Luchtbescherming.
J.W,
WOORD EN DAAD
DINSDAG 11 APRIL 1893.
Afwezig: de leden Coninck Westenberg,
F. Keijser, Koning en C. Keijser Pz.
Voorz. deelt mee, in verband met
de allesbehalve hygiënische toestand ach
ter Oudeschild overleg te hebben ge
pleegd met de Inspecteur van het Ge-
neesk. Staatstoezicht. Er zullen pogingen
worden aangewend om te bewerken, dat
die toestand zal worden opgenomen doen
de Prov. Ingenieur van de Waterstaat (De
toestand is er nóg treurig. We wachten;
nog steeds op daden. Zie ons laatste
raadsverslag. „Zuster Anna, ziet gij nog
niets komen..Red. 1936.)
DINSDAG 27 JUNI 1893.
Tegenwoordig alle leden.
Op verzoek wordt eervol ontslag
verleend aan inej. G. Tol, onderwijzeres
te De Waal; zij werd te Heilo benoemd.
Benoemd tot onderwijzeres te De
Waal: mei. A. Rab.. alhier.
- Benoemd tot onderwijzeres te Oos
terend mej. A. Dousma.
- Verworpen wordt het verzoek van
het bestuur der Prinses Withelmima Be
waarschool te Ouidesdhild om toekenning
van f50.subsidie per jaar. Weth. F.
Keijser noemt bewaarscholen „artikelen
van weelde".
DINSDAG 18 JULI 1893.
Verkiezing van vier leden van de ge-
64
(Vervolg.)
In de ziekenhuizen zullen geneeskundi
gen werkzaam moeten zijn, die chirurgi
sche patiënten kunnen behandelen. Doch
ook zullen er moeten zijn, die gaszieken
kunnen behandelen. Omtrent de blijvende
invaliditeit ten gevolge van gasvergifti
ging verschijnen uiterst fantastische be
richten. Van een invloed op latent be
staande ziekten in ongunstige zin is tot
nu toe niet veel gebleken.
Is liet vraagstuk van de bescherming
van de ademhalingsorganen door het ge
bruik van gasmaskers betrekkelijk bevre
digend opgelost (zij beschermen niet te
gen koolmomoxycle en in ruimten waar
het gehalte dier zuurstof beueden een.
zeker petroentage is gedaald) anders staat
het met betrekking tot bescherming van
de huid tegen blaartrekkende gassen.
Om bet mostergas in besmette wijken te
vernietigen heeft men mensChen noodig en
daar, zooals gezegd, een afdoende Klee
ding tegen mosterdgas nog niet bestaat,
is de vraag gewettigd, ot het geen over
weging verdient de ontsmettingsploegen
samen te stellen uit personen, die het
minst voor mosterdgas gevoelig zijn.
Amerikaanschie onderzoekers hebben n.l.
gewerkt.
De hygiënische vraagstukken vormen
veelal een vergeten hoofdstuk in het ka
der van de luchtbescherming. Immers
door een luchtaanval kunnen pompstati
ons en transportbuizen van de waterlei
ding vernield worden, met het gevolg,
idat er geen ot geien betrouwbaar drink
water meer is. Vernieling van de gas
fabriek of electrische centrale kan be-
teekenen, dat er niet meer gekookt kan
worden. 'Deze gebouwen zullen vooral het
mikpunt van vijandelijke luchtstrijdkrach
ten zijn. Bovendien verlieze men niet uit
het oog, dat angst en paniekstemming
meer slachtoffers kunnen eisdhen dan de
aanvallen zelf. De bevolking moet weten,
wat zij te doen heeft. Hier komt liet op
de juiste voorlichting aan.
(Ontleend aan het verslag in het Alg.
Handelsblad van een lezing van Dr. 'H.
Peeters over Luchtbescherming, waarop
in de raadsvergadering van 27 Juni de
aandacht werd gevestigd.)
VAN TEXELS RAAD.
meenteraad, ter voorziening in vier vaca
tures, ontstaan door periodieke aftre
ding van de heeren C. Keijser Pz., G.
K.Brouwer, Coninck Westenberg en P. P.
Boon.
Ingeleverd: 281 briefjes. Van on
waarde: een. Geldig 280. Gekozen: de
lieer C. Keijser Pz. met 200 en de heer W.
