Texelsohe Berichten
N V. T. E. M.
Een straalkachel verbruikt per
element (500 W) 11/2 cent per
uur.
zeggen kunt, welke kosten er uit voort
vloeien, wanneer het tot een spoedige uit
voering komt. Ik twijfel niet aan de vele
goede zijiden van het plan, maar we moe
ten thans een dubbeltje driemaal omkee-
ren, alvorens het uit te geven. Groote
bedragen kunnen we nu niet missen. Ik
twijfel er niet aan, of de Koog kan zich
evengoed uitbreiden zonder uitbreidings
plan. Toch ben ik hier, als hét wat de kos
ten betreft uitvoerbaar is, met hart en ziel
voor.
Voorz.: Geen enkele oent behoeft ten
koste te worden gelegd aan dit plan. Pas
^als we er vender op ingaan, komen de kos
ten. De grondbezitters zullen, op hooger
kosten komen door b.v. verplichte aanleg
van wegen, bij verkoop van grond, maar
deze grond z.al danook duurder verkocht
kunnen worden. Ik ben het met dhr De
Graaf niet eens, dat altijd eerst elk dub
beltje omgekeerd moet worden. Als het is
ter venruiming van de werkgelegenheid,
verfraaiing der gemeente en bevordering
van het vreemdelingenverkeer, is het geld
niet weggegooid. Dan doen we verstandig.
Dhr De Graaf zegt, toch gaarne te we
ten ot er veel geld mee gemoeid is.
Weth. Parlevliet: Dit is een moeilijke
vpaag. Als de consequenties ons vooruit-
gaven biengen, moet dhr De Graaf niet
zeggen: lk wil er geen geld in sbeke(ii.
Over een jaar b.v. pas kan blijken, dat we
voor niet-voorzierre kosten komen te staan.
Voorz.: Op het oogenblik zijn er geen
geldelijke consequenties aan verbonden.
Mochten we later voor uitgaven komen te
staan, dan kan de raad zelf beslissen.
Dhr De Graaf: Met het antwoord vair
de voorz. ben ik tevredery
Dhr Bruin: Ik juich het plan toe. Al
leen spijt het me, dat we geen liitbinei-»
dingsplari voqr heel Texel hebben. Aan
het bouw-maar-raak moet toch eens een
einde komen.
Voorz. dankt voor ideze woorden en be
vestigt, dat inderdaad aan het bouwen
langs de wegen (lintbebouwing) een eind
moet woiden gemaakt.
Weth. Vlaming: Tereolit zei dhr Bruin,
dat 'het bouw-maar-raak ophouden moét.
Daarom is het plan voor de Koog ook
st^kt,.noodzakelijk. Dhr De Graaf stemde
destijds tegen de f 1000 voor lliet ontwer
pen van een plan voor de Koog. Tlians
juicht ,hij het plan toe en erkent hij dus,
dat we er goed aan deden, het plan te
doein ontwerpen. Ik hoop, dat dhr De
Graat later zeggen za'I: Had ik ten op
zichte van de oenten maar een loyaler
standpunt ingenomen.
De raad spreekt zich z.h.st. gunstig uit
over het Kooger plan en besloten wordt
het ter secretarie voor een ieder ter in
zage te leggen. 'De vaststelling 'komt in
een volgende vergadering aan de orde.
10. Aanbieding begrooting Algemeen
Armbestuur voor 1934.
In de Comm. van Onderzoek worden
benoemd de heeren Dros, Leber en Hen-
kes. Als reserve dhr Daalder.
11. Idem Gemeentebegrooting voor 1934
In de Comm. van Onderzoek worden
benoemd de heeren Lap, Keijzer en Bu-uin.
Als reserve din Kikkert. Dhr Bruin zal
vermoedelijk verhinderd zijn. Daarom zou
'hij als reserve gaarne een lid van zijn
fractie zien benoemd. Schertsend merkt
dhr Kikkert onder algemeene vroolijkheid
|dan op: lk ben ook van die kamt.
Dlrr Henkes zal gaarne die Comm. ver
gadering 's avonds houden. Voorz. ant
woordt, dat hij dit met die voorz. der
Comm. bespreken moet.
De begrooting zal onder de leden cir-
cnleeren. De Comm.-leden wordt verzocht
eventueele op- en aanmerkingen zoo spoe
dig mogelijk schriftelijk bij BenW in te
dienen.
RONDVRAAG.
