Uit Texels verleden.
aangeteekend.
Molens
Huizen
Den Burg
373
2
Den Hoorn
268
1
De Westen
22
De Waal
88
1
Oosterend
225
De Koog
96
1
't Schil
124
Walenburg
12
1208
5
TEXEL IN DEN JARE 1750.
omtrent 1575 morgen Rijnlandscn. Hier is
echter de polder Waalenburg met de andere
buitenpolders, die hun bijzondere bedijking
hebben, niet onder begrepen. Sommigen
schrijven dat er op het gansche eiland,
tusschen de 1400 en 1500 huizen staan
zouden. Doch in 't jaar 1632 werden er
maar 969, en zelfs in den jare 1732, niet
meer dan 1207 en 5 molens in de lijsten
der verpondingen gebracht. In den jare 1749
waren er, behalve 't zelfde getal van molens
1208 huizen; gelijk dezelve in de volgende
dorpen en buurten volgens de lijst der ver
ponding van 't laatst gemelde jaar worden
Doch de molen van de Koog is, gelijk
ons bericht wordt, hier niet meer. Wij zul
len in ieder der dorpen nog nader 't getal
der huizen aanteekenen, zooals dezelve ons,
in den jare 1750, zijn opgegeven.
Het eerste gewag van Texel vindt men
in de lijst der goederen, historie en voor
rechten der St. Maartens Kerke te Utrecht,
4
SPORTNIEUWS.
Vergadering S.V. Texel.
In „de Oranjeboom" werd Dinsdag een
biezondere alg. vergadering der S.V. Texel
gehouden. Voorz. Dapper gaat na een
korte inleiding over tot bespreking beleid
elftal-commissie. Spr. zegt dat er leden
zijn, welke niet accoord gaan met deze
commissie. (Bestuur en elftalcommissie
wanen voltallig aanwezig, alsmede de heer
Pais, adviseur.) Daar de heer Dapper bui
tenom hoorde, dat er op het samenstellen
der elftallen nogal aanmerkingen werden
gemaakt en er spelers waren, die zonder
gegronde redenen niet meespeelden, had
hij aan 2 der spelers verzocht een schrif
telijke verklaring van hun handelwijze te
geven. Aan dat verzoek was voldaan.
Hoofdzaak was, dat volgens deze twee
spelers anderen een streepje voor zouden
hebben. De voorz. wees er op, dat de
commissie er voor de geheele vereen,
was, dus te zorgen had, dat de elftallen
steeds zoo sterk mogelijk werden samen
gesteld. Ze is er niet voor enkele per-,
sonen. De heer Pais stelde na veel dis
cussie aan bedoelde twee personen de
vraag, of ze thans inzagen, dat ze ver
keerd hadden gehandeld. De hoeren wil
den dit eerlijk erkennen, zoodat het ge-
sohil hiermee bevredigend is opgelost. De
voorz. zei'de vervolgens gehoord te heb
ben, dat >eem lid bezig is met leden der
S.V. Texel een andere vereen, op te rich
ten. Het betrokken lid was aanwezig. Het
antwoord was, dat de verstandhouding
tusschen de jongere en oudere leden niet
is zooals het behoort. De voorz. zeide
hierop, te verwachten, dat alle leden in
de goede richting werken.
Rondvraag. Besproken werden reiskos
ten, zomerprogramma, voetballen tegen,
andere Texelsche clubs, atlethiek, etc.
Ook werd voorgesteld eens op een ander
terrein te voetballen, opdat ons veld
op verhaal kan komen. De penningmees-
ster verzocht achterstallige contributie
vóór 1 Mei te voldoen. De heeren J. v.
Zeijlen en Verheijen zullen voortaan voor
de ballen zorgen. De penningmeester wees
nog op de noodzakelijkheid van trouw
contributie betalen, waaarna voorz. Dap
per met dank voor de prettige besprekin
gen .en de beste wenschen, de vergadering
sloot.
