TWEEDE BLAD
TEXELSCHE COURANT
RIJMKRONIEK.
De bloembollenteelt
op Texel in 1936.
De Visscherij in 1936
Woensdag 30 Dec. 1936
Door HUIB DE RIJMELAAR.
Vol vreugde grijp ik naar mijin lier,
Om thans ten vijfden male
Het wel en wee van heel 't jaar
In rijmtrant te verhalen.
Bus, zeer geachte lezersschaar,
Gaan wij weer met elkander,
Op reis door het voorbije jaar,
Beschouwend 't één en ander.
Het jtujr, dat ging was er weer een,
Van velerlei schakeering.
Diefstal .fraude en zoo meer
Waren inslag en ook schering.
Zoo menig crisis-ambtenaar
Nam mèt het geld de beenen,
En zelts ook bij de B.V.L.
Gingen de centen henen.
Onz' oud-minister Posthuma,
Zit altijd nog in 't zadel,
Te strijden voor de zaak „cadet",
Voorwaar een zaak van adel.
De tandem kwam weer voor de dag,
Men zag daarin een gaatje.
Om te ontkomen aan de wet.
Want twéé slechts op één plaatje.
Te Gouda brak een groote brand
Uit in de kaarsfabrieken.
Hoeveel kaars licht ot dit wel gaf,
Staat niet in de kronieken.
Mid-zomer kregen wij bezoek,
Van muggen, wel milliarden,
Voor muggenzifters was het zelfs
Warempel niet te harden.
Voor vrijgezellen was dit jaar
Er een van klaaggezangen.
't Is trouwen of betalen straks,
Dus Barbertje móet hangen.
Zoo sukkelde ons landje door,
't Was crisis, wat men hoorde,
Totdat opeens een zonnestraal,
Door al het duister boorde.
„Prinses Juliana is verloofd",
Zoo klinkt het door de aether,
En plotseling werd heel ons land,
Bij deze tijding beter.
Meif dacht aan crisis zelfs niet meer,
„Prins Bennhard!" was de leuze,
En iedereen was in zijn schik,
Met Juliana's keuze.
Ook de regeering was verheugd,
En gaf ons een tractatie,
Uit blijdschap schonk zij kort daarna,
De giftdevaluatie.
Toen zaten wij wéér in de put,
De gulden was gekelderd,
Maar wat nu wei het beste is,
Is nog nooit opgehelderd.
Het heet nu dat de gulden zweeft,
Wel, Iaat hem dan maar zweven,
Want rollen doet ie evengoed,
Dus blijft het toch om 't even.
De eigen botermengerij
Nam toe met rasse schreden,
Je zag pa ma en grootpa —ma,
In 't taaie goedje kneden.
Hoe gek, dat de regeering, die
Steeds praat van economisch,
Dat van de kfeine man niet duldt.
't Is tragisch, maar ook komisch.
Voorts werd ons landje opgeschrikt
Door schilderij-gezwendel.
Maar tot nog toe kreeg Hermandad
Er geen achter de grendel.
Minister Slotemaker kwam,
Weer met een nieuwe kwelling,
O nee, neem mij niet kwalijk, hoor!
'k Bedoel een nieuwe spelling.
Hielaas was dit jaar voor ons land
Er een met vele rampen.
Men had op allerlei terrein,
Met ongeval te kampen.
Een felle brand te Amsterdam,
Waarbij acht dooden vielen,
Een gasontploffing te Schiedam
Vereischte veertien zielen.
Een groote rouw voer door ons land,
Bij 't hooren van de tijding:
„Twee loggers bij de kust vergaan",
Wat vreeselij ke scheiding.
Óok eischte weer de lucht haar tol.,.
Daar valt niet mee te mallen,
De vliegenier M. van der Leeuw
Is ditmaal neergevallen.
Weer trot de K.L.M. een slag,
Verloren ging de Lijster,
Bij 't hooren van dit vrees'fijk nieuws
Stond iedereen verbijsterd.
Voorwaar een lange, droeve lijst,
Van auto's maar gezwegen,
Ook d' onbewaakte overweg
Behaalde meen'ge „zege".
In 't buitenland was bet dit jaar
Weer eer en al misère.
Het naderende krijgsrumoer
Verneemt men al van verre.
