RADIO.
0
'W ji 1
TWEEDE BLAD
TEXELSCHE COURANT
T.E.S.O.'s nieuwste boot.
Gemengd Nseuws
SCHATTING.
Texelsche Berichten
AAN DE KOP.
Woensdag 17 Januari 1934.
Er is een oud vertelsel van 'n berouw
hebbende varkensdief, die bij zijn predi
kant kwam met geld voor 'liet varken en
hét verzoek liet aan de eigenaar 'te doen
toekomen. Toen de dief voor de derde
maal met dezelfde boodschap kwam,
vroeg de predikant: „Waarom koop je
liet dier niet direct. Dat komt immers
op hetzelfde neer?"
„Neem me niet kwalijk", was liet ant
woord, „het onderscheid is tamelijk groot:
koop ik liet varken van de boer, dan schat
HIJ het; maai* steel ik het en zend ik hem,
later het geld, dan schat IK het".
Het zit 'm in de schatting.
Doen we niet dikwijls als die dief?
Neen, we willen niet stelen. We willen
eerlijk wezen. Maar we willen onze eigen
schatting toepassen. We willen gaarne an
dermans bezit betalen niet naar het de
eigenaar waard is, niet naar hetgeen het
op de markt waard is, maar voor zooveel
wij er voor missen willen.
We schattenen schatten heel gaarne
„naar ons toe". Als de eigenaar door
nood gedwongen wordt, zich van iets te
ontdoen, dan schatten we zelf wel.
Wanneer in dagen van ellende men-
schen tot ons komen om hun bezit ons te
verkoopenlaten we dan denken aan 't
vertelseltje en aan de beteekenis van
„schatten".
De „DOKTER WAGEMAKER".
Naar men ons namens het bestuur van
T.E.S.O. meedeelt, werd besloten aan T.E.
S.O.'s nieuwste boot, welke thans te Rot
terdam op stapel staat, de naam 'te geven
van „DOKTER WAGEMAKER".
Met ons zullen zeer veel anderen zich
over dit besluit verheugen. De naam van
T.E.S.O.'s grondvester zal nimmer uit het
geheugen gaan, maar door dit besluit
zal mede worden'bevorderd, dat die naam
onverbrekelijk verbonden blijft aan de On
derneming, aan de opbouw van welke
wijlen dokter Aci-r. Wagemaker een deel
van zijn leven verpandde.
Reeds bij de geboorte van T.E.S.O.'s
eersteling, werd de vraag gesteld, of
„Dokter Wagemaker" niet een zeer ge
paste naam zou zijn. Reeds verleenden de
„Baron 'Rengers" en de „Minister
Havelaar" aan T.E.S.O. haar diensten.
De voorz. wilde daarvan echter niet we
ten. Eerst zou moeten blijken, dat T.E.
SrO. levensvatbaarheid zou hebben, al twij
felde 'hij daaraan geenszins.
Thans weten we, wat de N.V. T.E.S.O.
voor Texel beteekent en is het verke
nen van dokter Wagemaker's naam aan
T.E.S.O.'s nieuwste boot volkomen gemo
tiveerd.
Giften voor het Witte Kruis.
Fam. K. den Burg fl.
ALLERLEI.
Gij kunt niet op een enkele dag uw
waren huis aan huis op Texel, aanbieden,
zakenman, Het Tesselaartje kan dat wel
en vraagt daarvoor slechts enkele dub
beltjes. Gegarandeerde oplaag: meer dan
2300 exemplaren.
Staatsboschbeheer zal binnenkort een
houtverkooping houden.
Abonnees in het buitenland, die hun
abonn.-geld over'1934 nog niet'hebben be
taald, verzoeken wij beleefd, dit voor 1
Maart te willen voldoen.
Door de C.R.C. zullen Vrijdag weder
om runderen worden overgenomen. (Zie
adv.)
