De Nieuwe Texelsche Courant
-• v
No. 4797 47ste Jaargang Woensdag 13 Dec. 1933 opVTeSrSea^ ifl
Van week tot week
Strijd tusschen Ierland
Misdadigheid
in de Vereen. Staten.
a
en Engeland.
Onrustig Spanje.
Ongelukkig China.
fexeische Berichten
oöp. Zuivelfabriek
„De Eendracht".
TEXELSCHECOUR
is sinds 1 Juni 1930
in dit blad opgenomen.
U1TÜ.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Lange veld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 et.;
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven, wordt
driemaal berekend.
STOOMBOOTDIENSTEN.
Texel Den Hekier v v.
Op werkdagen:
Van Texel: 5.50; 7,50; 11,20; 2,35.
Van den Helder: 6,50; 10,-; 12,20; 4,20.
Op Zon- en Feestdagen:
Van Texel: 7,30; 11,15; 5,20.
Van den Helder: 9,— 12,20; 6,30.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer Vs uur later.)
14 15 16 17 18 19 20 Dec
5,50 6.51 7,43 8,29 9,15 10,03 10.47
LICHT OP
RI|W1ELEN en RI1TU1GEN 4.16
ZATERDAGAVOND.
Het is de moeite waard het oog te rich
ten op de worsteling, die thans tusschen
de regeering van Ierland en Engeland
gaande Is. De Valera wil nu alles afschaf
fen wat Ierland nog aan het Britsche Rijk
bindt. Dat plan heeft liij in drie wetsvoor
stellen belichaamd. De gouverneur-gene
raal moet verdwijnen. Hij vertegenwoor
digde wel niet meer de macht van Enge
land over Ierland, doch slechts het gezag
des komings; maar dit zou aan de afschaf
fing van zijn ambt slechts te meer be.tee-
kenis geven. De twee andere wetten zijn
bestemd om deze maatregel tot in de
uiterste staatsrechterlijke consequente
door te trekken. Een beroep op de Privy
Council, de groote geheime raad des ko-
nings als opperste instantie in liet Brit-,
sclie Rijk, moet in Ierland niet meer mo
gelijk zijtn. Verder moet de koning het
voorrecht, dat slechts zijn handteekening
wetten kan bekrachtigen, voor Ierland ent-
nomen worden. Dan is er niets meer over
van het koninklijk gezag. En dat is ook
de bedoeling van de republikeinsche Ier-
sChe regeerimg. De duidelijkst zichtbare,
uiterlijke band, die bet Britsche Rijk bij
eenhoudt, is de personeele unie van da
deelnemende staten onder het Engelsche
koningshuis. Ierland wil republiek worden
en die band afwerpen. Ierland wenscht
zijns weegs te gaan. Het zou liefst het
voor het grootste gedeelte Engelschge-
zinde, protestantsche Noord-Ierland daar
bij willen meenemen. Dat echter gaat niet;
dat weet men te Dublin. Engeland, zou
zich verplicht voelen, Noord-Ierland ge
wapenderhand te steunen in zijn verzet
tegen iedere poging tot inlijving, die Z.-
Ierland zou ondernemen. Zelfs al gaf
Engeland nu vrijwillig Zuid-Ierland zijn
onafhankelijkheid, dan nog zou de kwestie
van Noord-Ierland tusschen beide landen
blijven staan.
In Spanje zijn nu de verkiezingen afge-
loopen. Rust hebben zij het land niet ge
bracht. Vooiral het tweede bedrijf van de
stemming is mét veel gewelddaden ge
paard gegaan. De uiterste partijen waren
blijkbaar zeer ontstemd over het succes,
dat de groepen van rechts hadden be
haald, en hebben dat. bewezen door hand
tastelijkheden en zélfs door aanslagen. De
handtastelijkheden waren overigens al on
smakelijk genoeg. Men heeft nonnen, die
ter stembus gingen, aangevallen, uit erger
nis over het overwicht, dat de ijverig
stemmende vrouwen aan de partijen van
rechts gaven. Zóó erg is de onrust in het
land geweest, dat de regeering ernstig
voor een algemeene opstand van an^rchis-
tisch ot syndicalistisch karakter heeft ge
vreesd. Van de rechtsche groepen zijn nu
bij slot van rekening 207 candidaten ge
kozen van het in hoofdzaak republikein-
sche centrum 167 .en van de eigenlijke
linkerzijde 99 man. Een meerderheid is er
,dus niet in de Kamer van 473 leden. Een
coalitie tusschen centrum en rechterzijde
is nu zeer waarschijnlijk. Men zal moeten
afwachten, wat hieruit geboren wordt.
