De Nieuwe ïexelsche Courant
No. 4709 46ste Jaargang Woensdag 8 Febr. 1933
Gemeenteraad
van Texel
Ons Raadsverslag
in een Notedop.
Uw advertentie In dit blad wwrtR
op Texel (huis aan huls gelezen.
is sinds 1 Juni 1930
in dit blad opgenomen.
U1TÜ.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg Tel. 11.
ADVERTENTIES: 15 regels 60 ct.
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg ft.—; losse nrs.4ct.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Deo Helder v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 6.— 8.—; 11.20; 2.40-
Van den Helder: 7.-; 10.-; 12.20; 4.15
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel: 7.30; 11.15; 5.20.
Van den Helder: 9.— 12.20; 6.30.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer V» uur later.)
9 10 11 12 13 14 15 Jan'
8,17 8,56 9,30 10,03 10,37 11,13 11.51
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 5 27
Zitting van Zaterdag 4 Febr., aan
vangende te 2.15 uur n.tn.
Voorz.: de heer W. B. Oort, burge
meester.
Secr.de heer C. Jonker, gem.-secr.
Afwezig: dhr A. Epe, verhinderd we
gens ambtsbezigheden. Aanwezig op de
publieke tribune tal van belangstellenden,
van wie velen zich met een staanplaats
moeten vergenoegen.
Voorz. opent de vergadering met zijn
nieuwjaarsrede. Ze wordt de leden in
druk aangeboden, waarom de voorz. zich
bepaalt tot het uitspreken van de alge-
meene beschouwing alleen. (Elders in dit
nummer vindt de lezer nog eenige gege
vens, aan die nieuwjaarsrede ontleend).
Burgemeester sprak aldus:
De wenschen, die door mij in liet ver
slag van 1931 werden uitgesproken, zijn
niet in vervulling gegaan. Het jaar 1932
heeft groote teleurstelling gebracht;
het was ons als waren we op een hellend,
vlak, waarop niets de daling stuiten kon.
De werkloosheid nam steeds toe, er kwam
ellende en armoede zoowel onder de ar
beiders als onder de boeren.De laatsten
waren veelal niet meer in staat vol
doende arbeidskrachten te betalen. Dit
ging tevens gepaard met achteruitgang
van bun bezittingen en terugloop van de
welvaart met al de gevolgen daarvan. Het
laat zich bij de aanvang van 1933 niet!
aanzien, dat hierin aanstonds verandering
zal komen.
Teleurstellend is het in sterke mate, dat
het leed en de moeilijkheden, die ons
trachten neer te slaan, de bewoners vauï
ons eiland niet sterker tot elkander brengt
om in onderlinge samenwerking de strijd
tegen het noodlot te aanvaarden. Twee
spalt, gebrek aan verdraagzaamheid en
groote naijver waren te constateenen.
Niet „aanstonds" zal verandering ko
men, en toch, indien men zijn oor te
luisteren legt en aanhoort, wat in de ver
schillende mieuwjaarswenschen in Binnen-
en Buitenland tot uiting komt, dan dringt
zich de vraag naar voren: „Zou het waar,
zijn, zou er spoedig verbetering ko
men"
Op Texel ziet men nog geen lichtpun
ten, doch men vergete niet, dat de crisis
verschijnselen hier zooveel later da'n el
ders in ons land en over geheel Europa,
haar intrede deden.
Het is wel ernstig te betreuren, dat
juist nu, terwijl landbouw en veeteelt
zulke slechte resultaten afwerpen, ook de
visscherij en het wiervisschersbedrijf door
de afsluiting van de Zuiderzee in het
teeken van depressie staan. Alle zeilen
zullen bijgezet moeten worden, om met
behulp van een crisiseenheidsfront de
goede koers te houden, die ons ten slotte
in een veilig vaarwater zal brengen/Moge
dit ons in 1933 althans gedeeltelijk ge
lukken.
Ik doe u alle goede wenschen voor 1933
toekomen, zoo besluit voorz. zijn inlei-
dnig.
