T B. C. bestrijding
onder het
Rundvee.
Mannen over wie men spreekt.
m
Leer- en Werkkamp op
De Paaschheuvel.
SCHEEPSONGEVALLEN
4 AUGUSTUS 1889.
De Engelsche bark SCOTTISH FAI
RY, geladen met salpeter, op weg van
Pisagua naar Hamburg, strandt op de
Razende Bol. Het schip en een groot
deel der lading gaan verloren, maar de
opvarenden worden gered.
20 AUGUSTUS 1889.
De visscherssdhuit UK 113, schipper
T. Bakker, strandt achter de Westen. De
drie opvarenden worden gered; het vaar
tuig gaat verloren.
Een Noord-Duitsche stoomboot strandt
in de buitengronden.
De 14 opvarenden worden door de
Heldersche reddingboot, schipper Dorus
Rijkers, gered.
31 AUGUSTUS 1889.
Het Engelsche s.s. CURFEIO, geladen
met rijst en op weg van Bassein naar
Hamburg, strandt in de Zuidergronden.
Na het Lossen van een gedeelte der Ia-
ding wordt het schip door de sleepboo-
ten Hercules, Stad Amsterdam en Simson
vlotgebracht.
24 NOVEMBER 1889.
Het Duitsche s.s. NERISSA, op weg
van Londen naar Hamburg, strandt in de
Eierlandsche gronden.
De sleepboot Hercules brengt het schip
vlot.
6
MODERNE LANDARB. BOND.
De Zondag in het Eigen Gebouw ge
houden openbare feest- en propag. avond
van de Moderne Landarb. Bond werd
geopend met een korte toespraak van de
neer J. Westdorp, die in het biezonder
verwelkomde de neer Buysing, propagan
dist en het Gezelschap Romeyn. Spr.
zeide verheugd te zijn, over de, ondanks
de crisis, groote opkomst, ook over die
van veel vrouwen. Vervolgens merkte hij
op, diat deze avond weer stond „in het
teeken van liet Plan van de Arbeid".
Hij wekte op tot lezing van het boekje
over „Veertien jaar fascistisch bewind
in Italië", van Matthijsen en richtte zich
vervolgens nog tot de zes jonge man
nen, die enkele weken in het werkkamp
te Vierhouten hadden doorgebracht, (zie
desbetreffend verslag in dit nummer.)
Hierna trad het gezelschap Romeijn op
met een revue met pakkende propaganda
voor het Plan en die Landarbeidersbond,
afgewisseld met een liedje en een praatje.
Bij de vroolijke scènes werd daverend
gelachen, refreintjes werden meegezon
gen; bij de ernstige tafereelen was liet
muisstil. Het publiek genoot volop. Zel
den, zoo was het algemeen oordeel, had
men hier een avond, waarop propaganda
en jolijt elkaar zoo afwisselden. Aan
schouwelijk werden voorgesteld de ver
nietiging van graan, koffie en groenten,
terwijl millioenen gebrek lijden, een tref
fende scène van het Troelstra-oord, het
Arbeiders-, studie- en vacantie-oordeen
door E. NOORDIJK, dierenarts.
(Vervolg)
Ik heb altijd beweerd, dat men als vee
arts, wat de tuberculosebestrijding be
treft, alleen kan slagen, wanneer men van,
de VOLLE MEDEWERKING der veehou
ders verzekerd is. Over deze medewerking
nietsdanlof. Bij ons dagelijksch werk on
der de veehouders, ervaren wij slechts
zelden, dat een eigenaar niet meewerkt.
Hieraan in de eerste plaats is het te dan
ken, dat wij na 6-jarige bestrijding zeer
gunstige resultaten kunnen boeken. En al
hoewel Texel nu nog niet vrij is van de,
runder-t.b.c., ben ik er toch van over
tuigd, dat dit bereikt zal worden; de volle:
medewerking van de zijde der veehou
ders is mij hiervoor borg.
Wanneer ik deze mogelijkheid ter
sprake breng, TEXEL GEHEEL VRIJ
van runder-t.b.c., word ik niet zelden
bestreden, en wordt mij nogal eens toege
voegd, dat dit nimmer bereikt zal worden.
Wanneer ik beweer, dat Texel in de naaste
toekomst vrij zal zijn, dan moet men mij
goed begrijpen. Dit wil niet zeggen, dat
men dan nimmer meer enkele reactiedie-
ren op Texel zal vinden; dit zal zeer
zeker wel het geval zijn, doch behoeft dit
een bezwaar te zijn om het eiland vrij
te verklaren? Wat zal er tegen zijn, wan
neer een dergelijk reageerend dier direct
door de vereeniging UIT HET BEDRIJF
wordt genomen en op de markt aan de
overkant wordt VERKOCHT? Hierbij
dient dan de eigenaar de werkeljjke
waarde te ontvangen, terwijl de schade,
welke de vereeniging door een dergelijke
transactie zal ondervinden, bestreden kan
worden uit de contributie, welke de le
den per dier jaarlijks betalen. Vanwege de
vereeniging zal dan een permanente com
missie van deskundige veehouders be-
VAN 1887 HEDEN.
