Ge Nieuws ïexelsche Courant
No. 4879 48s" Jaargang Woensdag 26 Sept. 1934 Q
Man ?^eek tot week
TEN KANONSCHOT I
Rusland in de Volkenbond.
Ontevredenheid in
Duitschland.
Somber nieuws uit Amerika
en Spanje.
Van Texel naar Chicago.
Texelsche Berichten
mm 1 I
Uw advertentie in dit blad
op Texel huis aan huis gelezen.
is sinds 1 Juli 1930
in dit Mad opgenomen.
U1TG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en de Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
ADVERTENTIES: 1—5 regels 60 oent
iedere regel meer 12 ct. Eenzelfde adv.
voor viermaal ineens opgegeven wordt
driemaal berekend.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m
(nam. ongeveer Vs uur later.)
27 28 29 30 1 2 3 Oct
12,02 12.37 1,— 1,37 2 31 4,02 5.33
De Bolsjewiki (Sovjet-Rusland) hebben
zich, op vereerend verzoek, als leden van
de Volkenbond aangemeld, en ze zijn
daar, zooals na het verzoek te verwachten
was, in genade aangenomen. Niet alge
meen is de instemming geweest. Enkele
staten hebben er tegen gestemd, ook Ne-i
derland. Behalve de Zwitsers, hadden wij
slechts de Portugeezen aan onze zijde.
Zeven staten onthielden zich van stem
ming. Aan deze stemming was een, op
sommige punten indrukwekkend debat
voorafgegaan, dat te Moskou veel te den
ken zal hebben gegeven. Motta, de Zwit-
sersche Minister van buitenlandsche za
ken, heeft een rede gehouden tegen de
toelating. Barthou, zijn" Fraiische col
lega, ervoor. Wij weten echter niet welke
van de twee redevoeringen voor de Rus
sen het onaangenaamst is geweest....
Motta somde de zonden der Russen op,
die Zwitserland noopten hun stem tegen
hun toelating uit te brengen. Speciaal
Zwitsersche grieven noemde hij en vooral
ook algemeene misdragingen der Rus
sen tegen moraal en godsdienst. Hij gaf
toe, dat een andere redeneering mogelijk
was; dat men de Volkenbond kon be
schouwen, niet als een instelling van in
ternationale moraal, maar eenvoudig als
een nieuwe methode van internationaal
onderhandelen, en als een instrument tot
handhaving van de vrede. Als men de
Volkenbond, aldus opvatte, zoo zei bij,
dan moest men, gegeven het ontzaglijk
belang van Rusland, door zijn grootte
en politieke beteekenis, de toelating der
Sovjet-unie goedkeuren. Hij noemde het
opportunisme, maar opportunisme van
een hoog en gerechtvaardigd karakter.
Zwitserland echter was een kleine staat,
die niet de eerzucht had, mee te doen
aan de groote politiek, en die zich danook
niet door overwegingen van hooge poli
tiek liet leiden, maar er zijn eer in stelde,
het internationale geweten te vertegen
woordigen. Zwitserland zou daarom^ ech
ter niet in verzet komen tegen het besluit
der meerderheid, het zou zich naar het
besluit der meerderheid schikken. Geen
sprake dus van een referendum, tot uit
treding uit de Volkenbond, of een ver
plaatsing van de zetel van de Volkenbond,
waarover sensatiejagers zooveel hebben
geschreven. Motta's rede werd toege
juicht door velen, die vastbesloten waren,
hun goedkeuring aan de toelating van
Rusland te hechten
De andere spreker van belang was
Barthou, de Fransche minister van bui
tenlandsche zaken, de man, die het initia-i
tief heeft genomen tot het toetreden dei-
Russen tof de Volkenbond. Hij kon zich
beroepen op hetgeen Motta ter rechtvaar
diging van de houding der groote mo
gendheden had gezegd, en hij deed dat
ook. Hij bepleitte de noodzakelijkheid om
het rijk, dat in Europa en Azië zoo ge
weldige afmetingen bezat, bij het vredes
werk te betrekken. Zijn betoog was ech
ter voor de Russen, zoo mogelijk, nog
onaangenamer, dan dat van de Zwitser.
Denk niet, dat ik sympathie gevoel voor
hetgeen er in Rusland gebeurt, zoo zeide
hij. Hij wilde voor Motta en de zeer reli
gieuze De Valera, de Ier. niet onderdoen
in afkeuring van de onderdrukking van 't
geweten, die in Rusland plaats vond.
