zaal: EELMAN's DANCING
zaal: EELMAN's DANCING
HEECER
EELMAN's DANCING
Texelsohe Berichten
Hoofdpijn, Kiespijn, A^d%u
DINSDAG 28, WOENSDAG 29 en DONDERDAG 30 April a.s
ZWAANSTRAAT, DEN BURG-TEXEL.
DINSDAG 28, WOENSDAG 29 en DONDERDAG 30 April a.s.
ZWAANSTRAAT, DEN BURG - TEXEL.
LENTE
EXPOSITS
Slechts drie dagen komen wij met onze buiten
gewoon geslaagde voorjaars-collectie op Texel - den
Burg, zaal
Wij toonen U daar de laatste snufjes in Mantels
Japonnen, Complets en Costuums die gebracht, worden.
KOMT U EENS Ook U zult prettig slagen
Gezien de lage prijzen.
CAUSERIE PASTOOR BOONEKAMP.
Over Sociale en Economische
wetgeving.
De zaal van De Zwaan was zeer goed
bezet, toen de Zeereerw. heer Boonekamp
pastoor te De Cocksdorp daar Woensdag
avond op uitnoodiging van de besturen
van R.K. Middenstandsvereen., L.T.B. en
de afd. Den Burg en Oudeschild van de
R.K. Volksbond een causerie hield over
sociale en economische wetgeving.
Namens de besturen leidde de heer J.
van Beem, voorz. van de R.K. Midden
standsvereen., de spreker in met 'n komt
woord, waarin hij het doel van deze
avond uiteenzette.
Pastoor Boonekamp doet aan de behan
deling van zijn eigenlijk onderwerp een
breedvoerig overzicht van de ontwikkeling
van de economische en sociale wetgeving
in ons land voorat gaan; spr. gaat daar-<
bij terug tot in de middeleeuwen. Aange
toond wordt, dat de veelal gesmade en
duister genoemde middeleeuwen niet in
ieder opzicht zoo verwerpelijk zijn als in
zekere kringen wel aangenomen wordt.
Zelfs acht spr. geen terugkeer naar een
gezonde volkswelvaart mogelijk, wanneer
we de evenwichtige, gezonde, van Chris
telijke liefde doortrokken geest, welke
de middeleeuwen kenmerkte, niet terug
krijgen. In breede kringen treedt thans 'n
streven naar ordening aan de dag, naar
planvorming. Dit verdient toejuiching, als
men zich maar hoedt voor overdrijving.
Wij dienen te streven naar sociale en
economische ordening, opdat de bedrij
ven rustig hun taak kunnen vervullen, "aan
crisis, aan depressie zoo krachtig moge
lijk weerstand wordt geboden, werkloos
heid wordt voorkomen ot beperkt, ar
beidsvoorwaarden geregeld worden in het
belang van beide partijen.
Spr. wijdt uit over het gilde wezen, zoo
als de middeleeuwen dat kenden. Gilden
waren publiekrechtelijke lichamen, welke
op de duur zoo door de overheid werden
overheersüht, dat verzet niet kon nitblij-■
ven. Toen kregen we het liberale stelsel,
dat ot> zijn beurt plaats zal moeten ma-,
ken voor de denkbeelden van de nieuwe
tijd: ordening van het sociale leven, plan
vorming; overeenkomst met het gildentijd
perk. De gilden omvatten destijds alle
rangen, werkgevers en werknemers; er
was eenheid van geloof, van zedelijke op
vattingen, wat de organisatie buitenge
woon vruchtbaar maakte. Handel en in
dustrie waren in het belang van patroon,
en gezel aan beperkende bepalingen on
derworpen: examens, werktijden, con
trole op de grondstoffen; plaats, tijd en
wijze van verkoop, prijzen, enz. Toen in
de 16e-17e-18e eeuw de gilden misbruikt
werden, greep de overheid in en was .het
met hun macht en invloed gedaan.
Vervolgens behandelt spr. het Colber
tisme (mercantilisme, protectionisme), dat
zijn ontstaan dankte aan Colbert, Fransch
minister tijdens het régime van Lodewijk
XIV en ten doel had de eigen industrie
te bevorderen; het streven van Konin
gin Elisabeth (Engeland) om de wol-
industrie te steunen en van Cromwell.,
die door de Acte van Navigatie (1651)
de Nederlanders, „de vrachtvaarders van
Europa", in die jaren, een gevoelige slag
toebracht.
