TWEEDE BLAD
TEXELSCHE COURANT
Texelsche Berichten
Texelsche Zaaizaden
en Pootaardappelen.
Zaterdag 27 Maart 1937
Nü hebt ge Abdijsiroop noodig!
Thans slechts 75 ct. per flacon
Bij dit nummer behoort een
DERDE BLAD.
DE HEILIGE VLAM.
Van onze bekende poëet, de lieer H.
Fenijn, verscheen een bundeltje poëzie,
getiteld De Heilige Vlam, bevattende een
14-tai gedachten van ernstige strekking
(Paschen, Bekeering, Vergankelijkheid,
Zondagmorgen, e.a.). Dichterlijk talent,
zeggingskracht, beeldende taal daarvan
spreekt menige bladzij in deze bundel.
In enkele dagen gingen tientallen exem
plaren van de hand. De prijs bedraagt 25
ct. Franco per post, na ontvangst van 28 ct
Adres: H. Fenijn, Oosterend.
NATUURMONUMENTEN.
Bijna f13000 voor de Schar en
de Bol.
Voor de aankoop van een paar vogel
broedplaatsen op ons eiland, de Bol en
■bet Schar, werd door de Vereen, tot be
houd van Natuurmonumenten een beroep
op 'het groote publiek gedaan, dat bij tien
duizenden van ons mooie eiland komt ge
nieten. Dank zij veler medewerking, slaag
den de beide aankoopen: het Schar is
reeds eigendom van de Vereeniging ge
worden en de overdracht van lvet gedeel
te van de Bol kan dezer dagen worden
tegemoet gezien. Aan giften en'rentelooze
voorschotten werd voor deze aankoopen
een bedrag van bijna f 13000 ontvangen
AVRO-APPÈL.
Het AVRO-comité alhier vestigt
de aandacht op de Avro appèl-dag in het
Olympisch stadion te Amsterdam op 6
Mei a.s. Doei van deze dag is: verstevi
ging van de band van saamhoorigheid.
Het hoogtepunt zal zijn een schaakwed
strijd tusschen Dr. Max Euwe en Dr. Al-
jechin met levende schaakstukken onder
regie van Kommer Kleijn. Vierder staat
er op het programma: zang onder leiding
van Jac. Hamel, het oplaten van twee
ballons, muziek, enz. Entree: staanplaats
15 ct., zitplaats 30 ct., marathontribune
50 ct., eeretribune 60 ct. Liefhebbers kun
nen zich aanmelden bij de heer W. Bak
ker, Apotheek-Weverstraat. Bij voldoen
de deelname zullen de kosten gering zijn.
Klimaat en grond werken op Texel
samen voor de teelt van goede zaaizaden
en goede pootaardappelen. Hiermee is
wat te verdienen. Een groot algemeen
belang kan door de bevordering van die
teelt van zaaizaden en pootgoed worden
gediend.
Dit was voor het Bestuur der Vereen,
voor bedrijfsvoorlichting voor de Texel
sche Landbouw en in het biezonder
voor haai' adviseur, de heer E. van den
Ban, aanleiding, om deze zaak eens na
der te bekijken en te trachten hier te ko
men tot oprichting van een organisatie
om de teelt en de afzet van zaaizaad
en pootgoed hier te bevorderen.
Met dit doel 'kwamen deze week de
bestuursleden van de Texelsche landbouw
organisaties bijeen in hotel Texel. Plm.
25 personen waren aanwezig. De vergade
ring stond onder leiding van de heer C.J.
de Lugt, voorz. van de Bedrijfsveneem-
ging, die in ziin openingswoord z'ijn vol
doening over de groote belangstelling
uitsprak en in het biezonider welkom heet
te Prof. Broekema, Directeur van het
Instituut voor Plantenveredeling te Wa-
gemngen, die mede aan de uitnoodigiing
gevolg had gegeven.
Nadat de heer De Lugt het doei van
deze vergadering uiteen had _gezet, gat
spr. het woord aan Prof. Broekema.
GOED BEGIN.