In de stormachtige nacht van Vrijdag
op Zaterdag zijn de palen met lampen
voor de electrische verlichting van de
ijsbaan op de ELemert omgewaaid. Ver
scheidene lampen lieten het leven. Een
strop voor de beer J. Zoetelief, die de
baan exploiteerde.
Was dat een Texelaar?
De heer H. Hylhema, te Soestduinen,
schrijft ons:
Naar aanleiding van 't bericht in uw
blad van 10 Januari omtrent de toent
van Houtman, vestig ik gaarne uw aan
dacht op het merkwaardige feit, dat Pie-
ter Dirksz. Keijser (een echte Texelsche
naam) opperstuurman op die tocht was.
In het geschiedenisboek van Dr. J. A.
Wynne lees ik: Eenige kooplieden te Am
sterdam hadden „een maatschappij van
verre" (landen) opgericht. Dezen rustten
vier schepen uit, om de tocht langs de
Kaap de Goede Hoop te doen. (Men
zocht de weg naar Indië). 2 April *1595
lichtten Pieter Dirksz. Keijser, de opper
stuurman, en Cornelis Houtman, de op-
De radio-uitzendingen van het vertrek
van de „Pelikaan" en eenige dagen later
dat van de „Postjager" uit Batavia heb
ben in Nederland groote belangstelling
genoten.
De radio-omroep heeft het zijne er toe
bijgedragen om Nederland en Indië, zoo
als dat heet „dichter bij elkaar te bren
gen'. De vluchten van de beide vliegtuigen
vooral die van de roemrijke „Pelikaan"
hebben een prachtige psychologische uit
werking gehad op het Nederlandsche volk.
Met een ruk is men hier te lande wakker
geschud. De aandacht is er op gevestigd,
dat wij door snelle communicatiemiddelen
bezig zijn een nieuwe Houtman-tijd te be
leven in een tempo, dat bij onze voort
varende eeuw past. Wij hebben allemaal
Indië opnieuw ontdekt.
Men vraagt zich af: Hoe ging dat nu
toch wel in zijn werkhoe is"'t moge
lijk, dat wij Indië's stem zóó duidelijk
hoorden
Het kan in een paar woorden worden
gezegd: De Bataviasche radiovereeniging
had voor een microfoon en een oogge
tuige gezorgd op Tjililitan. Deze micro
foon was verbonden (via een Indische
telefoonlijn) met de studio van deze ver-
eeniging aan het Koningsplein (Zuid) te
Katavia. Hier werden de klanken gesplitst.
perkommies, d.i. de vertegenwoordiger der
handelsbelangenh, te Texel het anker en
landden in Juni 1596 te Bantam (in
N.W. van Java).
Zaker.nieuws.
Naar men ons meedeelt, is het woon
huis in de Hoogerstraat, tot voor kort
bewoond door de heer' Jb. Kikkert, thans
overleden, onderhands gekocht door de
Oreer K. Mantje. Het zal worden ge
sloopt om plaats te maken voor een
woon- en winkelhuis.
Uitslag aanbesteding.
Door B. en W. werd het vervoer van
huisvuil, etc. aanbesteed. Laagste inschrij
vers waren de beeren R. Kooiman en C.
Boon Hz.
B i jheltentooin stel I iing.
Gisteravond is door Ds. A. A. v. d. Leer
de Bijbeltentoonstelling geopend, welke
door de afd. Texel van bet Ned. Bijbel
genootschap in de N.H. Kerk alhier ge
houden wordt.
De afd. is er in geslaagd een groot
aantal bijbels en andere schrifturen, plaat
werken, enz., hierop betrekking hebbende,
bijeen te brengen en vraagt daarvoor dam-
ook van belangstellenden de volle aan
dacht.