Voetbal.
Morgen speelt Texel tegen D.T.S. haar
laatste wedstrijd voor de competitie. Het
Groentje voorspelt ons een overwinning.
Q.S.C. thuis tegen Uitgeest, zal wel win
nen. Schagen ontvangt E.V.C. en zal ver
liezen. Beverwijk zal met Vrone geen
moeite hebben.
Als Texel wint zal ze als no. 5 eindigen.
Elftal (gewijzigd) A.Stern
D.Zuidewind Jo Ran
A.Dros Bz. N.de Graaf R.Ran
H.Ran J.Gieles Verheijen G.Witvliet
N.Ran
Res.: M.Vlaming. Aanvang 2 uur.
Om 12 uur een interessante wedstrijd
met internationaal karakter: RestGras
hoppers, mannen van bet Groene front te
de Waal.
„Rest": J.v.Zeijlen
A.v.d.Slikke A.Geus
G.Dros Dz. G.A.Dros P.Kok
K.Linnhose Joop Boekei Dapper Stiggel-
bout, Van Huizen
We hopen, dat onze spelers zorgen pre
sent te zijn. Indien verhinderd, voor
hedenavond 8 uur afbericht. Schildereind
63. We vragen ook voor deze wedstrijd
de biezondere belangstelling.
Zaterdagmiddag elftal D.
W.Geus
Jaap Koorn Joop Hellema
F.v.Zeijlen C.v.Zutphen G.Broekman
Ab. Keijser D.Huizinga H.Mulder Joh.
Keesom, P.Keijser
De aanvoerder zorgt voor enkele inval
lers. Denk er om: verzamelen en gelijk
afrijden. {-
Adsp.-Comp.: Zie onder Oudeschild.
Texel I zal deelnemen aan de wedstrij
den om de Rauch-Beker.
Bloempjesdag Texelsch Fanfare.
Naar de secr. van Texelsch Fanfare
corps ons meedeelt, 'heeft de bloempjes
verkoop op de Paascbdagen f104.netto
opgeleverd.
Van „Jeugd"-Herbergen gesproken.
Onlangs kon men in het Orgaan van de
Bond van Ned. Onderwijzers deze oproep
lezen
„Naar Texel (Jeugdherberg) van
1—8 Aug. Reissom f24.—. Aan
melden tot 1 Juni. Leider: J. A.
v.d. Vlis, Dijkstr. 31, den Helder."
Het Orgaan van de Ned. Pensionhou-
dersbond neemt deze mededeeling over en
teekent er o.m. het volgende bij aan
Is het geen schande? De goed gesali-
eerd'e rijksambtenaar van 18 Aug. ineen
jeugdherberg, welke volgens dr. Gunning
alleen bestemd is voor jeugdige trekkers
[vo;or 1 of '2 nachten. De onderwijzer gaat
hun plaats innemen en als parasiet pro,fi-
teeren van het werk, dat voor de jeugd1
wordt verricht. Dit is in strijd met het
doel van de jeugdherberg. Wij verwach
ten, dat dr. Gunning (voorz. N.J.H.C.)
ons recht zal doen.
Bij onze informatie deelt men ons na
mens het bestuur van onze Jeugdherberg
mee, dat van de heer Van der Vlis een
aanvraag binnenkwam voor een verblijf in
de Jeugdherberg met plm. 20 personen.
Deze aanvraag zal worden ingewilligd
voor een tijdvak van hoogstens twee da
gen. Uit de reissom van f24 zou kunnen
worden afgeleid, dat de overige zes dagen
elders op Texel zal worden gelogeerd.
OUDESCHILD
Toonieelvereen. „Inter Nos".
We laten hier nog volgen de inhoud
van het stuk, „Nerveus" getiteld, dat door
de R.K. Vereen. „Inter Nos" met zooveel
succes werd opgevoerd.