FIETSPADEN. Dhr Kikkert wijst op de
slechte toestand van het fietspad Ger-
ritslandendijkjeMonnikenweg 'terhoogte
van het perceel van dhr Maarten Koorn.
Hij vraagt bij de Staat (het pad is in on-,
derhoud bij Staatsboschbeheer) op ver
betering aan te dringen.
Tevens wil hij verzoeken op de Fon
teinsnol heideplaggen aan te brengen,
zooals op Loodsmansduin. Thans is op
de nol een kuil ontstaan, waardoor het
uitzicht niet meer zoo mooi is. Weth.
Parlevliet deelt mee dat hieraan door de
staat reeds wordt gewerkt.
MARGARINE. Dhr Bruin vraagt ot
reeds ,een aanvang is gemaald mèt het
verstrekken van 'Onvermengde margarine
aan werkloozen, die daarvoor in de ter
men vallen. Weth. Parlevliet deelt mee,
dat 'de bestelling reeds gedaan en de mar
garine gearriveerd is. Ten bewijze hiervan
komt op verzoek daartoe de bode met 'n
doos margarine de raadzaal in. U ziet,
vervolgt weth. Parlevliet: U spreekt er
van en het verlangde is er.
(Dhr Bruin verstrekte ons nog_ deze
ihliehtmgéhTerwijl tot nu toe aan wêrk-
looze of armlastige (hoofden van gezinnen
met vijf of meer kinderen deze margarine
werd verstrekt, komen van 1 Oct. af ook
de hoofden van gezinnen, die werkloos
of armlastig zijn, met 4 kinderen 'hiervoor
in aanmerking. Tévens mag deze marga
rine voortaan verstrekt worden ten be
hoeve van gezinnen met vier of meer kin
deren, waarvan de gezinshoofden 3 mnd.
of langer werkloos of armlastig zijn en
steun ontvangen of bij een werkverschaf
fing zijn te werk gesteld.)
STEKELSHAKKEN. Weth. Vlaming
meent, dat dit stekelshakken misschien
wel een object voor werkverschaffing is.
Hij spreekt de wensch uit, dat dit moge
lijk zal blijken.
NOG EENS: FIETSPADEN. Dhr Leber
wijst op het pad Mienterglopstraatweg
De Koog, dat in treurige toestand ver
keert. Hij vraagt bij de Staat op verbete
ring aan te dringen.
BEGROOTING. Dhr De Graaf vraagt
of er eenige zekerheid bestaat t.o. van de
uitkeering van de Staat aan de gemeente.
Voorz. zegt hierover na de openbare
zitting mededeelingen te zullen doen.
VEEINVOER. T>hr De Graaf vraagt
vervolgens, hoe onlangs, ondanks het vee-
invoerverbod, toch vee kon worden inge
voerd. Voorz. antwoordt, dat de koop
al gesloten was vóór de uitvaardiging van
het verbod. De man was hiermee niet be
kend. Daarom is .ontheffing verleend.
Maar Ihet zal nu niet meer gebeuren.
Het geval speelde zich af tijdens het
Ioco-burgemeestersdhap van weth. Vla
ming. Weth. Parlevliet licht nog 'toe:
De invoer is toegestaan onder zeer be
zwarende voorwaarden. Het vee is leerst
aan boord gekeurd, vervolgens per as ver
voerd en toen in, quarantaine gesteld, op
dat de veearts er zich na een paar weken
nog eens van kon overtuigen, dat alles
in orde was. B.eiiW. hadden de indruk,
dat de man niet loog en hebben daarom
in dit speciaal geval ontheffing verleend.
Hierna sluit de vóorz. de vergadering.
Op de publieke tribune was geen belang
stelling.
N.V. T. E. M.
Kille herfstdagen
Een straalkachel geeft direct
warmte. In prijzen vanaf f7.—r.
O
Ben garneercursus.
Onder ide aandacht van belanghebben
den wordt gebracht, dat hiér" een cursus
zal worden gegeven in het opmaken en
garneeren van taarten. Nimmer te voren
werd daartoe op Texel gelegenheid gege
ven. Voor menige bakker(sleerling) een
kans, die hij niet moet laten voorbijgaan.
Kerknieuws.
Op 'de 12e en deze zomer reeds weerj
laatste jeugddienst in de N H. kerk alhier
op Zondagavond a.s. zal het N.H. Kerk
koor enkele nummers ten geihoore brengen.
