De Nieuwe Texelsche Courant
TWEEDE BLAD
TEXELSCHE COURANT
Texelsche Berichten
De Geluidsfilm van het
Philips-bedrijf.
De Oakford-ramp.
Woensdag 24 Januari 1934.
is sinds 1 Juni 1930
in dit blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en de Rooij Den
Burg. TeL 11.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1.losse nrs. 4ct.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 cent
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven wordt
driemaal berekend.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer i/3 uur later.)
25 26 27 28 29 30 1 Febr
4,03 5.2 6,21 7,18 8,08 8,44 9.21
Rl| WIELEN en R1 (TUIGEN 4 54
INBRAAK IN HET ST. JANSHUIS.
In de afgeloopen week hebben een of
meer onbevoegde personen zich toegang
verschaft tot een lokaal van het St. Jans
huis alhier, waarin de Parochiale Biblio
theek gevestigd is en in een kast het kas
geld bewaard werd.
Het misdrijf kwam Zondag aan het licht
toen weer boeken zouden worden uitge
reikt. De heele kas bleek meegenomen,
uitmakende een bedrag van plm. f 20,
Vermoedelijk heeft men zich toegang
verschaft door het ontsluiten van een open
slaand raam. Door ee:i gebroken ruit heeft
men de grendel kunnen overhalen. Echter
is ook de mogelijkheid niet uitgesloten, dat
de indringer van een valsche sleutel ge
bruik heeft gemaakt.
De politie heeft de situatie opgenomen
en stelt een uitgebreid onderzoek in.
Tegen Crocus-saneering.
Aan de oproep in de Tex. Courant gaven
173 personen met een opp. van 12469 R.R.
crocussen gevolg. De lijst met namen van
deze personen is aan de Commissie van
Crocuskweekers, die pogingen in het werk
stelt om de crocusteelt ook onder de sa-
neeringsmaatregelen te doen vallen, toege
zonden.
Aan de Kweekers Centrale is hiervan een
afschrift gezonden met het volgende schrij
ven
De Tex. Crocuskweekers spreken zich
uit TEGEN saneering, o.a. op grond van
de groote uitbreiding, die sommige produ
centen herfst 1933 aan hun crocuscultures
gaven, waardoor geen redelijke basis voor
teeltbewijzen aanwezig is.
In Texels Bioscoop Theater is gister
avond een filmavond gegeven. E>e Phi
lips Geluidsfilm maakte er de hoofdscho
tel uit. Ze werd hier vertoond op verzoek
van de Alg. Tex. Middenstandsvereeriiging
jen vond een gunstig onthaal.
De opkomst was niet bijster groot.
In ihet jaar 1930 gat de N.V. Philips
aan een jonge Nederlandsche cineast van
toen reeds internationale bekendheid, Jo-
rens Ivens, opdracht tot vervaardiging van
een film, van de fabricage der radio-arti
kelen, lampen, toestellen en luidsprekers,
in haar uitgebreide fabriekscomplexen in
Eindhoven. De bedoeling van Philips
Radio met deze bedrijfsfilm was natuur
lijk reclame; het ligt niet op de weg van
industrieele bedrijven om op te treden als
Maecenas voor een of andere tak van
kunst. De film was bestemd om een scha
kel te vormen in de reclame-campagnes
voor de populariseering van het apparaat,
dat in luttele jaren van ©en geheimzinnig
laboratoriuminstrument geworden is tot
een onmisbaar gebruiksvoorwerp, het ra
dio-ontvangtoestel. Dat evenwel de op
dracht gegeven werd juist aan Ivens,
de verstgevorderde der Nederlandsche
film-pioniers, getuigt 'ervan, dat men bij
Philips zich niet blind heeft gestaard op
het uitsluitend zakelijke, maar dat men in
vertrouwen op de gezonde basis der mo
derne filmkunst, een experiment heeft aan
gedurfd. Zoo werd ook de cineast wat
betreft de uitwerking van zijn onderwerp,
vrijwel geheel vrijgelaten. De eenige be
perking, die hem werd opgelegd was deze,
dat de opnamen ^zich moesten afspelen
binnen de fabriekspoorten, d.w.z. alleen
ide wording van het product moest wor
den gefilmd, niet het gebruik ervan, en de
-de verspreiding over de wereld. Verwacht
kon worden, dat deze vrijheid van 'hande
len bij het verwezenlijken der opdracht
aan de film als zoodanig, aan de totaliteit
der dikwijls zeer 'heterogene bestanddee-
len, ten goede moest komen. Het resul
taat heeft de verwachtingen niet be
schaamd; dank zij de liberale houding
der opdrachtgeefster, ontstond onder
Iven's handen een homogeen, uit kunst
zinnig oogpunt afgerond geheel, dat verre
uitgaat boven het idee van reclame-film.
