De Nieuwe Texelsche Courant
No. 4789 47ste Jaargang Woensdag 15 Nov. 1933
De Crematie van Dr. Wagemaker.
Van week tot week
Duitschiand terug naar
Genève.
Rusland dreigt Japan.
Reiken Rusland en Amerika
eikaar de hand
Geen droog Amerika meer.
Texelsche Berichten
Uw advertentie m dit Mad wall
op Texel huis aan huis gelezen.
„Een menscli in den vollen zin des woords, naar de rust".
is sinds 1 Juni 1930
ki dit blad opgenomen.
UI TO.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Lange veld en De Rooij Den
Burg. TeL 11.
ADVERTENTIES: 1-5 regels 60 ct.:
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Den Helder v.v.
Op werkdagen:
Van Texel: 5.50; 7,50; 11,20; 2,35.
Van den Helder: 6,50; 10,-; 12,20; 4,20.
Op Zon- en Feestdagen:
Van Texel: 7,30; 11,15; 5,20.
Van den Helder: 9,12,20; 6,30.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer Vs uur later.)
16 17 18 19 20 21 22 Nov
7,23 8.03 8,43 9,23 10,05 10,49 11.41
LICHT OP
RIIW1ELEN en R1ITUIGEN 4 41
ZATERDAGAVOND.
In ihet Engelsche Lagerhuis zijin deze
week debatten gevoerd over de b uiten -
landsche politiek. Natuurlijk stonden
Duitschiand en zijn verhouding tot Ge
nève in het middelpunt daarvan. Uit de
rede van Sir John Simon bleek, dat de
Engelsche regeering gaarne bereid was
om het Duitschiand te vergemakkelijken
naar Genève terug te komen. Hij schoen
zelfs niet afkeerig, speciale onderhandelin
gen tussdhen Berlijn en Parijs te aanvaar
den. Dit is te merkwaardiger, omdat Hit-
Ier deze zeker niet heeft voorgesteld om
er Engeland aangenaam mee te zijn. Maar
Londen heeft geen reden om te vreezeny
dat Parijs het tegenover 'Berlijn verloo
chenen zal. Parijs is zoo wantrouwig te
genover Duitsdhland als ooit. Maar het
bleek toch wel uit de debatten, dat Enge
land heel veel aan 'het gelukken van de
ontwapeningsconferentie gelegen was. Al
leen uitersten als Churchill waren van
meening, dat het eenige, wat nu over
bleef voor Groot-Brittanië was: zich zoo
veel mogelijk te versterken. In. de loop
van het debat werd er van regeeringszijde
telkens op gewezen, dat Engeland trouw
zou 'blijven aan, de verplichtingen die het
te 'Locarno had aangegaan. Deze verplich
tingen kunnen ook Duitschiand ten goede
komen als Frankrijk daartoe reden geeTt,
maar daaraan dacht men blijkbaar niet.
Het was als een waarschuwing aan Berlijn
bedoeld, om niet eigenmachtig te bewape
nen en vooral ook niet te zondigen tegen
de door het verdrag van Versailles voor
geschreven demilitarisatie van een strook
van 50 K.M. breedte op de rechter Rijn
oever. Want dan zou Engeland aan de
zijde der Fransc'hen staan.
In een officieele uiteenzetting van het
nieuwe plan voor vijt jaren der Russische
regeering kan men lezen, dat bet laatste
jaar vele fabrieken ingericht zijn voor
de landsverdediging. Dit zou de reden
zijn van de groote inzinking der produc
tie. Na dit jaar van voorbereiding is Rus
land op eens veel stouter geworden te
genover de Japanners. Keer op keer
klampt de Russische gezant te Tokio de
Japansche regeerimg met zeer bits gestelde
protesten aan. Het hoofd van het Rus
sische kabinet, Molotof, heeft op de voor
avond van de 16e verjaardag der sow-
jetregeering een rede gehouden, die be
paald dreigend was voor Japan. Dezer
dagen is de Russische gezant weer bij
zijn Japansche collega geweest om zich
erover te beklagen, dat Japansche bom
menwerpers een verkenningsvlucht hadden
gemaakt over Russisch grondgebied. To
kio ontkende, dat er zoo iets gebeurd was.
