De Nieuwe Texelsche Courant
No. 4719 46ste Jaargang Woensdag 15 Maart 1933
Van week tot week
Wat er in Amerika gebeurde
Een zware taak
voor President Roosevelt
„Vertrouwen" moet de
crisis overwinnen.
Texelsche Berichten
BRÖUWGERST.
Uw advertentie In dit blad wordt
op Texel buis aan huls gelezen.
TEXELSCHECOU
is sinds 1 Juni 1930
in dit blad opgenomen.
UlTü.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij E>exi
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 rt
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv
voor viermaal iueens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4 rt.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Den Helder v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 6.-; 8.-; 11.20; 2.35; 5.35.
Van den Helder: 7.-10.-12.204.15; 6.55.
Op Zon- en feestdagen:
Van Texel: 7.30; 11.15; 5.20.
Van den Helder: 9.12.20; 6.30.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer Va uur later.)
16 17 18 19 20 21 22 Maart
11,19 11,58 0,22 1,10 2,21 4,11 5.55
LICHT OP
RljWIELEN en RIJTUIGEN 6 30
ZATERDAGAVOND.
Het is een tragedie van Hoover, dat hij,
van huis uit een organisator van groot
formaat, de mogelijkheid van beheer-
sdhing der conjunctuur op ontstellende
wijze heeft overschat. Zijn overtuiging is
geweest, dat een paar maatregelen het
crisisgevaar, dat zich einde 1929 aan
meldde, zouden kunnen bezwaren. Hon
derden, spoedig duizenden bankbedrijven
liepen vast; zij leden effectenverliezen,
wanen veelal sterk geïnteresseerd in land
en gebouwen (hypotheken;, die eveneens
snel in waarde daalden, en ondervonden
de hevige weerslag van de algemeene
daling der goederenprijzen. Hoover heeft,
tevergeefs, gehoopt de dreigende alge-
heele ontwrichting van het bankwezen te
kunnen keeren door een systeem van
steun der sterken aan de zwakken. De
solide banken werkten de uitvoering van
het plan tegen en de ongunstige ontwik
keling van de toestand der banken hield
aan: het aantal bankfaillissementen, in
1929 „slechts" 491 bedragende, steeg tot
1345 in 1930 en tot 2298 in' 1931. Er
moest raad geschaft worden.
Zoo geschiedde danook, maar niet met
het gewenschte resultaat.
—o
Amerika's begrooting sluit, als bijna
alle andere, met een tekort. De tekorten,
voor 1931 -'32 en voor 1932-"33 beliepen
re^o. 2473 en 1146 miljoen dollar. Voor
1933-'34 gaf de aanvankelijke raming een
tekort van ruim 1000 miljoen te zien,
waarvan echter 'n aanzienlijk percentage
door bezuinigingen en nieuwe belastingen
zal worden weggewerkt. Dat ook voor de
Ver. Staten op de duur een sluitend bud
get voorwaarde is voor gezonde finan
ciën, spreekt vanzelf. Vooral voor Ame
rika, omdat de openbare schuld er tot
zulke fantastische hoogten is gestegen,
zoodat verzwaring van de schuldenlast
tot dekking van begrootingstekorten in
dubbele mate bedenkelijk is. In 1915 wees
de Amerikaansche schuldenlast het cijfer
1,191 miljoen dollar aan. Op 30 Sept.
j.l.20,611 miljoen dollar. Een schulden
last derhalve van meer dan een en vijftig
milliard gulden. Het is duidelijk, waarom
Amerika nog krampachtig vasthoudt aan
zijn vorderingen op Europa, al sluit hij
mèt zijn grenzen tegelijk de wegen at
om ze op economisch-tioudbare wijze te
innen.
Diverse maatregelen werden genomen,
maar het banksysteem bleef onaange
tast; zieke plekken werden niet uitgesne
den, innerlijk zwakke ondernemingen niet
geliquideerd. Geen wonder, dat de Ame
rikaansche belastingbetaler wantrouwig
werd. Belegde gelden werden terugge
haald, en van een geval werd het via
een verschijnsel tot een epidemie. Ook
het buitenland trok week in week uit goud
weg uit het eerste goudland ter wereld.
Een zich steeds uitbreidend wantrouwen
ontstond. De liquiditeit der banken liep
gevaar. Een eerste moratorium (uitstel
van schulden) kwam af, een tweede volg
de. Terwijl Hoover voor Roosevelt plaats
maakte bereikte de zenuwachtigheid haar
kritiek stadium: Maandag werd de goud-
uitvoer verboden, sloten alle banken haar
loketten en bleven de beurzen dicht.
