sct No. 5121 50ste Jaargang Woensdag 27 Jan. 1937
Oe Nieuwe Texelsche Courant
EERSTE BLAD.
kele
Ml
Ja
I.
tand
s
rekf
ïsch
ling
erijö
e vo"
ffen
Texelsohe Berichten
WStf
ink
°g-
mini
Jeprijl
orpenl
ACTlJ
scheii
Uw advertentie in dit blad wordt
op Texel liuis aan huis geleren.
TEXELSCHE COURANT
HEIJN
.11
is sinds 1 Juli 1930
In dit blad opgenomen.
UITG.: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en de Rooij Den
SBurg. Tel. 11. Postrek. 652.
ABONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten den Burg f 1.losse nrs. let.
ADVERTENT1ES: 12 cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deeiïg tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 48 ct. (4 regels.)
enz. t
jump
jeruim
nd.
i
zen.
HOOGWATER ter reede van Texel v.ra
(nam. ongeveer Vi uur later.)
28 29 30 31 12 3 Febr
10,02 10.32 11.18 11,46 0,23 0,51
LICHT OP
RIIW1ELEN en RIITU1GEN 5.16
VAN OVER DE GRENS
inkelh
van
Z'
t,
schrijv
gezom
UUR.
Interessant is het, dat de Raad een
commissie zal benoemen, die het vraag
stuk van een betere VERDEELING DER
GRONDSTOFFEN zal "nebben Ie onder
zoeken. De koloniale kwestie zal daarbij
ccliter niet besproken worden. Duitsch
land, dat was uitgenoodigd aan het werk
van deze commissie deel" te nemen, uieeft
zulks geweigerd» en dat, terwijl het on
derzoek toch tenslotte hoofdzakelijk ten
gunste van Duitschland wordt ingesteld.
me alk
ireau
child.
d,
UIT DE VOLKENBONDSSTAD.
In Genève is de Volkenbondsraad in
zijn gewone Januarizitting bijeengeko
men. Wanneer men bet lijstje van de
staatslieden doorleest, die aan deze be
sprekingen deelnemen, zou men wellicht
tot de conclusie komen, dat er belang-i
rijke politieke beslissingen genomen zou
den worden. De agenda ziet er echter
anders uit en wereldschokkende beslui
ten zijn van deze raadszitting niet te ver
wachten.
Het belangrijkste punt was de rege
ling van het ALEXANDRETTE vraag
stuk. Gelukkig werd deze kwestie, waarbij
ooals bekend, Frankrijk en Turkije be
trokken waren, in der minne geschikt.
SPANJE staat als onderwerp slechts
;ijde!ings op de agenda van de "Volken-
bondsraad. Chili had de behandeling van
le kwestie der vluchtelingen in de gei
antscbapsgebouwen te Madrid als af
zonderlijk punt op de agenda geplaatst
willen hebben. De Raad oordeelde het
echter beter, dit vraagstuk te behandelen^
tegelijkertijd met het rapport van de hy-
;iënische Volkenbondsdelegatie in
■panje.
ITALIË is niet te Genève verschenen,
wat voortspruit uit het feit, dat de Abes-
siniscbe kwestie nog altijd niet geheet ge
regeld is. De „hooge politiek" gaat op
het oogenblik buiten Genève om. De
paansche kwestie en de pogingen om tot
een algeheele politieke stabilisatie in Eu
ropa te geraken, conoentreeren zich veel
eer in Londen, Berlijn, Parijs en "Romie.
Tn de Spaanscne kwestie is het wachten
nog steeds op de antwoorden van Rome
en Berlijn, die men eigenlijk reeds Don
derdag of uiterlijk Vrijdag verwacht had.
Havas weet te melden, dat de Italiaan-:
sche regeering nog besprekingen voert
van Te
en 22
en op
idem vi
PETE
zijn
ij-
enzakl
land.
voor
(aadlnr
Idags
met andere landen. In ieder geval is
het waarschijnlijk, dat de antwoorden nog
in de loop van deze week binnenkomen.
Zaterdag had Mussolini nog een ontmoe
ting met Goering. Wellicht, dat daarbij
nog de laatste hand aan de redactie
van de nota's' is gelegd.