„Goed, dan zullen we erop schieten, als
het weer gebeurt", heeft Moskou daarop
geantwoord. Er is reden voor de Japan
ners om bezorgd te zijn. Achten de Rus
sen een oorlog onvermijdelijk, dan zullen
Zij "die liefst in de winter voeren." Zij we
ten uit de guefdla tegen de Japansche be
zettingstroepen m "Siberië, die met het
wegdringen der Japanners eindigde, hoe
machteloos felle koude de Japansche sol
daten maakt. Op het oogenblik zou men
werkelijk uit het optreden der Russen de
indruk kunnen krijgen, dat zij het daar
heen willen drijven. Zooals nu zouden
MOND- EN KLAUWZEER.
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt in herinnering de verplichting om
terstond aangifte te doen indien het vee
verschijnselen van mond- en klauwzeer
vertoont.
Niet- of niet-tijdige aangifte kan ge
straft worden met hechtenis van ten hoog
ste één jaar of geldboete van ten hoogste
vijfhonderd gulden.
Texel, 16 October 1933.
De burgemeester voornoemd,
W. 8. OORT
MOND- EN KLAUWZEER.
Met het oog op het hcerschcn van
liet mond- en klauwzeer onder het vee,
raden Burgemeester en Wethouders der
gemeente Texel een ieder dringend aan de
MELK TE KOKEN.
Het gebruik van ongekookte melk le
vert gevaar op voor de gezondheid.
Texel, 16 October 1933.
Burgem. en Wethouders voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. W. B. OORT.
zij voor een jaar nooit tegen de Japan
ners hebben durven optreden. Het is zaak,
de gebeurtenissen daar met aandacht te
volgen.
Litwinof is te Washington aangekomen.
De Amerikaansche regeering is onmid
dellijk de besprekingen met hem begon
nen Huil heeft eerst met Ihem gepraat
en daarna is hij door president Roosevelt
ze'lt ontvangen. Roosevelt had de wensch
uitgesproken, dat men niet te veel nadruk
legde op de financieele onderhandelingen,
idie bij gelegenheid van dit bezoek zouden
worden gevoerd, daar de verzoening tus-
sëhen de twee landen een zaak was, die in
gehalte ver boven financieele transacties
stond. Men legt dus alle nadruk op het
politieke karakter van deze ontmoeting.
Er waren journalisten onbescheiden ge-
inoeg, om de Rus te vragen, of 'n Rus-
sisch-Amerikaanscbe samenwerking tegen
over Japan ter sprake zou komen. Na
tuurlijk heeft Litwinof geglimlacht; inaar
hij zal wel hebben opgepast, niet „veel
zeggend te glimlachen". Intusscben zul
len de Japanners dit bezoek met veel meer
dan gewone belangstelling volgen. „De
twee grootste republieken'zullen elkaar de
hama reiken", hééft Lidwinóf gezegd. Het
moet niet gezellig zijn, daar vijandig tus
sdhen te zitten, te meer Jaar volgens de
laatste berichten de onderhandelingen zóó
vlot opschieten, dat de officieele erken
ning der Sowjet-republiek door de Ver-
eenigde Staten bij het verschijnen van dit
nummer wellicht een reit is.
Amerika is nu definitief nat geworden.
