De Kieuwe lexelsche Courant
J)EZE Luidspreker,
No. 4881 48sle Jaargang Woensdag 3 Oct. 1934
Van week tot week
Van ploeg tot zwaard.
Kans op beterschap?
Opzienbarende rede van
Doumergue.
De alarmtoestand in Spanje
Texelsnhe Berichten
^WSÊÊm I
J.GRUNO'S
BAAI TABAK
J
ft
Uw advertentie in dit blad
op Texel huis aan huis gelezen
TEXELSCHE COU
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en de Rooij Den
Burg. Tel. 11.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg fl.losse nrs. 4ct.
HOOGWATER ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer Va nur later.)
4 5 6 7 8 9 10 Oct
6.48 7.42 8,20 8,52 8.25 8,53 9.22
LICHT OP
R1|W1ELEN en RUTUIGEN 7.28
VEE-INVOER.
Burgemeester en Wethouders van Texel
doen te weten, dat in hunne vergadering
van 25 September 1934 is vastgesteld)
het volgende besluit:
Burgemeester en Wethouders van Texel;
Gelet op de veeverordening voor de ge
meente Texel;
Besluiten
lo. te verklaren, dat naar hun oordeel
wegens het optreden of heerschen van
mond- en klauwzeer in Nederland door
den in- of doorvoer in deze gemeente
van herkauwende dieren, paarden en var
kens, gevaar voor besmetting van den
veestapel te Texel zal ontstaan;
2o. onder de aandacht van belangheb
benden te brengen, dat het derhalve in
gevolge artikel 7 der genoemde verorde
ning, na afkondiging van dit besluit ten
zij met vergunning van hen, Burgemees
ter en Wethouders, VERBODEN is in de
gemeente Texel herkauwende dieren,
paarden en varkens in te voeren, doch
dat zij, Burgemeester en Wethouders, der
gelijke vergunningen voor invoer na 1
October 1934 voorshands niet zullen ver
kenen.
En is hiervan afkondiging geschied,
waar het behoort den zes en twintigsten
September 1934.
Burgem. en Weth. voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester.
JONKER. W. B. OORT.
WETTELIJKE TIJD.
Burgemeester en Wethouders van Texel
brengen ter openbare kennis, dat de zo
mertijd dit jaar zal eindigen op 7 Octo
ber a.s. te drie uur in den morgen, dus
in den nacht van Zaterdag op Zondag.
In verband hiermede zullen de toren
klokken Zondagmorgen drie uur een uur
worden achteruitgezet.
Texel, 29 September 1934.
Burgem. en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. W. B. OORT.
ZATERDAGAVOND
„De wereld is vol ontevredenheid,
argwaan en vrees. Er is een ge
vaarlijke toestand ontstaan. Het
lot van de ontwapeningsconferentie
hangt in de lucht.... aller inspan
ning is noodig om een ramp te
voorkomen. Het is toch onmisken
baar, dat de wereld in versnelde
beweging op een oorlog aandrijft."
Aldus in een verkiezingsrede Arthur
Henderson, die als voorzitter van de Ont
wapeningsconferentie, volkomen het recht
heeft ontmoedigd te zijn. Alle handel,
alle bedrijf ligt plat ter aarde behalve
de wapenfabricage, en de wapenhandel.
De wereld is bezig, de ploeg om te sme
den tot het zwaard. Terecht noemt de
Engelsche „Economist" het een schan
daal, dat niet alle landen eenparig het;
vervoer van wapenen naar Bolivië en
Paraguay verbieden. Enkele staten heb
ben tot het uitvaardigen van zulk een
verbod slechts „in beginsel" toegestemd,
wat in de practijk beteekent: niet toege-
stemd. Terwijl Genève beraadslaagde,
ontving de Amerikaansche Senaatcommis
sie het getuigenis van de agent eenier
onderneming, "die aan beide landen oor--
logsmateriaal had geleverd, „omdat zij
geen onderscheid wilde maken". De
agent bekende, dat de „ongeregelde toe
standen in Latijnsch Amerika een gewel
dige bof" voor hem waren geweest en
hij was alleen bang, dat de twee tegen
standers tot een minnelijke schikking zou
den komen wat ongelukkig niet ge
beurd is. De Volkenbondsvergadering
heeft thans een commissie van 22 be
noemd om te trachten Bolivië en Para
guay alsnog met elkaar te verzoenen.
