;bruin en niet verbrand.
k)
Met Texels Raad
op excursie.
Bij zonnebaden, zwemmen, sport,fiets-.wan
del- en watertochten wordt zonnebrand voor
komen met AMILDA-CREME (Zonnebruin).
Bronst en bruint tevens uw huid prachtig.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 c
NAAR AFSLUITDIJK,
WIERINGERM EERPOLDER
EN MEDEMBLIK.
„Kent gij het land, der zee ontrukt..."
„De Polder groeit,
Staag, ongestoord.
De arbeid boeit,
Het werk gaat voort."
Het was een alleszins geslaagde ex
cursie, welke de leden van onze Ge
meenteraad en eenige anderen Woensdag
onder leiding vam Burgermeester Kamp
naar Wieringermeer en Medemblik maak
ten. Het weer werkte mee, terwijl al
hetgeen we te zien en te hooren kregen
zoo interessant, de stemming zoo uitne-i
mend, de ontvangst in polder en stad
zoo hartelijk was, dat de tijd omvloog en
allen aan deze „trip" de aangenaamste
herinneringen bewanen.
Dat het geen „snoepreisje" was, maar
een excursie met een practisch doel,
moge uit ons verslag blijken; ter gerust-,
stelling van Texels belastingbetalers zij
bovendien meegedeeld, dat de kosten
geheel door. de vroedschap zelf wer
den betaald.
DE START. Te kwart voor negen sche
pen, neen, „bussen" we ons te Den Helh
der jn. De reis zal gaan met een „tou«
ringcar" van De HaanJs Autobedrijf te
Wieringen. Van de raadsleden mankeert
alleen de beer P. Dros op het appèl. Maar
dat was bij loting uitgemaakt. De heele
TexelsChe raad, de burgemeester incluis,
van huis? Dat gaat niet. Eén dezer hoe
ren moest voor een dag met het ambt
van loco-burgemeester worden bekleed,
en het lot wees de heer P. Dros aan.
Van het reisgezelschap maakten, behalve
de raad en Mr. Kamp nog deel uit de
heenen C. Jonker, gem.-secr., J. Tiessen,
dir. van gem. werken, alsmede uw onder-|
danige dienaar, de pers.
Via de brug bij de Kooy en over Bree-/
zand, bereikten we de 2 K.M. lange af
sluitdijk",welke Wieringen met het vaste
land verbindt. Geen muggen! Dat was 'n
boffer^ want dat gedierte zou ons anders
veel last hebben kunnen veroorzaken. Om
9 uur 10 zitten we op Wieringen, dat met
zijn tuinwallen en zijn afwisselend hoog
en laag terrein met Texel eenige over
eenkomst vertoont, maar: we missen er
o.a. de schapen en tot scha van het
landschapsschoon het ojidergrondsoh
telefoonnet.
We rijden naar het MONUMENT, ge
sticht ter herinnering aan de voltooiing
van de Zuiderzee-afsluitdijk (Wieringen
Friesland: 27.6 K.M.) op 28 Mei 1932.
Toen wend de Vlieter gedicht.
We bezichtigen de ZuiderzeeSLUIZEN
aan Den Oever. Daar bevinden er zich.
15 van de 25, welke de dijk er in totaal
telt (10 op Kornwerderzand). Gnder-i
weg bemerken we, £lat nog druk gewerkt
wordt aan verdedigingswerken, ten doel
hebbende in oorlogstijd de dijk zoo noo<\
dig bij aanvallen in bescherming te ne
men.
WIERINGERMEER.
DE LEEMANS staat nu op het pro-,
gramma, het kolossale gemaal bij Den
Oever, dat samen met de Lelie, bij Me
demblik, de Wieringermeer „droog"gema-
len heeft. Dat was een feit op 21 Aug.