Maar dat had men nu niet te beoordeelen,
zoo betoogde hij. Men moest er rekening-
mee houden, dat de Russen buiten de
Volkenbond nog gevaarlijker waren dan
daar binnen; daar kwam voornamelijk
zijn argumentatie op neer. Lief men ze
binnen, dan mocht men de hoop koeste
ren, dat zij zich behoorlijk zouden gedra
gen, onder de invloed van de omgeving;
liet men ze 'buiten staan, dan zou
hun vijandschap hun propaganda nog ge
vaarlijker maken. Heeft men ze hier, zoo
betoogde Barthou verder, dan kan men
ze ter verantwoording roepen dan heeft'
men eenige macht over hen, die men an
ders niet bezat. Barthou ontkende niet,
dat hun intrede gevaren en bezwaren
meebracht, maar die moest men afwegen
tegen de voordeelen en tegen de nadeelen
van hun niet-lidmaatschap. Het moet
waarlijk geen genoegen voor Litwinof zijn
geweest, 'die rede te lezen van ae man,
die het meest heeft gedaan, opdat men
hem „welkom" zou heeten. Maar ten
slotte kon hij dan zijn intocht houden in
de vergadering, wat hij gedaan heeft met
e^n lange rede, die heel mak was, met
veel over vrede, oorlogsgevaar, militaris
me en ontwapening er 'in, en mét eenige
spitse opmerkingen, bestaande in het ver
schil maken tusschen staatslieden met
breede blik, die vóór de toelating waren
geweest, en weinige staatslieden, op wie
in alles het tegendeel toepasselijk was.
Barthou prees hij bovenal ondanks alles
wat deze een etmaal te voren had ge-,
zegd. Zooiets telt niet mee onder vrien
den.
Uit Duitschland blijven de berichten
somber. Het is heel duidelijk, dat de
regeering er bezig is, de bevolking op 'n
harde winter voor te bereiden. Er wordt,
zoo heet het, hard gewerkt, om de nood
te kunnen lenigen. Van een zoo grootscli
opgezette campagne, als die van het vo
rige jaar, die de Winterhilfe genoemd
werd, hoort men nog niet. Is er niet meer
zooveel geld en offervaardigheid onder
de menschen, of vreest men reacties uit
te lokken, doordat al te velen weten,
dat liet in het vorige jaar verzamelde geld
ten deele voor bewapening van de S.A.,
en voor buitenlandsche propaganda heeft
moeten dienen? Tegelijkertijd hooren we
voor het eerst van echte ongeregeldheden
in Duitschland, en dat wel van opstandig
geworden protestanten, die opkomen te
gen liet ringelooren van hun hoogste
geestelijken door de kerkelijke autoritei
ten, ingesteld door het nationaal-socïalis-
me. Men overschatte de politieke betee
kenis van deze 'dingen niet. Zij bepalen
zich zuiver tot het kerkelijk terrein, en
velen, misschien de meest der ontevreden
geestelijken zijn verder trouwe aanhan
gers" van het nieuwe politieke stelsel.
Het is echter reeds een merkwaardig
verschijnsel, dat Duitschers de moed heb
ben gevonden tot groote betoogingen,
die met man en macht moesten bestre
den worden. De ontevredenheid, die nu
op dit gebied zich dusdanig uit, kan
morgen op een ander gebied losbarsten.
Prettig zal men deze dingen te Berlijn
zeker niet vinden. En zonder twijfel
schudt men het hoofd over de loslippig
heid der Zuid-Duitsche autoriteiten, die
van invoering van een algemeene Duit-
sche christelijke kerk spreken, die katho
lieken en protestanten zou moeten ver
eenigen.
Somber zijn bovenal de berichten, uit
twee landen, uit Amerika en uit Spanje,
In Amerika heeft de groote staking in
het textielbedrijf reeds heel wat onge
lukken veroorzaakt. Biezonder dreigend
is, wat de handhaving der orde betreft,,
de toestand op Rhode Island, waar
thans 5000 man troepen gereed staan voor
het onderdrukken van ongeregeldheden.
Nog heel veel ernstiger is de toestand
in Spanje. De conflicten in dat land wor
den steeds feller en gevaarlijker. Recht-
sclie ontevredenen uit Catalonië gaan be-
toogen te Madrid, terwijl linksche ele
menten uit Madrid, voor het uiten van
hun ontevredenheid, gastvrijheid in Ca
talonië vinden. De Basken laten zich geen
schrik aanjagen door het dreigen der
centrale regeering. Het gevaar voor ©en
burgeroorlog in dat land is waarlijk niet
denkbeeldig meer. De extremen van links
en de extremen van rechts groepoeren
zich tegenover elkaar, en het lijkt, of de
regeering noch de macht, noch het aan
zien bezit om haar gezag te doen gelden.