We maken kennis met Godfried Hem-
pel, een gezeten burger (Juul Timmer),
vrouw Rika (Jannie Bakker), zijn zuster
Therèse (Marie Hin) en zijn dochter Meta
(Leida Timmer). Het vrouwvolk is zeer
„nerveus", tot groote wanhoop van mijn
heer Hempel. Hempel heeft een jeugd
vriend Horn genaamd (Hein v.d. Oond) en
nu hebben zij elkaar vroeger beloofd, dat
hun kinderen met elkaar zouden trouwen
Horn's zoon Paul (Jan Boom) zal nu
onder een vreemde naam kennis maken.
Paul wordt echter verliefd op een ander
meisje (Nel de Graaf), de schoonzuster
van overste Padua (Hendr. Timmer), die
■met zijn schoone vrouw (Corrie Hin) bo
ven woont en zeer jaloersch is.
Terzelfdertijd verschijnt eene Paul Os
(Cor Smit). Hempel denkt, dat het zijn
a.s. schoonzoon is en leent hein f30,000.
Meneer Os verdwijnt echter. Er doen
zich nog meer verwikkelingen voor, die
we de lezer maar liever besparen. De
slechte afloop van de trouwplannen brengt
de zenuwen van de vrouwen heelemaal
van streek. Hempel piekert over zijn
f30,000 en zijn vriend Horn, die hem zulk
een koopje heeft geleverd. Deze ontpopt
zich echter als een waar vriend, Paul
Os komt met het geld terug, wanneer hij
van de armoede van zijn weldoener hoort
en al het misverstand wordt uit de weg
geruimd. Paul krijgt de schoonzuster van
de overste, Osorius trouwt met Meta en
de dames raken de last van haar zenuwen
kwijt.
P.T.T.-'kantoor.
Met ingang van Maandag a.s. wordt het
P.T.T.-kantoor alhier voor de telefoon
dienst een uur langer opengesteld- De
uren worden nu: van adithalf 5 en van
zes tot half acht. Voor post en telegraaf
blijft de dienst ongewijzigd.
Veevervoer.
Sinds onze laatste opgave zijn van
Texel verzonden:
121 kalveren, 12 varkens, 256 koeien, S7
schapen, 12 lammeren, 1 paard.
S.s. Marsdiep.
Het s.s. Marsdiep is wederom voor de
jaarlijksche dokbeurt naar Amsterdam ver
trokken. De „Dageraad" vervult de'dienst.
Uit rde vogelwereld.
Zeker wel vermeldenswaard is, dat ach
ter Oudeschild op 2e Paaschdag een nest
met 4 kluuteieren werd gevonden, dat
reeds bebroed werd. Hopen we, dat alles
raak rapende eierenzoekers het nest niet
zullen verstoren. Op enkele plaatsen
wordt door vogelliefhebbers een V bij het
nest gezet, ten teeken, dat de eieren vuil
zijn en dus niet te gebruiken. Misschien
kan dat hier ook zijn nut hebben. Texel
moet noodig zijn vogelbevolking houden
en zeker de kluten.
Sportnieuws.
Uitslagen: Zeemeeuwen 'B—Texel D
50. Zeemeeuwen IAtlas I 01. Zee
meeuwen II—SVC II 1—0.
Morgen: Zeemeeuwen adsp. ATex.
Boys A, aanvang 12 uur. Zeemeeuwen
comb.T. Boys, 2 uur. Zie opgaaf elf
tallen bij P. Koorn.
OOST.
Haring door eb misleid.
Visschers van hier kwamen vorige week
tot de ontdekking, dat zich in een diepe,
kom, afgesloten door drooggevallen waar
den, ©en flinke school haring bevond. Met
een net, dat echter veel te groote mazen;
had, werd ongeveer 3 tal haringen gevan
gen. Verderop naar de Kaap kon door een
visscher wel 4 tal haring met de handen:
opgezocht worden. Door het zeer laag
loopende water van tegenwoordig kwam
de visch er droog te liggen. Een groot
aantal altijd hongerige kokmeeuwen heeft
er zooveel verslonden, tot ze niet meer
konden verorberen. Zooiets is hier nog
nooit voorgekomen. Het is een gevolg van
de Zuiderzee-afsluiting. Ook ligt hier veel
haringkuit langs de kust, waar echter niets
van terecht kan komen.
