No. 5113 50s,e Jaargang Woensdag 30 Dec. 1936 Eerste Blad.
TEXEL IN HET NIEUWE JAAR
m
m
Oudejaars-gedachten.
De Vee- en Wolhandel
op Texel in 1936
Ds Landbouw op Texel in '36
Niet te ondankbaar.
ffi ffi
fflSffifflSffiSifflSS ij EES®®®®®®®»
Gaarne maak ik gebruik van de mij ge
boden gelegenheid door de Redactie van
Texel's eigen courant, met een enkel
woord het jaar 1937 bij u in te leiden.
Eigenlijk hebben jaren amper een ge
leide woord van noode: zij komen toch
onafwendbaar, met al hun goede en
kwade zaken.
Bij het intreden van een nieuw levens
jaar van een privé persoon zijn er nog
speciale wenschen. Behalve voor degenen
die op 1 Januari geboren zijn, kan men
toch gevoegelijk den eersten dag van het
jaar ook als verjaardag beschouwen van
corporaties, waarvan men den stichtings
datum niet meer weet en die de periodici
teit iu hum bestaan aangeven dooreen
op 1 Januari frisch aangesneden begroo
ting. Onder deze „zedelijke of openbare
lichamen" mag de „gemeente" als eerste
worden genoemd, als belangrijkste ook,
omdat het plaatselijk gezag in haar sa
menkomt, omdat iedere Texelaar ten
slotte inwoner is van deze gemeente, om
dat deze voor het grondgebied van dit
eiland de meest univer9eele band is, omj
dat ieder, die toch al met een speciale
klank in zijn stem spreekt over zijn ge
boorteplaats, dit met biezondere verteede-
ring doet, wanneer het Texel gèldt.
Men behoeft ongetwijfeld niet ver te
zoeken om een band te vinden, waardoor
een innerlijk en uiterlijk grootere ver;
bonidtemheid 'blijkt dan bij die, welke bij
geboorte reeds ontstaat, met de mede-
gemeentenaren in de plaats zijner inwo
ning. Men wondt zich die band niet
slechts wat beter bewust bij het voldoen
aan zijn geldelijke verplichtingen tegen
over het gemeentebest, speciaal indien
men leest dat elders belangrijk meer......
of belangrijk minder wordt betaald bij
de nu eenmaal plaatselijke variëteiten in
dit of dat tribuut, meen, men wondt
zich die band eerst recht bewust, naar
mate men verder afwezig is van de ge
liefde plek gronds; elders vergeet mem
eerder de kleine krakeeten van allen dag,
de gereede critiek op het plaatselijk be
stuur, de typische gebreken, die men al
leen in zijn eigen woonplaats mogelijk
achtte, en die nochtans ook elders be-'
staanbaar bleken! Tot hun werkelijke pro
porties worden deze gevoelens dan terug
gebracht, ook die van genegenheid voor
de gemeente en haar inwoners.
De groote kenner van ons Gemeente
recht, wijlen prof. mr. J. Oppenheim,
heeft de begripsbepaling der gemeente
aldus geformuleerd: „Een binnen niet te
uitgebreide grenzen besloten grondge
bied; personen, die het bevolken; b e Ion-
langen, in aard niet onderscheiden van
de door den staat behartigde, maar 'die,
wegens het lokaal karakter, dat daaraan
kleeft, de gemeentenaren eigenaardig ra
ken, zoodat zij voor het bezorgen en
•doorvoeren zich aaneensluiten en' EIGEN
krachtsaanwending oproepen; eene or
ganisatie, ingericht op de behoef.en van
het begrensd grondgebied, voor hetwelk
zij bestemd is te werken: ziedaar de we
zenlijke factoren van het begrip „ge
meente".
Het ligt in de rede4 dat gaarne en van
harte ieder den" ander op Texel alle goeds
wienscht op den eersten dag van het jaar,
een Vaak zander nadenken dien dag bij
herhaling geuite wensch voor niets meer
en niets minder dan des anders geluk.