Drie vierden van de staten moesten de
schrapping van liet grondwetsartikel, met
behulp, waarvan Amerika 'rooggelegd
was, goedkeuren, vóór het werkelijk zijn
kracht verloren had. 36 staten waren daar
voor noodig. Toen de eerste stemmingen
plaats vonden, wist men nog niet zoo heel
zeker, hoe het loopen zou. Wie vroeger
voor opheffing van het verbod durfde
pleiten, werd onmiddellijk aLs een werk
tuig of vriend van dronkaards en her
bergiers gedoodverfd. Door de zee van
misdaad en corruptie, die op de duur uit
ihet verbod waren voortgekomen, was op
dit punt een radicale verandering ingetre
den. Tenslotte was het zoo geworden,
dat wie voor het drankverbod opkwam,
de schijn op zich laadde de belangen van
smokkelaars en misdadigers te bepleiten.
Bij de stemmingen in de verschillende sta
ten bleken zelfs streken ,;nat" geworden,
waarvan men dat nooit 'had gedacht. Nu
heeft de „natte" beslissing in Pennsyl
vania, Ohio en Utah, die op één dag ge
vallen is, het getal der vereischte 36 sta
ten volgemaakt. Droog Amerika hoort tot
het verleden. De dranksmokkelaars echter
zitten niet in de verlegenheid. Zij hebben
hun "bédrijt 'bijtijds veranderd. Zij heffen
nu, door middel van afdreiging, hun
schatting bij de drankverkoopers op de
legale alcohol, en hebben zich verder in
ontvoeringen gespecialiseerd. Zoo regelt
zich het economische leven van zelf en
komt alles weer terecht. Zelfs belasting-
penningen. Want van de week is in
frankrijk een ter dood veroordeelde, die
op zijn executie wacht, in boeien voor de
rechter gebracht, waar hij zich te verant
woorden had wegens ontduiking van auto
belasting. Neen waarlijk, het is op aarde
nog niet zoo saai
Onder groote belangstelling had Zater
dagmiddag te Driehuis-Westerveld de cre
matie van de ontslapen, op ons eiland zoo
zeer bekende en beminde „dokter Wage
maker" plaats.
Nadat te ongeveer half drie zich allen
in de aula hadden veneenigd, van wiie er
velen gebruik maakten de familie hun
deelneming te betuigen, schaarde de
groote stoet zich achter de met bloemen
bedekte kist.
Onder de vele belangstellenden merkten
we op onze burgemeester, de heer W. B.
Oort; P.Dros Az., W.H.Lap, H.W.Bakker,
H. Keesom; J.A.O. Stompff, directeur T.
E.S.O.Dr. Boswijk; Personeel T. E.
S.O.; Jonas de Vries; D*. J.H.Vaandrager,
vlootpredikant; J.Drijver, van Santpoort;
J. C. Pull, oud-controleur van de P.T.'T.
te Haarlem; Mr. A. Liesker, griffier Kan
tongerecht te Haarlem; Mr. J.J. Polder
man, Afd. Chef Ned. Handel Mij. te Haar
lem; Ds. P. A. Vis, Emer. Doopsgezind
pred., thans te Heemstede; Sam vlessing,
toonkunstenaar, IJmuiden; oud-kapitein
van T.E.S.O.: C. Duinker; Dr. 1. K. L.
Sluyterman, voorz. Ned. Maatsch. tot Be
vordering der 'Geneeskunst, afd. Haar
lem; Dr. Hubert, geneesheer te Haarlem;
Dr. A. v.d. Horst, oud-contr. Geneesheer
v.d. R.v.B. en wie Texelaars of oud-
Texelaars.
Langzaam schreed de stoet voort te
midden van het geboomte, links het hoog
opgaande duin, de grond bedekt met
reeds afgevallen bladeren. Hier en daar
verwisselde een schichtig eekhoorntje van
schuilhoek. De herfstzon schoot haar
stralen door het geel getinte loover, elders
twinkelend langs stam en struikgewas,
waardoor zij ons de herfsttinten in volle
pracht ten toon spreidde. Alles ademde
hier rust, slechts nu en dan ondierbrokeri
door het gedender van een voorbijvlie
gende electrische trein. We schreden voort
langs de graven van hen, die voorgingen.
Hoog op het duin ligt het Crematorium.