Bewapening drijft men ten top
Met alle helsche machten.
Dat onverwacht de bom losbarst,
Kan men aldoor verwachten.
De Negus kneep er tusschenuit;
Hij moest zijn land verlaten.
Gelukkig dacht hij, ondanks haast,
Nog net aan zijn dukaten.
In Palestina had men steeds
Met d'Arabieren ruzie.
Dat pais en vrede daar weer Tieersch
Blijft nog maar een illusie.
Japan heeft ook zijn putsch gehad;
Daar is het vaak sinister:
Een admiraal, een generaal
Gedood; ook een Minister.
In Spanje is het droet gesteld.
Daar heerscht nog steeds de Moloch.
Daar woedt, althans in klein formaat,
Een Europeescbe oorlog.
Voor Eng'land was het ditmaal wel
Een jaar van groot gebeuren.
De eerste maand moest men 't verLies
Van Koning Georg' betreuren.
Toen kwam de Prins van Wales aan 't
roer,
Prins Charming ook geheeten
Hij hield zijn kroon maar korte tijd,
Zooals U wel zult weten.
Hij zei toch kroon en troon vaarwel;
Zijn broer werd daarna Koning;
En Edward ruilde zijn Paleis
Voor een gewone woning.
We zijn wat ver van huis gedwaald
Bij onze memoreering.
Maar heusch: wat hier bij huis gebeurt
Heeft ook onze waardeering.
Zoo keeren wij per vliegtuig t'rug
Naar éigen land en 'tale
Eu laten onze Pegasus
üp Texels Vliegveld dalen.
Per fiets gaat liet de Postweg at
Dat kost twee lekke banden,
Maar, naar wij hopen, neemt men wei
Die weg gauw onder handen.
We komen op de Koogerweg
Waar wij de „Belt" passeeren.
Hoelang zal deze rommelzoo
De vreemd'ling irriteeren
Maarfaat ik nu toch niet direct
Zoo pessimistisch wezen.
Er zijn nog wel lichtpunten ook
U hoeft dus niets te vreezen.
Ons eiland kreeg heel druk bezoek.
De Medemblikker „raden"
Bezochten Texel en vanzelf
De allerschoonste paden.
door J- LIST.
Het afgeloopen jaar is voor Je Texel-
sclie kweekers niet veel beter geweest dan
het voorgaande, hoewel er een betere
•prijs viel te bedingen voor hun narcissen;
ware het, dat deze betere prijs een ge
volg was van meerdere vraag, dan was
bet reden tot voldoening geweest, '.och
het minder goede gewas, met als gevolg
het mindere aanbod van leverbaar was
de oorzaak. Crocussen blijken er nog
steeds te veel te zijn en er kan dan ook
niet van een loonende teelt van dit artikel
worden gesproken, uitgezonderd de dikke
maten van Gele Groens welke de tweede
helft van Augustus aan de markt kwamen
en een flinke prijs opbrachten. De twee
specifiek Texelsche artikelen nare. Von
Sion en Gele 'Crocus laten het de laatste;
fwee 'jaar danig zitten en "Indien men ge
schikt land heeft, kan men iïeter Tulpen
en Hyacinthen kweéken tegen de mini
mumprijs van de Sierteeltcentrale.
Het gewas van marcissen en crocus was
niet meer dam middelmatig, tulpen goed
tot best. Op veel plaatsen viel water-1
schade waar te nemen en meestal daar,
waar bij normale regenval geen wateraf-.
voer noodig is en waardoor op geen goede
water afvoer gerekend was; ook gedrai
neerd land, ouder dan zes jaar bleek niet
v oldoende ontwaterd.
De vooruitzichten zijn niet slechter dan
vorig jaar. Het vorig jaar in Engeland)
voorgesteld invoerrecht van 1 penny (3.75
ct.) per Engelsch pond (41/2 ons ongev.)
komt 1 Tebr. a.s. weer aan de orde en
gelukkig voor ons zijn nu de Engelsche
zaadhandel zoowel als bloembollentrek
kers voor behoud van 'het tegenwoordige
zoodat de bloembollenkweekers aldaar
■een harde dobber hebben om 'het veran-i
derd te krijgen. Mocht het verkeerd uit-'
vallen voor ons, dan zal van de narcissen-
export naar Engeland weinig overblijven,
want om te trekken wonden ze veel te
duur en eveneens voor ie zaadhandel. De
eerstkomende dagen zullen waarschijnlijk
nieuws brengen uit de Vereen. Staten,
waai 15 en lb dezer een hearing is gehou
den over de vraag ó't aldaar geïmporteer
de narcissen en andere bloembollen bij,
aankomst een warmwaterbehandeling die
ren te ondiergaan ter beveiliging van hun
culturen tegen nematoden (aaltjesziek).