JAPAN: POLITIEKE STRIJD.
in Japan is ,die strijd tusschen tie po
litieke partijen en het leger spoediger uit
gebroken, dan men algemeen verwacht
had. Reeds dadelijk bij de opening van 't
parlement, hebben de afgevaardigden een
zoo vijandelijke houding tegenover het
kabinet Hirota aangenomen, dat Hirota
zich genoodzaakt zag, de zitting te
schorsen. Men moet deze handelwijze van
de ^parlementsleden zien als een actie
van de burgerelementen tegen 'de invloed
van het leger op de regeering. Saterdag
heeft het Kabinet zijn onfslag aangebo
den. De kloof tusschen het Parlementen
Jiet Leger bleek niet te overbruggen.
ALLERLEI.
België. Koning Leopold woonde
Donderdag de Javaansche dansavond bij,
welke de Ned. gezant Patijn in het ge
bouw organiseerde. Het was zijn eerste
ontspanningsavond na 18 mnd. afzonde
ring.
Luxemburgs vorstin^ Hertogin Char
lotte, werd Zondag 41 jaar. Zij regeert
sinds 9 Jan. 1919. Hetzelfde jaar huwde
ze Prins Felix van Bourbon. Er werden
zes kinderen geboren.
Duitschland. Er is dit jaar ruim 2
millioen ton tarwe en rogge minder be
schikbaar voor veevoeder dan iin 1936,
wil er voldoende graan voor brood zijn.
Spanje. Ceuta wend door 2 roode
vliegtuigen bestookt. Op de markt werden
36 burgers door bommen gedood. Te
Malaga kwamen bij luchtaanvallen door
de Witten 50 menschen om.
Pplen. Te Rowme en Lwow zijn 12
Oekraïners, leden eener onwettige nat.
organisatie, tot gevangenisstraffen van
2 a 9 jaar veroordeeld.
Rusland ontkent alle geruchten, vol
gens welke over betaling van oude Russ.
schulden met buitenl regeeringen zou
worden onderhandeld.
- Abessinië. Ras Desta, die zich mét
10.000 man nog tegen Italië verzette, is,
na een gevecht, dat 3 dg. duurde, volko
men verslagen. Ras Desta vluchtte.
Phillippijraen. President Manuel
Quezon heeft verklaard, dat de bevol
king vastbesloten is onafhankelijk te
worden.
ZOO SPRAK
EVANO. BOOTH, Oeneraal Leger des
Heils (te Medan): Wat mij op mijn laat
ste wereldreizen het meest opviel, was 't
\n alle 'harten steeds sterker groeiend ver
langen naar vrede. De wereld wacht op
leidende krachten in alle landen, die een
nieuwe wereldconstructie willen bouwen
om vernietiging van de beschaving en de
cultuur te voorkomen.
WOORD EN DAAD
Er zal een paardenmarkt gehouden
worden de 2e Maandag voor kermis en
een veulenmarkt de 2e Maandag in Au
gustus.
Besloten wordt de rioleering van de
Burgwal nog met te gunnen, maar B. en
W. te machtigen een ander bestek te doen
maken.
ZATERDAG 7 JUNI 1902.
Afwezig: de heer Lap.
Voorz. brengt in herinnering de
ziekte en het herstel van H.M. de Konin
gin en stelt voor een gefukwensch te
zenden. Bij acclamatie aangenomen.
- Voorz. deelt mee, dat in 1901 ver
zonden werden door telefoonkantoor Den
Hoorn 34 telegrammen, De Koog 38,
Oosterend 265, Oudeschild 31 lj De Waal
85; ontvangen resp. 53 30 326
459 104. Totaal verzonden 733.. ont
vangen 972.
- Kohier Hoofdelijke Omslag vastge
steld op f 14733.60.
Voorz. deelt mee, dat aan de heer
Te Neuil, bouwkundige 'te Amsterdam,
opdracht werd verleend voor hét maken
van een bestek voor bouw postkantoor en
rioleering Burgwal.
Tweede aanvraag om concessie voor
de aanleg van een stoomtram door de
heer D. de Leeuw; thans wordt tevens
f 20.000 subs, van de gemeente ge
vraagd. Wordt in principe 'ingewilligd.
144
DEN HOORN.
FILMS OVER TEXEL IN DEN HOORN.
(Niet van onze gewone correspondent
maar van een bezoeker, die ons, onge
vraagd, het volgende schrijft).