Ivens maakte van de bedrijfsfilm van Phi
lips Radio de filmische verwerking van het
2Ce eeuwsche gerationaliseerde massabe-
drijf, een documentaire film in de beste
zin van het woord.
Tijdens de opname en bij de voorloo-
pige montage der beelden, deed zich de
wenschelijkheid gevoelen, om aan de visu-
eele beelden een acoustisch element toe
te voegen ter onderstreping en aanvulling.
Zoo ontstond het plan, om de film na
het gereedkomen te sonoriseeren. Ook hier
toonde de N.V. Philips een open oog en
oor te hebben voor de op dit terrein
liggende mogelijkheden, door de op
dracht hiertoe te verstrekken. Het sa
menstellen der partituur werd toever
trouwd aan een jong Nederlandsch kun
stenaar Lou Lichtveld, en zoo ontstond'
ten slotte de geluidsfilm van het Plii-
lipsbedrijf, welke in talrijke landen dei-
wereld is vertoond en allerwege met de
grootste belangstelling voor dit zeer be
langrijke experiment is ontvangen.
Laten we thans even Ivens zelf aan het
woord over de wijze, waarop hij zijn
taak heeft opgevat. In een intervieuw zei
hij hiervan: het publiek moet ge
boeid worden door het bedrijf. De film
moet ingang vinden in gewone theaters,
zij wil geen speciaal publiek van technici
veronderstellen, ze heeft als basis de al-
gemeene interesse. Voor alles heeft men
te vermijden, die vervlakking binnen te la
ten, welke doodend voor alle aandacht is
Wij draaien niet volgens een tot in fi
nesses uitgewerkt draaiboek, maar vol
gens een algemeen schema, dat niet veel
meer dan een halve pagina bestaat, gaan
we de fabriek door. Daardoor wordt het
mogelijk tenslotte nog allerlei verschui
vingen in de opzet te brengen, die voor
het geheel noodzakelijk blijken. Ik volg
namelijk niet de gang van het product
door het bedrijf heen, maar veeleer zal ik
trachten de idee, waarvan een bepaald
onderdeel in het biezonder de zichtbare
vorm is, naar voren te brengen. De be
doeling is dus te werken met begrippen
als orde, zorgvuldigheid, wetenschappe
lijke voorbereiding, controle van het pro
duct, enz.
De partituur van Lou Lichtveld voor de
Philips-bedrijfsfilm is geschreven vooreen
klein jazz-orkest van zeven instrumenten,
viool, cello, saxophoon, klarinet, trompet,
piano en slagwerk. Volgens de componist
leent een dergelijke bezetting zich goed
voor het opnemen en biedt ze tevens veel
mogelijkheden voor kleurverandering. 'Be
halve de eigenlijke muziek zijn er nog ue
gewone geluiden, L.v. van machines. Er
zijn evenwel maar enkele passages, waar
in de muziek geheel verdwijnt. Bij de fa-
brieksgeluiden blijft bijna steeds de mu
ziek als ondertoon aanwezig. De geheele
muziek is dan ook gecomponeerd in het
rliytme van de film. In sommige gevallen
is bij de reproductie der geluiden afge
weken van het naturalistische standpunt;
hierbij is het geluid op hooger stand
punt geplaatst, als eigen uitdrukkingsmid
del, dat bij de toeschouwer de verlangde
suggestie wekt. Nimmer echter vervult
de muziek een essentieele taak, het ge
luid blijft op het tweede plan als bege
leiding van de cinematografische hande
ling. De camera gaat voor, de muziek
volgt.
