TEXELSCHE COURANT
DERDE BLAD.
Niet zoo bedoeld.
Texelsche Berichten
Gemengd Nieuws
EB EN VLOED OP DE WADDENZEE.
Zaterdag 20 Oct 1934.
Noord
Dat is 'n ellendig woord: niet zoo be
doeld.
Want intusschen is het niet-zoo-be-
doelde werkelijkheid geworden.
Zooveel menschen denken niet na bij
hetgeen zij zeggen of doen.
Eerst later bezinnen zij zich.
En als ze dan de uitwerking zien van
een grievend, een beleedigend woord, in
onnadenkendheid geuit, of als ze de ge
volgen zien van een domme daad, dan
meenen ze zich te kunnen verontschuldi
gen met een: „niet zoo bedoeld" en ze
nemen het vaak de gegriefde nog kwalijk
bovendien, wanneer deze de bedoeling
niet voor de daad accepteerde.
Niet zoo bedoeld. Maar intusschen is
er onrecht gedaan, is er leed berokkend,
is er kwaad gesticht misschien.
Wat meer nadenkendheid s.v.p. vooraf,
wat meer overleg vóór liet woord en de
daad.
„Niet zoo bedoeld" is zoo'n ellendig
woord.
KERKNIEUWS.
Door de Alg. Doopsgez. Sociëteit te
Groningen werd beroep uitgebracht op
Ds. Knipscheer, Dantumawoude (142), Ds.
Vis, alhier, kreeg 99 stemmen, Ds. Du-
four, van IJLst, 24.
„SAMENGOED IS ARMOED".
We behoeven op Texel voor het lezen
van onze courant geen propaganda te
maken. Ze spreekt voor zichzelf. „Ieder
Texelaar met verstand leest de Texelsche
Courant". Wie belangstelt in al hetgeen
op Texel voorvalt, grijpt naar de Texel
sche Courant, en leest haar met aan
dacht. Aan ons is de aangename plicht
te zorgen, dat ge daarin vindt wat ge
zoekt.
Meer lezers op Texel kunnen we niet
begeeren. We zijn aan het eind van ons
Latijn. (Het moet onze adverteerders als
muziek in de ooren klinken). Alleen zou
den we nog een beroep willen doen op
hen, die ons krantje nog met anderen
samen lezen.
Voor zes ct. per week (een goede si
gaar kost meer), buiten den Burg nog
geen acht cent, zijt ge abonnee, zelf
baas over uw krant; dan kunt u uitknip
pen en bewaren wat u wilt, dan kunt u
desverlangd meewerken aan Texels Film
archief en onze voorstellingen bijwonen;
dan kunt u zicli tevens abomieeren op ons
goedkoope Zondagsblad en Nieuwe Mo
deblad, enz.
Wij spannen ons voor u in. Doet u
ons het genoegen, zelf abonnee te wor
den.
SINDS SEPT. 1.1. boekten we ACHT
TIEN NIEUWE ABONNEES. Schrijft
u ons ook even een briefkaartje met hef
verzoek ook u tot abonnee te bevorderen?
OPENBARE LEESZAAL.
Met ingang van Woensdag a.s. zal de
Openb. Leeszaal, gevestigd in het z. g.
Glazen Paleis, iedere Woensdag, Vrijdag
en Maandag kosteloos toegankelijk zijn
en wel van 810 uur.
VOOR R.K. ESPERANTISTEN.
Een adv. in dit nummer roept belang
stellenden op voor stichting van een af-
deeling van de R.K. Esp. Vereen.
KOKEN LEEREN.
Vanwege de Comm. ter bevordering van
het Landbouwhuishoudonderwijs zal hier
wederom een kookcursus worden gegeven.
Die moet natuurlijk slagen. De groote
uitbreiding van het aantal pensiongele
genheden in onze gemeente in aanmerking
genomen en het feit, dat nu al geruime
tijd Qp Texel geen kookles gegeven is,
doen verwachten, dat de belangstelling
groot zal zijn. Meldt u vandaag nog aan.
(Zie adv.)
TELEFOON-KOSTEN.
Naar we vernemen, is het aantal tele-
foonabonné's hier ter plaatse thans weer
boven de 100 gestegen, zoodat met in
gang van 1 Jan. a.s. het telef. abonn. van
f24 op f30 zal worden gebracht. Tevens
zal dan voor nieuwe abonnementen een
entreegeld van f25 verschuldigd zijn.