Van de vele inzendingen, vooral ook
van Texelaars, noemen we thans slechts
zeer oude exemplaren van de bijbel, de bij
bel in blindenschrift, in 't Esperanto en
in tal van andere talen; een bijbeltekst in
de 590 talen, waarin de bijbel is overge
zet; tegels, gravures, schilderijen, enz. met
bijbelsche voorstellingen; diverse leer
middelen bij 'het godsdienstonderwijs, enz.
Het was zeer druk gisteravond.
Hedenavond 7.15 uur rijdt een autobus
van Cocksdorp, half acht van Oosterend.
Onder anderen deden ook burgemeester
en wethouders van hun belangstelling blij
ken. De toegang is vrij. Vandaag is de ten
toonstelling te bezichtigen van 36 en 8
10 uur; Donderdag van 35 en 8- 10
uur. (Zie ook ons volgend nr.)
OUDESCHILD.
Vissdlierij-vereeniging.
Zaterdag hield de Visscherij-vereeniging
een zeer goed bezochte vergadering in
„Ons Gebouw". Voorzitter Hen lees heette
de aanwezigen welkom. Het te agenda
punt betrof het HUREN van de AF
SLAGRUIMTE, daar de overeenkomst
door 'de kooplui per 1 Januari was opge
zegd Na eenige discussie werd besloten
op het voorstel in te gaan als de huurprijs
redelijk is. Op die basis zal met B. en W.
worden onderhandeld.
ROYEMENT LEDEN: De vereen, be
sloot eenige tijd geleden om de wulken
niet meer via de Texelsche koopers tc le
veren doch rechtstreeks aan de afnemers
in België, om zoodoende prijsregelend te
kunnen optreden en te zorgen, dat er
niet te veel werd gevischt. Een viertal
leden wenschte zich echter niet aan deze
afspraak te houden 'en leverde toch aan
de koopers. Op voorstel van het bestuur
werd besloten aan deze leden te berich
ten, dat zij binnen 4 dagen hun houding
moesten herzien, daar zij anders geroyeerd
zouden worden.
ZUIDERZEESTEUNWET. De voorz.
gat een breedvoerige uiteenzetting over
de gevolgen van de afsluiting der Zuider
zee. Spr. was van meening, dat B. en \V.
niet doortastend genoeg optreden. Het
college schoot z.i. in vele opzichten tekort.
Resultaten zijn niet bereikt, terwijl overal
langs de Zuiderzee tot Wieringen toe
steun verleend is. Het is absoluut 'n feit,
dat de garnalenteelt geheel vernietigd is.
De overheid behoort 'n redelijke vergoe-
Eén deel werd gedirigeerd naar de In
dische omroepzenders der plaatselijke ver-
eenigingen (waarvoortelefoonverbindingen
werden gebruikt). De klanken van deze
zenders dringen echter niet tot Nederland
door, weshalve voor de groote sprong
het ultra-korte-golf-telefonie-station van
het N.-I. Gouvernement te Bandoeng werd
ingeschakeld voor de verwerking van het
tweede deel der geluidsenergie van Tjili
litan. Vóór dat de verbinding met het
vliegveld volgde, sprak Bandoeng zelf
nog een woordje, zooals men zich her
inneren zal. De u.k.g. zendei' van Ban
doeng stuurde klanken van Tjililitan over
de bosschen, woestijnen en beschavings
oorden, die Smirnoff en de zijnen inruim
4 dagen overvlogen, in iets minder dan
1/30 deel Van een seconde.
Tegen deze snelheid kan geen „Zilver
meeuw", „Pelikaan" of „Postjager" óp-
vliegen.
De klanken werden uit Indië ongevan
gen door het regeeringsstation „NoRa",
dat zijn naam ontleent aan zijn ligging:
Noord wijk en aan zijn arbeid: Radio.
„NoRa" is voor deze lange afstand-
ontvangst schitterend uitgerust.
