Armb. We hebben het
soc.-dem. beginsel van schoolvoeding hier
nog niet in toepassing gebracht. Dit is
ook niet noodig. We kunnen de menschen
hier goed overzien. De Armb. function-
neeren goed. Moet alles via de gemeente
gaan Er hoeven geen kinderen onbc
hoorlijk gekleed naar school. Dhr Dog
ger: Hoe is twijfel mogelijk, wanneer
men weet, dat tal van arbeiders een groot
deel van het jaar niet meer dan 1012;
gld. per week verdienden. Steun is drin
gend noodig. Dhr Henkes: Er zijn ar
beiders, die bijna geen boter op hun
brood krijgen. Hun kinderen moeten wel
ondervoed worden. Voorz.: Dan moeten
die gevallen ons bekend gemaakt worden,
doch doe eerst een beroep op Armb.,
Crisis-Comité of Kerk. We wijzen het
adres niet af, maar komen er, indien noo
dig, op terug. Dhr Keijzer: Laten de
hoofden de gevallen aanwijzen. Dat is de
zaak. Je kunt er nog wel een uur over
kletsen. Dhr Dogger protesteert tegen
dit woord: Het gaat om de kinderen.
Voorz.: Zoo noodig, komen we er op
terug. Dhr Bruin: Dat heeft mijn in
stemming niet. Dhr Dogger: En mijn
stem half. Dhr Bruin: Ik geloof, dat de
belangen van die kinderen bij Armb. en
Crisis-Comité niet veilig zijn. Dhr Dog
ger: Ik ook.
2. Aanbieding begrooting Algemeen
Armbestuur voor 1933.
De begrooting, sluitend met f 14245.30,
wordt ten onderzoek in handen gesteld
van een Comm., de heeren Kikkert, Keij
zer en Dogger.
3. Idem gemeentebegrooting voor 1933.
De begrooting, sluitend voor de gewone
dienst met f389897.22 en voor de kapi-
taaidienst met f20.020, wordt ten onder
zoek in handen gesteld van de heeren De
Graaf, Dros en Henkes. Voorz. deelt mee,
dat er over plm. drie weken weer raad zal
zijn. De begrooting, met toelichting zal
onder de leden circuleeren. Verzocht
wordt eventueele op- of aanmerkingen te
voren schriftelijk in te dienen. Voorz.
hoopt op „goede, krachtige opmerkingen"
Dhr Henkes verzoekt een Memorie van
Toelichting voor elke raadsfractie. Voorz.
zegt, dat hiervoor gezorgd wordt. Dhr
Bruin vraagt, of er niet in de gemeente
wet staat, dat alle leden een begrooting
met toelichting moeten ontvangen.
Voorz. weet er niet van.'t Zou 'n kostbare
geschiedenis zijn, want het is allemaal
handwerk. Elk een toelichting alleen zal
wel gaan.
4. Aanvrage om vergoeding ingevolge
art. 13 der l.o. wet 1920.
(Zie uitvoerige bespreking in liet vorig
nummer).
Dhr Dogger: Ik wil mijn stem niet ge
ven, zonder hierover eerst mijn felle af
keuring uit te spreken. De man (S.Kool-
stra te de Koog) heeft een kostelijke
school dicht hij huis. Dhr De Graaf:
Ik zou met deze uitgaven bij de nieuwe
begrooting maar rekening houden. Dhr
Lap: Men gaat Zondags tocli ook niet
met een auto naar de kerk. Weth.
Parlevliet: Ik moet het goedvinden, maar
ik erger me er aan dood. Dhr Bruin:
applaudiseert en zegt: „De Wet".
Weth. Parlevliet: Ik zou er wat achter
zeggen: En de Profeten. Als die man wer
kelijk zoo Christelijk is, moest hij in den
Burg komen wonen. Nu zou je die kinde
ren wel met de fiets kunnen laten gaan,,
maar je mag hen niet straffen om de
ouders. Dhr Kikkert vindt liet onver
standig er zooveel over te praten. De Wet
is er nu eenmaal.
wordt werkelijkheid, wanneer gij „Zij"-
Crême een vaste plaats op Uw toilettafel
geeft. De charme en frischheid van Uw teint
zal dan Uw stoutste verwachtingen over
treffen.
5 Belastingverlhooging.
(Zie uitvoerige bespreking in liet vorig
nummer).