Het f eestzaaltje van Den Hoorn was
vol - boordevol Hoornders, gezellig keu
velend in afwachting van de komeiuk'din-
gen de kachel lekker warm, hoven het
tooneei het projectiescherm achterin
op tafeltjes de wonderapparaten met
daarbij de staf voor de bediening zoo
was het Zaterdagavond acht uur. Gezel
lige afwachting! Na een inleidend woord
van de heer Duinker om 8 uur pre:
cies de lichten uit en daar begon de
rolprent. Regelmatig tikkerde het ma
chientje achter in die zaal en de beelden
volgden elkaar in snel tempo op 't witte
doek. Texelsche beelden! En in een
snei tempo ging de stem van de expflica-
teur-operateur-organisator, enz. enz., die
op duidelijke, prettige wijze vertelde.
Stil werd geluisterd en gekeken tot
plotseling de stem van de toelichter ver
loren ging in een golt van geroep en ge-<
giebel als „die en die" werd gezien ot
herkend; als liet beeld van buurman, ken
nis, familielid voorbij flitste; nis 'kleine
Pietie van Jacob van Arie, of kleine Jan-
nie van Ko van Gerritje bewust of oribe-
hewust als object voor de opnemer had
gediend èu inet z'n (d'r) lachende snuit,
in jeugdige overmoed en onbezorgd de
zaai in keek.
't Moet toch voor de organisator van
dit soort avonden, tevens dé man, die de
krant vult, wel aardig zijn, eens van een
RADIO.
DE ZEND AMATEUR.
Hij roept en de wereld antwoordt
De radio heeft de laatste jaren een
geweldige vlucht genomen. Waren het
20 jaar geleden slechts weinige technici
en amateurs, die zich voor het belangwek
kende verschijnsel der draadlooze tele
grafie interesseerden (van telefonie en
omroep was toen nog in het geheel geen
sprake), thans telt ons kleine landje tien
duizenden luisteraars. Tienduizenden, voor
wie liet radiotoestel in de huiskamer een
schier onmisbaar voorwerp is geworden
Het is ook zoo eenvoudig. Wie de mid
delen heeft, koopt zijn apparaat kant en
klaar. Een paar simpele aansluitingen aan
het lichtnet, een klein antennetje en een
aandleiding en de wereld staat voor die
luisteraar open. Wie het goedkooper wil
doen, schaft zich een „bouwdoos met
handleiding" aan ot zet aan de hand van
een schema die kant en klaar gekochte on
derdeden in elkaaren heeft dan zijn
toestel „ze'lt gebouwd". En zij, die zich
met het luisteren naar enkele groote zen
ders willen of moeten vergenoegen, ne
men een aansluiting op het distributienet
VAN TEXELS RAAD.
Rekening onderhoud Waalderweg
1901 wordt goedgekeurd: f529.16. De
gemeente betaalt hiervan de helft. Be
grooting 1902 wordt vastgesteld op f400.
DINSDAG 22 JULI 1902.
Tegenwoordig: alle leden.
Voorz. deelt mee, dat de heer Kui
pers 1 Juli de heer S. de Boer als onder
wijzer aan de Ulo is opgevolgd.
Voorz. deelt mee, dat in die kosten
van verbetering Schilderweg door Let
Rijk f1200 subs, zal worden verleend.
Op verzoek wordt eervol ontslag
verleend aan het echtpaar A. Burger, va
der en moeder in het Gesticht van Wel
dadigheid, ingang 1 October.
Q]> verzoek, wegens ongesteld beid,
wordt eervol ontslag verleend aan de heer
J. P. Noordijk, regent Alg. Weeshuis, in
gang 15 Juli.
Kohier Schoolgeld 3e kw. 1902 vast
gesteld op f664.55.
Kohier Hondenbelasting 1902 vast
gesteld op 1218.
Besloten wordt over te gaan tot
bouw van een nieuw postkantoor te Den
Burg, kosten f4000.indien het Rijk
in plaats van f500 f750 huur wil betalen
en wel voor minstens 10 jaar.
145
ander te lezen hoe die zoo'n avond ziet.
Want een ander kan toch beter zeggen,
dan de hoofdpersoon in dit werk zelt,
dat deze avonden zeer zeker van groote
(vaarde moeten zijn voor de Texelaars;
dat daarmee mooi werk wordt gedaan-
Dat Texels Filmarchief is, en wordt,
steeds meer, iets van waaide voor Texel.
Alle groote gebeurtenissen in de Texel
sche samenleving worden vastgelegd,
steeds klaar om door vertooning op 't
doek levendig in de herinnering te wor
den opgeroepen.