Van de uitgestrektheid der Philips-
fabrieken gat de film een wondermooi
beeld, alsmede van de zorg, de snelheid
de regelmaat, waarmee de fabricage dei-
vele apparaten en onderdeden plaats
heeft. Tot beter begrip van deze ove
rigens zeer prijzenswaardige film had 't
ruimer gebruik maken van verklarende
tekst echter veel kunnen bijdragen.
'Eenige andere films vulden het verdere
deel van de avond.
SPORTNIEUWS.
—1 WandelsportLeest het artikel in
volgend nummer.
Uitslagen T.K.B.-competitie:
De Waal: DTSELTO: 0—5*.
Den Hoorn: De ZwaluwOKC: 71.
De Cocksdorp: SVCDOH: 08.
'reglementair.
Officieel veiiingsberidht
der Doop. P T V. „Texel".
De prijs der eieren was voor de groote
Maandag een weinig minder. In doorsnee
10 tot 15 ct. per honderd stuks. De kleine
konden zich op het peil der vorige week
handhaven. De prijs per Kg. liep vanaf
61 tot 65 cent.
Handelsregister.
Het Handelsregister te Alkmaar geeft
ons kennis van deze
WIJZIGING: M. Koorn, Wilhelmana-
laan 6367, Texel. Thans ook: garage
bedrijf.
En van deze OPHEFFING: Aardappel-
selectiebedrijt C. J. de Lugt, Wilhelmina-
laan 2, Texel, den Burg.
Illlll^ Zeg, Kareltje, de hoeveelste
1111114' keer is het nu, dat je te laat komt?
1111114' Ik weet het niet, meester, ik
I!Ü!I4> dacht dat u dat opschreef.
ONGEWENSCHT BEZOEK.
Vervolg van le blad.
De motorboot, welke Zaterdag tegen het
vallen van de duisternis een bezoek aan de
Oakford bracht, is gebleken liet eigendom
te zijn van de 41-jarige Siepko Teerling,
uit Uskwerd (Gr.), die zicli met zijn
vrouw en twee dochters aan boord be
vond. De boot droeg één mast en had een
lengte van 25 M. Zondagmorgen heeft
men van 4 tot 7 uur uur van de vuurtoren
af een licht gezien op of nabij de Oakford
Men vroeg zich af, of de boot van leer
ling zich wellicht weer derwaarts had
begeven. In een onderhoud, dat de politie
Zondag met Teerling had, nadat hij met
zijn motor weer naar de Oakland koers
had gezet, werd echter ten stelligste ont
kend, dat hij 'smorgens weer op het ge
strande schip zou zijn geweest. Wel gat
hij toe, eenige goederen van boord te
hebben gehaald, echter niet met booze
bedoelingen, maar, naar bij verklaarde,
„0111 ze te bergen". Wij vragen ons ech
ter af, waarom hij daartoe dan gewacht
heeft tot de avond viel.
Wat door Teerling zooal geborgen
werd? hl et waren twee scheepslantaarns,
een paar nieuwe gummilaarzen, een zee
kaart en een notitieboekje ten name van
Desmond, lid der bemanning. Al deze
goederen werden door de politie van bet
motorbootje aan wal gebraciit en berusten
thans met nog eenige koffers te den Burg,
waar alles voor transport naar Engeland
in gereedheid wordt gebracht.
DANK.
Een woord van lof mag niet onthouden
worden aan de politiemannen, die met
groote voortvarendheid hebben gearbeid,
vaak tot diep in de nacht, om alle nood
zakelijke gegevens te verzamelen en al
hetgeen de omgekomen zeelui toebehoorde
zorgvuldig bijeen te brengen, opdat het
de nagelaten betrekkingen ter hand zal
kunnen worden gesteld. Veel steun on
dervond de politie van dokter Westerhuis,
die hij liet opmaken van het signalement
der slachtoffers zijn zeer -gewaardeerde
'hulp verleende. Ook hem wordt daarvoor
dank gebracht.
TRAGISCH.
Van de tragische biezonderhedeUj welke
bij het onderzoek aan boord aan het licht
kwamen, noemen we nog de mededeeling,
welke de vrouw van de stuurman haar
man deed in een 6 januari gedateerde
brief. Ze schreef daarin, dat ze binnen
enkele dagen moeder hoopte te zijn. Nog
enkele dagen een reisje naar Delfzijl
nog slechts en de stuurman zou zijn
„gelukshuisje" weer betreden. Het
mocht niet zoo zijn. Met negen anderen
heeft hij de dood in de golven gevonden.