1930. Wel 600 millioen kub. M. was toen,
verzet. Maar wie aan zoo'n gemaal een1
bezoek heeft gebracht, zal ontdekt heb
ben dat de omvangrijke Werkspoor-Die-
sel-oentrifugaalpompen, elk van 600 as-
P.K. en een capac. van 250 a 290 kub. M.
per minuut, voor geen kleintje vervaard
zijn. De bedrijfsleider geeft ons een over
zicht van het pompstation en wijst o.a.
op een z.g. electr. verklikker, welke het
personeel waarschuwt, ingeval door plot
selinge regenval des nachts of door
andere omstandigheden het polderpeil on
verwachts stijgt.
WIERINGERWERF.
Langs een gedeelte (een vrij slecht ge
deelte, althans wat de grondkwaliteit be
treft) van de polder met boschaanplant,
vnl. loofhout en sitka-spar, rijden we om
vijf over half elf Wieringerwerf, het
jongste dorp van de polder binnen. Van
de terp genieten we van een verrassend
mooi panorama. In de verte teekent zich
het silhouet van Radboud's veste, de
stad Medemblik, af.
MIDDENMEER wordt bereikt.
Voor het Dorpshuis worden we ontvan
gen door de heenen Ir. S. Smeding, dw
necteur van de Wier i ngermeerpolder, em
A. D. van Eek, hoofd van de Bouwkun
dige Afd. van de Wieringermeerdimectie.
Gedurende een kort verblijf in het
Dorpshuis, waar koffie aangeboden wordt,
geven Mr. Kamp en de heer Van Eek (Ir.
1
-
-
HET MONUMENT OP DE AFSLUITDIJK.
Smeding vertrok spoedig) een overzicht
van de bebouwing en het in cultuur bren-i
gen van de polder, van de zorg voor on
derwijs, godsdienst, openb. veiligheid en
volksgezondheid, enz., enz. Administra
tief is de polder ingedeeld bij de vijf
randgemeenten, grootendeels bij Medem
blik en Wieringen. Zij heffen er belasting,
„maar dragen ook zórg voor de werkloo-
zen, de armlastigen, enz. Behoudens goed
keuring door de Staten-Generaal zal een
openbaar lichaam in het leven worden ge
roepen, eenige overeenkomst vertoonen-
de met een gemeenteraad, maar op welks
samenstelling dp ingezetenen van de pol
der geen invloed zullen kunnen uitoefei
nen.
Naar de heer Van Eek meedeelde, wa-i
ren er 600 a 700 aanvragen voor boer
derijen ingekomen. Er is dus veel animo
(speciaal akkerbouw). De pachtcontracten
worden voor 6 jaar vastgesteld en hangen
af van de indexcijfers van de Directie van
de Landbouw. Zij, die een akkerbouwbe
drijf willen pachten, dienen over een be
drijfskapitaal van t300 per H.A. te be
schikken; voor een weidebedrijf is deze
som op f200 bepaald. De scholen wor
den door het Rijk in bruikleen gegeven
en bezocht door kinderen van alle ge
zindten. In het Schoolbestuur hebben zit
ting 'n vertegenwoordiger van de R.K., de
Geref. en Chr. Volksonderwijs en twee van
de overheid. Godsdienstonderwijs is er
een schoolvak, dat door aparte gods
dienstonderwijzers gegeven wordt. Thans
zijn voor de bouw van twee biezondere
scholen aanvragen ingediend en wel bij
de gemeente Medemblik. De thans
bestaande zouden biezondere openb. la-
gene scholen kunnen worden genoemd.
We verlaten het Dorpshuis en brengen
een kort bezoek aan de school te Middien-
tmeer. Ze telt 205 leerlingen en vier, bin
nenkort vijf leerkrachten. Het Dorpshuis
zal spoedig als hulplokaal moeten dienst
doen. „Dorpshuis" wordt dan het vooir-
loopig raadhuis te Wieringervverf.
BOERDERIJEN.
Vervolgens wordt een aantal boerde
rijen bezichtigd. De bouw geschiedde on
der leiding alsmede naar de weloverwo
gen ontwerpen v. d. heer Van ECk, die ons:
persoonlijk rondleidt en met inlichtingen
ten dienste staat. Overal valt ons de dege
lijke constructie en practische inrichting)
Op. De koeienstallen zijn brandvrij en
kunnen doelmatig geventileerd worden.