Hierna volgt lezing der notulen, welke
onveranderd worden vastgesteld. Dan is
aan de orde
1. Ingekomen stukken. Mededeelingen.
A. Brief van het Prov. Bestuur met ver
zoek Ln begrooting 1933 een wijziging
te willen brengen. Ze is niet van gewicht
en heeft betrekking op het verhaal van
pensioenbijdragen van burgemeester en
secretaris, welke post op een andereplaats
moet worden geboekt. Goedgekeurd.
B. Verzoek van gemeente Kerkrade om
adhaesiebetuiging aan haar verzoek aan
de Min. v. Onderwijs om vermindering
vjin het in art. 205 L.O.Wet genoemd per
centage voor uitkeering aan Bijz. Scho
len en vaststelling van een eindtermijn
opdat de gemeenten definitief weten, wan
neer de verplichting ophoudt.
Wordt op voorstel van BenW voor ken
nisgeving aangenomen, omdat bedoeld art.
205 op geen der Texelsche Bijz. Scholen
van toepassing is.
SCHOOLVOE*DING EN KLEEDING.
C. Adres van de afd. Texel Bond Ned.
Onderwijzers met verzoek om schoolvoe-
ding en -kleeding (reeds gepubliceerd).
Tevens is ingekomen een adhaesiebetui-
ging van afd. Texel der S.D.ATL en een
schrijven bestuursleden van Volksonder
wijs (niet van het „Bestuur", want cle
voorz.. van Volksonderwijs, burgemeester
Oort, onderteekende het adres niet), ter
ondersteuning van het adres van de Bond.
Het draagt de namen van de dames'Koop
man, Mulder-v. Gelder, Dros-Donker en
Vis-Vis9er, en de heeren Kraai en Klimp,
die met aandrang in overweging geven,
gevolg te geven aan het verzoek, in het
adres van de Bond vervat.
Dhr Henkes: Wij kunnen er ons gehe;el
mee vereemgen. Bij de oprichting van liet
Crisis-Comité reeds, heb ik voorspeld, dat
het een mislukking zou worden. Vorige
week bleek, dat de geraamde f4800 lang
met bijeen zijn gekomen. In de Texelsche
Crt. werd geschreven over de actie voor
het misdeelde kind op Texel. Honderd
gezinnen behoefden hulp, maar slechts 28
konden geholpen worden. Had men ge
weten, van wie de ingezamelde kleeren af
komstig waren, het aantal aanvragen zou
grooter zijn geweest. Misschien wel 200.
Zoo mislukte ook deze poging. Wij ver
zoeken daarom het voorstel van de Bond
van N.O. te aanvaarden en te onderzoe
ken hoe de uitdeeling 't best geschieden kan
Dhr De Graaf: Sinds het vorige adres
door de Bond werd ingediend is de toe
stand weinig veranderd. Zijn er ook vol
doende motieven? Het kind behoeft niet
door het Crisis-Comité gekleed te wor
den. Er zijn op Texel ook andere institu
ten, die hun plicht kennen (Armbesturen)
en zoo noodig, twijfel ik niet, zullen
BenW wel ingrijpen. Dhr Bruin: U
meent, dat de toestand zoo ernstig niet.
is. Zie dan de Texelsche Crt. maar eeins.
Hij is meer dan erg. U zegt: er zijn wel
andere lichamen, maar de Paus zei in zijn
Encycliek, dat de particuliere liefdadig
heid onvoldoende moet worden geacht.
Dus moeten wij trachten daarin verbete
ring te brengen. Dhr De Graaf: Arm
bestuur is geen particulier initiatief. Dat
werkt altijd door. Het adres spreekt m.i.
ten onrechte van „die hatelijke ophaal
dienst". Dhr Dogger: Bespottelijk. De
opgehaalde kleeren kunnen wel van t.b.c.-
Iijders afkomstig zijn. Met zoo'n „dienst"
spotten wij altijd. Dhr Bruin: Volgens
de Paus schiet de particuliere liefdadig
heid tekort. Dhr Dogger: Op Oude-
schild is ook een ophaaldienst, maar een
andere (die voor vuilnis wordt bedoeld).
Wie controleert van wie de kleeren af
komstig zijn? We moesten ons hiervoor
dergelijke practijken schamen. Weth.
