De Nieuwe Texelsche Courant No. 4707 46ste Jaargang Woensdag 1 Febr. 1933 Van week tot week WINTER EN CRISIS. GAS, DAT VERLAMT. Het Fransche Kabinet gevallen. Ook het Duitsche Kabinet afgetreden. Als een dolle stier. Texelsche Berichten 40-jarig bestaan van V.I.O.D. Uw advertentie In dit blad wrmft op Texel huls aan huls gclexcn. U1TQ.: N.V. Boekhandel en Drukkerij vii. Lange veld en De Rooij Den Burg. Tel 11. ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 ct.j iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv. voor viermaal ineens opgegeven, wordt driemaal berekend. STOOMBOOTDIENSTEN. Texel Den Helder t.v. Op werkdagen: Van Texel: 6.— 8.—; 11.20; 2.40* Van den Helder: 7.-; 10.-; 12.20; 4.15 Op Zon- en feestdagen: Van Texel: 7.30; 11.15; 5.20. Van den Helder: 9.— 12.20; 6.30. HOOGWATER ter reede van Texel v.m. (nam. ongeveer Va uur later.) 2 3 4 5 6 7 8 Jan 1,03 1,43 2,85 3,57 5,17 6,29 7.31 LICHT OP RljWIELEN en RIJTUIGEN 5.14 ZATERDAGAVOND. Het wintert geducht in Europa. We le zen van temperaturen tot —40 gr. C. in Zweden, Rusland en op de Balkan, en tot—14 gr. in Italië, waar zelfs een paar mensdhen zijn doodgevroren. Het heeft er veel van alsof 1933 het vorstjaar 1929 zal navolgen, te meer waar de vorst periode in beide jaren op dezelfde dag begon. In datzelfde jaar 1929, maar dan op het einde, deden zich ook de eerste crisisverschijnselen voor en wanneer wij nu na drie jaar eens zeer optimistisch willen zijn, dan zeggen we tegen ons zelf, ot tegen anderen: het schijnt dat we het laagste punt bereikt hebben en dat de weg verder opwaarts zal gaan. Het is mogelijk en het is natuurlijk ten zeerste te wen- schen, dat dit zoo is en dat 1933 zich zal' kenmerken door de door ieder zoo vurig verlangde wederopleving in zaken. Doch een economische opleving alleen is, indien bestaanbaar, toch nog maar half werk. Ook een politieke opleving moet er ko men, maar daarnaar ziet het er nog vol strekt niet uit. Internationaal niet, en na tionaal, dus elk land Voor zich wat de eigen, de binnenlandsche politiek aangaat, niet. In de laatste weken moet men zelf9 veelvuldig een verscherping van de inter nationale en de nationale strijdvragen vaststellen en te dezen opzichte heeft; Europa niet alleen de wintermuts maar ook nog altijd de bokkepruik op. De Fransche regeering bevond zich in een moeilijke positie. Het is in deze tijd even moeilijk en ellendig overwinnaar in een groote oorlog zoo als Frankrijk te zijn als over wonnene. Allemaal liggen ze ter neer, nu nog, ot nu eerst recht, na zooveel jaren, overwinnaars en overwonnenen. En, van de weeromstuit, de rest, de vroegere on- zijdigen. Geen slechter zaak, geen ruïneu zer zaak, dan oorlogvoeren, zelfs dan zoo'n betrekkelijk ouderwetsche oorlog- als die van 1914—'18. In een nieuwe oorlog pas zal de „be schaafde" wereld met haar meest verder felijk oorlogstuig voor de dag Komen. Daaraan wordt ook in deze donkere tijd nog veel goud geofferd. Het nieuwste „snufje" brachten deze week de dagbla den. Het bestaat in een gas, dat tijdelijk een algeheele verlamming veroorzaakt. Het kan met bommen uit vliegtuigen ge makkelijk verspreid worden en maakt ook de krachtigste tegenstander in korte tijd absoluut weerloos. Bajonetten en gra naten zullen dus gemakkelijk aan hun prooi komen. Fransche vliegers hebben dit „verlammingsgas" in de