De Nieuwe Texelsche Courant
No. 5084 50ste Jaargang Woensdag 16 Sept. 1936
Van week tot week
EERSTE BLAD.
SpanjeHet land der
Verschrikkingen.
Uw advertentie in dit blad wordt
op Texel huis aan huis gelezen.
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad opgenomen.
ADVERTENTIES: 12 ct. per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
ueelïg tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES 48 ct. (4 regels.)
HOOGWATER ter reede van Texel v.ra
(nam. ongeveer Vj uur later.)
17 18 19 20 21 22 23 Sept
10,45 11.13 11,38 12,- 12,24 12,52 1.08
LICHT OP
RIIW1ELEN en RIITUIGEN 7 39
ZATERDAGAVOND.
De Spaansche tragedie gaat verder,
wordt bloediger en bloediger. In de Haag-
sche Post van 12 Sept. lezen we: Dezer
dagen mochten wij bezoek ontvangen van
een goed Hollandsch katholiek, met vele
betrekkingen in de katholieke wereld van
Spanje, die juist te rijg gekeerd was uit 't
land der verschrikkingen. Hij had daar
geruime tjjd doorgebracht bij de (opstan
delingen. Haast hun iheele front had hij
bezocht, vrijwel alle aanvoerders had hij
gesproken. De opstandelingen, die hij als
vriend had opgezocht, heeft hij, vervuld
van haat en afkeer, verlaten. Hem ver
volgden de wreedheden, die hij had aan
schouwd. Geschokt had hern de lichtvaar
digheid, waarmede hij lieden, tegen wie
men niets kon aanvoeren,, dan de ver*
denkimg, dat zij de „witte" partij misschien
niet goed gezind waren, had zien neer-1
schieten, zonder vorm van prooes. Langs
wegen was hij gegaan, die omzoomd wa
ren met lijken van neergescholenen, on
der wie misschien geen enkele combattant
was. Afgrijzen had hein vervuld en toen
hij miet aanvoerders der opstandelingen
daarover gesproken had, had hij de groot
ste onverschilligheid voor deze dingen
ontmoet. Sommigen hadden om zijn op
merkingen een wantrouwen jegens hem
getoond, dat hem niet geruststellend had
geleken voor zijn persoonlijke veiligheid.
Volkomien geniezen van iedere sympathie
voor de opstandelingen, was hij nu in
het vaderland teruggekeerd.
De Haagsche Post vervolgt: Natuurlijk
was zijn oordeel eenzijdig. Het ware zéker
precies omgekeerd uitgeval'en, als hij al
leen biij de strijders der regeeringspartij
was geweest, inplaats van enkel bijj de
„witten". Hem was natuurlijk niet onbe
kend, wat door de rooden was aange-i
richt. Maar hij kende dat niet uit eigen;
aanschouwing. De gruwelen, die men bij
woont, zullen steeds grooter indruk ma
ken, dan de gruwelen, waarvan men leest
of hoort. Er is, volgens de H.P., echter dit
verschil, dat deze dingen bij de „wittjan",
blijkens zijn ervaringen, geschieden op
6evel, of met goedkeuring van cTe aan
voerders, terwijl zij bij de tegenpartij ge-
scfneden ondanks het hoogste gezag, üat
de kracht mist de volgelingen in toom te
houden.
TOREADORS IN SPANJE.
Een der toreadors, die zich aan het N.-
front onderscheidden, werd benoemd tot
aanvoerder van een afd. van het regee»
ringsleger.
ISlllMtilllUllüiinUIIIIIIIIIIIIUIillHIIIIUIIIIillilllll
VAN DE BOEKENPLANK.
(Voorhanden in Boekhandel Parkstraat.)
PRINSES JULIANA VERLOOFD.
In de bekende Libellen-serie (uitgave
van Bosch en Keuning is vorige week een
nieuwe Libel verschenen: „Prinses Ju
liana verloofd". Een vlotte Libel met in
teressante biezonderlieden uit het leven
van Prinses Juliana en Prins Benno eji
een keur van Drachtige foto's. In de
Boekhandel is dit werkje tegen 45 cent
verkrijgbaar.