Roosevelt staat voor een der zwaarste
taken, die een president der Ver. Staten
ooit werd opgelegd. Hij staat bekend als
een man van sterke wil, van groo'te werk
kracht en biezondere vasthoudendheid, en
die eigenschappen zal hij bitter noodig
hebben. De allereerste dagen van zijn
ambtsperiode baarden twijfel: zou de Pre
sident de dollar „loslaten", of pogen om
de Amerikaansche valuta, door middel van
een controle op de goudbeweging, een
scherpe saneering („gezond-making") van
het bankstelsel en het hardnekkig aanstu
ren op een sluitende begrooting, op peil
te houden De allerlaatste dagen hebben
die twijfel weggenomen: de Amerikaan
sche Regeering zal tot het uiterste be
proeven, de dollar te „houden". Roose
velt heeft zich dictatoriale bevoegdheden
laten toemeten. De openstelling der ban
ken zal van haar bewijsbare liquiditeits
graad afhankelijk zijn; de zwakste zullen
het veld moeten ruimen. Zoo noodig zal
tijdelijk een biezonder betaalmiddel in ge
bruik worden genomen. Het goud-em
bargo blijft voorloopig gehandhaafd.
Wantrouwen 'hééft de crisis gevoed,
verhaast en verergerd. Vertrouwen zal
haar moeten overwinnen. Het is daarom
goed gezien, dat Roosevelt de negeerings-
politiek in financieele zaken vereenigd
heeft in zijn persoon. Niemand zal beter
dan de man, die met overweldigende
meerderheid tot leider van 'het Ameri
kaansche volk werd uitgeroepen, bij
machte zijn om het vertrouwen te doen
lierleven en zoo de crisis te lijf te gaan.
Slaagt Roosevelt daarin, dan zal hij met
Amerika de wereld aan zich verplichten.
Want ginds, in New-York en Washington
vindt de lijn van de economische ontwik
kelingsgang zijn bepalend uitgangspunt.
SPORTNIEUWS.
Korfbal.
Uitslag der Zondag gespeelde wed
strijden Texelsche Korfbalbomd: Oude-
schild: O.K.C.S.V.C.:13; Den Hoorn:
de Zwaluw—Verdo-Nigro:. 2—6.
Programma voor a.s. Zondag:
De Waal: D.T.S— H.K.C.
„HOOG HET GROEN EN ZWART."
(Wijze: Das ist die Liebe der Matrosen).
De sport vult ons bestaan,
Ze vangt bij de wieg reeds aan,
En na de kruipsport wordt er
Aan „loopen" dra gedaan.
Dan wandelsport in eer',
En voetbal evenzeer,
En weldra 'trekt men ook al
Met 't Korballeer van leer.
'Ook wij zijn hier paraat
En toonen door de daad,
Dat ergens hier op Texel
Den Burg nog steeds bestaat.
Refrein
Laat ons het Groen-Zwart hoog steeds
hoüen,
Ook al zijn de tijden slecht,
Dan komt alles wel terecht.
Ook dit seizoen steeds vol vertrouwen,
Zoo toch maken wij de clubband sterk en
hecht.
O klinke dit seizoen met eene
De taam van 't Oroen-Zwart wjjd en zijd
Laat ons de sport steeds propageerqn
Voor het Oroen-Zwart, voor het Groein
Zwart
Eensgezind thans op ten strijd.
De korfbalsport is fijn,
Kan echt gezellig' zijn,
AI zucht men soms "bij 't spel ook:
Zeg korf, wat ben je klein.
Voor voetbal bovenal
Staan wij eendrachtig pal,
Want ons, als Burger burgers,
Gaat voetbal bovenal.
Ja, sport heeft er ons hart
En als een trouwe gard'
Staan wij tezamen pal voor
Het prachtig Oroen en Zwart.
Refrein.
Bij 't ihedendaagsch verkeer
De wandelsport in eer',
Want zijn er niet de beenen
Het veiligste verkeer
Alleen of met z'n bei
Of wel een heele rij,
Dan door de bossohen, velden,
En zorgen dan terzij,
Uit volle borst een lied
Dan is 't, dat elk geniet
En dan waardeert men dubbel
Wat 't Groen en Zwart ons biedt:
Refrein.
(Ingezonden.)
Wandelen.
G. M. schrijft ons:
Texel staat op liet oogenblik in het
teeken van de wandelsport. Iedere avond
komt men groepen tegen, 'die in training
zijn voor de afstandsmarsch. Vrijdag was
er zelfs een groep, voorafgegaan door
een trommelslager. Dit verhoogde de ge
zelligheid wel, doch zal niet meer voor
komen, daar enkelen liet prachtig vin
den, maar velen hebben er een hekel aan.
We moeten zien, dat we de wandelsport
populair houden.
Deze week merkte iemand op, dat hij
met wandelsport niet veel op ha'd. Op de
vraag, welke sport hem dan interesseerde,
kwam het antwoord: Voetbalsport.