Indo-Chi- neesche wildernis „met gunstig gevolg" geprobeerd (we veronderstellen van op wilde dieren) en militaire deskundigen hebben het in vol vertrouwen op hun programma gezet. Hebt gij vertrouwen in verdragen, waarbij staten elkaar beloven, geen gebruik van gassen te zullen maken'? Wat leerde de oorlog in 1914-1918? Ge looft gij aan op „menschelijke wijze" oor log voeren? Is het bestaanbaar? Laat 1914-1918 een les zijn geweest voor ons allemaal. Het stond er met de Fransche regeling slecht voor. Ze moest een tekort wegwer- 0e Griep dient bestreden te worden. Meer dan ooit moet U juist nu in het belang van Uw ge zondheid uitsluitend werkelijk beproefde middelen gebruiken. Geen onbekende middeltjes, welke mis schien oud en verlegen zijn, doch bekende, beproefde middelen, zooals ASPIRIN. Weigert minderwaardige namaak en eischt ASPIRIN-TABLETTEN en let steeds op het Bayer-kruis. ASPIRIN is uitsluitend verkrijgbaar in oranjeband-buisjes met,2ü tabletten S 70 cent en oranjezakjes met 2 tabletten S 10 cent. werken van 10 a 11 miljoen francs. Mi nister Chéron wilde ©enige belastingen verhoogen en nieuwe in het leven roepen, hij wilde kapitaalvlucht en belastingont duiking tegengaan, maar het bankge heim opheffen, dat wou hij niet. Gevolg: veel verzet. De een vond, dat hij veel te ver ging, de ander vond, dat hij nog krasser maatregelen moest nemen. Zaterdagmorgen in de vroegte, na een zeer langdurige zitting (nachtzitting), is de Fransche regeering ten val gebracht. Ze kon het tegen de groeiende tegenstand- niet langer bolwerken. Het is gestruikeld, over de kwestie van de verhooging van de directe belastingen met 5 pet., waaraan de regeering vasthield, omdat zij van oordeel was, dat het tekort zoowel door bezuinigingen als door belastingmaatre gelen gedekt moest worden. Met 390 tegen 193 stemmen werd haar voorstel verworpen. Het ministerie Paul-Boncour, dat de regeering Herriot opvolgde, heeft dus geen lang leven gehad. Hiermede is het tekort echter niet gedekt. De onzeker heid duurt voort en wordt door de op stelling der definitieve begrooting. nog weer grooter. Daarom zal het zaak zijn, zoo spoedig mogelijk een nieuwe regee ring te benoemen. De val van de regee ring Paul-Boncour komt in alle opzichten wel op een zéér ongelegen tijdstip. De taak voor de opvolger van Boncour is voorwaar geen gemakkelijke. In Duitschland heeft het Kabinet-Von Schleicher het loodje moeten leggen. Het stond al geruime tijd heel zwakjes en werd voortdurend belaagd. Deze onzekere politieke toestand in aanmerking geno men verwonderde het ons geenszins Za terdag in de dagbladen te lezen, dat het Kabinet zijn ontslag had aangeboden. Nu moeten de stuurlui aan de wal hun talent maar eens toonen. Wanneer die heeren. hun vak zoo goed verstaan, als de kunst van critiseeren, gaat Duitschland ©en goede toekomst tegemoet. Von Hinden burg heeft 's middags oud-kanselier Von Papen ontboden en hem opgedragen, on derhandelingen met de partijen te openen teneinde een nieuw kabinet te vormen. Genève houdt zich nog steeds bezig met de behandeling van het geschil tus- schen China en Japan. Ze is nu in handen van een Commissie (lach niet lezer, het is te ernstig om belachelijk te kunnen zijn), aan de Commissie IX, die eohter meteen al zoo overstuur is geraakt, dat geen van de leden voorzitter wil zijn. Uit vrees voor