Jeanne van Schaik Willing, Nacht
vorst. Roman 278 blz. f3.50. Geb f4.50.
Dr. J. O. Meuken, Vitaminen, een le
vensbelang? Met teekeningen. 32 blz. 45
oent.
Gerda Rynders—Versloot, Menschen
kijken. 166 bfz. f2.25. Geb. f2.90.
Elisabeth Zernike, Het leven zonder
einde. 204 blz. f2.90. Geb. f3.75.
Dr. M. Euvve, Inleiding tot het
Schaakspel, 48 blz. f0.45.
Georg Asmussen. Het zwijgen der
doodien. 164 blz. Geb. fl.20.
Guy die Maupassant, Bel-Ami. 190
blz. Geb. van f 1.50 van f0.35.
HET KABINET LARGO CABALLERO.
De opstand drijft de eigenlijke regee
ring des lands steeds verder naar links.
Toen de burgeroorlog begon, regeerden
burgerlijke ministers Spanje. Na eenige
wisselingen van kabinet, is nu een bewind
gevormd ondier leiding van Largo Cabal-
lero, een socialistische leider van zeer
radicale opvattingen. In dit kabinet liebben
nu ook twee communisten zitting geno
men. De toestand is op die manier in
ieder geval zuiverder, dan toen gematig
der politici negeerden, zander eenig ge
zag, of in ieder geval zonder dat men
iets van een van hen uitgaande, kal mee'
nende invloed merkte. Het is mogelijk,
dat de nieuwe autoriteiten iets meer aan
durven oin de ergste uitspattingen te
voorkomen, juist omdat zij meer vertrou
wen zullen vinden onder de lieden, in wier
midden de daders zijn. Reeds is er, naar
gemeld wopdt, een proclamatie uitgege
ven, geteekend doo,r alle organisaties,
welke deel uitmaken van het volksfront.
Daa,rin heet het, dat ieder, die zonder
bevel van de bevoegde autoriteiten 'huis
zoekingen, arrestaties of fusillades uit
voert, zonder vorm van prooes zal worden
doodgeschoten. Reeds zouden acht lieden
om die reden zijn terdoodgebracht. Als de
regeering, welke dan ook, er werkelijk in
slaagde, aan de wandaden van haar eigen
volgelingen een einde te maken, of ze
zelfs maar flink te beperken, dan zou
zij daarmede haar aanzien in de wereld,
tot haar eigen heil, op een hooger peil,
brengen.
DE STRIJD NOG IN VOLLE GANG.
Mocht men een week geleden wat hoop
koesteren, dat de besprekingen der diplo
maten te Hendaye eenige Lans oplever
den tot vredesonderhandelingen te leiden,
op het oogenblik is er geen reden tot
optimisme meer. Huesca en, San Sebas
tian zijn de opstandelingen in handen
gevallen. Oviedo, de hoofdstad van As-
turië, weerstaat hun aamjvalien nog, ook
die uit de lucht. Dit is ook het geval met
het Alcazar te Toledo, waarvan degroote
bezetting niet aan overgave denkt. Eer
zou zij, zoo luidt haar antwoord, op alle
aanmaningen zich over te geven, het ge
bouw, met alles wat er in is, in de lucht
'laten vliegen. Ook de belegeraars
dreigen met deze krasse maatregel. Zij
hebben het oude Moorsche paleis, dat zij
van nabij beschieten, 'ondermijnd, zoodat
ook zij het verwoestingswerk zouden kun
nen voltrekken, waarmede de belegerden
Idreigen. Zij aarzelen echter blijkbaar nog,
dit architectonische wonder, een der natio
nale schatten van Spanje, aan hun strijd
op te offeren. Men moet hopen, dat hen
ook de overweging weerhoudt, dat hon
derden vrouwen en kinderen, de families
van de verdedigers vormende, aan"de ont
ploffing ten offer zouden vallen. Wat
Oviedo betreft, spannen de opstandelin
gen zich zeer in, de stad te ontzetten,
voor het te laat is. Twee colonnes zijn in
opmarsch, om aan de belegerden hulp te
brengen. Dat is ongeveer datgene, wat
aan belangrijke strijd nu gaande is. Bij
Madrid wordt op het oogenblik niet veel
meer gevochten. De opstandelingen heb
ben blijkbaar de hoop opgegeven, de stad
te kunnen innemen met de middelen, die
hun daarvoor op het oogenblik ter be
schikking staan.