Het koken 'van Hollandsche 'narcissen b.ij
aankomst in de V.S. is absoluut niet noo
dig, daar de gezondheidstoestand van die
aard is, dat bij goede wil praktisch geen
zieke bollen worden verzonden; het zijn
echter de Amerikaansche kweekers, ein
waarschijnlijk niet in 't minst sommige
Hollanders met Amerikaansche belangen,
die het koken bij aankomst voorstaan,
want indien dit moet gebeuren, zijn de
behandelde bloembollen dat seizoen onge
schikt om te trekken en in 't gunstigste
geval alleen nog maar goed om bij een
kweeker opgeplant te worden tot een vol
gend seizoen; zoodoende zou men daar
van die concurrentie van liet Holland-i
sche artikel af zijn; De Hollandsche comm.
was na afloop van de hearing optimis
tisch gestemd, daar deze een volkomen
eerlijk karakter droeg en laten we "hopen,
Ook Texels Raad ging eens op stap:
Hij moest het zelt' betalen.
Radboud's stad was doel der reis.
Elk kan daarvan verhalen.
De Bondsdag van het N.J.V.
Op Paaschdag II gehouden
Blijft lang nog in herinnering
Bij jongen en bij ouden.
Zoo ook het Muzikaal concours
Van 't Christelijk Fanfare.
Wie zag er eerder aan Den Burg
Zoo'n opgeblazen schare.
't Leger des Heils heeft 12 Maart
Zijn deuren hier ontsloten.
En, zoo te zien, is deze tak
Al aardig uitgesproten.
Het P.T.T.-kantoor Den Burg
Bestond drie kwarteeuw jaren.
Als „Tante Pos" er eens niet was
Waar zouden we bedaren
Gieeu jaar gaat zonder brand voorbij.
Dat kunt U heusch gelooven.
Thans vier: De Laagte, Katwijk Breen
Alsmede nog Tienhoven.
Het Vliegveld kwam zoo goed als klaar
Men mag het thans bekijken.
Thans ziet men op het grastapijt
Slechts spreeuwen mederstrijken.
De Eenidrachtdijk brak bijna door
Het scheelde maar een beetje;
Daar stond nou, wat men eig'lijk noemt,
I11 zeemansterm, een zeetje
De haven was niet meer te zien,
Maar ging geheel ten onder.
Zoo'n waterstand was, naar men zei,
Voor Texel wel biezonder.
Voor Belman was de storm een strop
Z'n schuit ging naar de haaien.
Maar 't comité doet wat het kan
De zaak is reeds aan 't draaien.
Dit jaar mocht dominé A. Vis
Tot doctor promoveeren.
Een feit, dat wij i:n deez' kroniek
Natuurlijk memoreereri.
De priesterwijding van C. Graaf
Mocht dit jaar ook geschieden,
Zeer ve'en kwamen hem die dag
Hem hun gelukweusch bieden.
dat de eerlijkheid uet nu eens wint.
De Texelsche kweekers hebben vain de
lagere guldenkoers nog geen voordeel
gehad, maar de Sierteeltoentrale leeft
de minimumprijzen voor 1037 met 20 a
25 pet. verhoogd, dus, als het niet te veel
tegenloopt, is er verbetering 111 't ver
schiet: zonder lagere guldenkoers zoude
Sierteeltoentrale liet zeer zeker niet
aangedurfd hebben de prijzen te ver-
hoogen.
door J. HENKES.
DE KUSTVISSCHER1J in 1036 is bui
ten de groote motorvisschers weer zeer
zuinig te noemen.