Doch ik hoop, dat er ook wenschen op
komen voor 1937 bij de gemeentenaren
zélf voor het geheel waarin zij deel heb
ben, waarvan zij deel zijn. tevens. Ik zal
mij niet begeven in speciale wenschen
voor dit „binnen niet te uitgebreide gren
zen besloten grondgebied", dat Texel
heet, al ken ik er vele, zeer vele. Doph
één ervan, die wel mag worden uitgespro
ken is deze: belangstelling voor de zaken
|dier gemeente bij de inwoners van de toch
eenige échte parel der Waddien, die ik
daarin warm aanbeveel.
Moge binnen Texel's grenzen het U,
mede-Texelaars, goed gaan in 1937, en
met en door ude Gemeente Texel
A. F. KAMP.
m
gg HET OUDE JAAR. ffl
S Het oude jaar spoedt heen; wij sluiten nu zijn boeken en wegen zijn EB
ffi gewin j g]
a Het nieuwe jaar spoedt aan, met wenschen en wagen zien wij zijn P3
gj lastbrief in. 'gg
gj Wij staan op 't kruispunt stil, en zien naar beide kanten en peilen ffl
gg last en lust; EE
gg Wij zijn al weer vooruit, reeds ligt aan verre stranden het oude jaar EB
g; in fust.
EB EB
Oudejaarsgedachten zijn gelukbrengend,
naarmate zij moed geven voor het nieuwe
jaar.
De waarde, die het eigen. verleden voor
ons heeft, ligt in hetgeen het van ons
heeft gevraagd. Wat wij thans zijn, is het
product van vroeger Teven. En het peinzen
over vreugden en smarten van weleer is
alleen vruchtbaar, als dat geschiedt met
het oog op de toekomst.
Als ouders zorg besteden aan de op
voeding van hun kinderen, geven zij daar
mede stilzwijgend de opdracht, later die
zorg eer aan te doen. Roepen wjj ons, na
hun verscheiden, hun beeld in duizend
trekken te binnen, dan zij |dit in hoofd
zaak als een aansporing in die geest. En
iets dergelijks beziele de gedachtenis aan
allen en a'les, waarvoor wij ooit hart ge
had hebben.
Een bal, naar de grond geworpen,
springt, door de botsing gedeukt, om
hoog; en spelende handen vangen hem uit
de hoogte op. Naar dergelijke wijze kun
nen wij ons toe'eggen op een geestelijk
balspel; al wat het verleden ons heeft op-i
geleverd, dienstbaar maken aan toekom
stige voornemens. Zelts neerslaande in
drukken kunnen daartoe meehelpen door
veerkrachtige werking. Is ons in het atge-
loopen jaar 't een ot ander niet gelukt,
wel, misschien kunnen wij in het vol
gende de zaak beter aanpakken.
Ik wil de mogelijkheid niet onderstellen,
dat iemand, die dit leest, in het geheel
m 09
EB Een eind te maken aan zelf- EB
zucht is geluk. Wie aan geluk ES
a gelooft, heeft het. Hebbel. EB
a Wie zijn geluk niet kient, leeft ffl
a ongelukkig in rijk bezit. Vondel, a
EB
y
geen plannen maakt, zich geen arbeid
voorneemt, geen idea'en schept. Ieder
beeft een taak te vervullen; al schijnt deze
nog zoo gering, het is de moeite waart,
ze zoo goed te doen als omstandigheden
en Igrachten het veroorloven.
Op de wisselwerking van die krachten
en omstandigheden komt het aan. Dreigen
dieze lasten ons somtijds te machtig te
worden, idan dienen wij, op een ot andere
manier, ons te versterkenen misschien^
blijkt idan die tijdelijke druk de weg te
wijzen inaar een beter punt van uitgang.
Alleen wanneer wij zelt ons niet in span
ne, geen lust in ons werk hebben, krijgen
wij ook geen invallen van bin nen-uit, geen
aanleidingen van buiten-af.