OOSTEREND.
S.D.A.P.—Propaganda.
Vergadering der S.D.A.P. op Dinsdag
18 April in het Wapen van Amsterdam
alhier.
De voorz., de heer Jac. Bruin, kon 'n
buitengewoon talrijk publiek het welkom
toeroepen. Men stond zelfs in de gang
en velen moesten worden teruggestuurd.
De spr. Ds. Wieringa, van Purmerend,
zeide, geen politieke rede te willen hou
den. Hij wilde slechts getuigenis afleggen
van de redenen, waarom hij als rechtzin
nig predikant socialist werd. Ik werd dit,
aldus spr., 1. door mijn inzicht in het ka
pitalisme en de houding der kerk tegen
over dat kapitalisme; 2. door mijn ver
staan van de bedoeling van het socialisme
en de houding der kerk tegenover die be
doeling en 3. door mijn verstaan van de
bijbelsche boodschap.
Aan het einde der lSe eeuw vond een
geweldige verandering plaats in de voort
brenging der goederen. De machine revo
lutioneert de productie, het kleinbedrijf
ontwikkelt zich tot massaal grootbedrijf.
Daardoor ontstond ook de vrije markt,
de regeling der productie door vraag en
aanbod. De verhoudingen werden ge
meenschapsloos, de hoofdzaak werd be
haling van winst en niet het vervul
len van de behoeften der menschheid.
In het worstelperk dezer kap. maatschap
pij, kwam de één goed gewapend, de an
der zonder strijdmiddel te staan. Voor de
massa der arbeiders was de kans om te
winnen gelijk nul. Alles, zelfs religie en
moraal worden ondergeschikt gemaakt aan
het winstbejag. De strijd van allen tegen
allen heeft ten gevolge een scheiding tus
schen de bezitters der productiemiddelen
en de bezitloozen. Hij voert tot de klasse-
strijd. Het geref. protestantisme sloot
reeds vroeg een verbond met de zede en
practijk der burgerlijke maatschappij,
liet Luthersche stond eerst meer terughou
dend, maar geraakte later in nog veel
grooter afhankelijkheid. De kerk week
schrede na schrede terug, in de meening,
zoo alle conflicten met de maatsdhapppij
te kunnen voorkomen. Zoo beging zetwee
groote fouten. Zij vergat dat het kap.
ook een wereldbeschouwing was en dat de
kerk vanwege de boodschap, die zij ver
kondigen moet, de maatschappelijke vor
men niet mag sanctionneeren, vóór gron
dig is onderzocht, of deze vormen voor
haar wel kunnen gelden. Door die fouten
is de kerk mede schuldig aan de verwar
ring in het denken gedurende de laatste
150 jaar. De kerk heeft niets bespeurd
van de motieven der kap. maatschappij, ot
stelde, als ze iets zag, dit op rekening van
de zondigheid 'der menschen. Het libera
lisme scheurde de menschheid in tweeën.
Het is dwaas dit een uitvinding der so
cialisten te noemen. Het is een vreeselijke
dwaling van het tegenwoordig Christen
dom te meenen, dat God met ideze wereld
niets te maken heeft en de mensch zich
alleen om de hemel heeft te bekommeren.
Ik ben geen socialist, omdat ik instem
met de Marxistische wereldbeschouwing,
maar wel verzet ik me tegen het kap.
systeem, dat van de arbeider een ding
'maakt, hem schendt in zijn menschelijk-
heid en een geheele klasse maakt tot ob
ject van uitbuiting. Waar wordt gestreefd
naar een productiestelsel, gebaseerd op de
menschelijke behoeften, is het ook mijn
strijd. Dan protesteer ik tegen de kerk,
die te veel vijandig tegenover het socia
lisme staat, en vergeet, dat zij tijdens
de groote nood der arbeiders aan de zijde
der bezitters stond. Wat heeft de kerk
aan te wijzen tegenover het socialisme?