Haar rechtskundige commissie, onder
voorzitterschap van mr. J. Limburg heeft
inmiddels vastgesteld, dat het embargo,
waartoe een groot aantal leden van de
Volkenbond, (die dezer dagen met een
nieuw lid, Afghanistan, verrijkt werd) wa
ren overgegaan, niet in strijd was met
eenig artikel van het Pact. Dit is dan
althans een verademing. Het ontbrak er
nog maar aan, dat een staat, die wape
nen levert aan oorlogvoerenden, zich op
zulk een bepaling in het handvest van
de Volkenbond zou kunnen beroepen. In-
tusschen heeft de Russische Volkscom
missaris heel naïef aan de voorzitter ge
vraagd: „Hoe staat het nu eigenlijk met
de ontwapeningsconferentie?" Genève
staat ervan op stelten en durft het vraag
stuk niet meer aan.
Er is dus wel reden voor Henderson's
sombere stemming. Eu toch een an
dere uitslag van de „ontwapeningscon
ferentie" dan een versnelde wapenings
wedloop liet de geschiedenis van zulke
besprekingen nauwelijks hopen. Dat
Duitschland en Polen zich zouden aan
sluiten bij de reeks van door Barthou
tegen hen gesmede verdragen Ook
Henderson heeft daarop niet durven ho
pen. En nu moge voor het oogenblik de
vrede beter verzekerd zijn door het
geweldige overwicht, dat Rusland's toe
treding tot de Volkenbond aan de Fran-
sclie hegemonie heeft verschaft, en nóg
beter beveiligd worden wanneer ook de
Ver. Staten toetreden, de vraag is, of dit)
ook voor de toekomst geldt. Of het inter
nationaal wantrouwen in al die voorzor
gen niet een uitdaging zal zien? Is daar
uit niet de plotselinge weerspannigheid
der Polen tegen de verbintenissen van
Genève te verklaren? Het „oostelijk Lo
carno" gaf hun nachtmerries.. Zij heb
ben getracht de leiding te nemen van ©en
blok van Oostzeestaten om zoo mogelijk
dat pact te verhinderen, maar dit is niet
gelukt. Polen vreest, door die afspraken
oorlogsterrein te worden van zijn groote
naburen. Het is ook beducht, dat
het pact zijn ontwikkeling tot groote mo
gendheid zal tegenhouden. En zoo heeft
het op tamelijk ruwe manier ge
tracht de boeien, te Versailles gesmeed,
af te werpen. Precies als Duitschland pro
beerde, alvorens het, toen dat niet ge
lukte, de Volkenbond verliet. Vandaar
dat de Duitschers Beek toejuichen, of
schoon hun minderheden in Polen wel het
allermeest in verdrukking komen. Beek
zal nu bakzeil moeten halen of Polen
zal de Volkenbond weerstaan zooals
Duitschland en Japan hebben gedaan en
dus waarschijnlijk uittreden. Door het
minderheden-tractaat te verscheuren zegt
Polen aan Frankrijk de vriendschap op en
versterkt het zijn toenadering tot Duitsch
land, die sinds eenige tijd zeer merkbaar
is geworden.
