No. 4695 46ste Jaargang Woensdag 21 Dec. 1932
Be Nieuwe Texelsche Courant
Van week tot week
Man en Vrouw zijn één
Het Oude Jaar
Nieuwjaars
groet
Oudejaarsnr.
Wat deed Frankrijk
met Amerikas Miljarden?
Alle schulden van de baan
Na de val van Herriot.
Samenwerking is eisch.
Texelsche Berichten
HET WACHT OP U
DAAROM
OPLAAG
2345 ex.
De Tesselaar voor allegaar.
Internationale Vereeniging
voor econom. samenwerking
Het Uitgebreid Lager j
Onderwijs.
Uw advertentie In dit blad wordt
op Texel huls aan huls gelezen.
is sinds 1 Juni 1930
in dit blad opgenomen.
UlTü.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1-5 regels 60 ct.;
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Den Helder v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 6.— 8.—; 11.20; 2.40-
Van den Helder: 7.-; 10.-; 12.20; 4.15
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel: 7.30; 11.15; 5.20.
Van den Helder: 9.— 12.20; 6.30.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer Va uur later.)
21 22 23 24 25 26 27 Dec
1,54 2,52 4,— 5,09 6,18 7,16 8. i 0
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 4.17
ZATERDAGAVOND.
Wanneer Hoover, Roosevelt, MacDo-
nald en Herriot liet schuldenvraagstuk
met hun vieren hadden kunnen behande
len, dan waren er vermoedelijk geen
schulden meer. Waar het gezond verstand
onbelemmerd werken kan, concludeert
het: deze verschuifpolitiek, gespeeld met
milliarden dollars, ontwrichE onze econo
mische en monetaire verhfTudingen nog
erger, dan ze al ontwricht zijn. Amerika
houdt vast aan betaling, zoo hardnekkig
als b.v. Frankrijk aan niet-betaling. Ame
rika dat is het Congres, waar de ge
middelde Amerikaan zijn spreektrompet
steekt. Hij heeft geleend, en leeningen
moeten afgelost worden. Hoe? Hij breekt
er zich het hoofd niet mee. Hij ziet geen
nadeel in een toestrooming van goud.
waarvan hij welvaart verwacht.
In het Fransche parlement herleefden
de dagen van 1917. Daar rechtte een her
bouwd Frankrijk over de verdeeling van
de ellende, door een vernield Frankrijk
geleden. Heeft Parijs „geleend"? Naar de
vorm stellig, maar naar het diepst besef
van de Franschman: nooit. Het verschoot
de Amerikaansche milliarden tegen Arme-
rika's verklaarde vijand, het schafte er
zijn soldaten eten en kleeren voor, het
groet er loopgraven en goot er kanonnen
van. Maar desondanks lag Frankrijk ver
woest, toen de wapenstilstand afgekondigd
werd. Opbouw, verwoede opbouw volgde
al hield Duitschland op met betalen.
En nu zou Frankrijk leenschuld betalen
aan Amerika?
Moeilijkheden tusschen Amerika en
Frankrijk te wachten?
Het zal zoo'n vaart niet loopen. Ame
rika kan Frankrijk geen deurwaarder
thuis sturen om de betalingen af te dwin
gen. Economische tegen-maatregelen snij
den licht Ln eigen vleesch en bij alle geschil
drijft éénzelfde verlangen de staten te
hoop: uitkomst uit de crisis, ontkoming
aan werkloosheid en verlamming van het
nationaal economisch apparaat. Ook En
geland, dat nu nog betaald heeft, denkt
■niet aan afdoening van het heele bedrag,
waarvoor het op de lei van Uncle Sam'
als schuldenaar vermeld staat. Het zal nu
vlugger met Amerika kunnen marchandee-
ren („loven en bieden") dan Frankrijk of
België ot Polen een schamel voordeel.
Want de schulden zullen geschrapt moe
ten worden, lezen we in de „Tel", nu of
straks, en het zal gebeuren zoodra hét
Amerikaansche Congres in meerderheid
dat gezonde inzicht verworven heeft. Ge
ruime tijd geleden zette een groep voor
aanstaande Amerikanen een actie voor
de schrapping in. De publieke opinie
wordt dus bewerkt. Roosevelt zal in
Maart de stemming opnieuw moeten pei
len. Wachten wij af, zonder moedeloos
heid over de traagheid van de internatio
nale beweging.