Oude gebruiken en gewoonten, die te
ruggedrongen zijn of 'langzaam \\">rden
naar de vage wereld van' gebeurtenissen,
en „er was eens"
"bekende typen uit tie Texelsche ge-
meenscliap, aan verscheldenen van wie
alleen in weemoed de herinnering leeft,
omdat ze reeds zijn heengegaan;
gebeurtenissen, die tragisch waren en
diep hun stempel drukten in harten van
hen, die er hij betrokken waren, en bij
alle anderen diep medegevoel wekten, mo
menten van sterke opleving, uitingen van
ondernemingsgeest, van durf, van de wil
om iets tot stand te brengen, van vitali
teit, van energie en vooruitstrevendheid
gezellige dingen uit het gewone, regel
matig verloopende samenleven op ons
eiland, dingen van sport, ontwikkeling,
en ontspanning;
beelden ook, die ons vluchtig laten A'en
van dat, waarop iedere Texelaar zoo
frotsch is: het mooie, lat Texel' biedt,
in zijn machtige natuurschatteii..
Wat zullen wij allen vooral als we
ouder wonden, die heelden interessant
vinden; wat zal de jeugd later een plezier
van veel van .deze films hebben.
Mooi werk doet u hiermee, heer Duin
ker, dat moet gezegd. Ik denk, dat heel
Texel u daarvoor erkentelijk is. 't Zij u
gegeven, nog vele Texelsche rolprenten te
maken. X.
Hoe het vroeger was.
Hoeveel anders was het, toen de radio
nog in haar kinderschoenen stond; toen
de amateur met oneindige moeite uit
blaadjes zink en koperen staafjes-,met-
schroefdraad zijn condensatoren in elkaar
prutste; toen hij werkte met atstemspoe-
len van vaak monsterachtige afmetingen;
toen het woord „drie-clectrodiein-lamp"
de benaming was van een voor de meeste
amateurs onbereikbaar object, zoadat ze
zich tevreden moestem stellen met de
„kristal-detector". De kristal-detector!
Hoe voorzichtig verwarmde de ras-ama
teur in een reageerbuisje de zorgvuldig
afgewogen hoeveelheden loodvijlsel en
zwavel, om zijn loodglans-kristal zelt te
maken. Want zelf maken was in die da
gen de harde noodzakelijkheid, maar daar
van ging toch zoo'n groote bekoring uit.
Van dit soort zelf maken is nu bijna geen
sprake meer. Elk onderdeel is in de han
del, zorgvuldig uitgerekend en „uitgepro
beerd", nauwkeurig afs een chronometer.
Wie denkt er nu nog aan, met behulp
van een houten klos met pennetjes „ho
ningraatspoelen" te gaan wikkelen, wie
smelt nog stukjes koperpyriet ot carbo
rundum vast in hulzen van revolverpa
tronen, wie fabriceert nog „spoelhou-
ders" uit afgedankte contra-stekkers?
T>e zendamateur.
En tochtoch Leeft het nog, fiet ouidie
ras der zelfbouwers. Maar er is een groot
verschil met vroeger. De zelfbouwers van
heden zijn de uTtra-korte-golf-zend-ama-
teurs, de menschen, die zich ten doel stel
len op golflengten van 10 tot 80 meter
in contact te komen met huil collega's in
andere werelddeelen.
Met welke middelen.
Weinigen van hen, die dagelijks met
hun radiotoestel naar de talrijke om-
roepstations luisteren, zullen beseffen,
welke enorme grachten verscholen liggen
in die nietig uitziende radiolampen. En
toch is het de gewoons'.e zaak van de
wereld, dat men met zulk een lamp, ge
plaatst in een radio-apparaat, dat in prin
cipe slechts weinig van een gewone ont
vanger verschilt, met amateurs in andere
werelddeelen kan telegrafeeren. Het is
nauwelijks mogelijk te beseffen, dat met
(dergelijke eenvoudige hulpmiddelen een
praatje kan worden gemaakt met men
schen, die duizenden kilometers van u
verwijderd zijn.
En het zal u in deze wetenschap niet
verwonderen, dat door de geweldige aan
trekkingskracht, welke van het zendend
amateurisme uitgaat, steeds meer radio
amateurs zich gaan toeleggen op de be
oefening van deze tak der radio en dat
ook de wetenschappelijke zijde van dit
alles door dezelfde amateurs met ijver is
aangepakt. H. BRUIJN.
(Wordt vervolgd.)