De grootste boerderij voor gemengd be
drijf, welke wij bezoeken, kan 14 koeien!
en 10 paarden huisvesten en berging ge
ven aan 2700 kub. M. graan. (Kosten
116200.—). Ook wordt ons vergund een
woning te bezoeken; ook hier weer:
licht, luCht en practisch als factoren,
Nvaarmee in de eerste plaats rekening is
gehouden.
MEDEMBLIK.
Om kwart voor één verlaten we de
laatste boerderij en nemen we afscheid
van de heer Van Eek. Om 1 uur zijn we
in Medemblik.
In het raadhuis, dat spreekt van jaren,
die eeuwen achter ons liggen, worden we
ontvangen door Burgemeester P. C. J.
Peters, en zijn echtgenoote, mevr. Peters
Mtihl, en de heenen weth. Koomenen
Kroeb en gemeente-secr. Klasema.
In de welverzorgde raadszaal wordt
door burgemeester Peters een kort woord
ter begroeting gesproken en door mevr.
Peters koffie geserveerd. Burgemees
ter Peters zegt het bezoek op hooge
prijs te stellen en „geeft vervolgens een
kort overzicht van de geschiedenis van
Medemblik, welks ontstaan volgens een
oude Chroniek zou dagteekenen van 334
jaar na Chr., volgens andere documenten
van 700 jaar na Chr. Medemblik heeft
rijke dagen gekend. Hiervan getuigen de
oude gebouwen, groot en trotsch, datee-
rende uit de Gouden Eeuw, toen Medem
blik een bloeiende koopstad was, met
zakenlieden, die handel dreven met lan
den ver buiten onze grenzen. Voor wie
de „stem van het verleden" kan verstaan,
heeft het stadje veel merkwaardigs. Het
archief, dat ten raadhuize in een cement
ten kluis bewaard wordt, is zeer omvang
rijk. Het omvat, voor wie daar belang
in stelt, interessante schrifturen; wie;
hebben er b.v. eenige gezien, ondertee
kend door Karei V, Prins Willem I van
Oranje, door Alva, enz. Een der beziens
waardigheden van Medemblik is de veste,
welke eens de zetel van de beroemde
Friesche Koning Radboud was. Het
kasteel werd door wijlen architect Cuy-
pers Sr. voor een deel gerestaureerd; hét
hoofdgebouw met twee torens verkaeren
thans in zeer goede staat.
Mr. Kamp antwoordt burgemeester Pe
ters op origineele en geestige wijze door
een gedicht van zijn hand, getiteld De
droom van Koning Radboud, te recitee-
ren. Het getuigt van de vooruitziende blik
van wijlen die Friesche potentaat. Hij
voorzag, dat thans burgemeester Peters
hier resideeren zou en zich alle moeite
zou geven, om de stad, buiten haar
schuld in verval geraakt, zooveel hij kon,
op te heffen en tot bloei te brengen,
mede door de aanleg van parken, plant
soenen, speeltuin en restauratie grooter
aantrekkelijkheid te verleenen.
En stem uit het verleden; een zeker
gewaardeerd niet-alledaagsch compli
ment.
Mr. Kamp noodigt de Medemblikker
vroedschap tot een tegenbezoek aan zijn
gemeente uit, welke invitatie in dank ont
vangen wordt. Vrij zeker zullen de vroede
vaderen, over wie Burgemeester Peters
de soepter zwaait, Texel deze zomec
met een bezoek vereeren.
DOOR MEDEMBLIK. Intusscben na
dert de tijd om de inwendige mensch te
versterken. Na bezichtiging van de Burge
meesterskamer, keurig ingericht overeen
komstig de stijl van het oude gemeente-|
huis, wandelen we door het uitgestrekte,
met zorg onder de degelijke en artistieke
leiding van gem.-opzichter Ruyter in werk
verschaffing aangelegd gemeentelijke
wandelpark naar het Theehuis. Dit in
fraaie stijl opgetrokken gebouw, volkomen
passend bij de omgeving, is gemeentelijk
eigendom, maar wordt door particulieren
gepacht. In de nabijheid bevinden zich
een speeltuin met veel attracties voor de
jeugd (heeft gekost f2000.—; opbrengst
contributies plm. f700 per jaar), een apen
kooi, een volière met kleurige vogels en
een hertenkamp.