Mets Tz. met 143 sternen. Herstemming
moet plaats hebben tusschen de heeren
Jhr. S trick van Lir.sdhoten, W. Brans, Co
ninck Westenberg en P. P. Boon.
De herstemming beeft plaats op 1 Aug.
1893. Herkozen wordt de beer Coninck
Westenberg met 161, gekozen de heer
W. Brans met 139 van de 270 stemmen.
DONDERDAG 27 JULI 1893.
Afwezig: de beer A. Dros.
Besloten tot aangaan eener geldlee-
nimg van f1000 voor dirie mnd. tegen 5
pet. 's jaars.
Ontvangen een adres van 46 ingeze
tenen van Oudeschild met het verzoek de
Schildsloot beter bevaarbaar te maken,
opdat de aanvoer van drinkwater uit die
Weezenputten naar Oudeschild geen be
lemmering ondervindt.
Er wondt met 82 stemmen afwjjzeind
.op beschikt, A,daar de Schildsloot aan het
Weeshuis behoort en het niet aangaat de
gelden van de gemeente te besteden voor
particuliere eigendommen".
65
OOK ONZE HUISDIEREN
hebben recht op bescherming!
SIJR HUBERT WILKINS.
De bekende Engelsche poolyorsdher, die
in 1931 algemeen de aandacht op zich
vestigde, wegens de pogingen, toen door
liem in het werk gesteld om per onder
zeeboot de Noordpool te bereiken. Thans
is hij op andere wijze op weg daarheen.
Geruime tijd hoorde men taal noch teeken
van hem, maar volgens de laatste be
richten is er voor ongerustheid geen
reden.
NAAR TEXEL.
Woensdag hebben de leerlingen van de
Ulo te Schagen een bezoek aan ons eiland
gebracht.
Aan een Zondag door de Arbeiderspers,
georganiseerde tocht naar Texel namen
51 personen deel.
Aan de Van der Schuyt-trip namen Zon
dag 30, Maandag 15 personen deel.
SCHEEPSONGEVALLEN
28 NOVEMBER 1897.
Eenige visscherssdhuiten raken door-de
hevige storm bij het Eierlandsche Gat
op het Zuiderhoofd. Met veel moeite
slaagt men er in, ze zonder belangrijke
schade vlot te brengen. Ook bij Oost
slaan eenige schuiten los. De TX 100 van
P. Eelman loopt tegen de steenglooiïng;
het schip wordt geheel vernield.
30 NOVEMBER 1897.
De Noorsche bark PERLENV met lijn
koeken van Marseille op weg naar Hiel-
singfors, strandt op de Vliehors. Negen;
opvarenden worden door de reddingboot
van Vlieland gered. De tiende wordt
dood uit het want gehaald.
2S DECEMBER 1S97.
Het s.s. HARROW verongelukt in de
Zuider Haaks. Vele balen katoen spoelen
op Texels strand aan.
4 JANUARI 1898.
De Noorsche bark MENTONA, met
hars en terpentijn van Savannah op weg,
naar Hamburg, strandt bij Eierl. W.Griek
en M. Boon Mz., de Cocksdorp, begeven
zich met ihun schuiten naar de strandings
plaats. Daar het sohjp reeds lek isA gaan
44 opvarenden over op de schuit van M.
Boon Mz., die ze te De Cocksdorp brengt,
's Middags wordt de bark door sleepboo-
teu vlotgebracht en naar Den Helder
gesleept, waarbij de bark bijna tot aan
het dek onder water ligt.
32
HIER DREIGT GEVAAR.
Er dreigt gevaar voor de groote pijp
leiding, welke de petroleum uit Irak naar
de Middellandschie Zee transporteert. Ge
vaar in verband rne't de onlusten in Pale
stina, welke ook in de naburige landen
weerklank vinden.
We geven hier een kiekje van een ge
deelte dezer olieleiding (geopend 14 Jan.
1935 door Koning Ghazi van Irak). De
leiding is gelegd door de Intern. Irak
Petroleum-Industrie,, waarin Britsche,
Fransche, Amerikaansdhe en Nederland-
sche belangen vertegenwoordigd zijn. De
aanleg duurde 2 jaar en kostte 10 millioen
pond. De lengte van de leiding bedraagt
ook wel 2400 K.M. Ze vangt te Kirkoek
in Mesopotainië aan en loopt door vjjt
souvereine gebieden. Er loopt van Kirkoek
een dubbele leiding naar Haditha, waar
een der pijpen afbuigt naar Haifa in Pa
lestina en de andere naar Tripoli in Sy
rië. De jaarlijksche capaciteit zou vier
millioen ton bedragen.