Parlevliet: Wij staan tegenover school-
voeding en -kieédjng nog nét als vorige
keer. Laten de onderwijzers naar ons 'toe
komen. Als zij zeggen: „Dit en dat kind
komt slecht gevoed en gekleed naai
school", dan grijpen we in. Wij hebben
maar weinig onderwijzers bij ons gehad,
maar hopen, dat zij hun taak voortaan
beter zullen begrijpen en ons Inlichten.
Wij regelen de zaak dan zoo, dat er niets
op aan te merken valt. Ik snap het adres
niet. Wij hebben niet afieen voor "de kin
deren, maar voor het heefe gezin te zor
gen. Dhr Bruin: Philantropie. Dhr
Dogger: U moet bij de onderwijzers ko
men, niet de onderwijzers dij u. riet is een
gemeenscnapspiic.Tt. Ze vragen nu afvóor
de tweede maal. Weth. Parlevliet: Ik
weet niet, wat u bedoelt. U zet de boel
op zijn kop. Morgen zal ik de bood
schappenjongen van de onderwijzers zijn.
Kom met feiten. De onderwijzers hebben
hun plicht verzaakt. Dhr S. Keijzer:
Het is allemaal om sensatie, reclame.
Dhr Dogger: 'De publieke tribune bestaat
voor ons niet. Dat is niets voor ons.
Dhr Leber: Het armbestuur krijgt zijn
geld toch grootendeels van "de gemeente.
Voorz.: Alles. Dhr Leber: Boven
dien heeft dhr Bruin vorige keer gezegd
geen goederen maar geld te willen ont
vangen. Daar moet je toch wat voor koo-
pen. Dhr Bruin: Dat gold het Crisis-
Comité. Voorz.: Het geval is nu vol
doende besproken. - Dhr Henkes: Art.
36 van de L.O.Wet geeft de gemeentebe
sturen het recht voor schoolkleeding
hoogstens f20 per jaar per kind en voor
schoolvoeding een onbeperkt bedrag te
besteden. Het armbestuur kunnen we dus
uitsluiten. Er is geen steunregeling omdat
die demoraliseerend werken zou, maar in
dit gevalVoorz.: Als u maar bij
het onderwerp blijft. Dhr Henkes: Het
onderzoek moet van het gemeentebestuur
uitgaan. De onderwijzers kunnen onder
voeding niet constateeren. Dhr Bruin:
Wij spreken niet voor de publieke tribune,
maar vragen recht voor de arbeider met
de wet in onze hand. Weth. Vlaming:
Je zou huiverig worden je in de discuss'ie
ie mengen. We kunnen beter kalm blijven.
(Het gaat nu en dan wat heftig n.L). Dat
de S.D.A.P.-fractie voor de publ. tribune
spreekt, wil ik niet beweren, maar ze kei- is
dat zich daar zoo wel S.D.A.P/ers bevin
den. Het is van dhr Dogger onbillijk te
verlangen, dat wij naar de on de nv ijzers
moeten gaan. We hebben meer te doen
dan hen na te loopen. Voor hen is bet 'n
kleinigheid ons opgave te doen. Wij heb
ben reeds een schoolartsendienst, we kre
gen dat adres van de Bond van N.O.,,
door anderen gesteund. Straks misschien
verzoeken om een schoolzuster, school-
tandarts, sohoolbaden, enz. Ik ben daar
uit principe tegen. Het leidt tot ontvoog
ding der ouders en komt aan de verhou
ding van de onderwijzer tegenover het
kind niet ten goede. Het verzwakt de ver
antwoordelijkheid 'der ouders tegenover
hun kind en de aanhankelijkheid van het
kind tegenover de ouders. Dat werkt de
ontwrichting van het gezinsleven in de
hand. Het gemeentebestuur kan geld ver
schaffen voor rechtstreeksche uitdeeling
van voedsel en kleeding aan schoolkinde
ren, maar kan ook subsidie verleenen aan
de instelling, die zich hiermee o„a. belast.
Dit laatste doe ik tienmaal liever. Wij
moeten voor de Ineele bevolking opko
men. Dhr S.Keijzer: Ik sluit mij hierbij
geheel aan. Ieder weldenkende moet zoo
redeneeren. Dhr Dogger: Dus wij zijn
niet weldenkend? Dhr Bruin vraagt
het woord, maar voorz. staat het niet toe,
omdat hij reeds een paar maal liet woord
voerde: We komen zoo anders niet aan
een eind. "Dhr Bruin: Dan komen de
debatten niet tot hun recht. Weth. Vla
ming: Dan moeten ze u voorz. maken.