Het beste in het socialisme is zijn
scheeuw vol bitterheid en teleurstelling
doch ook vol honger en verlangen naar ge
rechtigheid. De opstand der soc. dem. was
de sterkste boeteprediking, die de Chris
tenheid in de 19e eeuw ontvangen heeft.
Waarom greep de sociale nood de kerk
niet aan? Zij moest hebben verstaan, dat
het socialisme riiet alleen is een strijd
tegen de fatale machten in deze maat
schappij. Ik voel mij gedrongen mede te
strijden
Ten slotte de bijbelsche boodschap. Dat
is de boodschap van schepping, zonde
en verlossing. Het geloof aan God de
HITLER'S GEBOORTEHUIS.
Deze week was het 44 jaar geleden,
dat de tegenwoordige Rijkskanselier van
Duitschland, Adolf Hitler, het levenslicht
zag.
DIE KWAM 25000 M. HOOG.
Prof. Regener te Stuttgart verricht me
tingen in de stratosfeer met behulp van
deze ballon, welke zonder bemanning
maar voorzien van zelfregistreerende in
strumenten wordt opgelaten. Hij kwam
reeds 25000 M. hoog, dat is aanzienlijk
hooger dan prof. Piccard engeen
mensch waagde zijn leven.
Schepper, aan de boodschap van de op
standing en het koninkrijk Gods. Geloof
aan de heerschappij Gods, waar het leed
en ook de dood niet meer zal zijn. Wij
gelooven ook aan de mogelijkheid van
kameraad- en broederschap op aarde, want
Christus heeft gezegd: Wij verwachten
een nieuwe hemel en een nieuwe aarde.
Wij hebben daarom de moed te strijden
voor een levensorde, allen met en voor
elkaar.
VRAGEN. De heer Van Dorp vraagt
of het socialisme niet te veel naar het
materieele kijkt en het geestelijke ver
waarloost. Antwoord: Inderdaad heeft
het socialisme voor ons zijn gevaarlijke
kanten, doch die aanvaarden wij met zijn
vele goede dingen.
De heer Van der Leer Sr. zegt veel van
sprekers woorden te kunnen onderschrij
ven, doch het is hem een raadsel, hoe 'Ds.
Wieringa tot de S.D.A.P. is toegetreden
als hij de grondslag niet erkent."Ant
woord: Er is een jarenlange worsteling
aan voorafgegaan, doch het moest komen
als een noodwendig gevolg van de nood
kreet eener verdrukte klasse. Ik hoopte,
dat ook de vragenstellers iets van die
noodkreet 'hadden verstaan.
De heer v.d. Brink zegt, dat de spr. de
houding van de kerk ten opzichte van de
wereldoorlog veroordeelt. Doch ook de
Soc. Arb. Internationale heeft niets ge
daan en viel uiteen. Antwoord: Inder
daad 'heeft deze gefaald.
De heer J. de Penning vraagt, of een
Christen wel in de soc.-beweging kan
zijn, omdat men zegt, dat het meerendeel
ongeloovig is. Antwoord: Een Christen
wordt ook in de S.D.A.P. gewaardeerd.
Thans 2 jaar lid, doch nooit een on
kameraadschappelijk woord gehoord.
De voorz. dankte daarop voor de aan
gename discussies en hoopte, dat het uit
gestrooide zaad zou ontkiemen en vruch
ten zou dragen tot heil van het socialisme.
Illlll^llllli Of gewerkt in ondergeschikte
111111-^111111 betrekking of voor uzelf, tracht
lllliWIIIII iu alles stipt het belang van de
liilli^ililil zaak te bevorderen.