Maar niettemin: Herriot is gevallen
Het mag zijn, dat die val hem met het
oog op de bedroefde financieele toestand
niet in elk opzicht onwelkom is toch
steekt er in de oorzaak een treurig ele
ment. Dezelfde Herriot was het, die Lau
sanne afsloot en in zijn buitenlandsche
politiek zich beijverde voor een nauwer
aanhalen van de oude banden met Enge
land. Zijn heengaan is van die politiek
mede het gevolg: Herriot heeft, al wil
de hij niet van eenheidsfront in de schul
denkwestie gewagen, met MacDonald één
lijn willen trekken. Maar hetzelfde parle
ment, dat hem voor zijn resultaten, be
reikt op het stuk der Fransch-Engelsche
vriendschap, bedankt heeft, liet hem los,
toen die vriendschap tot een voorstel
leidde, dat nog juist verteerbaar wasvoor
de maag van de Engelschman, doch voor
de Franschman niet meer. Het zoeken is
nu naar een Regeering, die zelf op niet-
betalen staat. Vroeger of later echter zal
Herriot, zoo niet alle teekenen bedriegen,
terugkeeren naar de ministerraad. Zijn
rol in de Fransche na-oorlogspolitiek is
geenszins uitgespeeld.
De Kerstdagen naderen. Al wat in par
lementen of conferenties zit, denkt aan
koffers pakken. Duitschland heeft de bin-
nenlandsche Kerstvrede al uitgeroepen en
Von Schleicher, de nieuwe Rijkskanselier,
besloot de politieke activiteit van 1932
met een radio-rede, die in openhartigheid
voor de speeches van Von Papen niet
onderdoet. Het is een veelvuldig ver
schijnsel, dat zaaier en maaier niet de
zelfde 'zijn. Von Schleicher schijnt het
vergund de vruchten te plukken van een
half jaar hard werk, door zijn voorgan
ger verzet. Er kraakt iets in het mationaal-
socialisme. Hitier heeft Von Papen te
lang een kat- en-muis-spelletje laten spe
len en kweekte in eigen rijen een mate
van ontevredenheid over daden-gebrek,
dat thans vorm heeft gekregen in het
heengaan van Strasser, waarbij het ver
moedelijk niet blijven zal. De nieuwe
Rijkskanselier zei het met de leider ge
makkelijker te hebben dan de afgetre-
dene. Hij zal ook de successen te boeken
krijgen van het vierkant stellen van de
pariteitseisch (gelijkgerechtigdheid), waar
op tenslotte een principieel accoord is ge
volgd. Maar in het binnenland ziet het er
donker uit en de „sociale generaal", zoo
als Von Schleicher zich aandiende, zal de
handen vol hebben met de verwezenlijking
van liet A.B.C. van zijn program: werk
verschaffen, welvaart brengen. Maar in
dit opzicht deelt hij het lot van alle
oogenblikkelijke machthebbers ter aarde:
zij a'ïïen willen de crisis wegwen reien van
de ruggen der volkeren een doel, niet
bereikbaar door pogingen om de zorgen
aan de buurman over te doen, doch slechts
door GEZAMENLIJKE, GEORGANI
SEERDE SAMENWERKING. De econo
mische wereldconferentie van 1933 zal
moeten uitwijzen, of de wil daartoe einde
lijk, na al de bittere ervaringen van de
economische IEDER-VOOR-Z1CH-POLI-
TIEK, een weg kan banen.
in hun lof over „Zij"-crême. Zij is inderdaad
even onmisbaar voor de verzorging van
huid en teint der vrouw, als voorden man
die op pijnloos, spiegelglad en onberispelijk
scheren gesteld is. In prijzen van 20-75 ct
(het misdeelde kind).
Wie helpen wil, die heeft nu
Gelegenheid daarvoor;
Men kan weer zegels koopen
Aan ieder postkantoor.
Laat iedereen ze vragen;
De prijs is geen bezwaar;
Dan vormen vele kleintjes
Een groote met elkaar!
Koopt Weldadigheidszegels.
(Verkrijgbaar aan de postkantoren).
Jadhtrit Rijvereeniging „Texel".
Men schrijft ons:
Zaterdag j.l. heeft de Landelijke Rijver
eeniging „Texel", onder leiding van de
heer Joh. Kikkert, haar tweede jachtrit
gehouden, welke wederom geslaagd mag
Iheeten. Om 2 uur werd te den Burg door
11 ruiters en 5 amazones gestart. Eerst
ging het door de Waal, vervolgens door
't Greenewegje en langs Zaandammer dijk
naar „Ora et Labora". Hier even een kort
oponthoud, om een paard om te ruilen.
