De Nieuwe Texslsche Courant No. 4717 46ste Jaargang Woensdag 8 Maart 1933 Van week tot week Wereldgeschiedenis in een notedop. De Banken in Amerika. Wat gebeurt er in Duitschland De uitslag van de verkiezingen in Duitschland Gemeenteraad van Texei Uw advertentie In dit blad wordt op Texel huls aan huls gelezen. is sinds 1 Juni 1930 in dit blad opgenomen. UITG.-: N.V. Boekhandel en Drukkerij v.h. Langeveld en De Rooij Den Burg. Tel 11. ADVERTENTIES: 1-5 regels 60 d.j iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv. voor viermaal ineens opgegeven, wordt driemaal berekend. ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal; buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct. STOOMBOOTDIENSTEN. Texel Den Helder v.v. Op werkdagen: Van Texel: 6.-; 8.-; 11.20; 2.35; 5.35. Van den Helder: 7.-; 10.-; 12.20; 4.15; 6.55. Op Zon- en feestdagen: Van Texel: 7.30; 11.15; 5.20. Van den Helder: 9.12.20; 6.30. DE COCKSDORP—DEN BURG v.v. Van de C.: 8.— 10.— 1.20; 4.—. Van den Burg: 8.45; 11.— 3.45*; 5.30. Zondags van de C.: 9.30 vm.; van den Burg 10.30 v.m. beteekent Woensdags en Zaterdags 1.15. HOOGWATER ter reede van Texel v.m. (nam. ongeveer 1/2 uur later.) 9 10 11 2 13 14 15 Maart 7,35 8,17 8,52 9,22 9,53 10,27 11 02 RljWlELEN en RIJTUIGEN 6 18 Toelating van nieuwe leerlingen tot de o.l- scholen. Burgemeester en Wethouders van Texel brengen ter openbare kennis, dat op 1 April a.s. nieuwe leerlingen kunnen wor den toegelaten tot de openbare lagere scholen in deze gemeente. Om te kunnen worden toegelaten moe ten de leerlingen vóór dien datum den leeftijd van vijf jaar en NEGEN maanden bereikt hebben. De aanmelding behoort te geschieden uiterlijk Zaterdag 25 Maart a.s. bij het hoofd der school. De toelating tot de school voor u.l.o. vindt plaats met 1 September. Texel, 1 Maart 1933. Burgesn. en Wethouders voornoemd, W. B. OORT. De Secretaris, JONKER. ZATERDAGAVOND. In Frankrijk zijn na langdurige kibbel partijen en veelvuldige stemmingen Re geering, Kamer en Senaat het eens ge worden over de bezuinigingen, nieuwe of verscherpte belastingen en salarisvermin- deringen en over een nieuw twaalfde der begrooting, met als slachtoffer, behalve tal rijke belastingbetalers en ambtenaren, Lé- on Blum, die wegens oneenigheid in de socialistische Kamergroep, aftrad als haar leider. In Oostenrijk stond alles op zijn kop wegens nieuwe onthullingen inzake de wapensmokkelarij ItaliëHongarije, of ItaliëKroatië, en is de leider der spoor wegen afgezet. In Genève heeft de Assemblee voet bij stuk gehouden inzake Japan's optreden in het Verre Oosten, is de Japansche af vaardiging dientengevolge kwaad wegge- loopen. Onderwijl wordt de Japansche in val in Jehol met kracht voortgezet ten koste van ontzettende verliezen aan goed en bloed. In Zuid-Amerika blijven Paraguay en Bolivia mitsgaders Columbia en Peru el kaar zonder oorlogsverklaring bevechten niettegenstaande elk der vier heldenvol ken zoo arm is als de mieren. In de V.S. heeft William MacAdoo, minister der schatkist onder president Wilson, verklaard, dat het credietstelsel in Amerika „een schandelijke mislukking" is en het bankstelsel „het slechtste ter wereld". Een senator Logan verklaarde, dat het Amerikaansche volk eigenlijk een slavenvolk is, aangezien het zich feitelijk bevindt in de slavernij van de geldtrust van Wallstreet, waar