Voor de lezeressen
Met medewerking van de afd. Texel
van Volksonderwijs zal op Dinsdagavond
31 Oct. door de bekende firma Engelen
en Evers te Heeze in café den Burg aï-
ihier een demonstratie gegeven worden
op het gebied van Indanthren-breikatoen.
(Everlasting). Ze zal kosteloos door ieder
kunnen worden bijgewoond. Nadere bie-
zonderheden hieromtrent vojgen nog.
U.D.L en Texels Crisis Comité.
Na jaren van rust zal LLD.L, de „Re
derijkerskamer," 'die hier vroeger zoo
vaak met sucoes opgetreden is, weer op
de planken verschijnen. Het ligt in de
bedoeling een tooneelavond te geven ten
voordeele van Texels Crisis-Comité.
Waarmee U.D.L voor de dag zal komen
en wanneer, zal nog worden uitgemaakt.
Maar dat bet een goede avond zal worden
verwachten we zeker.
Nieuwe telefoonaansluiting.
Den Burg, tel. 45: Jac. Bakker Adrz.,
Binnenburg '23, Broodbakkerij.
De Waal ,tel. 1D. C. Bruin, aardappel-
handel en autotransport.
Eierland, tel. 1P. Dros Bz..
NEDERLANDSCHE
RONDVLUCHT 1933.
Uitslag parachute-race.
Een kruis op Texels Zuidpunt.
Naar de K.L.M. ons bij schrijven van
5 Oct. meedeelt, zijn van de 100 op '25,
Augustus hier uitgeworpen parachutes 48
kaartjes ingezonden. De vinders van de
kaartjes met de laagste drie nrs. kwamen
voor 'een prijs in aanmerking. Het waren
we konden het reeds melden, daar wij
immers lijsten aanlegden met de nrs. en
namen der vinders: 1. L. C. Halsema,
Waalderstr. 14; 2. C. Schoenmaker, Gast-
huisstr. 12; 3. P. Dijt, Koogerstr. 13.
Naar verhouding zijn van Texel de
meeste kaartjes ingezonden: 4S pet. te
genover b.v. Dokkum maar 10 en Medem-
blik maar 11 pet. Na Texel volgt Hulst
met 21 kaartjes. 1
We herinnefen er aan, dat hier wel 74
parachutes gevonden werden. Blijkbaar
hebben velen met een hoog nummer van
doorzending van het kaartje afgezien.
Voor de bestuurders was aan deze
vlucht ook een wedstrijd verbonden. Op
tien hun onbekende plaatsen, welke zij
moesten passeenen, waren witte kruisen
van 3 M. indoorsnee neergelegd. Wie de
plaats van die kruisen het nauwkeurigst
op een kaart aangaf, was winnaar van de
eerste prijs. De K.L.M,-bestuurder J.B.
Scholte legde bier met 94 punten beslag
op. (1 kruis lag op Texels zuidpunt.)
INLEVERING BLOEMBOLLEN.
Laatste gelegenheid.
De Ned. Bloembollenkweekersoentrale
maakt o.m. bekend:
NARCISSEN. Hieromtrent werd beslo
ten nog 1 Kg. grove of fijne Narcissen
(naar kweeker's keuze) per R.R. beteeld
in het plantjaar 19321933 te doen inle-
Ieder wordt er met nadruk op gewezen,
dat na deze geen gelegenheid tot inleve
ring meer gegeven zal worden, zoodat aan
diegenen, die nog niet of niet geheel aan
hun inleveringsplicht hebben voldaan,
hierbij gelegenheid gegeven wordt het te
weinig ingeleverde alsnog in te leveren.
Hierna worden de inlevertngsdepöts defi
nitie! gesloten.
Met inbegrip van de in ide kennisgeving
aan belanghebbenden genoemde hoeveel
heden, moet men dus van narcissen in to
taal'hebben ingeleverd:
Grove 16 Kg. per R.R. of fijne 9y2 Kg.:
per R.R. (zie adv.)
SPORTNIEUWS.
Korfbal.
Uitslagen competitiewedstrijden T.K.B.:
De Cocksdorp: SVC—ELTO 0—3;
Den Burg: Verdo-NigroDOH 4—0;
Den Hoorn: de ZwaluwDTS 22.
Wandelen.
Dc heer H. Meyer, secr. De Jutter en
consul Rnau, afd. Wandelsport, Kanaal-
weg 10S, den Helder, schrijft ons:
Op 22 Oct. wordt in 21 centra van ons
land een 30 K.M. marsch door de K.N.