Voorz. brengt een enkel punt uit liet
prae-advies nog eens naar voren. Dhr
Dros: Worden de opcenten op de gem.
fondsbelastiiig niet meteen verhoogd? -
Voorz.: Dat doen we later. Dhr Lap:
Als dit niet zou gebeuren, was ik tegen
verhooging van grond- en pers. belasting.
Immers, dan zouden we alle menschen be
lasten, die geen inkomen hebben, en de
groote inkomens vrijstellen, ook die van
ambtenaren. Als de gein. fondsbel. niet
verhoogd wordt, zou ik de opc. verhoo
ging op de pers. bel. willen laten verval
len. Dhr De Oraaf: Ik denk er ook
zoo over, maar ik zou een beslissing wil
len uitstellen, tot de vergadering, waarin
de begrooting behandeld wordt.
Weth. Parlevliet: Indien de werkloos
heid niet zulke offers vroeg, zou f 17ÜU0
voor andere doeleinden of belasting ver
laging disponibel zijn. Rooskleurig staat
het er niet de financiën rn.i. niet voor.
Ook zonder werkloosheid zou er rn.i. van
belastingverlaging niets komen. De reke
ning over 1932 zal niet met een batig
saido van beteekenis sluiten. Volgend jaar
zullen we de begrooting niet met een
batig saldo kunnen beginnen als thans.
Voor begrooting 1933 hadden we nog
fllOUO ter beschikking. Belastingverla
ging zou ongemotiveerd zijn, waar het
vooruitzicht voor 1934 zoo somber is. Op
de meeste posten, vaststaande uitgaven,,
is niet te besnoeien. De belangrijkst: pos
ten zijn rente en aflossing van leenuigen.
Buiten de f375.500 schuld per 1 Jan. '33
voor de T.E.M. (rente en aflossing per
jaar f35000), heeft de gemeente per 1
Jan 1933 nog een gewone schuld van
f307.600. Bovendien nog schuld wegens
woningbouw en landarbeidersplaatjes
f 155.000. Al zou van dit laats'e bedrag
rente en aflossing ten volle binnenkomen,
dan zal op de gewone schuld ven f 307600
aan rente en aflossing nog :eder jaar
f40.300 moeten worden opgebracht. Hier
aan ontkomen we niet. De 80 one. gem.
fondsbel. worden geraamd op f 30.000.
Voor mij staat vast, dat we met het ma
ken van nieuwe schulden hoogst voor
zichtig moeten zijn. Toch zal er niet altijd
aan te ontkomen zijn. Denk aan de f8000
voor de havenverbetering en de op han
den zijnde verbetering re den Burg van
de school voor Chr. Volksond. De 80
opc. op gem. fondsbel. l°33-'34 worden
geraamd op f 33000, maar ik ben er lang
niet van overtuigd, dat dit bedrag z.al bin
nenkomen. Ik vraag me af, of er wel
voldoende rekening mee gehouden wordt,
dat de Middenst. in hooge mate de terug
slag zal ondervinden van de slechte uit
komsten van landbouw en veeteelt. Uit
gaven, waarvoor geleend moet worden,
moeten zooveel mogelijk naar beter tijden
verschoven worden. Wanneer ik in dezje
tijden hoor spreken over de bouw van
nieuwe scholen, die voor 100 pet. door de
gemeente bekostigd moet worden, denk
ik: Zien de Texelaars, die zoo spreken,
wel de ernst der tijden, vooral in deze
gemeente, hoofdzakelijk drijvend op land
bouw en veeteelt, die in hoogst ernstige
Verzoek V.V.V. De Cocksdorp om
verhard rijwielpad Vuurtoren Strand.
Wordt later behandeld, als plannen voor
fietspaden in N.-Texel aan de orde komen
Verzoek P. Bakelaar om ondersteu
ning, verwezen naar Armbestuur, Crisis-
Comité of partic.
Verzoek afd. Texel B. v. Ned. Onder
wijzers, om, waar noodig, voeding, klee
ding en schoeisel voor schoolgaande kin
deren. BenW komen er, indien 't noodig
is gebleken, later op terug.
Begrooting Armbestuur. In handen
commissie: leden Kikkert, Keijzer en Dog
ger.
Oemeentebegrooting 1933. In handen
commissie: leden De Oraaf, Dros, Henkes.
Aanvraag van S. Koolstra, de Koog,
om vergoeding kosten vervoer drie
schoolkinderen naar School v. dir. V.O.
te den Burg. Ingewilligd: voor autobus
75 ct. per week per kind uitgetrokken.