Maar dit is wel zeker, dat zelfs in de te
genwoordige Kamer de monarchisten geen
kaïns hebben. De rrieeröerheid is nog altijd
republikeinsch en de minderheid niet in
alle deelen ijverig monarchistisch.
Als we de positie van Roosevelt in zijn
laind willen beoordeelen, zullen wij goed
doen, het oog niet alleen gevestigd te hou
den op zijn nog niet bijster geslaagde
monetaire en economische experimenten,
en de critiek, die deze van de kant van
bekende Amerikaansche deskundigen uit
lokken. Want er is nog heel iets anders
en dat is de wijze waarop de openbare
meening op de daden van Roosevelt rea
geert. Voor haar is hij nog altijd de man
van de daad, de man, die tenminste durft,
handelen. In Amerika, hoe democratisch
het ook zijn moge, voelt men op het
oogetnblik de behoefte aan een sterk ge
zag. En in dat opzicht steekt Roosevelt
gunstig af bij zijn voorgangers; in ieder
geval in de oogen der menigte. Men ver
wacht van hem, dat hij mét kracht de
bezem zal hanteeren, 'die Amerika behoeft.
Een vloedgolf van misdadigheid gaat weer
Over het land. Nu wat het dranksmokkelen
betreft, de gouden tijd voorbij is, is ont
voering van menschen tot het afpersen van
losgeld, een nijvere tak van bedrijf gewor
den. Menigmaal kost het de slachtoffers
het leren. De anarchie blijkt zelfs uit de
bestrijding van die misdaden. In Califor-
mië zaten twee lieden wegens ontvoering,
nogal van erg gemeen soort, in de gevan
genis. De menigte heeft ze daaruit ge
haald en na gruwelijke mishandeling, op
gehangen. Vooral vrouwen moeten zich
daarbij druk hebben gemaakt. Het ergste
van het geval is, dat de gouverneur van
Californië dit opzettelijk in de band heeft
gewerkt en achteraf de lynchpartij heeft
goedgekeurd. Dat is wel uiterste verwilde
ring van het gezag, Uit eenige andere sta
ten werden tegelijkertijd gruwelijke geval
len van lyinchjustitie gemeld, uit het Zui
den natuurlijk op negers. Daar is de open
bare meening in het Noorden niet minder
van opgeschrikt dan van de ontvoeringen.
Velen hebben bet gevoel, dat juist in deze
moeilijke tijd de hartstochten der menigte
meer dan ooit in toom gehouden moéten
worden. En zij verwachten, dat Roose
velt daartoe in staat zal blijken.
Het ongelukkige China krijgt geen rust.
Het communisme in de centrale provin
cies begon Tsjang Kaj-sjek voor de
tweede maal weer wa't meester te worden.
Nu komt de opstand in de provincie
Foekien, waar de troepen zich van de re
geering van Nanking onafhankelijk heb
ben verklaard. Het geval is biezonder ern
stig, omdat die troepen het 19de leger
vormen dat zich in en buiten China be
roemd hoeft gemaakt bij de verdediging
van 'het gebied van Sjanghai tegen de Ja
panners. Bij wijze van waarschuwing
heeft de centrale regeering reeds eenige
vliegtuigen naar Foekien gestuurd, die
daar bommen hebben geworpen, welke wel
alleen vreedzame burgers, die in China
altijd het slachtoffer zijn van dergelijke
militaire avonturen, zuflen hebben getrof
fen. Men spreekt ook van een blokkade
van de havens van de provincie Foekiien,
die echter niet goed mogelijk schijnt, daar
de Japanners deze alleen dulden, als hun
handel er geen hinder van ondervindt.
Daartoe zal ook wel hun wapenhandel ge
rekend moeten worden. Dan echter wordt
de ihieele blokkade nutteloos. Terwijl al
dus in het Zuiden weer wanorde heerscht,
heeft de burgemeester van Sjanghai het
besluit genomen, de orde in zijn stad op
hooger peil te brengen. Hij heeft eenige
van de krachtigste figuren onder de, nu
ontslagen, leiders van de Berlijnsche po
litie naar Sjanghai ontboden, om daar de
Ghineesche' politie te reorganlseeren. "De
beeren hebben nog enkele verdienstelijke
oud-collega's kunnen medenemen. Zoo
heeft Sjanghai misschien voordeel van het
geen er in Duitschland is geschied.
TSJANG KAJ SJEK.
N.V. T. E. M.
Voorkom bevriezen van uw irui-
ten door een electrische iraamver-
warmer.