GEEN WAPENEN MEER
NAAR SPANJE?
Portugal doet niet mee.
Te Londen zal nu de coördinatie-com
missie bijeen komen, die tot taak heeft,
kennis te nemen van de .verschillende
maatregelen, welke de deelnemende sta
ten zuLen treffen, om uitvoer van wape
nen naar Spanje, onmogelijk te maken.
De Portugeezen ecliter willen niet mee
doen. Misschien vreezen zij ook kwade
gevolgen van een overwinning der steeds
rooder wordende, Spaansche regeering„
Dat het bij hen nog niet heelemaal zoo
rustig is als het fascistische Portu-i
geesche bewind liet gaarne doet voorko
men, is deze week nog weer gebleken uit
de muiterij op twee oorlogsschepen, die
slechts door kustbatterijen, tot schade aan
manschappen en schepen, kon worden on
derdrukt. Reeds is er in Engeland sprake
van, het embargo ook tot Portugal uit
te breiden, liever dan de schikking te Ia*
ten mislukken. Dat het tijd wordt voor
een regeling in deze aangelegenheid, be
wees nu weer een telegram van Chur
chill, die voor Roode Kruis-d ademden
in Spanje was, en waarin hij meedeelde,
dat men had kunnen vaststellen, dat Duit-i
sche Lichtbommen, uit Duitsohe vliegtui
gen geworpen, dood en verderf in Spaan
sche steden hadden aangericht. Dit komt
overeen met een verhaal van de bezoe-i
ker bovengenoemd. Hij vertelde, zelf tien
Duitsche vliegers aan het „witte" front
te hebben ontmoet, die bombardements
vliegtuigen bedienden, en 25 Italiaansche
vliegtuigen op één plaats te hebben ge
zien.
DE ONRUST IN PALESTINA.
Een Joodsch soldaat, met geladen ge
weer op wacht aan de grens van Tel
Aviv, waar keer op keer bloedig tusschen
Joden en Arabieren gevochten wordt.
ONRUST IN FRANKRIJK.
In het binnenland gaat het verre van
goed. De vrees voor gebeurtenissen als in
Spanje, geeft het fascisme in Frankrijk
nieuwe aanhang. Onder de arbeiders is
opnieuw ontevredenheid ontstaan. De ver
hooging van die Ioonen is gevolgd door 'n
vernooging der prijzen van allerlei le
vensmiddelen. Daardoor hebben de ar
beiders, ondanks de loonsverbooging
niet een overeenkomstige verbetering van
levenspeil bereikt en dat toch 'had heit
nieuwe bewind beloofd. Vandaar nieuwe
stakingen en nieuwe bezetting van fabric,
ken. Te Clermond Ferrand hebben daar
op inechtsche arbeiders de prefectuur be
zet. Als de regeering de bezetting der/
fabrieken duldde, kou zij ook tegen de
nechtschc arbeiders niet optreden. Toen
hebben de Lnksche arbeiders getracht de
prefectuur te bevrijden. Dat heeft men
kunpen beletten. Tenslotte heeft men de
rechtsdben met een zoet lijntje wegge-i
kregen. Maar men krijgt zoo een toestand,
die gevaar voor een burgeroorlog niet'
meer denkbeeldig doet lijken. De regee
ring zal vroeg of laat haar gezag werkw
lijk moeten doen gelden, en vooral het jje-
zag der wetten.