De Fransche minister-president Dou
mergue heeft een opzienbarende radio-'
rede gehouden. Het land stond er versteld
van. Immers verklaarde hij kort en goed,
dat een grondwetsherziening onvermijde
lijk is, wil het gezag zich kunnen hand
haven. De minister-president heeft te wei
nig macht; er zijn te veel partijen; er is
geen vaste meerderheid; een regeering
kan ieder oogenblik omvergeworpen wor
den; het lijkt soms een spel van de „vroo-
lijke keuken". De grondwet moet de mi-i
nister-president ruime volmachten geven,
met recht de Kamer te ontbinden. „Hei'
■is de eerste maal in de geschiedenis der
Republiek", schrijft een Fransch blad,
„dat de minister-president het volk deel
genoot maakt van zijn vrees, zijn taak
niet te kunnen vervullen". Doumergue's
boodschap kan inderdaad groote gevol
gen hebben. Wat hij verlangt komt neer
op invoering van een persoonlijk bewind
en de linksche pers roept reeds, dat
wanneer zijn hervormingsplan wordt uit
gevoerd, er „geen vertegenwoordigend
stelsel, ja, geen Republiek meer zal zijn".
SIlltlllÈ
J. S. DIJT.
De heer J. S. Dijt, Dijkgraaf van hef
Waterschap de Dertig Gemeenschappe
lijke Polders, hoopt vandaag zijn 70e
verjaardag te vieren. Het zal de algemeen
geachte jubilaris deze dag aan groote
en oprechte belangstelling zeker niet ont
breken.
Nu, dat zal de te Versailles bijeen te roe
pen Nationale Vergadering dan wel uit
maken. Wat gaf de premier aanleiding tot
zijn ontboezeming? Klaarblijkelijk het tot
stand komen sedert eenige tijd van het
„roodc front", nu dat verbond van socia
listen en communisten een beweging is
begonnen tegen de gave frank. Halt!
roept Doumergue. Devaluatie van de
frank zou beteekenen de ondergang van
het land, de ondergang van bezitters, van
kleine renteniers, gepensionneerden,
spaarbankinleggcrs, van allen die de
grond bebouwen, terwijl ook het loon der
arbeiders waardeloos zou worden. Dou
mergue ziet reeds het gevaar van liet tot
demagogische speelbal maken van dit eco
nomische vraagstuk, dat de groote me
nigte niet kan begrijpen. En Frankrijk'®
internationale positie de juist aan de
gang zijnde besprekjjjgen van het Goud-
blok loeren het is ermede gemoeid.
De zwarte wolk, die deze bui bracht,
hangt over een groot deel van Europa.
Ook in Spanje heeft het roode front de
regeering in het nauw gedreven en ge
dwongen de „toestand van voorkoming"
te vervangen door de „toestand van al
arm", die Zondag j.l. over heel Spanje
is afgekondigd. Veertig duizend menschen
hebben in het stadion het nieuwe ver
bond tusschen socialisten en communisten
gevierd. Jongelieden in roode hemden,
zoowel meisjes als jongemannen, hielden
een militaire parade 't leek wel een
nabootsing in het klein van een wapem
schouwing te Moskou. Het socialistische
arbeidersverbond hechtte zijn goedkeu
ring aan de verbonden van Links, die
overal als uit de grond verrezen zijn,
onder de leus, dat een katholiek-fascis
tische staatsgreep dreigde. De anarchis
tische provinciale comitc's zegden hun
steun toe. Thans dreigen de leiders der
vakvereenigingen en de revolutionnair-
socialisten, hun volgelingen te wapenen
voor een bloedige opstand om 'n „pro
letarische dictatuur" in te voeren.
Het verzet van Catalonïë tegen de amb
tenarij te Madrid, maakt de toestand nog
verwarder. Met arrestaties en andere po
litiemaatregelen alleen kan de regeering
niet meer voort; de afkondiging van de
alarmtoestand geeft uitgebreider bevoegd
heden aan de politie, in het biezonder
om omwentelingsplannen op te sporen.
Het bestaan daarvan blijkt uit herhaalde
ontdekkingen van wapenbewaarplaatsen
o.a. in het Café del Pueblo te Madrid,
het socialistische hoofdkwartier, waar
onlangs honderden geweren, pistolen, pa-
tronengordels, kruit, dynamiet en zelfs
bommen en machinegeweren in beslag
zijn genomen.
huldigt zijn rooh apparaat
en naluurlijh met lof ouer z'n
BflAI-mBAn praat
Hoera! voor GR Ut! O's Tabahs/abrieh
Mant...