Vandaar naar polder Eierland. Bij een
bestuurslid, de heer Stoepker, werd een,
rondgang op het erf gemaakt, doch spoe
dig vertrokken we weer, daar de bewo
ners afwezig bleken te zijn. (De dienst
bode keek niet heel vriendelijk, zeker om
dat wij met 16 viervoeters over haar pas
geschrobd straatje gingen.) Toen werd
wordt straks
uitgeluid.
Plaatst een
in ons
Daarmee bereikt ge
AL uw verwanten
AL uw klanten
AL uw kennissen.
OP TEXEL.
minstens
Zoo'n
Nieuwjaars
groet
kost maar
45 ct.
de Sclioolweg ingeslagen, voorbij 's Her-
togenbosdi. Door de duinen werden de
„Nederlanden" bereikt. Vandaar waren we
in gestrekte draf in een wip aam de Koog.
Onder de duinen langs ging liet op de
Dennen aan. Daarna naar den Burg, waar
na een rondgang op de Groeneplaats halt
werd gehouden en na eemige besprekin
gen aangaande de Rijvereen. deze gez-
zellige rit ontbonden en tot slot allen
een tot weerziens toegeroepen werd. K.
De wereld is vol politiek.
De menschen dol op polemiek.
Zoo ook ons Texelsdi Krantje???
Neen, driemaal neen! de Tesselaar,
Dat is de krant voor allegaar,
De roem van 't vogellandje.
Van welk kleur, of stand of rang?
't Is niet een algemeen belang,
Daar kan ons Krantje buiten.
Aan politiek wordt niet gedaan,
Het ziet de dingen helder aan!
NIET DOOR GEKLEURDE RUITEN.
Er is voorwaar partijdigheid
En allerhande kleurenstrijd.
Genoeg op Moeder Aarde.
Dat schimpen, schelden, allerhand,
Elkaar zwart maken in de krant:
Wat heeft dat nu voor waarde
Ons Tesselaartje blijft de krant,
Voor elke richting, rang en stand,
Voor burgers en voor boeren.
Zij brengt het nieuws bij ieder thuis,
Maar wil geen spel van kat en muis,
Waarbij men zit te loeren.
HUIB DE RIJMELAAR.
Aan ons verzoek om het oordeel onzer
lezers naar aanleiding van onze woorden
onder het hoofd „Politiek geschrijf" in
ons blad van 10 Dec. 1.1., hebben reeds
velen gevolg gegeven. Wij dringen alsnog
beleefd op meerdere critieken aan. Con
tact met onze lezers stellen we zeer opi
prijs: ihet kan ons krantje slechts ten
goede komen. Hierboven vindt ge het oor
deel van Huib de Rijmelaar. Ge kunt er
onze woorden, maar dan op rijm, in
terug vinden. Wie maakt er bezwaren
Wie stemt er mee in? Meldt ons in uw
briet de motieven. Red.
In een bijeenkomst van een twintigtal
ingezetenen der gemeente Texel werd Za
terdagavond LI. besloten tot oprichting
van een vereeniging voor internationale
economische samenwerking. Het doel van
de vereen, is propaganda te maken voor
een zoo universeel mogelijke samenwer
king ter bevordering van de welvaart en
bijgevolg ook van de vrede. O.a. zal wor
den gestreefd naar:
Het bevorderen van de vrije handel
tusschen de samenwerkende staten.
Het bevorderen van internationale
crisisbestrijding door internationale va
lorisatie van belangrijke grondstoffen.
Het hiermee in verband staand ver
krijgen van een waardevast ruilmiddel.
De instelling van een verantwoorde
lijke internationale instantie voor al die
belangen, die slechts door internationale
samenwerking kunnen worden bevor
derd.
Bij de oprichting van de vereeniging
werd overwogen, dat hoe langer hoe meer
blijkt, dat de welvaart van Nederland
zeer sterk afhangt van de welvaart in
andere landen en dat bij de tegenwoor
dige crisisbestrijding op nationale basis,
de verschillende landen eikaars belangen
voortdurend schaden. Behalve, dat de eco
nomische oorlog, die hiervan het gevolg
is, leidt tot toenemende verarmingen werk
loosheid, is de kans groot, dat tenslotte
door de economische oorlogen militaire
oorlogen ontstaan, die een volkomen ver
nietiging van de blanke beschaving zou
den teweegbrengen. De nieuwe vereeni
ging wil de aandacht vestigen op de
groote gevaren van de nationale crisis-
politiek en zal de groote voordeden van
internationale samenwerking met alle ge
oorloofde middelen propageeren.