Japan, waar geen land mee te be zeilen is en dat als een dolle stier huis houdt in de internationale politieke por- oeleinwinkel. Doordien geen der leden voorzitter wilde worden, zijn nu alle le den voorzitter geworden, n.l. om de beurt. Dat is minder gevaarlijk want minder ver antwoordelijk. Bn niets schuwt men te genwoordig in Genève meer.dan verant woordelijkheid. Tengevolge van een en ander begint nu ook China te dreigen met uittreding uit de Volkenbond, die immers toch niet opkomt, ot durft op komen, voor het recht der zwakken, noch tégen liet onrecht der sterken. Intusschen gaat Japan rustig verder zijn gang in het Verre Oosten, alsof er geen Volkenbond bestaat. Het heet zelfs, dat het in het geheim verboden vlootbases heeft ge maakt op eilanden in de Stille Oceaan, welke bases in de eerste plaats gericht moeten zijn tegen de V.S., die overigens al even weinig tegen Japan durven onder nemen als de anderen. Dus niets. Maar, troost u, lezer: Er wordt aan gewerkt. De Commissie neemt er ,ynota" van ©n „behandelt" de zaak. En als ze met de handen in het haar komt te zitten Geen nood. Dan benoemen we immers weer een Commissie, bij voorkeur van kaalhoofdigen. Dan zijn we er tenminste zeker van, dat die straks ook weer niet met de handen in het haar zit. Het was 29 Januari 1.1. juist 40 jaar ge leden, dat ten huize van de heer J. Maat, alhier een vergadering werd belegd met het doel een Fonds te stichten tot het doen van uitkeeringen bij overlijden. De besprekingen leidden er toe, dat in begin sel besloten werd een zoodanig Fonds te stichten. Het werd „Vooruitgang is ons Doél" genaamd, en mag zfch tot op de huidige dag in een goede gezondheid ver heugen. Dit jaar gaat het zijn 41e jaar; reeds in. Aan dit heugelijk feit heeft de secretaris een breedvoerig artikel gewijd, dat we hier in het kort weergeven. o— Aan die vergadering ten huize van de heer J. Maat op 29 Jan. 1S93 namen deel de heeren E. Slaman, J. G. Moojen, Joh van Heenvaarden, A. Geus Hz., Abr.- Geus Kz., J. Maat en A. Langeveld Pz. Of ze sucoes zouden hebben? Reeds eer der bestond een dergelijk Fonds te den Burg, maar het was slechts om welke reden, weten we niet een kort leven beschoren. Gemelde heeren echter waren van goeden wille en hadden de overtui ging, dat ze zouden slagen, als de zaak maar flink werd aangepakt. Tal van ver gaderingen moesten nog volgen, eer de voorbereiding zoo ver gevorderd was, dat het reglement, samengesteld met hulp van de heer Schuur, destijds ambtenaar bij 'de belastingen alhier, ter inzage kon worden gelegd. Op 7 Mei 1893 werd in een door '24 personen bezochte vergade ring besloten tot opridhting van het Fonds, dat 15 Mei 1893 in werking zou treden. Tot bestuursleden werden be noemd: A. Langeveld Pz., directeur; J.Q. Moojen, secr., Joh. v. Heerwaarden, penn., E.Slaman, A.Geus Kz., A.Geus Hz., en H. Haakman, comm. J. Maat werd tot bode benoemd. Burgemeester Loman en dokter Stam zouden zoo noodig financieel© steun (voorschot) verleenen, indien reeds spoe dig uitkeeringen moesten worden gedaan. In het eerste jaar echter traden wel 187. leden toe ©n behoefde geen uitkeering plaats te hebben. Het le jaar sloot met een saldo van f 168.70. Secr. P. Lieuwen, in 1897 benoemd, behoorde het eerste jaar met de heeren C.A.Broekkamp en C. Zoeteliet Oz. tot de comm. van rekening- nazieners. In 