zeven groote banken door middel van 2242 commissariaten be slissende invloed uitoefenen op een ge weldig groot aantal nijverheids- en han delsondernemingen daar te lande. Terwijl Henry Ford voor de zooveelste keerver- klaarde, dat hij zich door bankiers niet op de kop liet zitten. Naar zijn geld konden zij fluiten. Onderwijl zijn in het geheele land duizendtallen banken, men spreekt van 20,000, onder een soort bewind ge steld, naar het heet tijdelijk, omdat ze voos zijn, althans in de oogen van het Amerikaansche publiek, dat alle vertrou wen in banken en bankdirecteuren verloren schijnt te hebben en eischt dat het ge heele bankwezen onder streng staatstoe zicht zal worden geplaatst. Hoe belangrijk al deze gebeurtenissen op zichzelf mogen zijn, ze worden alle verre overtroffen door wat in Duitsch land voorgevallen is. De heele wereld is er vol van. Ze kunnen ook van zeer groote invloed zijn op de verdere lotge vallen van dit land en van bet werelddeel, waarvan het deel uitmaakt. Van een z.g. "zaken"-kabinet, dat vele jaren geleden zetelvast in Den Haag re sideerde en dat ondanks alle innerlijke verdeeldheid als genageld achter de groene tafel bleef, heeft een geestige landgenoot gezegd: Zij stoelen wel niet op dezelfde wortel, maar zij wortelen op dezelfde stoel! Men zou van Hitler's kabinet vrij wel hetzelfde kunnen getuigen. Uit de dagen, voorafgegaan aan vorige Duitsehe verkiezingen, herinnert zich ieder de felle strijd tusschen Von Papen en de Führer" („leider") Hitler. Zij verklaarden elkander tot aartsvijand van het Duitsehe volk en waren op hun beurt allerminst ge steld op de kampioen der landbouwers en industrieëlen, Hugenberg. Niettemin vor men zij heden de kern van het kabinet, waarvan dan ook met recht verklaard kan worden, dat zijn leden geenszins op de zelfde wortel stoelen. De drijfveeren en doeleinden van Hitier en Von Papen zijn zoo verschillend, dat „never the twain shall meet" (ze elkaar nooit zullen ont- imoeten). Het is daarom niet de vraag of zij een homogene (eensgezinde) Regee ring kunnen vormen, maar wie hunner ten slotte de sterkste zal blijken: Von Papen dan wel Hitier. Daarenboven moet een vraagteeken gezet worden achter de voor spelling omtrent de houding van een dei- belangrijkste machtapparaten: de Rijks- weer. Is zij bereid om, zoo de verkiezin gen Hitier niet aan een meerderheid hel pen, zijn zijde te kiezen bij eventueel© pogingen om een complete nationaal-so- cialistische dictatuur in te stellen Zou zij, werd van nationalistische zijde (Von Papen, Von Schleicher) op haar een be roep gedaan, het gereedelijk opnemen tegen Hitler's S.A. en S.S.? Niemand, die dergelijke vragen beantwoorden kan. Het is al uiterst moeilijk om enkele al- gemeene trekken van Duitschlands huidig beeld vast te leggen. Zooveel is zeker, dat er ten aanzien van de noodzakelijkheid der bestrijding van het communisme in het kabinet geen meeningsverschil bestaat. Maar niet de communisten alleen, doch de socialisten niet minder worden aan balden gelegd. Dat is, gezien de zeer groote beteekenis van de vakvereenigingen, hoog spel. Klaarblijkelijk legt de regeering het er op aan, het volk aan een (niet bestaand) eenheidsfront van socialisten en commu nisten te doen gelooven en al wat links is, van de gematigde revisionisten, tot en met de satellieten van Moskou