Het gildewezen kwam meer en meer in
verval; het raakte vast door verstarring
en ingrijpen van de overheid. Er rees
verzet. Vergeefs poogde Quesnay,
Fransch economist, lijfarts van Lodewijk
XV, als stichter van „de school der phyn
siocraten, aan die overheidsbemoeiing een
einde te maken en een nieuw economisch
stelsel te grondvesten. Ook de Schotschd
econoom Adam Smith, voorstander o.m.
van onbeperkte vrijhandel en concurrentie
(noodzakelijk werkende natuurwetten zou
den z.i. het economische leven wel in
juiste banen leiden), vond weinig aan-i
hang. Na een vergeefsche poging van Mi
nister Turgot in Frankrijk om de gilden
op te heffen, werden ze in 1791 definitief
afgeschaft; ook in ons land, toen dat in,
1795 bij Frankrijk werd ingelijfd. Daar-
me|e was niet alleen een eind gekomen
aan de staatsbemoeiing, maar ook was
iedere band tusschen de bedrijfsgenooten
daarmee doorgesneden: geen foon- en
geen koopcontracten meer, geen beper
king van Zondags- en nachtarbeid. De
arbeider werd de dupe van een systeem)
van uitbuiting, van de macht van het
kapitalisme in zijn slechtste vorm. Een
klein getal kapitalisten h^jde een slaven
juk aan de groote massa van het prole-f
tariaat op. Bij een enquête, door Koning
Willem III ingesteld, bleek, dat aan een.
groote fabriek in Brabant 18 uur per
dag gewerkt werd, 361 van de 365 dg.
Van de liberale Minister S. v. Houten was
de le wet tot beperking v.d. kinderarbeid.
Maar er was, zooals Quadragesimo Anno
aangeeft, veel meer te ,doein. Gelukkig
breken zich langzaamaan beter inzichten
baan. Er ontstonden organisaties van,
werkgevers, er werden sociale wetten uit
gevaardigd; groot was hierbij de invloed
van r.k. staatslieden: Dr. Schaepman en
Nolens en van Rerum Novarum van Paus
Leo XIII. Sterker en sterker wordt thans,
weer 40 jaar verder, het verlangen naar
publiekrechtelijke organen, gelijk de gil
den waren in de middeleeuwen. De over
heid late de arbeidsgenooten zooveel mo
gelijk vrij bij het ordenen van hun eigen
zaken. Publiekrechtelijke organisaties wor
den vereischt door de aard van "de samen
leving. De overheid bepale zich tot con
trole en bescherming alleen.
Na de pauze geeft spr. een opsomming
van de economische en sociale wetten
waarmee ons land verrijkt werd; hij staat
uitvoerig stil bij een drietal: de Bedrijfs-
radenwet Verschuur, .de Wet op het Bin
dend verklaren van Ondern emerso vereen-
komsten en de nog te behandelen wet op
de vestigingseischen. Doel van de 8e-
drijtsradenwet is o.a. de bevordering van
onderling overleg tusschen werkgever en
werknemer en het uitbrengen van advies,
aan de Minister van Soc. Zaken.
In studie zijn nog een wet tot beteu
geling van het cadeaustelsel en een nieuwe
pachtwet.
De wet op !het bindend verklaren van
ondennemersovereenkomsten geeft de
minister het recht hieraan bindende kracht
te verleenen, ook ten aanzien van buiten
staanders. Deze zullen de anderen 'dus
niet kunnen dwarsboomen. Arbeiders heb
ben hierbij geen stem; de politieke men
taliteit in ons land laat dit nog niet toe.
De in behandeling zijnde wet gp de
vestigingseischen houdt volgens spr! ver
band met het onlangs te Den Haag ge
houden Congres van de R.K. Middens!