1894 werd aan het bestuur een boek houder toegevoegd en als zoodanig A. Langeveld Az. benoemd. Na het 2e boek jaar kon men reeds over f376.90 beschik ken ©n had men 488 leden (twee uitkee ringen). Toen men na het boekjaar 1895 ruim f1082 in kas had, besloot men de leden twee maanden vrij te stellen van contributiebetaling. Over 1897 werd dat zelfs drie maanden. Was V.I.O.D. zoo doorgegaan, het Fonds zou volgens de secr. tot het verleden hebben behoord. In 1896 ontviel V.I.O.D. haar volijverige secr. J.O.Moojen, die werd opgevolgd door P. Lieuwen. Toen telde het Fonds 1077 leden en een kapitaal van f2082.17. In 1899 werden de statuten gewijzigd, maar de daarop gevraagde Kon. Goedkeu ring werd niet verkregen. Dit lukte pas na een nieuwe wijziging op 18 Dec. 1900. Veel lof komt hiervoor toe aan de toen malige boekhouder A. Langeveld Az., die de nieuwe statuten ontwierp. De vereen, telde toen 1463 leden en f4695.11 kapi taal. In 1905 trad Joh. van Heerwaarden we gens hooge leeftijd af als penningm. Op volger was F. van Heerwaarden. Het zou ons te ver voeren, alle comm. te noemen, welke de vereen, hebben bij gestaan. De secr. wil echter een uitzonde ring maken voor A. J. Bakker, die bijna telkens, na de verplichte rusttijd herkozen, werd (18971931) Hij werd danook tot eerelid benoemd. In 1908 werd voor het eerst een wis kundig onderzoek ingesteld. Het wees uit, dat de inkomsten verhoogd moesten worden, om te voorkomen, dat het Fonds in groote moeilijkheden raakte. Driemnd. vrijstelling werd gehandhaafd, maar de contributie werd met een halve cent pier lid per week verhoogd, welk besluit groote beroering teweeg bracht. Na negen jaar echter kon die extra heffing verval len en hadden we het Fonds op een ge zonde basis geplaatst. In 1909 bedankte boekhouder A. Lan geveld als zoodanig. Opvolger was Joh. Kikkert, die deze functie waarnam tot 18 Dec. 1930. Jac. van Heerwaarden trad in zijn plaats (benoemd 4 Jan. 1931). 9 Oct. 1912 werden de statuten met be trekking tot de verkiezing van commissa rissen gewijzigd. Voortaan zouden die bij candidaatstelling moeten plaatsvinden. De heer Brouwer was de eerste, die in 1913 bij enkele candidaatstelling gekozen werd. De belangstelling, op de vergaderingen betoond, verflauwde sindsdien. Telden we eerst 80 tot 120 leden, nadien kwamen we zelfs beneden de 40, hetgeen te "betreuren valt. In 1919 werd bode Jan Maat op ver zoek eervol ontslag verleend. Hij diende de vereen, van de oprichting af en bracht Iveel wat nieuwe leden aim. Hem werd een pensioen toegekend van f3.pier week. Opvolger was N. Maat, die in 1922 door drukke werkzaamheden moest bedanken. Sinds neemt bode Buijsman volijverig deze functie waar. 5 Oct. 1920 Leèd het Fonds een groot verlies door het overlijden van zijn direc teur, A. Langeveld Pz., die van de aan vang af de vereen, geleid en met raadeni daad bijgestaan had. 18 Oct. werd D. Keijser Sz. tot zijn opvolger benoemd; hij was reeds jaren commissaris, dus goed ingewijd. Bovendien draagt hij het Fonds een warm hart toe. In 1922 was secr. P. Lieuwen 25 jaar als zoodanig werkzaam. Inhetzelfde jaar werd verlenging van de duur der vereen, aangevraagd en verkregen tot 1952. Sinds 1923 is het Fonds onderworpen aan het toezicht van de Verzekerings kamer. Het bleek aan de eisehen, bij de wet gesteld, echter geheel te voldoen. De