Thans wordt hiervoor niets berekend,
zoodat zij, die van plan zijn een tele
foonaansluiting te nemen, het voordee-
ligst uit zijn, wanneer zij het vóór 1 Ja
nuari doen.
TEXEL DERDE KLAS
De Ministerraad stelt een herclassifi
catie der gemeenten voor met als gevolg
hooger standplaatsaftrek voor rijksambte
naren. Texel zou van de 2e in de 3e klas:
komen.
EXAMENS.
In ons bericht le blad moet in plaats
van 130 woorden 130 „lettergrepen" ge
lezen worden.
HET NUT.
Uit de vergadering van het Nut van
gisteravond aanwezig 15 leden dee-
len we mee:
16-17 Nov. zal 't 150-j. bestaan van
het Nut te Amsterdam feestelijk worden
herdacht. Burgemeester Oort, afd. voor
zitter, zal er Texel vertegenwoordigen.
Het Nut telt 303 Departementen en op
1 Maart 1.1. 2565S leden. De afd. Texel
werd 1S22 opgericht en telt nu 118 le
den.
Aan Rekening Nutsbouwstichting ont-
leenen we, dat over 1933 verlies geleden
werd: op de eerste vijf woningen te den
Burg f309, op de andere zes f574.
Hierin draagt het Rijk drie vierden, de
gemeente één vierde bij. De zes wonin
gen te Oudeschild brachten f944 huur
op. Het batig saldo van f 190 werd in
het fonds voor onderhoud en reparatie
gestort. Als bestuurslid Nutsbouwstich
ting werd in de plaats van de heer A.
Noordijk op voordracht van het Bestuur
de heer P.A. de Rode benoemd.
De samenstelling van liet winterpro-
gram werd grootendeels aan het bestuur
overgelaten. Gesproken werd o.m. over
een tooneelavond met o .a. Frits Bouw
meester (met entreeheffing alleen moge
lijk), Marionetten-Theater Bert Brugman
(idem), film Cavalcade of natuurfilms
van de heer Mol (Flaarlem), Ds. West-
rnijze, Dr.Ph. Ritter Jr., Loden van Gent,
Reeds bij de voorbereidende studiën,
was men zich ervan bewust, dat het vol
tooien van de dijk invloed moest hebben
op de getijden langs de Friesche kust en
de Wadden-eilanden. Uitvoerige bereke
ningen werden op grond van verschillen
de metingen uitgevoerd .terwijl men ook
aan modellen bestudeerde, welke gevolgen
konden worden verwacht. De voorspelde
resultaten werden na het sluiten van de
dijk aan de praktijk getoetst en kwamen
merkwaardig overeen met de werkelijke
feiten.
De voornaamste verbinding van de
Noord- en Zuiderzee was gelegen in de
vier zeegaten, in bijgaand kaartje genum
merd. met 1 tot 4. Door die zeegaten
drongen vloedgolven naar binnen en een
enkele oogopslag op bijgaand kaartje doet
zien, dat die dijk een groot reservoir
voor het vloedwater afsluit en het in een.
veel kleiner gebied opstuwt. Van begin
af aan rekende men er op, dat het tijds
verloop tusschen eb en vloed in hoogte
wel ongeveer zou worden verdubbeld (op
enkele plaatsen). Bij Den Oever b.v. was
het hoogteverschil vroeger 86 cM. en na
het sluiten, van de afsluitdijk 152 cM.
Naar het Oosten toe worden de verschil
len grooter, zoodat ze bij de Friesche
kust bij Harlingen 172 cM. bereiken.
LAGERE EB VERKLAARD.
Voor de ontwatering van Friesland is
het een groot voordeel, dat dit hoogte
verschil niet veroorzaakt wordt door hoo-
gere vloed, maar vooral door een veel
lagere eb. Dit is te begrijpen, omdat bij
vloed de Zuiderzee vroeger ©en geweldig
reservoir vormde voor water, dat bij eb-
weer moest afvloeien, terwijl tegenwoor
dig de Waddenzee een veel kleiner reser
voir vormt, dat veel sneller het laagste
niveau bereikt dan vroeger.
Dit alles werd reeds duidelijk, toen de
afsluitdijk langzamerhand opgebouwd
werd tot de totale lengte van 28.5 K.M.;
bij het sluiten, van de dijk verdwenen eb
en vloed in het afgesloten IJsselmeer
voorgoed en daarmee meteen de invloed
(o.a, Vlaainsche humor), Henri Dekking,
Van den Volkere, Dr. Van der Sleen.