Daar aangekomen traden we onder de
zachte tonen van het orgel, bespeeld door
George Robert, de hall binnen. We ge
voelden het weemoedige als een looden
last. Velen, vooral ook vele Texelaars,
zouden hier afscheid moeten nemen van
een man, wie velen groote dank verschul
digd zijn.
Als eerste spreker trad naar voren onze
Burgemeester. Namens het gemeentebe
stuur en het overgroote deel van Texels
bevolking wenschte hij een laatste eerbie
dige groet aan de ontslapene te brengen.
Voor Texel, zoo vervolgde hij, gevoelde
hij vee'I, heeft hij geleefd en gewerkt
in groote mate. Het lief en leed van Texel
dat deelde hij. Juist dat was bet, waar
door het neengaan van dokter Wagema
ker zoovelen in werkelijke rouw deed
dompelen. Dr. Wagemaker was niet alleen
geneesheer, hij was ook de huisarts, die
met zijn patiënten meeleefde. En onge
twijfeld, ware het niet, dat Westerveld
zoo ver af ligt, meerderen zouden opge
komen zijn, om de geliefde doode_, d>e
Uitslag aanbesteding.
We laten hier thans de volledige (offi
cieele) uitslag volgen van de aanbesteding
van de bouw van een woonhuis met
schuur voor de heer C. Zutphen Jr. tie de
Koog, door arcihtect Schermer te den
Burg:
Timmerwerk: J.J.v.Wessem f 1695; W.
Bruin f1660; M. Blom f1540; G.Zoete
lief f1540; J.Bakker f1492, P. van 't
Hoog f1395; J.Koorn f1374; P.J. Kooger
f1350.
Metselwerk: G.Logman f 1730C.Keijzer
f1670; L.Bruim f1596; T. Witte f1525;
J. Trap f1425.
Timmer-, metsel- en schilderwerk: I.
Voigt f 3190.
Schilderwerk: C.Timmer f314; J.Dekker
f288; C.Bremer f278; J. Vonk f262.
Loodgieterswerk: J. Kiljan f255; P.Oele
f204; J. Agter f188.
Electra: A. Knopperts f38; R. Daalder
f 36.—.
Bestuur Dertig Polders.
Bij Kon. Besluit is de heer IJ. Lap Az.,
te den Hoorn, herbenoemd tot heemraad
van het Waterschap De Dertig Gemeen
schappelijke Polders.
Vobr Texels Crisis comité.
De uitvoering ten bate van Texels Cri
sis-Comité, welke U.D.I. op Vrijdag 24
dezer geven zal, is niet toegankelijk voor
personen beneden 18 jaar.
De kaarten voor deze avond gaan vlot
van de hand. Wie van een plaats verze
kerd wil zijn, voorzie zich van een plaats
bewijs aan een van deze adressen;
laatste eer te bewijzen. Een sterke per
soonlijkheid, meelevende, meevoelende, die
door zijn wilskracht ook op ander maat
schappelijk gebied veel 'heeft tot stand
gebracht. Texel is verplicht deze menseh
te danken voor alles, dat hij heeft gedaan.
Zich tot de familie wendende, hoopte
spr., dat dit voor haar eon troost, zij het
een kleine troost, mocht zijn. Met 'een
blik op de baar gericht besloot hij zijn
gloedvolle woorden met een „Rust zacht".
De volgende spr., de heer P. Dros Az.,
kon als commissaris van TESO gewagen
van zijn langjarige arbeid in deze onder
neming. Zijn werk was een zegen en blijft
een zegen.
Met een enkel woord wenschte ook Dr.
Boswijk, zijn opvolger als arts, te getui
gen van hetgeen waarmee Dr. Wagema-
jker, ondanks zijn drukke practijk, de liefde
van zijn patiënten wist te veroveren.
Thans is hij niet meer, op zijn harde
arbeid is nu de rust gevolgd.