A.U. georganiseerd. Ook in de omgeving
van den Helder. Dezie staat onder leiding
van „De Jutter". Voornaamste bepalin
gen: Deelnemers moeten minstens 14 jaar
zijn. Ook niet-leden kunnen deelnemen.
Aanvang 11 uur v.m. De tocht moet bin-
enn 6 uur volbracht zijn. Startplaats Ca
sino. den Helder. Imleggeld f0.50. In
schrijving sluit 12 Oct. Belooning: een
speciaal K.N.A.U.-kruisje met lint. Da
mes mogen niet meeloopen in trainings-
of strandbroeken. Adres secr.: Kanaalweg
108, den Helder. Er wordt voor gezorgd,
dat de Texelaars op de terugreis niet te
laat voor dc boot komen.
Officieel vellingsberidht
der Loop. P.T.V. „Texel".
De prijzen der eieren gingen Maandag
weer in stijgende lijn. Het prijsverschil
met de vorige week bedroeg 25 tot 35 ct.
per honderd stuks. De kleine eieren wa-
ongeveer gelijk in prijs. Enkele partijen
waren 10 tot 15 ct .'hooger, doch het mee-
rendeel was gelijk aan de vorige' veiling.
De veiling had een traag verloop. Voor
de groote eieren bestond tegen deze ver
hoogde prijzen weinig animo tot koopien.
De prijzen der veilingen en markten loo-
pen nogal eenigszins uiteen. De produc
tie der groote eieren neemt elke week
flink af.
N.V. T. E. M.
Een straalkachel brengt GEEN
WALM en VOCHT in uw kamer.
ONAANGENAME LUCHT,
OUDESCHILD.
Meer lidlit.
Ten einde het binnenvaren van de haven
gemakkelijker te maken, zal de Marsdiep
met een zoeklicht ter sterkte van eenige
honderden kaars dank zij de reflectie
wonden uitgerust. De lamp zal van het
stuurhuis uit bediend kunnen worden. De
installatie geschiedt door Dros' Auto-Cen
trale.
DEMOCRATIE OF DICTATUUR.
Zondag sprak 'voor de Transportarbei
ders en belangstellenden, de 'heer Ir. A.,
Dros over Democratie of Dictatuur.
Spr. zegt, dat voor de oorlog deze
vraag bijna niet denkbaar was. Toen werd
als vanzelfsprekend aangenomen, dat de
democratische regeering voor een be
schaafd land de eenig juiste was. Als men;
niet te vreden was, kwam dat, doordat er
te weinig democratie was. En de socialis
ten, voortbouwend op het roemrijk ver
leden der dem., n.I. de Fransche revolutie,
met haar prachtige roep van Vrijheid,
Gelijkheid en Broederschap, trachtten de
dem. verder uit te bouwen door algemeen
kiesrecht, door strijd tegen de oligrachie in
de bedrijven etc. Doch in en na de oorlog
zien we eerst Rusland in 1917 de dem. af
zweren als schadelijk en gevaarlijk. En
ook in de democratische W.-Europeesche
landen en de V.S. was teleurstelling, om
dat ook deze landen de oorlog waren in
getrokken, niet voor de volksbelangen,
doch voor imperialistische doeleinden en
kapitalistische belangen van kleine groe
pen. Daarnaast zien we, dat in de landen
van W.-Europa, die na tfe revolution-
naire toestanden van 1918 een dem.
grondwet hadden, de sociale ellende was
gebleven. Doch al deze regeeringen wa
ren slechts in schijn volksregeering en
men zag niet in, dat de zwakke dem niet
in staat was, op korte termijn de sociale
misstanden op te 'heffen.
Door de gevolgen van de oorlog, infla
tie en verkeerde rationalisatie, die groote
werkloosheid veroorzaakte, werd het ra
dicalisme naar links en naar rechts sterk
in de 'hand gewerkt. En een 'volk met
uiterst Iinksche en uiterst rechtsche groe
pen is moeilijk dem. te regeeren. Daar
naast werd de dem, ondanks haar jeugd
en zwakheid toch een ernstig gevaar voor
de heerscbende groepen van industrieelen,
en bankkapitaal en men bestreed haar dus
met alle middelen en steunde anti-deni -
béwegingen. Landen, die in wezen nooit
dem. waren, werpen zich na korte tijd
van z. g. democratie in de armen,
der dictatuur. Rusland in de oorlog,
Polen, Hongarije, Italië, in 1933 Duitsch-
land.