Bond, waar krachting stemmen in die rich
ting opgingen. Er zullen eischen worden
gesteld t.o. van vakbekwaamheid en cre-
dietwaardigheid. Helaas zal de wet geen
rekening kunnen houden met de vraag,
of er nog wel plaats is voor een bak
ker, een sigarenwinkel, enz. Niet alleen,
omdat een maatstat moeilijk te vinden is,
maar ook, omdat in het belang van het
publiek een gezonde concurrentie noo-
dig is. Met haar drieën brengen deze
wetten, zegt spr., ons een schrede nader
tot het r.k. soc. econ. ideaal. Niet uit het
oog mag onderwijl worden verloren, dat
we het geestelijke boven het tjidèlijke
moeten stellen; dat we met belangstelling
en offervaardigheid moeten werken aan
de bloei van ons geestelijk welzijn. Be
leving van ons geloof sta bovenaan.
Spr. eindigt zijin met onverdeelde aan
dacht gevolgde en met overtuiging en
groote kennis van zaken en op bevatte
lijke wijze uitgesproken betoog met in
overweging te geven, kernen te vormen
om studie te maken van het geestelijk;
leven teneinde het leekenapostolaat uitte
kunnen oefenen onder eigen mcnschen
en onder wie daarvoor meer in aantnerv
king komen.
Hierna volgt tegen elf uur slui
ting door de heer Van Beem met een
woord van oprechte dank aan Pastoor
Boonekamp voor zijn leerrijke uiteenzet
ting.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd geen gebruik gemaakt.
Onder de aanwezigen merkten we op
de heeren Pastoors van 3e parochies Den
Burgen Oudeschild en Kap. Van'Schijndel.
heeft om'deze pijnen te verdrijven is een
Mijnhardt's Poeder. Per stuk 8 ct.doos
45 ct. Bij Uw Drogist,
ZWARE STRAF.
wegens scheepsdiefstal.
Van politiewege verzoekt men ons bet
volgende ter ernstige waarschuwing op
te nemen:
Alkmaar 20 April.
Ben ingezetene der gemeente Texel,
woonachtig te Oosterend', nam op 13 De
cember van de bij Texel gestrande Zweed -
sche stoomboot hout en andere voorwer
pen weg, wat door 2 getuigen werd be
vestigd. De Officier eischte drie maan
den gevangenisstraf, jtemeer daar dit niet
onder strand jutter ij viel, maar wei dege
lijk onder diefstal. Uitspraak overeenkom
stig de eisch: drie mud. cellulaire gevan
genisstraf, niet te vervangen door boete.
OUDESCHILD.
VOOR DE K.W.B.
Voor de Koningin Wilhelmina Bewaar
school is het en dus voor een uitstekend
doel. Daar valt niets tegenin te brengen.
De actie voor het welslagen van de 'ver
loting ten bate van de ka^ is deze week
ingezet. Ze moge lukken. Zeg nu nietf
„Al weer een verloting! Het houdt niet
op!" Wanneer alleen zij, die nog wel 'n
kwartje kunnen en willen missen om
onze zoo gewaardeerde en onmisbare K.
W.B. in stand te houden, hun steun ver
leenen, zijn wij reeds uit de brand. Het
is niet de bedoeling steun te vragen van
hen, die tóch al reeds moeite hebben om
rond te komen. Neen; dan ware de loting
beter achterwege gelaten. De hoop is ge
vestigd op wie niet alleen de school een
goed hart toedragen, maar ook bij machte
zijn die genegenheid in klinkende munt
te toonen, al is het maar met behulp van
een of meer kwartjes. Zoo'n K.W.B.-i
lot kost maar 25 ct. en geeft kans op
het winnen van een pracht-rookfauteuil
of een der andere mooie prijzen voor
dit doel bijeengebracht.
Onze Mantels en Com
plets, Costuums en
Japonnen wedijveren
met elkander in char
me en kleuren!
Onze prijzen zijn een
Verrassing voor élke
darh^ die bétere klee
ding weet te waardee-
ren en düs noodigen
wij U beleefd uit tot
een bezoek aan onze
Lente-Expopitie!
ALKMAAR
HARLINGEN
HARLINGEN
Binnen
«w bereik!
In onze haast overdadi
ge Seizoen-collectie, aangek'
vuld met de laatste snufjes,.,
zult U steeds een w<1
slaagde keuze kunnen
ken, tegen een prijs
binnen het bereik van
beurs ligt.
Kijkt U maar eens in onze
etalages of liever over
legt U eens met onze ver
koopsters wat U het béste
kleedt! U zult al spoedig be
merken dat, waartoe U ook
besluit: Mantel, Complet,
Japon of Costuum, bij óns
de bétere kleeding óók
goedkoop is.
