Brieven van Texelaars
in den Vreemde.
0p zoek naar werk in
Zuid-Afrika.
Voor de Rijpende Jeugd.
fflfflffisifsiifsaafflffl iiiSfflffl'fiffifflffifflï®
Tandem-Epidemie.
Mi
St. George School, WAA,
P.O. Mombasa,
Kenya Coloni, Br. E. Africa.
.Principal: Rev. M.' Witte,
C. S. Sp. O.B.E.
(Slot).
DE WAA-BAND OP DE „SHOW".
Een Engelsche politie-agent vergat er
bijna zjjn werk bij. Hij vertelde mg; dat
hij zelf lid van een fanfare was geweest
en dat hij een broer ihad In Henri Hall's
beroemd orchest. „Die Band is zoo goed
als een Europeesche", verzekerde hij me
herhaaldelijk. Toen we 's avonds om 10
uur het .„God save the King" hadden ge
speeld en hij de duizenden bezoekers van
het terrein begoin af te bezemen, verbood
li ij de muzikante n van hun plaats te gaan.
Een kwartier later kwam hij terug met
«en reuze hoeveelheid oliebollen. „Jon
gens", zei hij, „ik geet jullie allemaal
volle punten voor je spelen, „full marks!"
en nu wil zien of je even handig olie
bollen eet." Daarmee leerden mijn jon
gens ten eersten male zonder schrik tegen,
een blanke „smeris" opzien. De gulste
en gemoedelijkste harten kloppen heel
vaak onder een politie-jas: dat was mijn
gedachte, toen ik de man met een glun
der gezicht zag genieten van de uitgela
ten pret van mijn jongens.
Verscheidene Oost-Afrikaansdhe Hol
landers ,d'ie ik nog nooit ontmoet had,
kwamen me opgetogen hun verrassing be
tuigen als m'n onvolprezen Ned. potpourri's
over de show klonken. En die speelden
de jongens graag nog eens over, want,
zeker niet om mij te vle:en, geven ze al
len de voorkeur aan de Hollandsche stuk
keu die ik heb. En ze wagen steeds om
meer: jammer, dat onze valuta ze zoo
duur maken. Minder" gezellig was het,
dat er alsmaar jongens bij dozijnen om
me heen hingen, me smeekend om in de
school opgenomen te worden. Helaas zijn
al m'n huizen en hutten nu tjok-vol, bij
de 1(50 koppen, ©n ik moest ze allemaal
teleurstellen. Dat kan me ziek maken.
Voor één jongen heb ik toéii nog weer
een uitzondering gemaakt: die had maar
even de 500 K.M. tusschen Nairobi en
Waa afgetippeld in even over een maand.,
met geen ander ideaal, dan om in de
Waa-School te komen. Stuur zoo'u jongen
nu e©ns dezelfde weg terug. Als 'k mijn
zin krijg, bouw ik er op het einde van
het jaar een slaapzaal bij voor 80 a 100
jongens. Dat vereischt echter ook weer
drie ldas-Iokalen. Dan moeten de werk
plaatsen vergroot worden, vooral de
kleermakerij, de smederij en de timmer
manswerkplaatsMaar het zal een toer
wezen mijn applicatie voor zóóveel geld
erdoor te krijgen3500 gulden voor'al die
bouwerij, inbegrepen 80 bedden, school
banken, enz. en dan nog evenzooveel
om die 80 boys een jaar lang te voeden,
kleeden, enz. Maar Waa heeft zich warme
vrienden gemaakt en er behoeven geen
andere Europeesche leerkrachten bij te
komen, wat de kosten nog maar hooger
zou maken. Als men uit pure welwillend
heid mijn salaris wil verdubbelen, is dat
nog maar 60 cents per dag meer
Basta voorloopig met de School, of u
hoort vannadht •mijn neger-fanfare om
uw bed kwetteren en ik slaap zelf ook
liever rwstig. Overigens is mijn gezond
heid nog goed, mijn humeur nog niet
slecht en mdjin kok nog zelden dronken.
Os Radio brengt me natuurlijk overal
overheen.
Dus: tot een volgende keer, bij leven
en gezondheid.
Als steeds, de Uwe,
PATER WITTE.
VAN HARWICH NAAR LIVERPOOL.
2.