over één kam te scheren. In die tactiek schuilt gevaar: bij de Novemberverkiezin- gen stemde meer 37 pet. van het Duit sehe kiezerscorps socialistisch (20,7) of communistisch (16,9)! Imtusschen voert de Regeering haar strijd met drastische mid delen. De pers is gemuilkorfd, tallooze vergaderingen zijn verboden, miljoenen verkiezingsgeschriften in beslag genomen, duizenden arrestaties verricht. De demo cratie, die de vrije meeningsuiting tot de grenzen der strafrechterlijke aansprake lijkheid als grondslag heeft, is in Duitsch land van de baan. Maar het blijft hoogst onwaarschijnlijk, dat, zelfs onder deze voor Hitier gunstige omstandigheden, de Regeering een absolute stemmenmeerder- iheid zal behalen. Tol zoover de bladen van Zaterdag. We voegen hieraan toe de uitslag van de verkiezingen op 5 Maart, waaraan we Maandagmorgen aan ons bureau per bulletin reeds publiciteit konden geven: Nat.-Soc. 28S zetels, 43,9 pet. (was 33,2) Soc.-Dem. 118 zetels, 18,3 pet. (was 20,7). Communisten 81 zetels, 12,1 pet. (was 17). Centrum 70 zetels, 10,9 pet. (was 11,9). Duitsch-Nationalen 52 zetels, 8 pet. (was 8,7). Zie omtrent de verdere gang van zaken de rubriek Gemengd Nieuws. Zitting van Zaterdag 4 Maart 1933, Voorz.de heer W. B. Oort, burge meester. Secr.: de heer C. Jonker, gem.-secr. Afwezig: de heer A. Epe en Jb. Bruin. Voorz. opent en stelt aan de orde. 1. Notulen. Worden onveranderd vastgesteld. 2. Ingekomen stukken. Medcdeelingen. Voorz. deelt mee, in antwoord op het adres aan de Minister van Waterstaat in zake de benadeeling van de Texelsche visscherij en zeegrasexploitatie als gevolg van de Zuiderzeeafsluiting een schrijven van het Ministerie te hebben ontvangen. Zooals bekend, heeft het gemeentebestuur een onderhoud met de Minister verzocht, ten einde zijn verzoek om tegemoetko ming van de gedupeerde Texelaars uit voerig te kunnen toelichten. Ten einde dat onderhoud moer vruchtdragend te doen zijn, deelt de Minister thans mee, dat hij een onderzoek ter plaatse doet instellen. Na ontvangen bericht omtrent het resultaat daarvan zal Z.Exc. het ge meentebestuur nader bericht doen. De raad neemt er met instemming ken nis van. Voorz. hoopt op een behoorlijk resultaat. 8. Aankoop van gronden en gebouwen. Op verzoek van dhr Lap, die niet de heele zitting kan bijwonen, wordt thans leerst punt 8 aan de orde gesteld. Het heeft betrekking op de aankoop van GROND VOOR DE AANLEG VAN EEN VLIEGVELD. Voorz.: Het doet mij zeer veel genoegen, dit punt hier in be spreking te kunnen brengen. Reeds in Mei 1928 vestigde de K.L.M. onze aan dacht op de beteekenis van een vlieg terrein voor de ontwikkeling en de bloei van onze gemeente. Bij besprekingen daarover te den Haag werd mij meege deeld, dat Duitsehe badplaatsen als Nor- derney en Westland reeds in het bezit van vliegvelden zijn. Van Duitsehe zijde wordt hiervoor veel belangstelling aan de dag gelegd, ook door de Deutsche Luft hansa. De afmetingen van het terrein zou den 600 bij 600 M. (36 H.A.) moeten zijn. In 1930 gaf de Kon. Ned. Vereen, voor Luchtvaart de verzekering, dat Texel gerekend kan worden tot de plaatsen, waar sportvliegtuigen gaarne zullen neer strijken. Het terrein zou voor dit doel haakvormig en 7 H.A. groot kunnen zijn. 31 Januari 1.1. wendde de K.L.M. zich an dermaal tot het gemeentebestuur. Sinds 1931 neemt het binnenlandsch luchtver keer ©en steeds hooger vlucht. We her inneren slechts aan de lijnen Rotterdam- Haamstede, welke met toenemend succes wordt geëxploiteerd en vermoedelijk wordt doorgetrokken tot de Belgische grens; AmsterdamTwente, eventueel te verlengen tot Borkum; AmsterdamRot terdam, welke via Eindhoven naar Z.