'Bij het falen der dem. komt nog de fout
der arb. beweging zelf, die zich te veel
van de massa afzonderde. Marx had het
zeer zeker geniaal gezien, dat alleen een
geordende productie, met de prod, mid
delen in de 'hand der overheid, onder
toezicht van gemeensohapsorganien, de
maatschappij zou kunnen redden uit de
chaos en dat dit alleen bewerkstelligd
zou kunnen worden door de klassen der
ontrechten. Doch door het moderne kapi
talisme leiden ook groote groepen van
middenstanders, kleine boeren en intellec-
tueelen ©en kommervol bestaan en men
had ook deze groepen het groote ideaal
van rechtvaardigheid en menschel ijkheid
moeten voorhouden. Dit is echter niet
gebeurd ©n zoo werden groote groepen
door de democratie verstooten.
Van de drie mogelijke staatsvormen,
absolute monarchie, democratie of dicta
tuur, zijn thans alleen de laatste 2 van be
lang. Dictatuur, d.w.z. het -door een kleine
groep of één persoon van bovenaf op
leggen van besluiten, maatregelen en wet
ten en ideze doorzetten en handhaven met
alle middelen, desnoods met geweld, be
drog ,spionnage en moord.
Democratie d.w.z. opbouw van onderaf,
rustend op het gezag van lireede lagen der
bevolking. De ideeën worden niet opge
drongen, doch na overweging aanvaard,
omdat ze redelijk zijn. De democratie
eischt, dat breede lagen der bevolking
meedenken over belangrijke vraagstukken,
waardoor zij geschoold worden en tot
ware staatsburgers worden opgevoed. Het
is de trots der sociaal-democratie dat zij
de ontmenschelijkte menigte van S0 jaar
geleden, die lange dagen werkte tegen
hongerloonen en in krotten woonde,' en
die slechts belangstelling had voor een
glas jenever, heeft opgevoed tot belang
stelling voor politiek, doch ook voor
kunst, cultuur en wetenschap. Zoo werd
onlangs door een. arbeiderskoor de
Mattheus Passion, dat prachtige stuk mu-
muziek, gezongen. Nog breedere lagen
moeten geschoold worden, willen zij ooit
tot het socialisme komen en dat moet,
wil de wereld niet ten onder gaan in
steeds terugkeerende crises.
De diktatuur heeft belang bij 'n domme
massa om haar door middel van pers of
radio haar meening te kunnen opdringen
en elk zelfstandig denken te verstikken.
De diktatuur wil, dat de geestelijke be
langstelling verdwijnt. Dat is het beste
voor de diktatuur, want leeghoofden la
ten zich beter drillen. Diktatuur duldt
geen critiek van de tegenpartij tot schade
der regeering. Verantwoording is de dik-
tator aan niemand schuldig en elke leiJ
der slechts aan degene, die boven hem
staat. In de diktatuur overwint het ge
weld, in de dem. het verstand en de nede-i
lijkheid. Daarom is diktatuur ook uit den
booze, als hij moet dienen om een'edel
doel, b.v. het socialisme te bereiken. Ge
weld kweekt tegengeweld en machtswel
lust en geen enkel volle zal dit op de duur
verdragen. De aard van de West-Euro
peaan is nuchter, kalm en critisch, hij
houdt van bezonnen daden en is niet
gauw enthousiast. In tegenstelling met'n
Italiaan, die licht ontvlambaar is, of een
Duitscher, die een kromme rug naar bo
ven zet en trapt naar beneden. Wij be
hoeven daarom nooit fatalistisch te zijn
en te meenen, dat het fascisme ook hier
zal zegevieren. In 1918 meende Troelstra
dat de nevojutie niet bij de grens zou stil
houden, toch was het zoo. Zou men nu
denken, dat de contra-revolutie wel de
grens zou overschrijden? Laten wij niet
versagen en voortbouwen aan 'die 'demo
cratie, waarin ieder nienscti xecFit heeft
om zijn eigen leven te leven met ge
lijke ontwikkelingskansen. Onder de de
mocratie zullen de besten zich opwerken
tot leider, niet door erfrecht of macht,
doch door hun bekwaamheden.
Democratie stelt hooge eischen aan de
menschheiü en als wij thans in de wereld
een terugval van de dem. constateeren»
dan is dat >een vlucht voor de verantwoor
delijkheid, die zijn verklaring vindt in het
feit, dat de volken nog niet rijp voor de
democratie waren, .doordat deze te plot
seling is gekomen, y ,K
Doch straks zullen diegenen, die de dik-