De rest is duidelijk. „NoRa" distribu
eert de Indië-klanken langs telefoonlij
nen naar de Nederlandsche omroepzenders
en deze dirigeeren ze naar de Nederland
sche huiskamers. In eep fractie van een
seconde is de ingewikkelde zigzagweg met
de lichtsnelheid afgelegd. Heusch! Al zijn
we misschien in een aantal zaken wat
traag van doen: in twee dingen gaan wij
aan „de kop". In vliegen enomroepen1
over een derde aardbol.
Ois het onderspit, dat u delft,
als u het op een onbewaakte overj
weg met een trein aan de stok
mocht krijgen.
RIJDT VEILIG.
ding te geven. Ook de Texelsche vissehers
hebben recht op een mensclnvaandig be
staan zeide spreker.
Deze week zal de voorz. 'met w'eth.
Parlevliet de verschillende Kamerfracties
bezoeken teneinde aan te dringen op een
spoedige behandeling van de Texelsche
kwestie, daar ingrijpen beslist noodzake
lijk is.
RONDVRAAG. De heer W, Dijker ver
zocht pennen te slaan in de groote meer
palen langs de haven. De voorz. zeide,
er reeds met de opzichter over te hebben
gesproken. De zaak zou spoedig in orde
komen.
Hierna sloot de voorz. met een woord
van dank de bijeenkomst.
DE COCKSDORP.
Kerknieuws.
Het Kerknieuwsberichl in liet le
blad onder „Oudeschild" (in een deel van
onze oplaag) moest onder „De Cocks
dorp" staan.
TERSCHELLING.
HET LUTINE-GOUD.
Binnenkort zullen de bergingswerkzaam
heden boven het wrak der „Lutine" met
kracht worden voortgezet. De toestand is
op het „Lutine-terrein" in de laatste tijd
aanmerkelijk verbeterd, en men verwacht,
dat die verbetering, waaraan mogelijk de
afsluiting der Zuiderzee niet vreemd is,
zal voortduren. Zoo is de groote en
diepe kuil, welke men in October j.I. bo
ven het wrak heeft gezogen, eenige weken
gelleden, door bet .s.s. „Holland", dat
peilingen verrichtte,, in bijkans ongewij
zigde toestand terug gevonden, terwijl de
in vroeger jaren gezogen kuilen in korte
tijd weer verzandden, vooral na een peri
ode van stormachtig weer. De zuigers,
die men binnenkort (waarschijnlijk vol
gende maand reeds) gaat gebruiken, on
dergaan thans op de werf de noodige re
paraties en worden speciaal voor het Lu
tine werk gereed gemaakt.
Het zijn de „Volharding", de „Nep-
tunus", -de „Texel" en de „Bonnrif'i,
Bovendien wordt de „Volharding" voor
zien van een op de werf Conrad te
Haarlem vervaardigde „steenvanger", die
in het onderhavig geval dienst moet doen
als kogelvanger. Bij de zuigwerkzaamhe-
iden in het najaar van 1933 is men n.l. met
de zuigbuis tot op de kogelmassa door
gedrongen, en heeft men ook een groot
aantal "kogels opgezogen. Deze kogels
beschadigden echter het mechanisme der
zuiginstallatie. De kogelvanger maakt de
kogels tijdelijk onschadelijk, terwijl het
zand zijn gewone weg vervolgt. Ten slotte
stellen de ondernemers zich voor te wer
ken met ©en z.g. „polyp-grijper", zooals
die boven het goudschip „Egypt" werd
gebezigd en die duizenden kilo's met één
enkele greep boven kan brengen. Deze
polypgrijper komt echter eerst in werking
als de kogels zooveel mogelijk zijn opge
zogen en moet dus dienen om eventueele
restanten van kogels, wrakstukken en,
naar men vertrouwt, in laatste instantie,
goud naar boven te brengen. Een drietal
duikers zullen hun assistentie verkenen
voor het dirigeeren van de grijper. Voor
het" geval deze werkzaamheden niet het
verwachte resultaat mochten opleveren,
wordt een bergingswerktuig volgens een
verbeterd systeem Beckers in petto gehou
den, dat binnenkort in een Nederlandsche
fabriek wordt gebouwd. „Telegraaf".