De ledenvergadering van C. Z. De Een
dracht, Maandag in De Zwaan belegd,
werd bijgewoond door 38 leden.
De heer C. Stoepker opent met een
kort welkomstwoord. Veel opbeurend
inieuws op Zuivelgebied is niet te melden,
aldus spr. Het eenig lichtpuntje is, dat het
zuivelpotje van regeeringswege, de f5.—
per koe, eindelijk zal worden uitbetaald.
Na lezing der notulen door sea". P.
Meiindertsma doet voorz. mededeelingen
omtrent exploitatie van liet bedrijf.
De goede samenwerking van de be
stuursleden is als steeds behouden geble
ven. Bezocht werden de najaarsbeurs te
Utrecht, Bondsvergadering te Alkmaar,
Jaarvergad. Ajg. Ned Zuivelbond te
Utrecht.
Kaasmaker Holtrop vertrok als be
drijfsleider-kaasmaker naar de Purmer.
Hiij was een der beste krachten, die met
reel toewijding werkte. Tot ass. kaas
maker werd hier benoemd J. Halbertsma.
De kwaliteit der boter was deze zomer
biezonder goed. De meeste malen stond
onze fabriek op de twee-wekelijkscbe bo-
terkeuring te Alkmaar bovenaan of in de
voorste gelederen. De koelinstallatie heeft
dit resultaat gunstig beïnvloed. Op de car
tons wordt de datum van de productie ge
stempeld. De verbruikers zullen dit zeker
waardeerem. Ze kunnen nagaan, of zij
versche boter ontvangen. E>e boter kan
wedijveren met de allerbeste soorten. Dq
kaas was in de voorzomer uitstekend,
in de nazomer afwijkend. Bij onderzoek
bleek, dat dit euvel veroorzaakt werd door
water, waarin eiwitsplitsende bacteriën
voorkwamen (in de tijd van watergebrek
voor koeien en schoonmaak). In de toe
komst hoopt men dit te kunnen voorko
men
In de afzet komt steeds meer systeem
en vastigheid. Langzamerhand komt de fa
briek in het bezit van voordeeliger rela-
laties. Het boteroverschot ging tot Juli
via de C.Z.C. naar Engeland. Tijdens het
badseizoen bleef alle boter op Texel,
daarna waren er een paar melkinrichtin
gen aan de vaste wal, die wekelijks afna
men. Het beginsel is op Texel zooveel)
mogelijk producten te plaatsen, goede
waar tegen de laagst mogelijke prijs. De
kleimverkoop van boter heeft zich uitste
kend gehandhaafd, die van kaas nam 30
40 ct. toe. Een groot gedeelte kaas werd
direct aan geregelde afnemers geleverd.
Een flinke partij werd geplaatst via hét
pakhuis te Alkmaar en de rest als gewoon
via de markt. De voordeden van eem
pakhuis te Alkmaar treden duidelijk aan
de dag.
Ete melkaanvoer van 1 Ajrril tot heden
bedroeg plm. 3 millioen Kg., dat is
380.000 Kg. minder dan verléden jaar deze
tijd.
De FINANCIEN staan er ondanks be
langrijk minder melkaanvoer door de
droogte, weer uitstekend voor. Het saldo
is ruim voldoende voor flinke afsluiting
van het Ioopende boekjaar. Weer belang
irijk sterker dan dit jaar zal fte Vereen,
het nieuwe boekjaar beginnen.
TE BETREUREN is, dat bij de verwer
king van de melk jaarlijks nog zooveel
duizenden guldens worden vermorst,
doordat alle melk niet op een centraal
punt wordt verwerkt. De mindere aanvoer
door de droogte, welke 10 pet. van de
aanvoer zal beloopen, geeft al een schade
post in de exploitatie van duizenden gul
dens. Wanneer men bedenkt, dat op Texel
van alle geproduceerde melk nog maar
ruim de helft aan onze fabriek wordt ge
leverd, kan men nagaan, welk enorm be
drag j-aarlijks zou worden bespaard. o,,p
de expï. kosten. Vraag maar eens naar de
expl. kosten van een fabriek, welke twee-
drie- .of viermaal zooveel melk verwerkt
als hier. De toekomst zal op Texel vol
doende leeren, of het juist is, hierop tel
kens weer de aandacht te vestigen.