ENGELAND EN TURKIJE
ZIJN HET EENS.
De vacantiereis van Koning Edward van
Engeland, o.a. naar Turkije, heeft groote
politieke resultaten opgeleverd. Het is
voor het Britsche Rijk van het grootste
belang met Turkije, nu het weer beheer-
scher der Dardaneüen is geworden, op de
beste voet te komen. Ook in verband met
zijn ligging tegenover het Suezkanaal.
Tijdens de periode der sancties heeft er
NAAR PALESTINA,
Britsche soldaten woudein, alvorens naar
Palestina te vertrekken, ingeënt.
reeds een vendedigingsverbond tusschen
Engeland en Turkije tegenover Italië be
staan. Het was gewichtig voor de Britten,
(dat die vriendschap zou worden voortge
zet. Moeilijk kon dat niet zijn. Turkije
vreest Mussolini's zucht tot uitbreiding
van grondgebied. Italië heeft immers wel
ciens een begeerig oog op Klein-Azië ge
worpen. Bovendien heeft Engeland van
Rome maritieme bedrijvigheid in de Mid-
Idellandsclie Zee te duchten. Koning Ed
ward heeft lange gesprekken gevoerd met
Atatiirk, de Ghazi, president der Turk-
sche republiek, die daarvoor naar Kon
stan tin opei 'was gekomen. Het resultaat
is geweest, dat Atatiirk beloofde, onmid
dellijk zijn minister-president naar Londen
te zullen sturen.
ENGELAND GRIJPT STRENGER IN.
IN PALESTINA.
Engelano moge zich in de laatste jaren
nog zoo vaak zwak hebben getoond in zijp
beleid, in Palestina schijnt het te willen
bewijzen, dat het miet met zich laat spot-i
ten. Belangrijke versterkingen zijn nu naar
het Heilige Land gezonden. Lang heeft
Ihet tot zoo krasse maatregelen zijn toe
vlucht niet durven nemen. Het vreesdei
u i. zich de beele Mohammedaanscbc we
reld tot vijand te zullen maken. Voelt
het zich thans, na de verzoening met
Egypte, aangemoedigd? Tot nog toe hou
den de opstandige Arabieren de strijd
met groote verbittering vol. Militaire ver
sterkingen alleen echter zullen het Pale-
stijnsche probleem niet kunnen oplossen.
Het zal pas uit de wereld zijn, als meni
beide partijen kan bewegen met elkaar
in volle overtuiging naar een overeen
komst te streven.
DIENSTPLICHT.
INLEVERING VAN RIJKSGOEDEREN.
In opdracht van den Minister van De
fensie, roept de Burgemeester van Texel
de gewone dienstplichtigen der landmacht,
die op 1 October 1936 naar de aanvufl-
lingsnesetrve overgaan, op, om de aan
hen verstrekte rijksgoedenen met uit
zondering van schoenen en haarkam
in te leveren, voor zoover de inlevering
van deze goederen niet reeds eerder heeft
plaats gehad.
Tot de hicrbedoel:1e personen behooren:
a. de gewone dienstplichtigen van de
lichting 1921, met uitzondering van hen,
die de eerste oefening met een andere;
lichting hebben beëindigd;
b. de gewone dienstplichtigen van an
dere lichtingen, die met de lichting 1921
de eerste oefening hebben beëindigd, met
uitzondering van hen, die reeds eerder
naar de aanvullingsreserve zijn overge
gaan.
De inlevering moet, voor zooveel deze
gemeente betreft, plaats hebben te Den
Burg in het Gymnastieklokaal aan de Mo
lenstraat op Vrijdag 16 October 1936 des
namiddags te 2 uur.
De goederen zullen in ontvangst wor
den genomen door den indeelingsdistricts-
commandant of oen ander daartoe aange
wezen officier.
Voor nadere biezonderheden wordt ver
wezen naar de aangeplakte openbare ken
nisgeving.
Texel, 11 September 1936.
De Burgemeester van Texel,
KAMP.
TEXELSCHE COURANT