Vernieling van deze olieleiding, welke
grootendeels door onbewoond woestijn
gebied loopt, zou de betrokken maatschap
pij dus ©en ontzaglijke schade berokkenen.
Voortdurend wordt daarom door vlieg-
tuigpatrouiries een oogje in het zeil ge
houden.
GEEN WIELERSPORT.
De wielerwedstrijden, welke Zondag op
het terrein vamS.V. Texel zouden plaats
hebben, hebben geen doorgang gevonden
en wel op grond van financieele over
wegingen.
Naar we uit goede bron vernamen, was
het terrein voor 'twee Zondagmiddagen
voor f70 per middag verhuurd. De eerste
wedstrijd leverde een tekort op, waardoor
slechts de helft van de huur kon worden
voldaan. De tweedie middag zou dus wel
zeer druk bezocht moeten worden, wilde
men de huur (f35 van vorige keer plus
f70 van deze Zondag) kunnen betalen.
S.V. Texel bleekniet bij machte de
wielrijders financieel tegemoet te komen,
daar zij zelf groote geldelijke verplichtin
gen heeft. Hierop besloot D.O.K. de
wielerwedstrijd niet te doen doorgaan.
jWe vragen oins af, of dit besluit niet
eerder genomen had kunnen worden. Dan
had hieraan tijdig bekendheid kunnen
worden gegeven.
VAN 1887 HEDEN.
26 FEBRUARI 1898.
De Urker visscherssclmit U.K. 50, uit
de Noordzee naar Nieuwediep terugkee-
rende, wordt blij het Westgat door een
stortzee overvallen. De drie opvarenden
slaan over boord. Een van hen, schip
per T. Korff, gehuwd en vader van vijf
kinderen, verdrinkt.
17 MEI 1S98.
Dekknecht K. Vries, Alkmaar, van de
veestoomboot PURMEREND, liggende in
de haren van Oudeschild, raakt 's nachts
bij het overstappen op die schuit van H.
Visser te water en verdrinkt. Een kwartier
later wordt zijn lijk opgehaald. De on
gelukkige laat een vrouw met zes jonge,
kinderen onverzorgd achter. Ten bate van
de weduwe worden op Texel concerten
gegeven door Trinitas en Crescendo.
30 JULI 1898.
De blazerschuit TX 61 van de heer S.
Kuijper te Leiden, slaat in het Kaap-en-
Molengat om. De drie opvarenden, de
20-j. C. Kuijper, uit Oosterend, de 64-j.
M. Brouwer IJz., uit den Burg en de
lS-i. O. J. Duinker, uit Oudeschild, ver
drinken. De omgeslagen schuit wordt bij
Nieuwediep tegen de dijk aangetroffefi.
Ze wordt belangrijk beschadigd te Oude
schild binnengebracht.
33
DE COCKSDORP.
MODERNE LANDARBEIDERSBOND.
Ete in Hotel De Hoop door afd. De
Cocksdorp— EIerland van de Mod. Land-
arb. Bond belegde propag. vergad. werd
door plm. 30 personen bijgewoond. Ze
stond onder leiding van de heer W. Was
senaar. Als spreker trad op de heer J.
vJd. Ham, uit Utrecht. Aan zijn rede
over „Democratie en dictatuur" is het
volgende ontleend
Democratie beteekent algemeen kies
recht, controle, vrije critiek, een aan het
parlement verantwoording schuldige re
geering. Dictatuur wiI zeggen: regeering
door een man, geen openbaarheid, maar
geknoei achter de schermen. Met een dic
tator in Holland zou het hier niet anders
gesteld zijn dan in Duitschland, Italië,
Rusland: knoet en concentratiekamp voor
andersdenkenden. De N.S.B. scheldt op
de „bonzen", vooral op die der moderne
arbeidersbeweging, maar bij ons gebeurt
alles in het openbaar, terwijl in de partij
Mussert allen blindelings hun vertrouwen
in de leider moeten stellen en geen in
menging geduld wordt. Wg houden eert
2-iaarlijksch congres, waarop oritiek ge
leverd kan worden. Ons land heeft een
vrije candidaatstelling, in tegenstelling
met dictatuurlanden, waar men alleen in
aanmerking komt, als men van de partij
is. Vroeger was het hiermee ook in ons
land treurig gesteld, maar door zich te
organiseereig hebben de arbeiders steeds
meer rechten verworven.