-Lim- burg zal kunnen worden doorgetrokken. Zonder twijfel komen ook de Wadden eilanden voor het binnenlandsch luchtver keer in aanmerking. Ze vormen een scha kel in de keten, welke van de groote bevolkingscentra, in ons land, naar Fries land, Groningen en de Duitsehe badplaat sen leidt. VEEL BADGASTEN zullen er gebruik van maken. De reis is korter en gemakkelijker. Van Amsterdam naar Texel in 45 mnt. Een belangrijke toename van het vreemdelingenverkeer kan er het ge volg van zijn. Ook des winters heeft zoo'n vliegveld voor Texel groote beteekenis: Herinner u 1929 met zijn ijsgang, waar door Texel werd afgesloten. Dank zij de militaire autoriteiten kon toen een zieke per vliegtuig worden vervoerd. Thans is te Soesterberg voor zoo'n geval een ambulance-vliegtuig disponibel. Tot heden ontbrak het aan behoorlijk terrein om te landen en weer op te stijgen. Het strand leent zich in vele gevallen daartoe niet (veel ijs in 1929) en de Mok is maar zel den bruikbaar. De K.L.M. wijst er opnieuw op, dat ook door de toename van het particulier luchtverkeer de aanwezigheid van 'n vlieg terrein op Texel niet van belang is ont bloot. Texel kan daardoor op andere badplaatsen EEN VOORSPRONG krij gen. Er zullen natuurlijk uitgaven mee ge paard gaan, maar „De cost gaet voor de baet uyt". Plannen maken voor een vliegveld hier is geen wissel op de toekomst, zegt de, voorz. Vooral de mogelijkheid van zieken- vervoer bij ijsgang bij de aanwezigheid van een vliegterrein, was voor ons een! aansporing om in die richting te wer ken. Er is veel over gesproken en menig maal is naar geschikt terrein uitgezien, maar tot voor kort zonder resultaat. Een vlak terrein, 600 bij 600 M., is, de bo demgesteldheid in aanmerking genomen, hier moeilijk te vinden. Er mogen geen gebouwen of boomen in de nabijheid staan en ook moet 1 aan goede wegen ge legen zijn. Deze aangelegenheid werd actueel, toen „VLIJT" IN" E1ERLAND te koop kwam, groot 450 bij 600 M., te meer omdat bij die grond geen hofstede gelegen is (is afgebrand). De K.L.M. stelde op ons verzoek een onderzoek in, ze bevond liet terrein gunstig gelegen, maar te smal (450 M. moest 600 M. zijn). Vandaar dat BenW toen in onder handeling traden met de heer B. Dros Pz., eigenaar van het aangrenzend perceel, groot 11,75,85 H.A., welke grond het ge meentebestuur tot op lieden (4 Maart) in handen werd gegeven voor f9000. Toen de voorbereiding zoover was gevorderd, was het tijdstip aangebroken om er de raad mee in kennis te stellen, die eens gezind onze idee huldigde, dat we deze kans niet moesten laten voorbijgaan. Over de koopprijs kwamen we tot overeenstem ming. De 26,60,50 H. A. werden op de veiling van notaris Mulder op f9450 afgemijnd, een bedrag, lager dan de goedgevonden prijs. Met elkaar kwam de koop dus op f 18450, met de kosten van koop en overdracht er bij op f19600 voor 38,36,35 H.A. land met twee arbeiders woningen, waarvan er vermoedelijk één gesloopt zal moeten worden. De waarde van de andere woning wordt op f2000 geschat, zoodat de grond