Over de Leeszaal schrijven we elders
in dit nummer. Avonden met lezingen,
voordrachten over interessante onderwer
pen zijn in voorbereiding.
DE KOOG.
BESTELLER C. EELMAN.
MET PENSIOEN.
De heer C. Eetman, postbesteller al
hier, zal met ingang van 1 Dec. a.s. dei
dienst der P.T.T. met pensioen verlaten.
Hij zal de post dan 34 jaar hebben ge-
diend, want het was 1 Dcc. 1900, dat
hij tot postbode te de Waal wend be
noemd.
De heer C.# Eehnan onderscheidt zich
door groote accuratesse en trouwe plichts
betrachting. Geen wonder, dat hij bij
zijn „afnemers" zeer gezien is. Ook de
badgasten, die jaar op jaar naar Texel
komen, houden Eelman in cere. Ook hun
belangen immers werden door hem op
uitstekende wijze behartigd.
't Bericht van zijn pensionneering zal me
nigeen met leedwezen vernemen, alhoe
wel niemand hem de rust zal misgunnen,
die hij zoo volkomen verdient.
DEN HOORN.
AANGESPOELD.
Aan het Noordzee-strand alhier zijn
zes reddingboeien van Engelschc nationa
liteit aangespoeld.
van dit reservoir op de hoogteverschil
len bij de Friesche kust.
Merkwaardig is het, dat in het Texel
sche Zeegat de strooming ongeveer '25
pet. grooter is geworden dan vroeger,
zoodat men een verwijding van deze engte
verwachtf of het slinken of verdwijnen
van de beruchte bank de „Onrust".
Het Texelsche Zeegat (1) en bet VLie
(3) laten samen ongeveer 90 pet. door van
de totale vloedgolf naar de Waddenzee.
Reeds tevoren was uitgerekend, dat de
beide vloedgolven door genoemde zee
gaten niet naast elkaar zouden voortloo-
pen, maar feitelijk elkaar zouden tegen
werken, zoodat in de streek' van samen
komst van de beide stroomingen „dood
water" zou moeten ontstaan.
Hierdoor krijgt het meegevoerde zand
en slib alle gelegenheid te bezinken, zoo
dat men moest rekenen met de groote
kans, dat de vaargeulen in de buurt van
dit stille water zouden gaan verzanden.
Men heeft toen proeven genomen met
modellen van dijken, uitkomend op ver
schillende plaatsen.
Een dijk, die in Piaam zou eindigen,
zou heel wat korter en goedkooper ge
weest zijn .dan de tegenwoordige, maar
de modelproeven bewezen, duidelijk, dat
de waterscheiding tusschen de beide
vloedgolven de Friesche kust even be
noorden Harlingen zon hebben bereikt,
zoodat er alle kans zou zijn dat de haven,
van Harlingen zou verzanden. Het bleek
duidelijk, dat een dijk die bij Zurich zou
eindigen, (zooals tegenwoordig ook in
werkelijkheid het geval is) die noodlot
tige werking niet zou hebben; het doode
water ligt danook op ongeveer 10 K.M.
van de Friesche kust af.
Dit alles is weer een bewijs hoe nood
zakelijk de berekeningen geweest zijn (de
beroemde hoogleeraar Lorentz heeft hier
bij geholpen) en tevens hoe noodig het
was, om tevoren met behulp van model
len op schaal na te gaan, wat het waar
schijnlijke verloop in de praktijk zou zijn.
BURGER-NIEUWLAND.
POLDERBESTUUR.
In de plaats van de heer B. Bakker,
dijkgraaf van de polder Burger-Nieuw-
land, die wegens het bereiken van 70 jaar
afgetreden is, werd benoemd de heer W.
Eelman.
De heer Bakker heeft de belangen van
de polder 22 jaar lang naar zijn beste
vermogen behartigd, waarvan 17 jaar als
voorz. Vergeefs iiceft men getracht ver-
lot te bekomen voor zijn herbenoeming.
Ged. Staten konden zich hiermee, daar
de gestelde leeftijdsgrens bereikt was,
niet vereenigen. Nimmer te voren heeft'
de polder om deze reden een voorzitter
niet kunnen herbenoemen.
DE COCKSDORP.
REDDINGSWEZEN.
De motorreddingboot Eyerland is, na
in reparatie te zijn geweest weer thuis-
gekeerd zoodat de „Jhr. Ortt, die haar
verving, weer naar Harlingen kan ver
trekken.