24 NOVEMBER 1889.
De Noorsche bark ELVERHöI vergaat
met man en muis in de Noordergronden.
Ruim 2000 vaten hars, afkomstig van
genoemde bark, spoelen op het Texelsche
strand aan.
Op de Vliehors vergaat een DeensChe
schoener. De opvarenden vinden hun graf
in de golven.
9 DECEMBER 1889.
Het Engelsche s.s. KAROON, met 6000
baen katoen van Savannah op weg naar
Bremen, strandt op de Razende Bol.
De opvarenden worden door de red
dingboot van den Helder in twee toch
ten gered. Het lekgestooten schip wordt
de haven van Nieuwediep binnengesleept.
Het Engelsche s.s. DRAGONFLY, met
rogge van Taganrog op weg naar Am
sterdam, strandt op de Pannekoek.
Met groote moeite wordt de beman
ning door de reddingboot van den Hel
der gered.
Het schip raakt op eigen kracht weer
vlot, maar strandt dan weer op de
Razende Bol, waar het verloren
gaat.
18 DECEMBER 1889.
Het Engelsche s.s. NEWHAM, met ka
toen van Savannah op weg naar Bremen,
strandt op de Pannekoek. De bemanning
komt behouden te Nieuwediep aan.
7
soldatenklucht met een ernstig gedicht.
Nooit meer oorlog tot slot; een beeld
van hetgeen dank zij de arb. org. bereikt
werd. Vermelding verdienen tevens een
zangsolo van Rita Ross, een duet van
haar met Jacq. Presser; de eenacter Hij,
zij en de Landarb. Bond, prachtige har-
monicasoli van Wim Wegerif; Het Plan;
Mussert, de groote man, die nog ant
woorden moet op de vraag, „waar de oen
ten vandaan komen", enz.
Aan de rede van dé heer Buysing ont-
leenen we:
De landarbeiders vormen de meest ge
knechte groep van de arbeidersklasse. De
werkloozen zijn er het slechtst aan toe,
maar zouden zonder org. nog dieper in
de put zitten. Dagelijks zijn de Organisa
ties bezig om voor de leden zooveel
mogelijk te houden wat ze bezitten. On
langs stelde de voorz. van de Raad van
Arbeid voor de premie voor ziekte- en,
ongevallenwet voor de helft door de ar
beiders te laten opbrengen. Een bezuini
ging van 17.5 mill., maar ten koste van
de arbeiders! In Duitschland, waar Hitier
baas is, is na 3 j. fase. bewind de 'taec
stand nog bijna even erg als in 1918. Men
heeft er, zegt spr., slechts spot en hoon
voor onze makkers, concentratiekampen,
honger en ellende. Een waarschuwing
voor idemocr. geregeerde landen. Overal
staan wonderdokters met concentratie
kampen gereed. Laat u door de burger
lijke pers niet misleiden. Wie kan toe-i
laten, dat de arb. klasse nog meer ver
drukt wondt? Wie nog geen lid is en in
noemd moeten worden, welke commissie
zich met een en ander dient te belasten.
Op deze wijze zal het heel goed mogelijk
zijn het eiland practisch vrij te houden,
Op Terschelling, welk eiland reeds
sinds '1928 vrij is van t.b.c., wordt zoo
na en dan ook wel eens een reactiedier
gevonden; de zuivelfabriek neemt dan on
middellijk dit dier over; het wordt zoo
spoedig mogelijk van het eiland vervoerd
en aan de vaste wal verkocht. Zoo houdt
men daar liet eiland vrij.
Men kan mij ook tegenwerpen, dat door
■de invoer van vee op Texel nieuwe nea-
geerende dieren worden binnengebracht
Wat deze invoer betreft, kan ik meedeev
len, dat gedurende de 6 jaren van be
strijding het reactie-percentage der in
gevoerde dieren zeer laag is geweest. Ook
dit najaar, waarin voor het eerst de in
gevoerde dieren bij en kort na de invoer
wenden onderzocht, bleek er slechts een
gering aantal reactie-dieren aangevoerd
te zijn. Wat deze dieren betreft, is dit
eerste jaar de noodige soepelheid be
tracht. Enkele reactie-dieren gingen on
middellijk terug omdat de eigenaar be
slist een t.b.c.-vrije wilde hebben, aan
andere veehouders werd ontheffing ver
leend, met dien verstande, dat de reagee-
rende dieren tot het voorjaar mochten
worden aangehouden. Hierop zal straks
ernstige controle moeten worden uitge
oefend. Wanneer wij op Texel zoover zijn,
dat wij practisch vrij zijn, zal de invoer
van reageerende dieren aan strenger ban
den worden gelegd. Ik stel mij voor, dat
een veehouder, die het wèl meent met
zijn bedrijf, hieraan zal medewerken en
dat wij ook dan op zijn medewerking
kunnen rekenen.