„Voetbalt u dan zelf mee? Neen
maar ik ga beslist iedere Zondag kijken...'
Wandelsport is de sport voor Iedereen
onverschillig of hij op schoenen of op
klompen loopt, Duur gereedschap of ter
rein wordt niet veneischt, zelfs geen ver-
eeniging. Iedereen kan wandelen.
Voor de afstandsmarsch zal de deel
name wel groot zijn. Iedereen kan mee.
De dames van de korfbalclub Verdo-Nigro
geven het tempo aan.
Men behoeft juist niet met een club te
loopen. Een elk kan persoonljjk meedoen,
en krijgt, mits op tijd binnen, een
medaille. Elke club, mits 12 deelnemerSj
en leider, krijgt, mits geen uitvallers, een:
vereenigingsmedaille.
De lijst van hen, die een extra-medaille
uitloofden, wordt steeds grooter: no. 4.
K. Pen, de Oranjeboom, den Burg; no. 5.
G. Buis, „Bosch-en-Duin", Fonteinsnol.
Zij, die alsnog een medaille willen uit
loven, vervoegen zich bij liet bestuur van
Verdo-Nigro.
VRIJ VAN MILITAIRE DIENST.
Voorgoed is wegens broederdienstvrij
stelling verleend aan:
Bakker C.W., Bakker M.W., Bakker M.,
Blom D. J., Cupido W., Daalder J., Don
ker H. J., Dijt H. J., Graaf C. K„ De
Graaf M. W., De Jong P., Koorn M.,
Kuip J., Lap K., Maas J„ Maas K., Ran
C. H., Rijk A. G., Schaatsenberg W.,
Schagen K., Slik J. P., Timmer K., Ver
meulen H., De Vey J. J., Vain der Vis J.,
Vlaming M„ Vlas W. M, Witvliet G.,
Zeeman P., Zoetelief K. C„ Zuidewind
K.
WERKVERSCHAFFING
Met medewerking van de Dertig
Gemeenschappelijke Polders.
B. en W. schreven 10 Maart 1.1. aan de
raad o.m.
De werkloosheid onder de landarbeiders
hier is van die omvang, dat na de vol
tooiing van de werken, waarbij de werk-
loozen thans geplaatst zijn, een groot
gedeelte hunner in het vrije bedrijf niet
zal worden opgenomen. Eveneens moet
het uitgesloten worden geacht, hen mee-
rendeels te plaatsen bij zuivere gemeente
werken.
Wij hebben ons daarom verstaan met
de Dijkgraaf van de Dertig Polders, die
meedeelde, dat in het waterschap nog op
ruime schaal uitgebreide werkobjecten aan
wezig zijn, bestaande in het verbroeden'
en uitdiepen van verschillende water-
sdiapsslooten. De economische toestand
edhter noodzaakt het waterschap zich
voorshands te bepalen, tot een verbete
ring van de tochtsloot, van Oudeschild,
via Brakenstein en het Boschje van de
'heer Blom in de richting van de haven
Het polderbestuur is voornemens daar
voor gebruik te maken van de graafma
chine. Op deze wijze uitgevoerd, kunnen
bij het werk een 5-tal arbeiders ge
plaatst worden en komen de kosten vol
gens de Dijkgraaf op rond 8 ct. per M3.
Het waterschap kan er mede accoord
gaan de graafmachine niet in bedrijf te
stellen en het werk uitsluitend door werk-
loozen te laten verrichten, indien 'de meer
dere kosten, uit deze werkmethode voort
vloeiende van gemeentewege vergoed
worden. Tevens heeft het waterschaps
bestuur te kennen gegeven bereid te zijn
dit jaar meer graafwerken in werkver
schaffing te laten uitvoeren, in een tempo,
en in de mate, door het gemeentebestuur,
aan te geven; evenwel acht het polder
bestuur zich verplicht onder de tegen
woordige omstandigheden de polderlasten
zoo laag mogelijk te houden, waarmede
een uitbreiding van het werkprogram niet
te vereenigen is. Het waterschapsbestuur
acht het daarom niet verantwoord met
betrekking tot deze werken verder te gaan]
boven de overige uitgaven, welke de wer
ken veroorzaken, dan de helft van 't bedrag
dat aan loonen bij gebruik van de graaf
machine met de uitvoering gemoeid zou
zijn, voor rekening van het waterschap
te nemen.
In aanmerking nemende, dat bij deze
werken, wanneer zij te zijner tijd met
behulp van de graafmachine in uitvoering
zouden komen, slechts enkele arbeiders
emplooi zouden vinden, achten wij de ge
stelde voorwaarden voor een vervroegde
uitvoering bij wijze van werkverschaffing
wel aanvaardbaar.