Verder werden bezocht Kasteel Rad
boud met zijn ridderzaal, gevangenis, kel
der, enz., fieet'interes sant, de „boerderij'*
van K. Schouten, oogenscfnjnTijk een
groot heerenhuis het staat gewoon tus-
schen antfene hulzen in maar in feite
een boerderij. Wanneer we naar binnen
gaan, staan we meteen in de koestal. Er
is ruimte voor heel wat koeien, maar nu
worden haar plaatsen ingenomen 'door
meubelen, fraai poroelein en koperwerk,
enz., enz. terwijl ook overigens door stof
feering en schilderwerk niets doet ver
moeden ,dat hier 's winters koeien wor
den gehuisvest. Ook het Tehuis voor
Ouden van Dagen „Levensavond", vroe-'
ger weeshuis, wordt bekeken. Vooral de
kostbare gobelins (behangseltapijten met
ingeweven kleurrijke voorstellingen en fi
guren) worden bewonderd.
Er is nog veel in Medemblik, dat tot
bezichtigen noodt, maar de tijd gaatzijin
gang. We nemen afscheid van onze
vriendelijke gastvrouwe, mevr. Peters en
de Medemblikker heeren, die zoo welwil-i
willend waren oms rond te leiden. Om
kwart voor vijf rollen we de Wieringer
meer weer in.
SLOOTDORP gaan we nu bezoeken,
de perste en, bij gebrek aan ervaring,
uiteraard minst geslaagde nederzetting in
de Wieringermeer. We gaan een kijkje
nemen in het keurige geheel naar de eisCh
ingerichte gymnastiek- en recreatiege-
bouw. Een zeer groot sportterrein behoort
er bij. Alles om jaloersch op te worden.
De klok wijst intusscben reeds 5 uur.
HET JOODSCHE WERKKAMP. Ons
laatste bezoek geldt het Joodsche Werk
kamp, waar we door de directeur van de
Stichting Joodsdhe Arbeid,, dr. Lubinski,
worden rondgeleid en voorgelicht.
Het Kamp telt 150 uit Duitschland ge
vluchte jpden, 120 jongens en 30 meis
jes, wier leeftijd varieert van 1630 jaar
(gemiddeld 24 jaar) en stelt zich ten doel
de jongelui op te leiden voor de uitoefe
ning van een nieuw beroep (landbouwer,
veehouder, tuinbouwer, metselaar, meubel
maker, smid, enz.) Van de hier thans
werkzame jongens en meisjes was twee
derden in de koophandel betrokken, ter
wijl een derde studeerde (rechten, medi
cijnen). Het is de bedoeling, dat zij na|
volbrachte leertijd van 2 jaar naar Pale
stina, Z. Afrika of Z. Amerika vertreki
ken. De meesten gaan naar Palestina. Tot
heden heeft het Kamp zestig leerlingen,
afgeleverd; 40 van hen vestigden zich in
Palestina. Uit door de directie ontvangen
brieven blijkt, dat het Kamp de jongelui,
die er werden opgeleid, een goede basis
verschaft, waarop zij zich een bestaan
in de wereld kunnen bouwen. Dat zij
steeds met een gevoel van groote dank
baarheid terugdenken aan de jaren, in het
Kamp doorgebracht, blijkt mede uit die
correspondentie op vaak treffende wijze.
Achtereenvolgens bezoeken we de afd.
meubelmaken (we zagen hier een prachtig
werkstuk van een jonge Duitscher, die
van beroep tooneelspeter was!), de afd.
voor machinale houtbewerking, slagerij,
DE SLUIZEN
BIJ DEN OEVER.