Illlll^ Waaraan schrijft li het toe
IIIIIK» dat u zoo oud bent geworden?
flllll<$> vroeg de verslaggever aan de hon-
lillll* derd jarige.
IIIIIIV Voor een deel aan de schan-
Illlll4y dalig hooge begrafeniskosten, ant-
llllll* woordde de oude man nijdig.
DEN HAAG. Bij tweede keuring is de
film van de plechtigheden te Marseille
voor ons land toegelaten. Liet gedeelte
van de aanslag moest vervallen. Wel!
ziet men de aankomst van de koning en
Barthou en het transport van het stoffe
lijk overschot des Konings.
DEN HAAG. De Tweede Kamer aan
vaardde het wetsontwerp verhooging der
uitkeeringen aan oud-gepensionneerde mi
litairen van land- en zeemacht.
TE ETTEN werd een 50-j. landbouwer
door een auto gedood. Hij zat op een
fiets en keek een oogenblik om bij het
passeeren van kenissen. Dit werd zijn
ongeluk.
TE TEGELEN in Limburg zullen zo
mer 1935 voor het eerst Passiespelen
plaatsvinden.
NOORWEGEN. Te Oslo behaalde de
arbeiderspartij in de gemeenteraad de
volstrekte meerderheid.
SPANJE. De opstand tegen de regee-
ring heeft in Catalonië 12 dooden en 64
gewonden gekost.
BERLIJN. Bij de grondwerken voor de
bouw van 't Olympisch dorp zijn gevon
den een Indp-Germaansch dorp, schervc
van aardewerk en handwerktuigen. Zeer
vermoedelijk van 2500 j. voor Christus.
IN SPANJE treedt een wet in werking
waarbij de doodstraf wordt hersteld voor
bomaanslagen en ernstige aanvallen met
wapens.
OOSTENRIJK. Op het station van Le-
oben werden op de as van een Pullman
rijtuig van de Warschati-Rome expres vijf
jeugdige Polen ontdekt, die in Warschau
kans zagen hun gevaarlijke zitplaatsen
in te nemen. Zeven en twintig uur lang
hebben zij in een ijzige koude, gehuld in
kleeren, die niet meer dan lompen waren,
op het onderstel van de wagen gezeten.
Zij zijn tusschen de 13 en 18 jaar oud en
vertelden, dat zij tijdens de tocht vreese-
lijk geleden hadden, aangezien in Tsje-
choslowakije en op de Semmering de
sneeuw reeds centimeters hoog ligt. Zij
zijn op transport gesteld naar Warschau.
JOEGO-SLAVIE versterkte zijn mili
taire macht aan de Oostcnrijksche grens
met het oog op eventueele moeilijkheden.
JOEGO-SLAVIE. Koning Alexander's
stoffelijk overschot is onder enorme be
langstelling ten grave gebracht. 500.000
menschen stonden langs de weg ge
schaard. Vrachtauto's met 1500 kransen
gingen het affuit met de kist vooraf. On
middellijk achter het affuit liepen Konin
gin Maria en de jonge Koning.
JOEGO-SLAVIE. De moordenaar van
Marseille, Georgief, zou zich de laatste
jaren aan moord op 30 personen hebben
schuldig gemaakt. Hij was een best schut
ter en op jeugdige leeftijd reads lid van
de revolutionaire Macedonische Organi
satie.
TE MOSKOU werd een geslaagde
proeftocht gehouden met de 11 K.M.
lange ondergrondsche spoorweg.
AMERIKA. Ford werd bedreigd met
ontvoering van zijn eenige zoon, indien
hij niet 5000 dollar wilde betalen. De
schrijver van de dreigbrief is aangehou
den en kreeg 10 jaar.
AMERIKA. Het vliegtuig, gehuurd door
een bioscoop te New-York om het schip
tegemoet te vliegen, dat de film van de
koningsmoord te Marseille aan boord had,
is bij het schip, 900 K.M. van de kust,
door de ruwe zee omgeslagen. Eén per
soon kwam om, de andere vier personen
konden gered worden.
JAPAN telt volgens Vas Diaz 200.000
ondervoede schoolkinderen als gevolg van
de ellende in N.-Japan door vernieling van
de oogst door regen en storm.
Berekeningen van Prof. Lorentz na voltooiing van de afsluitdijk
bevestigd. „Handelsblad".
flmelandsche Cat
W/er/nger-
Irmit/en o