Dhr Henkes: Ik vind het niet correct, want
weth. Vlaming sprak van ontvoogding,
waarmee wij niet accoord gaan.
Hierop volgde op verzoek van de S.D.-
fractie stemming over haar voorstel tot in
williging van het verzoek van de Bond
van N.O., afd. Texel. Het wordt ver
worpen met alleen de stemmen van de
soc.-dem. Dogger, Bruin en Henkes voor.
Dhr Henkes:'Het verwondert mij niets.
Zoo zal het wel meer gaan.
TOT STEUN VAN VISSCHERS.
D. Voorz. doet voorlezing van het
adres, dat het gemeentebestuur 23 Jan,
richtte tot de Minister van Waterstaat mei
het verzoek de Texelsche visschers, ook
die in het wierbedrijf, te doen vallen
onder de Zuiderzeesteunwet of om hen op
andere wijze tegemoet te komen, omdat
zij in 'zoo benarde omstandigheden ver-
keeren, door de afsluiting der Zuiderzee
(We gewaagden van dit adres reeds eer
der. Red.)
Dhr Leber meent, dat vaststaat, dat
Texel onder de Zuiderzeesteunwet valt.
Dit blijkt niet het geval. Dhr Henkes
brengt namens alle visschers dank voor
dat adres en vraagt mondeling zoo mo
gelijk de zaak te den Haag toe te lichten.
Voorz. heeft geen bezwaar en wil
gaarne spoed maken. Een tweetal perso
nen uit de visschersstand zouden als des
kundigen moeten meegaan.
MEER WERKLOOZENSTEUN.
E. Namens de drie Landarb. Bonden
wordt om f 2.50 toeslag gevraagd op de
uitkeering uit de werkloozenkas. Het adres
is van een toelichting vergezeld, waarin
de noodzakelijkheid eener hooger bij
drage wordt aangetoond. Voorz.: We
zouden er gaarne gehoor aan geven. Tij
dens de vorst heeft de S.D.A.P. reeds om
meer steun gevraagd. Toen kwam echter
juist bericht van de Minister, dat f0.50
meer kolentoeslag mooht worden gegeven.
Elders deden gemeenten pogingen om
meer te betalen, maar vergeefs. Ook uit
eigen kas mocht niets bijbetaald worden.
Wij zien in een dergelijke poging ook
geen hei!. Dhr S. Keijzer: Het ging
om de vorst. We hopen, dat die nu voor
bij is. Dhr Bruin informeert naar de
kolentoeslag. Voorz. antwoordt, dat die
met terugwerkende kracht is uitbetaald.
Dhr Dros vraagt, of uitgetrokken ge-
organiseerden in de vorstregeiing vallen,
waarop weth. Parlevliet antwoordt, dat ze
dan bij de werkverschaffing moeten zijn
ingeschreven.
OPHEFFING Z.V.S.
Ten slotte kwam in een schrijven van
de Min. v. Onderwijs, die meedeelt, dat
de subsidie niet per 1 April maar per
1 September zal worden ingetrokken.
Verzoek Bond van Ned. Onderwijzers
om schoolvoeding en kleeding, onder
steund door afd. van S.D.A.P. en Volks
onderwijs (op één bestuurslid na), niet
ingewilligd. Alleen de soc-dem. stemmen
vóór. B. en W. vragen de Minister
steun voor de visschers. Verzoek der
drie Landarb. Bonden om f2.50 toeslag
op de uitkeering uit werkloozenkas niet
voor inwilliging vatbaar geoordeeld.
Z.V.S. dir. De Groot eervol ontslagen. In
gang 1 Maart. Wijziging besluit tot
grondverkoop aan de fa. Bakker en Koorn
accoord. Gevraagde voorschotten aan
de drie Bijz. Scholen toegestaan. —Ver
gadering geschorst. Aanvragen om
voorschot ingevolge Landarbeiderswet van
Joh. van Leeuwen en J. Vos Nz. ingewil
ligd. Wegens de hooge prijs van het
land niet die van P.Koopman. Dhr
Lap wil niet meewerken aan een herbe
noeming van T.E.M.-Commissaris Smit
Kleine. Vergadering wederom geschorst.