Naast het belangrijke besluit van de
beide fabrieken om geen melk meer ter
verwerking aan te nemen, wanneer een
bedrijt niet is onderzocht, moet de ge
meentelijke verordening tot wering van
tuberculeus-vee vooral worden genoemd.
Hierover de volgende keer.
(Wordt vervolgd.)
•f MANUEL QUEZON, de eerste presi
dent van de Philippijnen. Zooals bekend
werden de Philippijnen eind 1935 onaf-
J hankie!ijk. Deze eilanden werden in 1521
1 door Magelhaen ontdekt en naar Koning
Philips II van Spanje genoemd. In 1S99
pikte Amerika ze in, zooals Mussolini het
nu met Abessinië probeert, maar eind
H§:f vorig jaar werden de Philippijnen onaf
hankelijk.
GOUVERNEUR HOFFMANN, van
New-Yersey, die pogingen doet om
Hauptmann's doodstraf in levenslange ge
vangenisstraf veranderd te krijgen.
SENATOR BORAH, een der tegen-I
candidaten van president Roosevelt bij
QUEZON de a.s. verkiezingén.
"SB KONING FOEAD van Egypte, wiens
naam de laatste tijd in verband met po-
litieke relletjes in zijn land nogal eens
genoemd wordt.
33 Het is gemakkelijk om in de
wereld naar de meening der we
reld te leven. Het is gemakkelijk
om in de eenzaamheid naar eigen
meening te leven, maar de groote
man is hij, die te midden der
men gte met volkomen beminne-
lijkne.d de onafhankelijkheid der
eenzaamheid bewaart.
EMERSON.
GOUV. HOFFMANN ffleEffiïffiffiffltlilffi II KONING FOEAD
MANUEL
SENATOR BORAf
onze kringen thuis hoort, trede toe.
Knappe koppen van N.V.V. en S.D.A.P.
ontwierpen een plan om ons uit het moe
ras te helpen. De regeering huldigt de
leuze van „aanpassen" en verlaagt de
tarwe-richtprijs. Men wil rijkdom ver
krijgen door armoe te prediken. Schaart
u' aaneen, opdat we bij verdere aanslagen
krachtig zijn. Of het Plan verwezenlijkt
kan worden Zonder uw steun zeker niet.
Hoe sterker wij zijn, hoe grooter kans
van slagen. Geen enkele Bond heeft nog
zooveel arbeidsterrein als de onze, want
van de 100.000 arbeiders zijn er maar
400.000 georganiseerd. De Mod. Land
arb. Bond is op twee na de grootste,
aangesloten bij het N.V.V.
Met de wiensch, dat deze avond tot ver
sterking van Bond en activiteit zou mogen
leiden, sloot spr. zijn met luid applaus
beloonde rede.
De heer Westdorp sloot met een woord
van dank aan allen, die deze avond tot
zoo'n sucoes maakten. Het spel der leden
van het Klein-Kunstensemble was buiten
gewoon. Ook de décors trokken zeer de
aandacht; ze hadden een belangrijk aan
deel in de bijval, welke het Gezelschap
oogstte.
In de pauze werd een loterij gehouden
met een haard als hoofdprijs. Deze vi!\
op no. vier-enidertig. De overige prijzen
vielen op de nrs. 80 26 92 7. Zei
kunnen aan het Eigen Gebouw worden
afgehaald.
Met een dansje werd de avond besloten.
Een der zes Texelsche werklooze
jongemannen, die mochten deel
nemen aan het van rijkswege ge
subsidieerde werkloozen-leer- en
werkkamp op de Paasch-lieuvel,
schrijft ons het volgende:
DRIE ONVERGETELIJKE WEKEN.
Vierhouten, 25 Jan. 1936.