Het GARNALEN-visscben gelijk aan
1035. Van 1 Jan. tot ongeveer 20 Maart
was zoo goed als niets te vanger, zooria
een deel der visschers in de werkversohaf-i
fing is gegaan en een Jeei' aan 't vvulken-
visschen. Van 20 Maart af is een klein
deei der visschers aan het gariiale vis-
schen geweest en wel tot Juni. Daar de
afzet van garnalen naar het buitenland
zeer gering was, bleven de inkomsten ver
beneden het middelmatige. In de loop van
Juni is de steun op garnalen in werking
getreden. Deze steun varieerde van 4—7
ct. per Kg., naar geLang er per schuit
werd aangevoerd en wei tot een zeker1
maximum. Gemiddeld heeft de steun per
schuit naar schatting 4 a 5 gkl. pier wee"
bedragen. Daar de afzet naar Frankryjk
gering was en te veel visschers in 't bei
dirijf werkzaam waren, kon iedere vis-
scher één, hoogstens 2 dagen per week
op consumptiegarnalen visschen. Hier
stond tegenover, dat voor Je steunrege-i
ling in werking trad, verschillende vis
schers, indien z'j afzet konden krijgen
voor garnalen, zelt gingen exporteeren.
Dit mi werd de visschers ontnomen in ruil
voor de steun, zoodat wat betreft con-/
sumptiegarnalen, het inkomen gering was.
Toch zijn er in 't najaar tot 30 Nov.
veei garnalen aangevoerd voor de puffa-
briek, zoodat de visschers hun be irijf
gaande konden houden.
WULKEN. Ook deze visscherij was
slecht. Daar er in de wintermaanden sinds
het sluiten van de Zuiderzee geen gar
nalen zijn te vangen, in tegenstelling
met voorheen, of tenminste zeer gering,
gaat die vloot voor het grootste deel aan
het wu'kenvisschen. Daar de wulken uit
sluitend naar België geëxporteerd worden
(70 pet. Brussel) werd ondanks Je kleine
vangst per schuit, dagelijks teveel aan
gevoerd, zoodat de prijs van Januari at
van 13—17V2 ct. per Kg. bedroeg. Ook
de devaluatie van de Belg. franc was
mede de oorzaak van de geringe inkom
sten van het wulken9eizoen. 1 Oct. heeft
de Visscherij-Centrale een minimumprijs
voor de wulken vastgesteld: 13 ct. plus!
1ct. per Kg. voor de Visscherijoeritrale.
In verband met het feit, dat er veel
schuiten aan het garnalenvisschen waren,
was de vloot op de wulkenvisscherij zeer
klein, zoodat er weinig aanvoer was en
de prijzen in Oct. hoog waren. Eind Oct.
Nov. zijn de prijzen teruggeloopen tot
16 ct. per Kg. Het spreekt vanzelf, dat
de devaluatie van de gelden heden ten
goede van de visscherij komt, zoodat ook
de wulkenvisscherij beter mag worden
Siem de Waal ging van ons heen.
Doch, dit is maar ten decle,
Want hij komt ons menigmaal
Zijn indrukken meededen.
Twee visschers gingen op bezoek,
Bij Duymaer, d' Excellentie.
Ze hebben nóg pijn in hun buik.
Van deze audiëntie.
Zeer zeker zullen zij die reis
iZoo spoojigt niet vergeten,
Och, ja, wat moet een generaal
Nu ook van haring weten?
Een zuivelweek hield men liier ook,
De „Voelt u goe ("campagne.
Nu, goede voeding hoort er bij,
Dat is gerust geen franje.
De kookcursus kan er ook zijn,
Belangstelling, reusachtig!
Wie met de „zuivelpot" zicli voedt
Wordt minstens vijf en tachtig.
Ook bleef men hier niet achteraan
Bij 't vorstelijk verloven,
Dat 't eerstdaags ook weer zoo zal zijn,
Kunt u gerust gelooven.
Reeds sieren groen en vlaggetooi,
De straten en de pleinen,
Voorwaar een allerfleurigst slot
Van 't jaar, dat gaat verdwijnen,
Wat 't nieuwe jaar ons brengen zal
I loet ik niet te voorspellen.
De orisisdiruk zal dit jaar ook
De meusch wel blijven kwellen.