Erg lang kon ik die nacht op de Noord
zee, tusschen Hoek van Holland en Har
wich, Iniet van mijn kooi gebruik maken,
want om 6.15 uur kon de boot reeds in
Engeland arriveeren. Door de mist werd
liet echter later en met een uur vertra-'
ging kwamen we te Harwich aan. Jam
mer, dat door- de mist ook de imposante
eerste indruk van „Albion", namelijk de
krijtrotsen verloren ging. Met dat al was
onze trein weg en moesten we op het
station 3 uur wachten. De douane was
voor ons gemakkelijk, daar het slechts
een doorreis gold. Toch werd er nog
smakelijk gelachen om een Amsterdam
mer, die zijn koffer wat wijd open deed
en voor een kistje sigaren f7.belas
ting moest betalen en nu sigaren van
15 cent p>er stuk rookt. Een fijne luxe
tnein bracht ons in 81/2 uur door het
zachtglooiende Engelsche landschap met
zijn typische monumentale kerktorentjes
in het Oosten en zijn rijk industriegebied
in het Westen. Geweldig, zoo rijk als
hier de grond aan mineralen is. Steen
kolenmijn na steenkolenmijn. Duizenden
wagons miet kolen volgeladen. En schoor-
steenenü Ik zou af en toe liet woord
„stoppelveldje" wel kunnen gebruiken.
GOUDEN ECHTPAAR.
De heer J. Koopman en mej. A. Koop-
man- Duiinker (Redoute), hopen Woens
dag de dag te herdenken, waarop zij vóór
51) jaar, in liet huwelijk traden.
Hierbij een kiekje van het gelukkige
paar en onze hartelijke gelukwenschen.
Nog menig jaar in goede gezondheid.
Tandem beteekent „eindelijk". Men zou
hem nu eigenlijk moeten noemen Tandem
Revenit oftewel „eindelijk weer". Want
niet de negentiende eeuw verdween de
tandem van de weg hij was ongezel
lig. Men zat elkaar in de nek te kijken,
trien verweet elkander luiheid, vond het
niet netjes, enz. Misschien moet men de
oorzaak van bet verdwijnen mede zoeken
in bet opkomen van de motorfiets en de
kleine auto en in de afwezigheid van
voldoende rijwielpaden.
Maar 11a 40 jaar een woestijntocht door
allerlei sportmuseums gemaakt te hebben,
is de tandem eindelijk terug en nu op
liet rijwielpad. Plotseling is Nederland
getroffen door een epidemie van tan
dems. Zondag I.l. defileerden er 160 op
Schiphol; tevoren reeds op Waalhaven. 111
de oude tijd zat de dame voorop, zooals
het geschaakte meisje in de ridderroman
vóór de ruiter op het paard. Nu zit de
dame veelal achter de man (niet altijd,
een onlangs in de bladen verschenen
foto van bet verloofde vorstelijke paar
toont Prinses Juliana vóór en 'Prins
Bernhard achter).
Tevergeefs zoekt men naar een verkla
ring van deze plotselinge wederverschij
ning. Is bet ©en mode? Is het economie:
de besparing van één rijwielplaatje? Is
het de drukke hezetting van rijwielpa
den, waarop het inaast elkaar fietsen toch
te bezwaarlijk wordt? Of dringt in onze
gestroomlijnde wereld het stroomlijnbe-
ginsel zoo tot de mensch door, dat Ilij
vóór alles gaat denken aan het collec
tieve snijden van de wind?
(Wij weTeu 'het iniet en wachten af
zonder Cioero's uitroep tegen Catalina te
herhalen: „Hoe lang nog?" „Lang" dan
echter in de be tee ken is van frame-lengte.
Want waartoe zou de mode, of de eco
nomie, of de stroomlijnwoede hij twee
irnan per twee wielen ophouden
Dat de pannen van een nieuw huis hier
maar een maand rood blijven, is te be-v
grijpen.
En thans zit ik in Liverpool, aan boord
van de Themistocles. Ons gezelschap is
flink uitgebreid en in onze 6-persoons
hut slaapt, zoo aan de koffers te zien,
©en internationaal gezelschap. Er zijn ook
Engelschen bij, wat ik wel mag, daar
Engelsch mij in Zuid-Afrika wel van pas
zal komen. Hierbij wil ik het voorloopig
laten. Ik kan best voelen, dat ik 81/2 uur
getreind heb, al voel ik mij ongetwijfeld
in beter conditie dan mijn „coupé-ge
noot", uit Den Haag, die wagenziek werd
en van zijn eerste Engelsche middagmaal
bestaande uit natgekookte aardappelen en
rauwkost (?)-groente, weinig genoegen
beleefde
Mag ik deze keer besluiten, met allen,
die ik niet even „een goeie reis" heb
kunnen wensclien, alsnog mijn „laatste
groet" te brengen?
In verband mét de toestand op de
Spaansche eilanden is het waarschijnlijk
niet mogelijk om daar nog een briet
voor het Texelaartje te posten. In dit „ge
val moet ik wachten tot Kaapstad. Onder
weg zal ik gelegenheid hebben om stot
te verzamelen, die, naar ik vertrouw, uw
belangstelling hebben zal. „Tot kijk"
in Kaapstad.
SIEM DE WAAL.