Het was Maandag 6 Januari, dat wij
weer vertrokken naar een leer- en werk
kamp op „De Paaschheuvel". Gingen we
verleden jaar met z'n drieën, dit keer
waren wij met z'n zessen, allen werk
looze jongens van ons eiland. „De Paasch
heuvel" is een kamphuis van de A.J.C.,
waa? al zóóveel jonge menschen van
stad en land eenigé weken hebben door
gebracht in een sfeer van kameraadschap
en gemeenschapsgevoel. Daar worden nu
al een paar jaar kampen voor werkloozen
georganiseerd door de A.J.C., welke on
der leiding staan van de Heide-Mij. Hier
voor geeft de regeering tegenwoordig
subsidie. Deze kampen hebben ook groote
moreele waarde. Er komen hier jongens,
vooral uit de stad, die door de langdurige
werkloosheid geestelijk reeds zóó afge
stompt zijn, dat ze overal onverschillig
tegenover staan en alle zelfvertrouwen
hebben verloren. Hier, in zoo'n kamp, be
ginnen ze weer op te leven en beseffen
ze. dat ze nog menschen zijn, dat ze nog
waarde hebben en ook nog een taak heb
ben te volbrengen in deze maatschappij.
Het doel is opbouwen. Daarom heeft de
A.J.C. verleden jaar hier een oude ver
waarloosde boerderij gekocht. Wij heb
ben hem verleden jaar gezien en nu weer.
Welk een verschil! Op de plaats van de
oude is een niquwe modelboerderij ver
rezendoor werklooze handen. Alle
land is gespit, geëgaliseerd en van goede
afwateringsslooten voorzien. Allemaal
verricht door jonge werklooze handen, die
Mededeelingen
van Texels Bioscoop-Theater
l!
DE GROOTE SCHOONMAAK.
Een jolige film met Anny Ondra. I
bioscoopbezoeker weet wat dat bedui
een oer-komische klucht met lachen
begin tot eind. Anny dartelt, jubelt, da;
en zingt de heele film door en ge
wat men van haar verwacht. Daar ka
bij, dat de film zich door leuke, vk
muziek onderscheidt.
AVONTUREN
OP DE ZEEBODEM
Een niet minder aantrekkelijke fiL,
maar van geheel ander genre is het twet-j
hoofdnummer. Dit voert ons naar de
heimzinnige wereld van diepzeevlsschen -
andere watergedrochten, welke iiondef/|
meters beneden het zeeoppervlak te tl
den zijn. Door een hoogst belangn.
uitvinding van Williamson kon deze ffl
op zoo groote diepte onder water wora
opgenomen. Het Handelsblad noemde
een boeiende film van de merkwaar»
diepzee-huishouding (zie ook de a; 1
hierover). Toen deze film in Tusschirl
haar première beleefde, was de zaal
recht uitverkocht. Met spanning vol a
het publiek de soms afgrijselijke gefcl
tenissen, honderden meters diep. Hetfl
bliek gat aan het einde zijn tevrea -
held te kennen door een hartelijk appl:
Deze film alleen reeds is een tér-
aan ons Theater dubbel waard.
nog nooit een schop hadden vastg
den, typisten, klerken, onderwijzers,
Wat een prestatie. De opzichter van
Heide Mij. had hierin een groot aan
door zijn goede en prettige Leiding.
Ons kamp bestond uitsluitend uit 1.
arbeiders, vaklui dus. Prachtig en gezi
hebben we hier gewerkt. Wij hebben
spit, een prachtig erf gemaakt bij
boerderij, wegen aangelegd en zijn
der bezig geweest met het aanleggen
een vijver.
Wij moesten daar werken van 's n
gens acht uur tot 's avonds half vij'
Middags anderhalf uur schaft. Wot
dags- en Zaterdagsmiddags vrij voor»
de.en, voetballen, enz. Alles wordt
gemeenschappelijk gedaan. Eén van
jongens doet dienst als „postdirecte
hij verkoopt ansichtkaarten, papier, p
zegels enz. Een ander is kachelmachi
no. drie moet voor de aardappelen
gen, enz. Elke dag zijn er zes joi
in de keuken bezig. Die moeten op
afwasschen en de zaal schooniioi
's Avonds hadden wij sprekers,
tooneel, muziek en een enkele keer t
lezen bij het knappend haardvuur,
gemeenschappelijk gezang werd elke
tijd geëindigd. Hier krijg je het g
van één te zijn en het besef, dat je
alleen voor jezelf leeft, maar ook
anderen.
Nu is dat helaas weer voorbij, vo
die heerlijke prachtige tijd van sai
Het waren voor ons drie onverget
weken.
H. S. DONKES
Van Texelsche deelnemers aan a»
kampen ontvangen we ook gaarne
verslagje. Red.
ffltgfflfflffifflfflfflffiffl II
BB
Slechts in de arbeid wc
vrede, en in de moeite de rust.
TH. FONTANE (Gedicht
OUDESCHILD.
mm