Hierna wordt dhr Smit Kleine met 11 van
de 12 stemmen benoemd. Raadsafge-
vaardigde naar de T.E.M.dhr Dros;
bij verhindering dhr Leber. Overeen
komst met de T.E.M. inzake straatverlich
ting en tariefsverlaging goedgekeurd.
Over „geheimhouding" en „Hoofd van
Jut". Rondvraag over allerlei.
Dhr De Oraaf vraagt nadere inlichtin
gen. Voorz. verstrekt die, mededeelcn-
de, dat ontheffing is verleend van de mi-
nimum-bezettingseiscben: in elke klas 15
leerlingen. Het gaat er nu maar om: krij
gen we voor de eventueele nieuwe cursus
voldoende leerlingen. "Dhr Lap: Andere
Z.V.S. zullen aan de minimum-efschen
ook wei hier "toekomen. Weth. Vla
ming: Inderdaad. Dan is er ook geen re
den om juist Texel op te ruimen. Ik zou
nog wel meer kunnen zeggen, maar dat is
niet bestemd voor de krant. Stel je voor,
dat de Minister dat leest. Dan zaten we
nog. Weth. Parlevliet: Weth. Vlaming
is wat optimistisch. Volgens mij staat
Texel nog niet gelijk met andere Z.V.S.,
ai worden die ook sleCht bezocht.
Weth. Vlaming wil er in het openbaar
maar niet op ingaan.
2. Ontslag-aanvrage J. de Groot als
directeur van de Zeevaartschool.
Het bestuur der Z.V.S. te Harlingen
aan welke school onze directeur J. de
Groot benoemd werd, verzoekt de direc
teur met ingang van 1 Maart te willen
ontslaan daar oud-directeur Tjepkema te
Groningen werd benoemd, met ingang van
die datum. Voorz. meent, dat Texel
eigen belang niet uit het oog mag ver
liezen, maar ziet er toch geen bezwaar1
in, wanneer 'BenW besluiten het ontslag
met ingang van die datum te geven.
Voorz. merkt nog op, dat de directeur
in de korte tijd, dat hij hier aan de
school verbonden is, zijn best deed.
Het ontslag wordt eervol verleend z.'h.st.
zonder verdere discussie.
3. Wijziging raadsbesluit tot verkoop
van grond.
Verzocht wordt de grond aan de Em-
malaan, eerst verkocht aan de fa. Bakker
en Koorn, voor de N.O. helft op naam
van dhr Bakker en voor de Z.W. helft;
op naam van dhr Jb. Koorn te plaatsen.
accoord z.h.st.
4. Verleening voorschotten op de ver
goedingen over 1933 voor het bij
zonder lager onderwijs.
Het voorschot kan hoogstens 80 pet.
bedragen, berekend over 678.75 kinde
ren der openbare scholen naar f 15.66
per leerling. Aan de school voor Ghr. V.
O., den Burg, kan over 82.5 leerl. worden
uitbetaald f 1033.56. Aan de R.K. school
over 199.75 leerl. f2502.46. Aan de
School met de Bijbel te O'end over
93.25 leerl. f 1168.32. Goedgekeurd z.
h.st.
5. Aanvrage van J. van Leeuwen om
gelden voor een landarbddersplaatsje.
6. Alsboven van J. Vos.
7. Alsboven van P. Koopman.
Dhr De Graaf: Ik ben van het instituut
geen tegenstander, maar vind het buiten
gewoon, dat in deze tijd drie plaatsjes
aangevraagd worden. Ik wil niet tegen
stemmen, maar vergewissen die men-
schen zich van wat ze doen? Bouwen is
nu goedkoop, maar zoo'n woning kost
evengoed nogal wat. De huur is vrij hoog.
Ze zullen een zware taak hebben om aan
hun verplichtingen te kunnen voldoen.
Voorz.: Ze krijgen geld tegen 'drie pet.
Dhr Dogger VRAAGT SCHORSING
van de vergadering voor het doen van,
mededeelingen (of het stellen van vragen),
niet voor openbaameïd geschikt.
(ZIE VERVOLG VIERDE PAGINA.)
TEXELSCHE COURANT
LICHT OP