De meerderheid van het volk kent nog
slechts wantrouwen tegenover de regee
ring. Spanje is een land, waar men op
het oogenblik zich over geen gebeurtenis
zóu behoeven te verbazen.
illlll# Je hebt al vier veroordeelin-
iiliil^ gen wegens zakrollen achter de
rug. Wat heb je de laatste keer
111111$. gekregen, beklaagde?
Ililll# Twee kwartjes en een bos
lillik sleutels.
VII.
Dinsdag 14 Augustus.
Voor deze dag stond een bezoek aan
een groot warenhuis op het programma.
Kolossaal wat een zaak. Een uur hebben
we er rondgedwaald. We gingen er in
de eene straat binnen en kwamen ten
slotte in 'n andere straat, onder de grond
loopende, uit. Vrijwel van alles was in
dit warenhuis te koop.
In een Chineesch restaurant gingen we
lunchen. Eerst zag ik tegen die Clii-
neesche poes-pas wel wat op, maar bet
viel best mee. Ik liet mij de verschillende
kostjes tenminste best smaken.
Met een tram, die hoog over de huizen
heen rijdt, begaven we ons naar huis.
Een lieele attractie voor mij, want je
kreeg zoo een wonder mooi gezicht op de
stad. Bovendien geen oponthoud door
auto's of voetgangers.
Woensdag 15 Augustus.
Weer naar de tentoonstelling, waar
we diverse vermakelijkheden bezochten en
een tentoonstelling, waar de producten
van de verschillende 'Amerik. staten wa
ren uitgestald: mais, peren, druiven, ba
nanen, enz. Geweldig mooi was dat. Met
een motorbootje zijn we langs de ten
toonstelling gegaan. Het was intusschen
avond geworden en de vele kleurige lich
ten maakten een wondermooi effect. We
bezochten verder het Hollandsclie dorp,
waar wc oliebollen smulden, en ik de
eerste Hollander ontmoette. Eclit Hol-
landsch deed daar ook een molen aan.
Verder zag ik er een klompenmaker en 'n
diamantslijper aan de arbeid. Er was een
zanger, die Hollandsclie liedjes deed hoo
ren en ook werden er Hollandsclie dan
sen uitgevoerd. Heel interessant was
verder een machinale broodfabriek. Daar
zag je in 20 innt. tijd een broodje fabri-
ceeren van liet meel af tot het eindpro
duct. Dat was ook wel een zeer ingewik
kelde en vernuftige machine. Het brood
werd zelfs gesneden afgeleverd.
Donderdag 16 Augustus.
Deze dag bezochten we een dierenpark,
dat zeer veel vogels en ander gedierte te
zien gaf. Jammer, dat een langdurige
regenbui deze dag wat bedierf.
Vrijdag 17 Augustus.
Naar het zwembad. Dat ligt ongeveer
een kwartier loopen van Berwyn. Jc
koopt er een kaartje en gaat je ontklee-
den. De kleeren worden door de bewaar
der opgeborgen in een ijzeren bakje met,
een nummer. Je krijgt een kaartje met,
hetzelfde nummer, dat je aan je badpak-
bevestigt, zoodat je altijd weet, waar je
kleeren geborgen zijn. Eerst moet ieder,
die van net zwemtiad gebruik wil maken,
zich met water en zeep flink wasschen.,
Daarop ga je door een gang, waar je van
van alle kanten besproeid wordt. Dan wen
je al wat aan de temperatuur van het
Water. Het bassin is 60 M. lang en 40 M.
breed. Alles was er even net en schoon.
Het water was zoo helder, dat je zelfs
van het diepste bassin de bodem kon
zien.
Zaterdag 18 Aug.
Een ontzettend onweer! In Holland heb
ik dat nog nooit beleefd. De hemel was
een vuurzee gelijk. Bij ons in de buurl
werden eenige personen floor de bliksem
gedood.
Verder zou ik willen vermelden, dat ik
hier een tijdschrift in handen kreeg mei:
een artikel over Texel van Jac. Daalder.
Ik las daarin dingen, waarvan ik nimmer
te voren gehoord had. Merkwaardig, dat
(ik hier in Amerika nog kennis van Texels
historie kan opdoen.