Hebben wij fouten gemaakt? Zijn wij'
bang, fouten te maken? Och, slechts wie.
bewegingloos bij de pakken neerzit, maakt
geen fouten, behalve deze ééne groote;
idat hij bij de pakken neerzit. Laat ons,
om die reden, niet ophouden ons best te
doen.
Laat ons allen, bij die jaarsovergang,
onze geestelijke bagage sorteeren: alle
veeten, grieven, spanningen, twistjes, enz.,
in het oude jaar achterlaten, en met \er-i
frischt gemoed het nieuwe intreden.
Wij weten niet, wat 1937 brengen zal,
voor ons persoonlijk en, rondom ons, in
engere en wijdere kring.
Doch één ding weten wij, in ons bin
nenste bewustzijn, dat het ons meer inner
lijke vrede en geluk zal gevan, naarmate
Wij zelfzucht intoomen en ons oefenen
in goedheid.
DONDERDAG 31 December 1936.
SB EB
t§ Het waar geluk is stil en jg
Eg bloeit het schoonst verborgen. EB
EB Feith. EB
EE Geluk is harmonie tusschen toe- EB
EE stand en behoefte. N. Beets. EE
IB 31
door C. KEIJSER Hz.
Aan het slot van het artikeltje einde
1935 spaak ik de hoop uit, dat in 1936
een beter tijd zou aanbreken. Deze hoop
is gelukkig niet geheel en al onvervuld ge
bleven. AÏ is er nog lang geen reden tot
juichen, toch zijn we, geloot ik, de ergste
depressie voorbij.
Het wolvee, toch in hoofdzaak de k rk,
waarop Texel drijft, heeft aanmerkelijk
meer opgebracht, dan vorig jaar. Op de
eerste lammereiimarkten golden de lain-
itniaren 8 a 9 gulden, later zelfs hooger, tot
12 en 13 gld. en ook de oude schapen
worden in de natijd verkocht voor 17 18
gld. en hooger. Prijzen, waar we de voor
gaande jaren niet aan konden tippen.
Ook de wol heeft een beste prijs opge
bracht, al 'is het zeer te betreuren, 'a1i
velen te vroeg hebben verkocht en Je
hoogste prijs niet deelachtig zijn geworden.
De melkveehouders hebben door Te
slechte prijzen van Je zuivel nog geen be-v
ter jaar gemaakt. De vette koeien deden
echter een goede prijs, wat ook weer van
invloed was op de vare- en vveidkoelen,
waarvan die verkoop willig was te noemen.
Ook de varkensmarkt was niet beter
dan vorig jaar, die prijzen schommelden,
weer zoo om de 20 ct. per pond levend
gewicht, waarvoor door de prijsstijging
op de voedermarkt, te i gevolge der deva
luatie ,niet geproduceerd kan wonden.
Ondanks deze mindere uitkomsten heb
ben we toch voor ons eiland, al is het
nog lang niet voldoende voor onze vee-,
houders, een beter jaar gehad, dat naar ik
u allen toewensch, zich in 1937 moge voort
zetten.
door A. DROS, „Blandenberg".
Daar de winter '35—'36 ons geen vorst
bracht, waren de wintergranen (rogge,
tarwe en vviintergerst) goed door de vvinv
ter gekomen, hoewel door de vele regens
de- structuur van de grond, speciaal op
de gronden, die gebrekkig ontwaterd wor
den, te wenschen overliet.
De zomer bracht weinig zo;n mei veel
neerslag, waardoor de graangewassen op
de stikstofrijke gronden veel last van le
geren ondervonden, wat de opbrengst
kan beïnvloeden. Het oogsten en binnen
halen leverden nogal eens moeilijkheden
op, voorai in het begin, toen veef regen,
nogal "stagnatie veroorzaakte. Dit jaar be
wees ook weer, dat op Texel de schade
door slecht oogstweer zeer gunstig afstak
bij de oogstresultaten van het vaste land,
Ook het afdorschen heeft door slecht
weer nogal tegenwerking ondervonden.