op f460 per H.A. komt. Voorz. twijfelt er niet aan, of de voor gestelde transactie is gemotiveerd. Ook wanneer het terrein niet voor vliegveld zal worden bestemd, zal er geen schade van beteekenis uit voortvloeien. De 11,75,85 H.A. worden nu door de heer Dros voor f450 per jaar verhuurd (met de woning.) De lasten bedragen f 9, per H.A., zoodat toch nog 4 pet. rente wordt gemaakt. De heer Dros heeft de grond tot 1 Maart 1935 vertumrd. Dit be hoeft echter geen bezwaar te zijn, want alvorens het heele complex geschikt ge maakt is voor het doel, moet er nog veel werk geschieden (dempen van slooten en greppels, drainage, enz.) Dat zal veel tijd kosten. Sportvliegtuigen editer kunnen het met een kleiner terrein stellen. Zij hebben het land van de heer Dros niet noodig. Voor de groote verkeersvliegtuigen zal dit echter wel het geval zijn. Omtrent de bestemming van de grond kan nader overleg worden gepleegd. Eerst zal de goedkeuring van de Minister op het plan tot aanleg van een vliegveld moeten worden verkregen. De K.L.M. twijfelt er niet aan, of die krijgen we. Omtrent de bewerking, welke het terrein moet onder gaan, zal een deskundig advies gevraagd moeten worden. De aanleg zal een goed object voor werkverschaffing zijn. Be halve plm. f1500 voor draineerbuizen zal meest arbeidsloon worden gevraagd. Op subsidie hiertoe van rijk en provincie zal wel gerekend mogen worden. Ook wordt verwacht, dat de Minister wel toestem ming geeft het terrein met schapen en koeien te doen beweiden. Indien wij de zaak al te optimistisch be kijken, zou de grond zich ook leenen voor de bestemming tot landarbeidersplaatsjes. Het land is aan beide kanten aan een be- harde weg gelegen en de nabijheid van de school in Z.-Eierla;nd, waar zich op de duur een aardige buurt zou kunnen vor men. Bovendien kan de grond zeer bil lijk verkrijgbaar worden gesteld. Samenvattende komen we tot deze mo tiveering van het voorstel tot aankoop van BenW. Ie. De aanleg van een vliegveld wordt met het oog op ziekenvervoer bij ge stremde bootdienst, als een noodzake lijkheid gevoeld; 2e. De aanleg zal bij dragen tot de bloei van onze gemeente (vreemdelingenverkeer)3e:. Texel is voor dit doel gustig gelegen; 4e. De grond leent er zich toe; 5e. Als dit niet zoo zou| blijken, wordt het nog geen strop (land- arb.-plaatsjes); 6e. De aanleg kan in werkverschaffing geschieden. Onder deze omstandigheden zegt de voorz. aanneming van het voorstel met vrijmoedigheid te kunnen aanbevelen. Plannen voor exploiatie van de grond bestaan nog niet. Het gaat nu alleen om de aankoop, zegt de voorz. Over de in stelling van vliegdiensten kan later wor den beraadslaagd. De K.L.M. zal gaarne een dienst SchipholTexel exploiteeren. De kosten zouden op dit traject f 58 per tocht bedragen. Wanneer f 10 per persoon wordt gevraagd zou dus een aardige winst worden gemaakt, wanneer het vliegtuig telkens geheel bezet is (negen personen!) De K.L.M. dringt echter op de instelling van'n garantiefonds aan. Hierin kan door diverse instellingen worden deelgenomen. Het gaat om de zomermaanden in hoofd zaak, b.v. een 60-tal diensten. De raad van Zierikzee stond onlangs voor zoo'n fonds voor de dienst Rotterdam-Haam stede met alg. stemmen f 100 toe. Maar XELSCHECOU AUTOBUSDIENSTEN LICHT OP

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1933 | | pagina 1