En moeder en kind wachtten vergeefs.
Ei" is meer te melden, doch dit zal de le
zer voldoende zijn.—Er is rouw
in de gezinnen van tientallen aan de
overzij van de Noordzee. Zegt niet:
„Eigen schuld", want gij kent aller
minst de omstandigheden, waaronder de
bemanning haar noodlottig besluit geno
men heeft. Oordeelt niet, want niemand
beter dan die zeelui wisten, wie hun be
houden thuiskomst met ongeduld ver
beidden. Zij hebben de Dood niet gezocht,
maar de Dood lveeft hen, onwetenden,
gegrepen.
HET STOFFELIJK OVERSCHOT
NAAR ENGELAND,
Maandag had de heer Burgemeester een
telefonisch onderhoud met de Engelsche
consul te Amsterdam.
Van betrouwbare zij vernemen we thans
dat het stoffelijk overschot van
alle slachtoffers via Amsterdam naar En-
geland za'I worden vervoerd. Vertrek van
de Cocksdorp Vrijdag a.s. 12 u. met twee
auto's, van Van den Berg en Dijksen.
Schipper en bemanning van de redding
boot Eierland zullen de auto's vergezel
len.
Voor hef vervoer van Texel naar Am
sterdam is aangezocht de motorschipper
J.Henkes te Oudeschild.
Zaterdag heeft het vervoer plaats van
Amsterdam naar Engeland.
De inscheping te Oudeschild zal van
eenige plechtigheid vergezeld gaan.
De 'heeren burgemeester Oort, secr.
N.Z.R.M. De Booij en, vermoedelijk, een
predikant, zullen het woord voeren.
Texelsch Fanfare zal naar alle waar
schijnlijkheid treurmuziek ten gehoore
brengen.
E>e kisten zullen op het dek van de
boot naast elkaar worden geplaatst en
worden gedekt door 'n zwart kleed en twee
vlaggen, 'n Hollandsc'he en 'n Engelsche.
Het zal een indrukwekkende plechtig
heid zijn.
DE OAKFORD.
Gisteren heeft een vertegenwoordiger
van de ree de rij een bezoek gebracht aan
de Bergings-Mij. Dros en Co. alhier, ten
einde over event, vlot brengen te beraad
slagen. Het schip is oud (34 jaar) en ta
melijk lek. Eerst na een conferentie met
Lloyds en assuradeuren wordt een be
sluit genomen.
ALLERLEI.
Kaarten voor de a.s. Avro-avond
zijn uitverkocht.
Zaterdag ging de geladen wagen van
de groentenhandelaar W. op het SchiT
dereind er in z'n eentje vandoor, waar
door de wagen kantelde en de sappige
lading meest op de grond belandde.
Rappe handen brachten alles weer in orde.
De Oudercomm. der o.I. school al
hier bestaat thans uit de dames Hellema
en Room-Wilkeshuis en de heeren A.
Broekman, H.Koorn en D.Dapper.
U.D.I. voert 23 Febr. teil bate van
de Nutsbewaarschool in Pen's Zaal liet
blijspel „Een spelletje poker" op.
Entree 6U ct. p.p.
OUDESCHILD.
ONTSLAGEN.
De Eendracht heeft ontslag verleend
aan de melkrijder V., daar hij hij herha
ling veehouders blijkt te hebben bena
deeld door melk te nemen uit bussen,
melk, die hij voor hen naar de fabriek
vervoerde.
Zeemeeuwennieuws.
Zeemeeuwen 1HRC 6: 5—2. Zee
meeuwen heeft haar aanhang niet teleur
gesteld. Om 2,15 uur brengt de H-inid-
voor de hal aan het rollen en er ontwik
kelt zich een felle strijd. H. is liet eerst
aan bod, maar de bal wordt corner ge
werkt, welke niets 0|ilevert. Dan gaat Z.
tot de aanval over en met sucocs, want J'.
Bruin doelpunt onhoudbaar 1—0. Lang
plezier 'heeft Z. van deze voorsprong niet,
want enkele minuten later is liet de Ft-
rechtsbinnen, die de partijen op gelijke
voet brengt. 1 1. Als weer is afgetrapt
wordt door Z. een sterk offensief inge
zet en de H-achterhoede moet alle zeilen
bijzetten om doelpunten te voorkomen.