TARWE. De oppervlakte, met tarwe
bebouwd, zal zeer zeker de 900 H.A. wel
overschreden hebben (in 1931 plm. 225
H.A.) De meest verbouwde variëteit is de
Juliana tarwe; hiernaast wordt Wilh.- Em
ma- en Mansholts witte zomertarwe
verbouwd en ziet men nog wel de Fran-
sche roodc rassen Vilmorin, Benoist, e.a.
De belangstelling hiervoor begint evenwel
ireeds belangrijk at te nemen. De giemidi-/
delde opbrengst is lager geweest dan vo
rig jaar tengevolge van te weinig zon en
te veel neerslag. De prijs werd van 110.
teruggebracht tot f9.per 100 Kg. voor
B-kwaliteit, welke prijs, nu ook de op
brengst gedaald iSj nauwelijks Ioonend is.
De belangstelling voor de tarweteelt be
gint 'dan ook te tanen, wat blijkt nu de,
uitzaai voor het komende jaar 15—20 pet.,
minder is (over geheel Nederland) dan
het afgeloopen oogstjaar. Door de gefor.
ojerde tarweteelt, vraagt het optreden der
voetziekten de aandacht. Speciaal de vcor-
vrucht is van groot belang. Ook dit jaar
bleek, welke goede naam Texel heeft
door de kwaliteit der granen. Heel veel
tarwe werd als zaaizaad naar het vas e
land verkocht tegen betere prijzen.
ROGGE. Verge'eken met het vorig jaar
nam de roggeteelt 'm grooter oppervlakte
in beslag, door dat dit gewas weinig uit
gaven vraagt voor verpleging en speciaal
op de lichtere gronden gemakkelijk groeit.
De opbrengst was goed met prijzen van
f7.50—8.50 per 100 Kg.
GERST. Er was een flinke oppervlakte
met gerst bebouwd. Over het algemeen
zal de opbrengst bij 'het vorig jaar ten
achter staan. De kwaliteit der Texelsche
gerst was belangrijk beter dan de gerst,
verbouwd in de binnen-ipolders van N.-
Holland, waardoor de Texelsche gerst
danook bijna geheel voor brouwersdoel-
eincen is opgekocht 'egen flinke prijzen in
het begin van 6 ct. later 9 ct. per
kilo. Met de hoogere marktnoteering daal
de de steun van t2.50 per 100 Kg. tot 0.
(De steun werd ingetrokken.)
HAVER gaf een behoorlijke oogst. Op
Het is mij altijd wat onrechtvaardig
voorgekomen, d,at het menschdom steeds
meer bezwaren tegen liet oude jaar schijnt
te krijgen naarmate het nieuwe jaar dich
terbij komt. Het .arme oude jaar moet
zoo gauw mogelijk weggewerkt worden
om het nieuwe met gejuich binnen te
kunnen halen.
Maar waarom Zal 'het nieuwe jaar
beslist beier zijn luncht u, dat liet zoo'm
pretje w.as om in deze tijd driehonderd
zes en zestig dagen (vanwege het schrik
keljaar) met de lieele mensciiheid opge
scheept le zitten Heeft het or d;at dairii
niet aardig afgebracht
Er is in 1936 geen nieuwe wereldoor
log begonnen en dat had toch even goed
het geval kunnen zijn. De beurs ziet er
nog niet florissant uit, maar bekijk het
koersen lijstje van Amsterdam of New
York eens al die moteeringen zijn
nog wei lager geweest. Ik zeg dat maar
om een enkel voorbeeld te noemen en
om aan te toonen, dat er geen reden is,
om 1936 zoo energiek de deur uit te
gooien.