Voorgestelde belastingverhooging
aangenomen z.h.st. Voorstel S.DjA.P. om
de opcenten op de pers. belasting meer
te verhoogen, wordt verworpen.
Beschouwing van weth. Parlevliet
over de gemeentefinanciën: Sombere voor
uitzichten. Jaarlijks groote bedragen aan
rente en aflossing te betalen. Geen nieuwe
scholen voorloopig. Alle aandacht voor
de werkloosheidsvoorziening. Nieuwe be
lastingverhooging volgend jaar?
Uitvoerige discussies over werkver
schaffing en de inorm van 25 ct. De wet
houders zeggen toe, nogmaals te zullen
trachten dit bedrag verhoogd te krijgen.
Verzoeken om tegemoetkoming in
studiekosten op voorstel van B.cnW. niet
ingewilligd. De S.D.A.P.-fractie stemt
tegen dat voorstel.
Rondvraag over water, vuur en licht,
bouwplan de Koog, arrond. rechtbank,
kuilen en kruiwagens.
mate door de crisis worden getroffen.
Voor noodzakelijke uitgaven zal ik echter
niet terugdeinzen. Integendeel, ik zal er
al mijn aandacht aan schenkcin, o.a. aan de
werkloosheid, ik acht liet n.l. mijn plicht
alles wat in mijn vermogen ligt aan te
wenden tot verzachting van de nooden
van hen, die door de crisis het meest
getroffen zijn, rn.i. de werkloozen. Ik hoop
en vertrouw, dat de raad mij in dezen,
zooveel mogelijk wil steunen, opdat Texel
de crisis zoo goed mogelijk doorkomt.
Naar mijn overtuiging zijn de voorgestel
de verhoogingen de minima, maar het is
de vraag, of ze voldoende zijn. Om de be
narde tijden laat ik echter niet gaarne
een cent meer opbrengen, dan strikt noo
dig. Daarom heb ik mij met de voordracht
vereenigd. Tocli ben ik er geenszins ge
rust op, dat volgend jaar niet tot nieuwe
verhooging moet worden overgegaan.
Dhr Henkes: Het is moeilijk praten
over belasting als je de begrooting niet
kent. Wij vinden het loon voor werkver
schaffing, f 12.te laag. Wij komen na
berekening op f 15.In N. Texel wordt
gewoonlijk f 16.50 betaald plus melk en
vrij wonen. Als we daar 80 pet. van ne
men is f 12.te laag. We zouden niet 20
maar 40 opcenten op de grondbelasting
willen leggen. Dat zou f1800 meer geven.
Wij willen verder weten, hoe we hier aan
zoo'n lage loonnorm van 25 ct. komen.
Kan die niet 30 cent. w irden? Om aan
het meerdere geld te kr men stellen we
voor, de opc. op de iiezs. belasting tot
b.v. 150 op te voeren. In totaal zou dan
a 6 duizend gld. meer ontvangen wor
den. Voorz.: U vraagt naar de bekende
weg. Wat die norm betreft, zijn we aan
de regeering gebonden. En onze begroo
ting moet toch sluiten. De belasting op
gebouwde eigendommen mag niet hooger
dan 80 opc. zijn. De pers. bel. kan wel
hooger, maar we namen het minimum.
Dhr Henkes: Maar ik heb nog geen ant
woord op mijn dringende vraag, hoe we
aan die lage norm komen. Voorz.: Die
is al beantwoord. De inspecteur heeft
hier bij diverse personen zijn gegevens
verzameld. Dhr Henkes: Dan is hij
verkeerd ingelicht. Hier ligt een groot ver
zuim van BenW ten koste van stakkers,
die nauwelijks droog brood krijgen.
Voorz.: Wij hebben in den Haag alles ge
probeerd. Ook de organisaties, biet hielp
niets. Dhr Henkes: Wij stellen deze
motie voor: De raad, van oordeel, dat de
werkverschaffingsloonen te laag zijn, door
het te laag opgeven van de norm, ver
zoekt BenW hiernaar een onderzoek in te
stellen en het resultaat mee te deelen,
aan de raad. Weth. Parlevliet: Ik zat
niet in BenW, toen die norm is vastge
steld en vind 25 ct. te laag. In verschil
lende gemeenten elders is het 3538 ct.
ik heb gevraagd, hoe we verhooging kun
nen bereiken, ook aan dhr Bruin, maar zon
der succes. Dhr Bruin: Den Haag.