Wanneer door uw Vergadering op het
vorenstaande wordt ingegaan, zullen be
halve de verbetering yarn de tochtsloot
van Oudeschild via Brakenstein tot het
boschje van de heer Blom naar Tic haven
in uitvoering komen de verbetering van
de tochtsloot van de duinbebossching
langs Driehuizen tot tegenover de boer
derij „Geres" in de P.H.-polder en de
tochtsloot door Langwaal. Indien noodig
kan de verbetering van andere afwate-
ringsslooten volgen. Het Waterschapsbe
stuur laat in dit opzicht het gemeente
bestuur geheel de vrije hand.
Uiteraard achten wij liet alleen dan
verantwoord overeenkomstig het voren
staande te handelen, indien het Rijk en
de Provincie op de gebruikelijke wijze
in de kosten van deze werkverschaffing
zullen bijdragen.
Wij hebben de eer u voor te stellen
ons onder dit voorbehoud te machtigen
met liet waterschap een regeling te tref
fen, krachtens welke op de bovenom
schreven wijze, al naar mate daaraan be
hoefte zal blijken te bestaan, werken tot
uitvoering zullen komen.
fZie verder ons raadsverslag.)
OOST.
Garage-bouw.
Gebr. D. en C. Daalder Jbz. laten hier
een garage bouwen.
HET NOORDEN.
Ligplaats aan de loswal verbeterd.
Bij de losplaats in het Noorden heeft
men van liet lage water der laatste da
gen gebruik gemaakt, door dicht onder
de losplaats een partij grond, keislag
en brik te verwijderen. De schepen, die
nu aan de grond komen te zitten, krijgen
geen slagzij meer, wat een heele ver
betering is, vooral bij het laden van
bovenlasten.
Illlll LANDBOUW EN VEETEELT.
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiii
(Slot.)
De toekomst laat zich niet erg schitte
rend aanzien. Er is overleg met het insti
tuut voor Plantenveredeling en de brou
werijen een vergadering belegd, om de
resultaten te bespreken en verslag uit te
brengen over proefveldresultaten.
De rassen Abea Kenia en Mansholt's
2-rijige zomergerst maakten een goede
indruk. Besloten werd met deze rassen
in het groot proeven te nemen. Een ras
sen-stikstofproefveld in Groningen gaf tot
resultaat, dat met een hoogere stikstof
gift een hooger eiwitgehalte gepaard
ging.
De rapporteur geeft daarna de uitkom
sten van proefnemingen met een 17-tal
rassen. De gemidd. opbrengst van Zege
op 100 stellend, was die bij Abea Kenia
voor 't zaad 100,6, voor 't stroo 99,7 en
bij Goudgerst 93,7 en 100,7.
Zegegerst, waarop veler hoop gevestigd
was, is bij de bouwproeven en kwaliteits
bepaling in Heinekens brouwerij tegen
gevallen. Ze kiemt traag en lévert niet
'het normale extract. Bevestigd is de er
varing, dat in het algemeen de Oude
PrincessCj Spratt Archer en Minister Ruys
bovenaan staan.
Het voor het eerst beproefde Deensche
ras, Abea Kenia (importeur P. Vinkers,
te Scheemda) maakte een zeer goede in
druk, evenals Mansholt's 2-rijige zomer
gerst (kvveeker Dr. R. J. Mansholt, West
polder.) Van beide rassen zal onderzoek
van de brouwkwaliteit in het groot plaats
vinden. Ook R. en G. (imp. Fa. F. Go-
yarts en Zonen, Rosendaal), maakte een
goed figuur wat opbrengst aangaat.
De Heinekens Brouwerij is in princij>e
bereid, wederom zuivere, rasechte partijen
van minstens 30,000 Kg. te koopen; de
Oranjeboom en misschien ook andere
brouwerijen eveneens direct of door tus-
schenkomst der mouterijen. In het alge
meen zullen alleen Princesse, Spratt Ar
cher en Minister Ruys in aanmerking ko
men. Zege wordt in het algemeen niet
meer geaccepteerd, hoewel aankoop van
een enkel uitmuntend partijtje niet uit
gesloten is.
De prijzen van buitenlandsche gerst
zijn ongekend laag; er bestaat niet veel
kans, mede door de drukkende accijns,
dat met voordeel aan de brouwerijen ge
leverd kan worden.
De rapporteur wijst er tenslotte op,
dat het er dus voor de Zegegerst niet
best voor staat. In de practijk bleek deze
voornamelijk op Texel zeer goed te vol
doen. Voor een proef, die men nogmaals
met dit ras zal nemen, kan nog ongeveer
60 ton geleverd worden. Men kan zich
daarvoor opgeven bij de Commissie.