Zondag 19 Aug.
Een wandeling door de stad deed mij
kennis maken met het enorm drukke ver
keer. Lange rijen auto's gaan hier onop
houdelijk voorbij en met niet zoo'n klein
vaartje: minstens 50 a 60 K.M.
Deze dag bracht ik nog bezoek aan een
Cocksdorper familie, aan mevr. Van dei-
Kloot. Daar heb ik natuurlijk heel wat
over Texel moeten vertellen.
Maandag 20 Aug.
Weer naar de tentoonstelling, waar we
de stands van Ford, General Motors en
Chrysler bewonderden. Een film betond
de heele fabricage van een Ford-auto
zien. Tevens maakte ik kennis met de di
verse benzine-vehikels, welke de laatste
jaren op de markt werden gebracht.
Daarin was wel vooruitgang te bespeuren.
Het merkwaardigst was wel, wat General
Motors vertoondede bouw van een auto,
van A tot Z. Alle onderdeden van de fa
bricage konden we met eigen oogen zien.
Erg interessant was dat, evenals de be-
trouwbaarheidsproeven, welke de Chrys-
ler-auto's vertoonden. Gedurfde staaltjes
werden hier mét duizelingwekkende vaart
vertoond. Het materiaal mocht dus wel
prima zijn.
Na een circusvoorstelling, met wel 20
leeuwen en tijgers te hebben bijgewoond,
J.GaUNO'5
BAAI-TABAK
kregen we elders op het terrein nog e'en
beeld van de ontwikkeling van bet ver
keer in de laatste 1Ü0 jaar: de postwagen,
die niet zelden van roovers te duchten
had; de zeil- en stoomvaart; diverse
auto's, locomotieven en tenslotte de
vliegtuigen. Alles in beweging en alle
voertuigen bemand mét personen, ge
kleed in de costumes uit de tij.l, waarin
die vervoermiddelen gebruikt wer-(war-)
den. Dat was met elkaar zeer de moeite
waard.
MARIUS J. REUVERS.
(Wordt vervolgd.)
DAMCLUB O.K.K.
Vrijdag a.s. opening van liet scir
zoen. Een simultaan-wedstrijd
Vrij entree.
Men schrijft ons:
Vrijdagavond hield onze Damclub een
huishoudelijke vergadering welke door
16 leden bezocht werd. Na opening door
de voorz. werd door de secr. een kort
maar niettemin duidelijk jaarverslag voor
gelezen, waarin vooral de opwekking
weerklonk tot toetreding van nieuwe le
den. Er zijn hier nog vele goede dfam-
spelers, die geen lid der club zijn, wat
het bestuur ten zeerste betreurt.
De penningmeester mocht liet genoe
gen smaken een batig saldo te kunnen
vaststellen van f 19.20, wat de voorz.
deed opmerken, dat hij moest zorgen, dit
bedrag beduidend te doen stijgen, daal
de club volgend jaar haar 10-jarig be
staan hoopt te vieren.
De opening van de speelavonden werd
bepaald op Vrijdag 28 Sept. De kampioen
der club, de heer S. v. Heerwaarden, zal.
dan een SIMULTAAN-SEANCE geven
voor leden en niet-kden. leder, die er
voor gevoelt, kan er dus aan deelnemen.
Ook werd besloten deze winter in één
klas te spelen, en, evenals vorige jaren,
ELKE VRIJDAGAVOND.
SPORTNIEUWS.
KORFBAL.
De uitslagen der Zondag gespeelde com
petitie-wedstrijden zijn:
Den Hoorn: ZwaluwO.K.C. 23.
Den Burg: Verdo Nigro 2 DTS 0—2.
Programma voor 30 Sept. a.s.:
Den Helder: K.V.T.Zwaluw; A.Geus.
Oudeschild: O.K.C.—Elto 2; G. Kikkert.
De Cocksdorp: SVC-Verdo Nigro 2;
-
mmkm
DE TOREN BOVEN HET GOUD
VAN DE LUT1NE.
TEXELSCHECOUR
f
LICHT OP
R1|WIELEN en RIITU1GEN 7 45
ZATERDAGAVOND.
J. O OU NO
Een kanonschot
hoort hy niet.
Hij slaapt maar door.
Maar zeg je heel zacht
aan z'n oor,
ECHTE FRIE.5CME
Dan is de rakker;
Dadelijk wakker'
IO-I2-O t. I3CT3. PER >»0«3
J. Beumkes.