Zoolang liet egoïsme heerscht,
Is zeker niet te hopen,
Dat 't raderwerk van deze tijd
In and'ine baan zal loopen.
Poch, hoe het zij, de Texelaar
Zal ons wel weer getrouw'lijk
Vermelden, wat dit jaar gebeurt,
In woord maar ook aanschouw'lijk
Hier eindig ik mijn overzicht,
Met d' allerbeste wenscnen,
Voor al de lezers onzer krant,
Ook buiten Texels grenzen.
EINDE.
Oudejaar 1936.
genoemd dam het vorige seizoen.
ZEEGRAS is er in 't geheel niet ge
weest. De HARINGvangst aan de Texel
sche kust was over net algemeen zeer
slecht. Evenals de voorgaande jaren na
het sluiten van de Zuiderzee, doet de ha
iring in het begin van 't seizoen de Texel-»
sche kust niet aan. In tegenstelling meti
voorheen. Toen kon juist in 't begin flink
haring worden gevangen door de koni-
menvisschers eii tegen goede prijzen. Ot
uil zijn oorzaak vindt in de sterke voor-
vloedstroom
Thans krijgen zij over 't algemeen de
uittrekkende haring, die dan in prijs dus-1
danig is gedaald, dat ook dit bedrijf niet
loonend was.
PALINGvisscherij was zeer slecht. Er
zijn visschers, die hun bedrijfskosten niet
konden vendienen. Ook niet hun arbeid,
van vele weken lang, om de tuiken inge-i
reedheid te brengen voor liet seizoen.
KRUKELS zijn zoo goed als verdwe
nen. Die er nog zijn aangevoerd zijn zeer
klein van stuk. De prijzen wanen over
liet algemeen goed. Ook wel oorzaak van
de geringe aanvoer van dit artikel.
De groote MOTORvisscherij was over
het algemeen bevredigend te noemen. De
tongen waren wat vaster in prijs. Niette-,
min liet de prijs van voorheen veel te
wenschen over. Schol was ook beter in.
prijs dan in 1935, de laatste tijd zelfs
hoog. De haringvisscherij daarentegen
was voor bovengenoemde visschers zeer
slechi.
Als ik danook, wat de kleine kustvis-
scherij betreft ga samenvatten van,' 3 Jan-
at tot einde Dec., dan kom ik tot de con
clusie, trots de groote aanvoer van puf-
garnalen, dat het inkomen nog 50 pet.,
beneden normaal is gebleven. En dit on
danks de maatrege'ei, die door de vis-
scherïj-centrale genomen zijn. Enkele
maatrege'en slechts, door bovengenoemde
oer.trale genomen, wil ik naar voren bren
gen. Het spreekt wel van ze It, dat er or
dening moet zijn in het productiestelsel,
maar m i. is de ordening, die de vissche-
rij-oentrale betracht, toch zeer zeker niet
in orde. Zoo zijn er visschers, die steeds
bij normale omstan lighe 'en vissclier zijn
geweest ,heïzij wJ.ke of garnaTen-vfs-
•cfier, maar door Je s echte omstandighe
den in 1935 ^genoc Jzaakt waren om rij le
lijk naar een" andere werkring uit te zien.
Die visschers zjjn i,i 1936 uitgesloten
om het wulkenvissciie.1 uit le voeren. Opl
een dergelijke manier is het zeer gemak
kelijk om de vloot wat in te krimpen,
maar ongelukkig zjjn zij, die hier het
slachtoffer van zijïn. Ze zijn toch ,al
zwaar getroffen. Ook de export van gar
nalen op Engeland uit liet noorden van
ons land is niet in orde. Hier heeft de
visschexijoentra'e een minimumprijs vast
gesteld van 14 ct. per Kg., die gelijkstaat
met de visschers van de Zuid, maar door
de hoogere transportkos'e i van Texel
at is het voor een hande'aar van hier in
veei gevallen niet mogelijk, om op Enge
land te exporteeren. Wel heeft de vis-
scherij-centrale zelf de export van gar
nalen op Engeland ter hand genomen,
maar tot heden zijn de Texelsche gar-
nalenvisschers hier niet in gemoeid. Hier
op hebben zij zeer zéker recht, daar er
duizenden kilo's, voor de consumptie ge
reed, naar de puffabriek zijn gevoerd.