Morgen publiceercn de bladen lange
ilijsten met de namen en portretten van
alle groote mannen en vrouwen, die onsi
iu 1936 door de dood ontvielen. En we
kijken er dat arme oude jaar al weer
kwaad om aan, alleen maar omdat niemand
•in staat is, nu al de lijst op te ma
ken van ai die minstens even groote
mannen en vrouwen, der toekomst, die
het 'voorrecht hadden, in 1936 geboren (e
worden.
Daarom: laat ons niet te ondankbaar zijn
tegenover de oude man 1936.
de pas gescheurde gronden, waar veelal,
haver wordt verbouwd, had men veel last
van vreterij door insecten, emelten en>
ritnaalden, wat voor een groot gedeelte
wei geweten moeten worden aan gebrek
kige ontwatering. Het land blijft te lang
koud en nat, een ideale factor, voor zulk
ontuig. De prijzen varieerden van 681/*
ct. per Kg.
STROO. De opbrengst aan stroo was
groot. Aanvankelijk waren de prijzen zeer
laag, plm, f4.- per 1000 Kg. Door de de
valuatie is hier verbetering in gekomen
en thans vindt een levendige uitvoer plaats
naar België en Frankrijk met oploopende
prijzen tot plm. 'f8.50 per 1000 Kg.
VLAS. De oppervlakte, met vlas bezet
zal ongeveer gelijk met vorig jaar geweest
zijn. De geheele oogst is uitgevoerd voor
vérdere bewerking naar België. De prij
zen liepen van 2'/24'/a ct. per Kg. Met
plm. f 100 steun per H.A.. Na de devalu
atie zijn de prijzen flink gestegen, waar
van de Texelsche boeren evenwel niet
profiteeren. Met de prijsstijging is de
steun ingetrokken. De opbrengst was 5000
tot 10.000 Kg. per H.A.
PAARDENBÓONEN waren dit jaar ta
melijk veel verbouwd, doordat per 100
Kg. 13.50 steun werd gegeven. De opr
brengst was goed. Deze steun is later te
ruggebracht tot f2.per 100 Kg. De
prijzen var. van ó'/a—7 ct. per Kg., dui-
venboonen tot 10 ct. per Kg.
ERWTEN. De oppervlakte, hiermede
bezet, zal weinig verschillen met die
van het vorige jaar. Opbrengst minder
dan vorig jaar. Prijzen voor kl. groene
8—10 ct., groote groene belangrijk hoo
ger, grauwe erwten van 1722 ct. per Kg.
Stroo van groene erwten plm. f9.per
1000 Kg.
SUIKERBIETEN. De teelt van suiker
bieten. was bij vorig jaar vergeleken in
gekrompen. De prijs hiervan is danook
niet in .overeenstemming met de hooge
onkosten, die aan dit gewas voorafgaan-
Men verbouwt ze meer als vruchtwisse
ling dan als winsjgevend gewas. (Uitste-<
kende voorvrucht voor tarwe b.v.) De
opbrengst zal weinig met vorig jaarver-
schillen: 30—40.000 Kg. per H.A. Prij
zen f9.— per 1000 Kg. bij een suikerge
halte van 17 pet. Voor alle Texelsche
bieten zal wel garantie voor deze prijs
aanwezig zijn.
AARDAPPELEN. De oppervlakte met
aardapp. bepoot beweegt zich jaarlijks in
dalende lijn. De ongunstige prijzen zijn
daarvan de oorzaak. De opbrengst is be
hoorlijk met prijzen van 23 ct. per Kg.
KARWlJ is er zeer weinig geteeld. Dei
opbrengst was niet hoog. De schade,
veroorzaakt door het z.g. karwij motje,
wordt ieder jaar grooter, wat de op
brengst nadeelig teïnvloeJt. Prijzen plm.
120.per 100 Kg.
SUIKERBIETENZAAp gat een hooge
opbrengst met prijzen van 24 ct. per Kg.
droog schoon zaad. 'De teelt is dit jaar
zeer ingekrompen, doordat door de sui
kerbieteninkrimping er weinig vraag naar
dit zaad is.
TEXELSCHE COURANT