Ze kan echter niet verhinderen, dat Du in
ker no. 2 in liet H-doel deponeert 2il.
Z. heeft blijkbaar de smaak te pakken,
want uit een hoekschop, die goed wordt
genomen, kopt Du imker schitterend in 3—1
1. Nog eenige wederzijdsclie aanvallen
volgen en als tie scheidsrechter rusten
fluit 'heeft Z. een veilige 31 voorsprong
veroverd. Na de rust wordt door heide
partijen weer flink aangepakt. HRC komt
geweldig opzetten en de Z-achterhoede
krijgt het zwaar te verantwoorden. Als 'n
kwartier na de rust gespeeld is, wordt
de bal de Z-linkshalf binnen liet straf
scliopgebied tegen de hand geschoten.
De scheidsrechter kent penalty toe, die
schitterend door doelman Beumkes wordt
gestopt. Nu is de beurt weer aan Z. Ben
serie gevaarlijke aanvallen wordt onder
nomen, waaruit 2 goede doelpunten wor
den geboren door D.J.Blom en Tuinder,
waardoor de stand op 51 is gebracht.
Hierdoor werd de Z-zege een teil. Wel
komt H nog even opzetten, maar de Z-
achterhoede met Sikkelee en doelman
Beumkes aan 't hoofd is niet te passee-
reii. Toch komt voo,r H. nog onverwacht
succes als uit een genomen hoekschop
de bal in het doel verdwijnt 52. Ditnecl
hierop fluit scheidsr. v.d. Heide, diedeze
wedstrijd uitstekend leidde, einde -en is
Z. weer 2 punten rijker. Het was een
spannende wedstrijd. De Z.-aanhang, die
in grooten getale was verschenen, heeft
volop genoten. H. had een goed elftal en
was een sportieve tegenstander.
Het 2de veroverde ook een kostbaar
puntje door met HRC 9 gelijk te spelen.
Het was een aardig partijtje voetbal en de
22 uitslag gat de verhouding goed weer.
Z. maakte 20 min. na de aanvang door P.
Dogger 10, doch kort voor de rust
maakte de H-linksbinnen 11. Na de rust
zijn de eerste aanvallen voor H. en H.
maakt 10 min. na de rust 21. Dat is Z.
te erg en gevaarlijke aanvallen worden on
dernomen. Als bij één daarvan een H-
back de'bal met de hand bewerkt, kent de
scheidsr. terecht penalty toe, die door
P.Dogger in een doelpunt wordt omge
zet. 22. Kort 'hierna fluit de scheidsr.
einde.
Een volgende week tegen HRC 8 nog
beter aangepakt, dan rekenen we er op,
dat de beide punten op Texel blijven.
Het wordt tijd, dat jullie wat puntjes ver
zamelt, opdat een behoorlijke plaats op de
ranglijst wordt bereikt. Doe je best, man
nen. J.D..B.
„Inter Nos".
Zondag heeft de R.K. Tooneelvereen.
„Inter Nos" in de Volksbond alhier opge
voerd het tooneelspel in 3 bedrijven„De
Schaduw van het Oosten".
De voorz., de heer P. Boom, zeide over
de opkomst, gezien de slechte tijd, tevre
den te zijn. Spr. gaf daarop een korle
verklaring van het stuk. W>e hebben dit
maal eens een Indisch stuk genomen,
aangezien Indische toestanden ons zeer
zeker mcelen interesseeren. De verhouding
tusschen blank en bruin is in Indië lang
niet ideaal en dit komt omdat een groot
deel der blanken de Indiërs als minder-/
waardiger beschouwen en hen ook daar
naar behandelen. Wanneer wij ooit Indië
zouden verliezen, dan zou dit komen door
dat de bewoners deze behandeling niet
langer verdragen. Hierna was het woord
aan Inter Nos. (Zie volgend nr.)
Het stuk werd heel goed vertolkt. Het
langdurig applaus was danook zeer op
zijn plaats. Er waren zeer mooie spel
momenten; vooral de strijd tusschen* di-
LICHT OP
KorfbaJ.