Mededeelingen
van Texels Bioscoop-Theater
FOX-FILMS.
Wat Fox brengt is onze trouwe bezoe
kers nu al wel bekend. Daar gaat een
roep van uit en zoo vertrouwen we, dat
ook bet hier aangekondigde programma
weer veler belangstelling heeft.
Voor wie naar een spannende film met
verlangen uitzien^ komen we met de
Speurhond van Londen: Dit nieuwe Char
lie Chan-mysterie, gebaseerd op een der
spannendste romans van Earl Derr Big-
gers, speelt zich af in Engeland's hoofd
stad en is ongetwijfeld een der machtig
ste detective-drama's, ooit verfilmd.
De hoofdmomenten zijn: Onschuldig tot
de strop veroordeeld; de aanslag op de'
groote detective; een gevaarlijke getuige
belaagd; de dader ontmaskerd; ontsnapt
aan de terechtstelling?
KARAVAN.
Van ©en geheel ander slag is ons
tweede hoofdnummer. Een artistieke film,
die liefhebbers van zang en muziek, van
©en liefdesidylle im een aan natuurschoon
over-rijke streek, ongewoon bekoren zal.
Namen als die van Ch. Boyer en Loretta
Young spreken trouwens voor zichzelf.
P.S. We beginlnen nu weer om ACHT
uur.
LORETTA YOUNG.
OVER EEN BOUWPLAN
VOOR HEEL TEXEL.
(Ingezonden.)
De heer P. de Graat Pz.,. architect,
gedipl. H.B.O., Tuinbouwstr. 5, Amster
dam, schrijft ons:
De beer Ponger vraagt, of het mogelijk
is, een uitbreidingsplan voor heel Texel
te maken. Ik heb echter geschreven „be-
bouwings-plan" en dit is wel degelijk
mogelijk. Men zal zich dan bij het ont
werpen moeten afvragenWaar liggen de
natuur- en oudheidkundige monumenten,
oude boerderijen, bloeiende bedrijven, ka
rakteristieke plekjes, enz. Deze moeten
in die eerste plaats voor Texel bewaard
blijven.
Vervolgens: Hoe zal de ontwikkeling
van Texel worden betreffende het ver
keer? Ik denk nu o.a. aan het vliegveld,
toenemend autoverkeer, enz. Voorts: or
dening van de hebouvvingsplannen van de
verschillende dorpen, in verband met el
kaar, vaststellen van fabrieks- en op
slagterreinen. Aanleggen van beplantin
gen langs de verschillende wegen (de
eerste indruk is op het oogenblik niet de
beste). Betere verzorging van liet Park
in Dan Burg, het aanleggen van nieuwe
parloeri bij de verschillende dorpen.
Nu De Koog voor de echte natuurlief
hebbers minder aantrekkelijk is: geen
yat iel bebouwing langs de duinen of den-
nenbosschen toestaan. Anders is ook dit
gedeelte binnen ©enige jaren, evenals D|e
Koog, volgebouwd. Alleen daar zal ge
bouwd mogen worden, waar het natuur
schoon het minst te lijden 'heeft. b.v. een
ruim geprojecteerde uitbreiding met veel
beplanting van Den Hoorn, De Cocks-
dorp en nader aan te geven plaatsen.
Hier worden slechts enkele van de vele
factoren genoemd, welke tezamen bekeken
moeten worden om „Texel in z'n geheel"
te maken tot datgene, waar het recht
op heeft.
Werkelijk: hoe meer ik er over na*
Idenk, des te meer voel ik de noodzake
lijkheid van een „plan". Laat men er niet
te licht over denken. Texel is nog te
redden, als men er niet te lang mee wacht.
Het is een algemeen belang voor
Texel, voor NU en in de toekomst, wan
neer het eiland zijn goede naam behoudt
welke het in staat stelt te wedijveren mét
de mooiste plekjes in binnen- en buiten
land.
Nieuwe Modeblad, Weldon's
Modeblad voor Dames en voor
Kinderen, Beyer's Modeblad, Brei-,
Haak-en andere Handwerkboeken:
BOEKHANDEL PARKSTRAAT.
CURSUS VOOR SLAGERS.
Dinsdag is in de Gemeenteslachtplaats
aan de Hallerweg, daartoe door de ge
meente welwillend afgestaan, de eerste
les gegeven van de 12 lessen tellende
cursus voor slagers. Het aantal cursis
ten bedraagt 12. De lessen worden Dins
dagsavonds gegeven door de heer Ph. H.
van Westen Jr., particulier leeraar, wo
nende te Rotterdam. Speciaal wordt on
derricht gegeven in het opmaken van
schotels, garneeren en etaléeren. Na af
loop van de cursus zal een tentoonstel
ling worden gehouden.