HET ONDERZOEK VAN BEDRIJFS-
WATER, op verschillende boerderijen in
gebruik, door het Bondslaboratorium te
Alkmaar, 'had dit resultaat: Op een paar
uitzonderingen na werden duizenden eiwit-
splitsende bacteriën, colibacteriën en an
dere gevaarlijke organismen aangetoond
Vooral het water uit kolken was slecht;
dat van pompen ïn de helft van liet aan-
JOHN D. ROCKEFELLER
De Amerikaansche petroleum-miiliairdair,
die volgend jaar 95 jaar hoopt te wor
den. Thans is hij bedlegerig.
tal onderzochte gevallen; van regenwater-
bakken nicest matig tot slecht. Er wordt
op gewezen, dat het maken van houten
pompen on gewen sclit is. IJzeren pompen
en dan buiten de stal zijn het meest
aan te bevelen.
Het water der fabriek uit beide pom
pen was geheel steriel (geheel vrij van
schadelijke bestanddeelen). Monsters daar
van zijn door dir. Schey persoonlijk ge
nomen en onderzocht. Het zoutgehalte van
het koelwater (uit de diepe put) neemt
belangrijk toe. Ijzer is hoegenaamd niet
aanwezig, zoodat dit water als koelwater
geschikt blijft.
Tot zoover de mededeelingen van de
voorz.
Hierna brengt de Financ. comm. haar
rapport uit. Het luidt alleszins «mistig.
VERKIEZING. De bestuursleuen C.
Roeper Mz. en M. Zuidewind worden her
kozen evenals de leden van de financ.
comm., J. Roepen*, J. G. Flens en P. J.
Koorn.
REGLEMENT. Eenige wijzigingen van
het huish. reglement, overeenkomstig de
Statuten, worden hierna vastgesteld. Ze
zijn niet van ingrijpende aard. In de in
structie voor melkvervoer wordt eveneens
eenige verandering gebracht.
ELK JAAR OPNIEUW HAD ZIJ
GESPRONGEN HANDEN EN LIPPEN.
't Was een gruwelijke last en het deed
geweldig zeer. Het bloed stond er altijd
voor. Allerlei huismiddeltjes deed ik erop.
Het beet geweldig, maar telkens kwamen
de kloven terug. Gewone huidcrêmes hiel
pen mij evenmin. Maar nu heb ik geen
last meer ervan. Nu wrijf ik eiken ochtend
en avond Kloosterbalsem erop. Dat doet
géén zeer en de huid is en blijft prachtig
glad en gezond, ook al kom ik met mijn
handen vaak in het water. Het was een
uitkomst." Zoo schrijft ons Mej. H. d. J.
te 's-H., wier origineele brief voor ieder ter
inzage ligt. Akker's Kloosterbalsem kost
per pot v. 20 Gr. 60 cent en v. 50 Gr. f 1,
en is overal verkrijgbaar. Onovertroffen bij
brand- en snijwonden. Ook ongeëvenaard
als wrijfmiddel bij rheumatiek, spit, enz.
T.B.C. ONDER HET RUNDVEE.
He heer Boer, directeur, houdt een in
leiding over de bestrijding van t.b.c. on
der het rundvee. Deze bestrijding staat
i nhet oentrum der belangstelling en ver
dient aller aandacht ook terecht, vooral
van niet-Ieden der Veneen. Texel, welke
deze bestrijding tof doel heeft. TOT 1 JA
NUARI n.l. kan nog inschrijv'ng van
nieuwe leden plaats hebben (secretaris
J. C. Kager).
Spr. gaat de voorgescmedems van de
bestrijding na, zet uiteen wat reactie-
dienen en z.g. open lijders zijn en komt
vervolgens tot de wijze waarop zich de
t.b.c. bij het vee openbaart: slechte groei;
droge, vaste huid, geringer melkgift, hoes
ten, enz. Door middel van enting met
tuterculine stelt de veearts vast, of het
dier lijdende is aan t.b.c. Open vormen
dienen onmiddellijk na 't constateenen te
worden afgeslacht. Reactiedieren moeten
van de andere gescheiden worden gehou
den, want wanneer een van die dieren
open lijder wordt, kan het de gansche stal
besmetten. Volgens prof." Bang komt van
de 100 kalveren 99 pet. vrij van t.b.c.
ter wereld. Houdt ze dus vrij door ihet ne
men van voorzorgsmaatregelen. (Reactie
dieren aan het benedenemd van de drink-
goot b.v.). Besmetting kan plaats hebben
door karnemelk en wei, zoo deze niet ge
pasteuriseerd zijn. De fabriek pasteuri
seert de karnemelk en overweegt ook de
wei deze bewerking te laten ondergaan,
indien dit noodzakelijk mocht blijken.
De schade, welke de t.b.c. aan: de rund
veestapel toebrengt, is niet gering. De