Uit het comité werd een voorloopig be
stuur gekozen, bestaande uit:
1. Vlessing, den Burg, voorz., M. D.
Dijt, Eierland, secretaris; J. de Vries,
Eierland, 2e secr.D. van der Oord, den
Burg, penningm.; J. C. Kager, den Burg
en j. Wegman, den Burg, leden.
Wie niet liet doel van deze veneen,
sympathiseert, wordt uitgenoodigd zich
aan te melden bij een der bestuursleden.
Morgenavond orn 8 uur zal de heer M.D.
Dijt voor de vereeniging een lezing hou
den over: „Een nieuwe toekomst door
internationale samenwerking". ,De toe
gang tot deze avond is vrij.
In liet biezonder dat op Texel.
Het oordeel van de voorz. van de
Vereen, voor Mulo: „De Texelsche
school voor Ulo mag met eere ge
noemd worden, maar het ge
bouw voldoet niet aan de meest
minimale eisclien en is danookgeen
sieraad voor deze gemeente".
Het was geen drukbezochte vergade
ring, welke door Oudercommissie en Per
soneel van onze Ulo Zaterdagavond in
café Den Burg alhier werd belegd. Maar
dat had ze met alle andere gemeen.
Ja, daarbij vergeleken, mogen we zelfs
van een bevredigende opkomst spreken.
In ieder geval, was het een aandachtig
publiek, dat naar de belangwekkende rede
van de heer Lobstein, voorz. Veneen. vooF
Mulo, luisterde.
De lieer W. j. Jouwersma, hoofd der
school, leidt spreker met een kort woord
in, waarin hij de lieer Lobstein dank zegt,
voor de moeite, welke hij zicli heeft willen
getroosten, om van Hilversum naar Texel
te reizen, teneinde hier het aangekon
digde onderwerp te kunnen behandelen.
In Ihet biezonder worden verwelkomd bur
gemeester Oort en de raadsleden, die van
hun belangstelling deden blijken. Aanlei-
leiding tot deze vergadering was een aan
merking in de afd. van Volksonderwijs
ten aanzien van de inrichting va;n onze
school, waaraan ook wel veel te verbete
ren (vernieuwen) valt. Bovendien zou men
gaarne vernemen, wat b.v. met een Mulo
diploma bereikbaar is. Met het verzoek
hierover te willen spreken, hebben we
een deskundige bij uitstek als de heer
Lobstein uitgenoodigd, die thans eerst
het onderwijskundig gedeelte behandelen
zal en na een korte pauze over deeischetï
zal spreken, welke aan een behoorlijke
Ulo-school moeten worden gesteld.
De lieer Lobstein, hierna aan het woord
komende, vangt aan met uiteen te zet
ten, dat de naam „MULO" geen wette
lijke meer is ten gevolge van de wetswij
ziging van 1920. Toen werd het Fransch
voor de lagere school geschrapt en werd
het Mulo „Ulo". Het Mulo dateert van
1878, maar werd eerst wat stiefmoeder
lijk bedeeld. Het waren eerst standen
scholen. Na 1920 pas werd de Ulo de
volksschool bij uitnemendheid, toeganke
lijk voor alle lagen der bevolking. Met de
wet 1920 (De Visser) kwam de financieele
gelijkstelling en de democratiseering van
de volksschool. Het Ulo kreeg een ruime
places en ieder is thans 'in de gelegenheid
er van te profiteeren fschoolgddrege-
fïng als voor L.O., ook voor on- en min
vermogenden,*. Naast arbeiderskinderen
zitten de kinderen uit villawijken.
Het Ulo heeft veel opgang gemaakt. Te
Amsterdam had men vóór 20 jaar één
Mulo en nog wel met uitgesproken stand
karakter, nu 25.
GOED ONDERWIJS is een le factor
om te kunnen slagen, vooral thans, nu de
strijd om het bestaan zwaarder is dan
ooit te voren. Kennis is macht.
VOORDEELEN van het Ulo? Je
kunt met je Ulo-kennis makkelijker tot
een hooger positie komen. Je krijgt er een
goede grondslag voor je algemeene ont
wikkeling, waarop gemakkelijk voort
gebouwd kan worden. Een ontwikkeld
mensch slaat zich beter door de wereld
met Ihaar bergen van moeilijkheden dan
een ander. Bovendien leer je er vreemde
talen, die je ook tot nut kunnen strekken;
De hooge vlucht, welke het Ulo de
laatste jaren nam, bewijst, hoezeer het
wordt gewaardeerd.
Aan de examens voor het MULO-D1-
PLOMA, ingesteld in 1907, namen ihet
XELSCHECOU
LICHT OP
V- Sa