De heer Van Westen geeft zulke cur
sussen in tal van plaatsen in ons land
en heeft daarmee zooveel succes, dat ook
hier het initiatief daartoe genomen werd.
DE FAMILIE HOFMANN KOMT.
Met het doen optreden van de Familie
Hofmann opent Pen's Schouwburgzaal het
winterseizoen. Wie dit gezelschap reeds
eerder Jiier beluisterden, weet dat zijn
kunst op hoog peil staat en algemeen
waardeering vindt.
De Arnhemsche Crt. schreef: Het was
een met zorg uitgevoerd programma.Het
gebodene stond op hoog peil. Dord-
sche Crt.: De vermaarde Familie Hof
mann heeft ons een mooie en genot
volle avond geboden. Haarl. Dagbl.:
De opkomst was buitengewoon. Geen
w.onder. De Familie Hofmann had een
uitbundig sucoes.
Het programma vermeldt muziek en zang,
een blijspel en diverse revue-scènes; dat
wil er bij velen wel in. Na afloop zal er
gelegenheid tot dansen zijn.
Op uitnoodigiing van Burgemeester
Kamp kwam Woensdagavond een aantal
personen ten raadhuize bijeen met het
doel te overleggen, of ook in het a.s. sei
zoen wederom kostelooze ontvvikkelings-
avondien voor de rijpende en werk-
looze jeugd (boven 16 jaar) kunnen wor
den georganiseerd.
Er werden spijkers met koppen gesla
gen. Besloten werd met ingang van Maan
dag 16 October zoo'11 avond te organisee-
nen gedurende zes achtereenvolgende
Maandagen. Indien de resultaten aan de
verwachtingen beantwoorden, volgt nog
ecu reeks Maandagavonden in Januari en
Februari.
De avonden gaan uit van Jeugdherberg
Panorama en Dep. Texel van het Nut.
Kosten zijn er voor de bezoekers in het
geheel niet aan verbonden. Zij zien er
wat, zij hoonen er wat, zij leeren er wat
bij, terwjjl, om de gezelligheid nog te
vérhoogen, een kopje thee geschonken zal
worden en diverse spelen (sjoelbak, ping
pong, dammen, schaken, enz.) aanwezig
zi illen zijn.
ALLE JONGELUI, mits minstens 16
jaar, ZIJN WELKOM.
De avonden beginnen om half acht.
Omstreeks negen uur wordt liet spelen
gestaakt. Dan begint een gezillig praatje
gestaakt. Dan begint een gezellig praatje
over een of meer ondenverjien, die ieder
mensch moeten interesseeren, veelal toe
gelicht met lichtbeelden en films.
Kan het aantrekkelijker?
WAT KOMEN ZAL.
Het voorloopig program luidt als volgt:
Na het spelen volgt op
Maandag 10 Öct.Inleiding. Wetens
waardig allerlei. Films (over Spanje en
Texel). O. J. Dumber.
Maandag 26 Oct.Over land en volk
in den vreemde. W. H. Lap.
Maandag 2 Nov.: Met Captain Scott
naar de Zuidpool. W. J. Jouwersma.
Maandag 9 Nov.: Interessante proe
ven. E. v. d. Ban.
Maandag 16 Nov.: Wat jullie graag
willen weten. Burgemeester Kamp.
Maandag 23 Nov.: Buiten de grenzen.
Ds. Vis.
Mede heeft nóg een aantal heenen alle
medewerking toegezegd. Aan eenigen, die
verhinderd waren de vergadering bij te
wonen, zal daarom alsnog wonden ver
zocht.
Aan een gezellige sfeer zal liet ook nu
met ontbreken. Het Bestuur prijst zich
gelukkig, nu bet op de steun van Mevr.
Kamp, mej. C. Dalmeijer, mevr. Jou
wersma eu mevr. Noordijk zal mogen re
kenen.
Ot het weer slagen zal? We twijfelen
daaraan het allerminst.
ZOO SPRAK.
DE DEAN van Ely: Ware vaderlands
liefde stelt ons in staat het standpunt
van andere volken te begrijpen. Zij doet
begrijpen, dat anderen ook van hun land
houden. Zoo zullen wij ze begrijpen en;
Iets door de vingers zien op een wijze,,
welke wij anders voor onmogelijk zouden
hebben gehouden.
ARTHUR GREENWOOD, oud-minis
ter, Engeland: Weet, dat de arbeiders
partij gekant blijft tegen een nutteloo-
ze bewapeningswedstrijddie slechts kan
uitloopen op vernietiging van de Euro
peesche beschaving. Maar de arbeiders
partij kan ondanks haar pacifistische be
ginselen niet blind zijn voor het gevaar
dat bet fascisme voor de democraten,
zooals Spanje leert, blijkt te zijn.