ECHTE FRIESCHE
/5 uj aart uk
manjef/eh
1ó 12-15" en 18 cf per '/icn*
EINDE ZOMERTIJD.
De Zomertijd eindigt dit jaar in de
nacht van Zaterdag op Zondag a.s.
SPORTNIEUWS.
Vergezeld van een 40-tal supporters ver
trok Texel 1 naar Alkmaar om daar de
club van die naam te bekampen. Na een
gezellige reis arriveerden wij om half
twee op het terrein. Als om twee uur
wordt afgetrapt, gaat het spel gelijk op.
De voorhoede van Texel weet eenige ma
len gevaarlijk door te breken, maar voor-
loopig houden de verdedigingen stand.
Wanneer onze linksbinnen de bal krijgt
toegespeeld, zendt hij een hard effectvol
ischot in, dat via de keeper in het doel
verdwijnt. Alkmaar begint 1111 ook hard
van stapel te loopen, maar de verdediging
is niet te passeeren. Mocht dit een en
kele maal 't geval zijn, dan is Dukers op'
zijn post. T. probeert het met onver
wachte uitvallen op de vleugels, maar
heeft voorloopig geen succes. Wel wor
den eenige schoten gelost, maar ook daar
is de keeper op zijn post. Eenmaal
gaat onze linksbinnen door de backs heen,
maar zijn hard schot komt tegen de lat.
Dan krijgt de linksbuiten van T. de bal,
zet goed voor en Henk weet met ©en
schitterend schot te doelpunten. Onze
rechtsbuiten zet eenige malen goed voor.
Uit een voorzet van hem schiet de links
binnen keihard rakelings over. Ook de
A-voorhoede zit niet stil maar de achter
hoede van T. is in orde. Ook do hal ff
linie speelt een goede partij. Vooral het'
samenspel tusschen links en midhalf is
uitstekend. Gommert, die een beetje te
ruggetrokken is, speelt verdédigend goed.
Wanneer onze keeper eens unfair wordt
aangevallen, laat de scheidsrechter door
spelen. We waren het danook vele malen
niet eens mei zijn beslissingen. Op bui
tenspel had hij in het geheel geen kijk.
Dan breekt de rust aan.
Na de thee gaat T. zich op verdedigen
toeleggen. Alkmaar wordt nu wel iets
sterker, maar houdt het spel te kort, wat
bij onze achterhoede geen succes oplevert.
Ze weten telkens op tijd in te grijpen.
Dukers weet eenige malen door op "tijd
uit te loopen, fraai te redden. Wanneer
er een cornerbal op het T-doel wordt
genomen, weet hij hoogopspringend de
bal kleurvast te grijpen. Wanneer A. ziet,
dat zij geen succes heeft, wil zij het spel
forceeren, waartegen de scheidsrechter
niet voldoende optreedt. Vooral de mid-
voor is o.i. een zeer unfair speler. Bij
een snelle uitval van T. geeft Pijpers ©en
goede voorzet, die vlak voor het doel
Zend uw EIEREN en SLACHTPLUIM-
VI E naar de Coöperatieve Centrale Eier-
veilirg Purmerend GA. te Purmerend. U
krijgt er de hoogste netto-opbrenpst.
Inlichtingen verstrekt P. KEIjSER.
DOUWE EGBERTS'
FABRIEKEN.
Weinig pijprookers zul
len weten, hoe groot en hoe
modern de fabrieken zijn,
vyaar Douwc Egberts Echte
Friesche Heerenbaai en
Baaitabak vandaan komen.
Ziehier een mooie K. L. M.-
Luchtfoto van het omvang
rijke D. E.-bediijf te Jourc
(Friesland.)