BAAS BOVEN BAAS?
Er bestaat een plan, om bij Parijs, de
„lichtstad", een vuurtoren op te richten.
Hij zou wel 700 M. hoog moeten worden
(Eiffeltorcn 300 M.) Ons kiekje vertoornt
twee ingenieurs, die zich met het plain
bezighouden.
EEN VROUWELIJKE MUSSOLINI.
Mevr. R. L. Lintorn-Ormam is de leid
ster van de fascistenorganisatie voor vrou
wen in Engeland, welke in 1923 gesticht
werd. Ze telt thans 50.000 leden.
UIT AMERIKA.
Prof. R. Moley is uit Roosevelt's „Her-
senen-Trust" getreden ten einde zich te
kunnen wijden aan een nationaal tijd
schrift. We beelden hem (links) met zijn
uitgever, Vincent Astor af.
WEGENS DE BRAND op het Fran-
sche s.s. Georges Philipar zijn 7 perso
nen, onder wie de directeuren van de werf
La Loire, wegens onvoorzichtigheid en
veronachtzaming der reglementen, gear
resteerd.
HONGARIJE. Bij Debrcczin zijn iie-
Iiumgasbronnen ontdekt. In Texas, On
tario en Alberta (Canada) wordt al jaren
heliumgas uit bronnen gewonnen en ge
bruikt voor het vullen van luchtschepen.
De eerste heliumgasbron in Europa werd
ontdekt bij Russelsheim in 1928. Europa is
nu voor helium niet langen' afhankelijk
van Amerika.
EEN SOLDAAT uit Sonderen stuurde
op 15 Mei 1916 als krijgsgevangene uit
Frankrijk een brief naar zijn te Sonderen
wonende vrouw. Dezer dagen werd de
briefkaart bezorgd. Het blijkt, dat de kaart
ook in Engeland is geweest, doch als on
bestelbaar werd teruggezonden.
DENEMARKEN heeft voorgesteld dit
jaar 60,000 ton Deensche haring te ver
koopen voor 10,000 Poolsche paarden.
TEGEN 400 ambtenaren van Russische
regeeringsbedrijven is een vervolging in
gesteld wegens het inhouden van ar-
l.eidersloonentotaal 100 miljoen.
DE SOVJET-regeering verleent ander
half miljoen arbeiders vrijstelling van
huur, pacht en belasting.
Uit de dagbladen van Zaterdag:
TE BRUSSEL hielden leden van liet
Nat. Legioen een betooging. Zij werden
door de Soc. en Comm. tegehbetoogers
aangevallen. Er werden 12 betoogers ge
wond. 30 betoogers en tegenbetoogers
werden gearresteerd.
OP WEG naar Rome is ©en Ital. mili
tair vliegtuig van een hoogte van 50 meter
neergestort. Zes officieren kwamen om.
DOOR DE STORM werd het ijs op
de Zuiderzee naar het noorden opge
stuwd. Een groote schots ijs is op de
afsluitdijk geschoven. De weg werd hier
door versperd, maar is weer vrij gemaakt.
De dijk is niet beschadigd.
DOOL Door de plotselinge dooi ont
stonden in de Argentijnsche provincie
Mendoza groote overstroomingen. 60 per
sonen verdronken. Het spoorwegverkeer
is gestoord.
BIJ DE CHESEPEAKE BAAI hield de
Amerikaanscbe Marine schietoefeningen
met granaten, die zeer veel fosfor bevat
ten1. Ze kwamen in het slib van de baaj
terecht, waardoor de modder vergiftigd
werd. Duizenden eenden kwamen om. Men
zal de baai uitbaggeren.
vrcy