Namens het geboete personeel sprak de
de heer Juit. Beumkes. Spr. deed uitko-
imen, dat het verlies van de nabestaanden
wel ontzettend groot moest zijn. Met een
„beste dokter, rust zacht", nam hij, na
mens het gelieele personeel afsclieid van
hem, die zij zoo zeer wisten te waardee-
ren.
Als laatste spreker trad naar voren,
een vriend van de overledene, de heer Jo
nas de Vries. Evenals in de natuur, .waar
in we op deze schoone herfstmiddag een,
zadite melodie beluisteren, Jiad hij ook
een zachte mélodie in het leven van Dr.
Wagemaker bespeurd. Hoe kon hij in een
persoonlijk onderhoud getuigen van z'n
liefde voor zijn gezin, zijn patiënten enj
voor het eiland. Het waren ook deze
eigenschappen, die hem steeds de groote
moeilijkheden deden overwinnen, zelfs wan
neer anderen de moeilijkheden te groot
achtten. Spr. sprak de hoop uit, dat de
heerlijke erfenis, van de warme liefde die
iin alles sprak, de erfenis óók van te zijn.
leen man in de maatschappij, de erfenis,
voor het nageslacht moge zijn. Dan zal
Dr. Wagemaker niet tevergeefs hebben
geleefd.
De rij van sprekers was hiermede ten
eind. Onder orgelsjnel van Beethoven's
„Die E'hne Gottes aus der Natur" daalde
langzaam de met bloemen, bedekte kist,
totdat zij aan ons oog werd onttrokken.
Als de laatste tonen van hlet orgel zijn
weggestorven, wordt hlet stil. Nadat daar
op de zoon bedankte voor de betoonde
belangstelling, was de plechtigheid ge
ëindigd.
o
Texel heeft een van zijn getrouwen, van
zijn werkers, van zijn vrienden moeten af
staan.
Maar zijin geest leeft voort.
Moge 't ieder van ons gegeven zijn te
denken in zijn geest; te treden im zijn
spoor; te arbeiden naar zijn voorbeeld.
Het moet de mooiste hulde zijn, wélke
wij kunnen brengen aan zijn dierbare na
gedachtenis.
A. de Wilt, Weverstraat;
Jn. Dekker, Steenenplaats;
Boekhandel Parkstraat.
—o
In de pauze zullen voor 'n dubbeltje
loten worden verkocht, kans gevende op 't
winnen van een dezer prijzen: een taart
van Bakkerij-Moojen; een taart van Bak
kerij-Kikkert; worst van Slagerij "Ran, een
gevulde fruitmand van Groenten- en Fruit
handel Het Westland; .een ets van de N.V.
Vlessing.
Aan de opvoering van het kluchtspel
„Een dag dame" zullen medewerken de
dames J. Room-Wilkeshuis, A. van der
Me uien-Flens, A. de Waal-Dogger, B.Lap,
de heeren I. Vlessing, A. de Wilt, J.
Dekker, S. J. de Waal en S. de Waal Cz.
De meesten hunner zijn ervaren krachten,
zoodat we goed spel mogen verwachten.
Giften voor het Witte Kruis.
N.N., Oosterend f 4.
Onze plaatsgenoot, de heer J. A.
Stompff, slaagde Vrijdag te den Haag
voor het derde en laatste deel van het no
tarieel examen.
NAAR ONRUST
We hebben een dezer dagen een tochtje
naar Onrust gemaakt en zouden niet veel
reden hebben, daarvan melding te maken,
indien het niet onze aandacht had getrok
ken, dat het zandbank-eilandje bezoek
kreeg van een dame en een 'heer. Ook dit
zou wéinig belangrijk zijn, maar fiet
paartje was met een kano het Marsdiep
overgestoken en dat wil voor deze tijd
van het jaar nogal wat zeggen. Het be
zoek duurde maar kort missdhien dach
ten ze op een „onbewoond eiland" aam
TEXELSCHE COURANT
Examens.