Spreker wijdt uit over de tijd, waarin
de Nederlanden gebukt gingen onder het
Spaansche juk; over de tijd van Koning
Willem 1, toen de ministers aan de ko
ning en niet aan het volk verantwoording
schuldig waren. Met het opkomen van het
modern kapitalisme groeide de moderne
vakbeweging. Toen klonk het woord van
Karl MarxArbeiders, aller landien, rer-
eenigt u. Toen ontstopden de eerste soci
ale wetten. 1918 kwam met zijln woelin
gen. Opeens kon van alles ingewilligd'
Worden. Troelstra vergiste zich in de
machtsverhoudingen, maar hij .vergiste
zich als een man, «Jie oprecht voelde^
waarop het volk recht had. De bezittende
klasse begon terug te krabbelen. Een
48-u. week voor de landbouw werd niet
mogelijk geacht. Qp dit punt heeft de
heer Aalberse nog een eereschuld in te
lossen. Wij streven naar een socialistische
maatschappij, welke in wezen te vergelij
ken valt met de eerste christengemeen
schap, waarin alles gemeenschappelijk
eigendom is. Hier tegenover wil men
echter het kapitalistische stelsel behou
den om die arbeiders uit te buiten en te
te vernederen. Niet alle werkgevers zijn
slecht, maar het stelsel dwingt er toe zoo
te handelen. Helaas is de verdeeldheid in
de arbeiders wereld groot. Chr. en R.K.
arbeiders zijn aan het kapitalisme gekop
peld. Comniun. arbeiders zijn gelijk te
stellen met fascisten. Zij zaaien in op
dracht van de Roode Internationale twist
en tweedracht, ook in onze rijen. Zij
schelden niet Hitier op de SDAP en doen
zich in de tribune, gelijk de NSB in Volk
en Vaderland, kennen als jiarasieten van
de ergste soort.
Het verdrag van Versailles legde de
grondslag van het fascisme, terwijl de
crisis, welke niet in de laatste plaats
Duitschland trof,, er toe bijdroeg, dat
de bevolking zich willoos aan dwinge
landij overgaf. De Moderne Arb. Bewe
ging wil er voor waken, dat het hier zoo
ver niet komt. Zij1 wil vechten voor het
behoud der democratische vrijheden en
de regeering dwingen een constructieve
welvaartspolitiek te voeren. Hierdoor ont
wapent nien die reactie en kunnen scènes
als een voorbereide Rijksdagbrand voor
komen wordien. De NSB ontkent iets mét
anti-semietisme te maken te hebben,
maar komt ze aan die macht, dan ko
men ook hier concentratiekampen en rel- I
letjes tegen de joden. Daar moeten wijl
niets van hebben. Wij strijden voor een
menschwaardig cc staan voor allen. "Wij
willen iniet door Mussert worden afge
maakt, zooals de socialisten in Duitsch
land door Hitier. Ook de Christelijken en
R. K. worden niet ontzien. Dat alles
kan ons echter niet weerhouden om vast
beraden onze weg te gaan met slechts één
doel voor oogen, het Socialisme.
Spreker verheugt zich in de aanwezig
heid van een aantal vrouwen en wekt ook
het vrouwelijk deel der plattelandsbevol
king op, om deel te nemen in de poli-i
tieke strijd, om kennis te nemen van het
geen op politiek en economisch terrein
voorvalt door het lezen van de bladen der
Arbeiderspers.
Aap het slot van zijn rede wekte spr.
ide aanwezigen op, de strijd voor een bé
tere samenleving onverzwakt voort te zet
ten, opdat er een tijd van vrede, wel
vaart en rijkdom aanbreke vooir ieder en
het „Eén voor allen, allen voor één" tot
werkelijkheid worde. De handen aan de
ploeg derhalve, ons nieuwe wegen banen.
Dan is de toekomst ons.
Hierna sluit de voorz. met een wooiyi
van dank aan de spreker, die met aan
dacht gevolgd werd, deze vergadering.