werkzaamheden, door de wet vereischt, zijn niet weinige, maar ze is per slotvani rekening toch in het belang van de ver zekerden in liet leven geroepen. Van 1923 dateert ook de verhooging der uitkee ringen op f35.58 en f87.50. Tn 1926 werd bericht ontvangen, dat het Fonds over 1925 een tekort had en dat geen vrijstelling van betaling meermobht worden verleend. In 1929 had weer een regelmentswijzi- ging plaats. De leden werd gelegenheid gegeven tegen betaling van dubbele pre mie voor een dubbele uitkeering in aan merking te komen. Tevens moest inge volge een aanschrijving van de Verzeke ringskamer de premie van nieuwe leden, niet ouder dan 40 jaar, voor iedere klasse met een halve ct. worden verhoogd. Evenals de secr. in 1922 werd pen ningm. F. van Heerwaarden in 1930 ter gelegenheid van zijn zilveren jubileum ge huldigd. In 1931 stelde een Commies van de Verzek. kamer ©en onderzoek in, naar aanleiding waarvan het bestuur een zeer waardeerend schrijven mocht ontvangen. Tot zoover het jubileumverslag van secr. P. Lieuwen, die hiervoor zeker wel een pluimpje verdient. V.I.O.D. heeft in hem een zeer te waardeeren kracht, die in zijn 36-jarige werkzaamheid getoond heeft voor zijn taak berekend te zijn. Ten slotte laten we hier zijn verslag over 1932 volgen. Financieel was het een buitengewoon goed jaar, hetgeen temeer in het oog valt »Lev wanneer men buiten het vereenigingsLeven; om zooveel ellende en gebrek als gevolg van werkloosheid of slechte bedrijfsuit- komsten bespeurt. Het jaar ging in met 3243 polissen. Af gegaan door overlijden 19, bedanken 29, royement 34. Nieuwe verzekeringen 80. Eind 1932 dus 3241 polissen. Ontvangen aan premie, rente en polis sen f8111,49. Uitgaven: uitkeeringen bij overlijden f 1662.50, bodeloon f842.79, ver gaderingen, salarissen, drukwerk, enz. f 1363.80. Overschot grooter dan ooit te voren, n.l. f4242.40; vorig jaar f3781.65. De generale kas werd op f72729.85 ge bracht. De gelden zijn aldus belegd: hy potheken f 63055.75, Bank f3887.96, Oe- meenteleeningön f3000. In kas f246.14. Het wiskundig verslag wordt in Mei uitgebracht en ligt in Juni voor de leden ter inzage. Het Fonds kan op een groot overschot rekenen. (Over 1931 was er vol doende reserve en f1500 kapitaal). Er is in het afgeloopen jaar weer veel van het bestuur gevraagd, daar het Fonds zich nog steeds uitbreidt. Het bestuur on derging geen wijziging. Boekhouder Jac. van Heerwaarden, comm. W. N. Kelder en secr. Lieuwen werden allen herkozen. Bij zijn bezoek op 10en 11 Maart bevond de ambtenaar van de Verzek. Kamer alles in orde. Hij kon zich tot het geven van enkele wenken bepalen. E>e premiebetaling vlotte, de tijd in aanmerking genomen, naar wensch. En kele gezinnen hebben de 2e verzekering moeten opzeggen. De leden, die bedank ten, zijn meest al geruime tijd van Texel en e'lders wellicht verzekerd. Met lof gewaagt de secr. van het werk van de bode Buijsman alhier en bode Al- derlieste, te de Cocksdorp. Tevens brengt hij dank aan heeren dokters, die immer belangeloos de geneeskundige verklaring verstrekken, welke van nieuwe leden ver langd wordt. Ontwikkeling: Het jaar 1932 ging in met 3243 leden. Het sloot met 3241 leden. Het kapitaal was eind 1932 f72729.85. TEXELSCHE COU is sinds 1 Juni 1930 in dtt blad opgenomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1933 | | pagina 1