Prof. Broekema begon met te ponsta-
teeren, dat Texel al een en ander aan de
teelt van zaaizaden en pootgoed gedaan
heeft. Spr. herinnerde aan de arbeid van
Dr. Dijt en wees op het bedrijt van de
heer De Lugt, beide heeren verleenden
Texel als leverancier van goede pootaard
appelen een goede naam. Daarop kan
worden voortgebouwd. Ik bezocht, ver-
IIIIII9 VAN ZON EN MAAN.
MAAN ZON
Datum: Op: Onder: Op: Onder:
Z. 28 Mrt 20,38 5,46 5.46 18,26
M 29 21,44 6,08 5,43 18,28
D. 30 22,50 6,33 5,41 18 29
W 31 23,50 7.05 5,39 18.31
D. 1 April 7,44 5,36 18,33
V. 2 0.42 8,32 5,34 18,35
Z. 3 1,28 9,29 5,31 18,36
ANTI-REV. PROPAG VERGADERING.
De zaal van hotel Texel was flink bezet,
toen de heer Chr. v.d. Heuvel daar Dins-,
dag op uitnoodiging van de A.R. Kiesver-
eeniging een propag.-rede hield. Nadat
de heer H. P Bolt, voorz., met gebed
geopend had, verkreeg de heer Van den
Heuvel het woord. We geven hier een
beknopt overzicht van zijn betoog.
Het gaat in de politieke strijd in hoofd
zaak om de bevordering van het geluk
van heel ons volk. We moeten het waar-,
aohtig goede voor land en volk zoeken.
Het streven moet thans zijn, die politieke
constellatie te verkrijgen, welke voort
zetting mogelijk maakt van de financ.
politiek van de laatste vier jaar. Wel heeft
deze in breede kring ontevredenheid ge«
wekt, een Beter politiek achten we met
mogelijk. Het Kabinet-Colijn heeft steeds
gestreefd naar een sluitende begrooting
en naar aanpassing aan het,peil, waartoe
onze volkswelvaart is gedaald. Het is
daarin niet geheel geslaagd, maar wan
neer we bedenken, dat het volksinkomen
van 4500 millioen gld. tot 3000 millioen
gld. daalde, zal dat geen verwondering
wekken. Bij het optreden van het Kabinet-
Colijn was er op de Staatsbegrooting een
tekort van 200 millioen gld. Thans minder
dan 50 millioen, ondanks steeds hooger
uitgaven en steeds lager inkomsten. Ten
onrechte beweert men. dat de moeilijke
financ. omstandigheden, waarin ons land
verkeert, een gevolg van de aanpassings
politiek van het Kabinet-Colijn zijn. Er is
j*een dwazer theorie dan die van de koop
kracht. Immers: wanneer die negeering
de koopkracht van een bevolkingsgroep
bevordert, moet dit ten koste van een
andere bevolkingsgroep gaan. De over
heid kan koopkracht verplaatsen; schep
pen kan ze deze niet. De economische
politiek van het Kabinet was en is nog
steeds gericht op de verruiming van
werkgelegenheid. Hiermee moeten we te
kening houden bij de beoordeeling van
de maatregelen tot contingenteering, tot
steun aan de scheepvaart, aan de land
bouw, enz. Deze politiek was en is nog
een zegen voor land en volk. Wel bracht
dat eensdeels verfhooging van de belas
tingdruk mee, wargn die maatregelen
achterwege geblevenveel grooter werk
loosheid, dan we thans hebben, zou het
gevolg zijn geweest. Ons land zou dan
voor nog hooger uitgaven hebben ge
staan. De laatste jaren staat de emigratie
vrijwel stil (omvatte voor de oorlog 7000
personen per jaar), terwijl de jaarlijksche
bevolkingsaanwas 1.75 a 2 pet. bedraagt
en er nu practisch geen Nederlanders
meer in het buitenland werken. Bovendien
bracht de sterke inkrimping van in- en
uitvoer belangrijke werkloosheid mee. Dat
er desondanks toch maar 400000 werk-
volgde prof. Broekema, de ontsmettings
inrichting voor zaaigranen "in Waaletn-
burg en kan u verzekeren, dat deze bui
tengewoon goed in orde is.
Waar Texel nu in de eerste plaats voor
tie zorgen heeft? Prof. Broekema anti
woordde: Van uw eigen bedrijven ma
ken, wat er van te maken is. Steeds zelt
het beste zaaizaad en de beste poters
gebruiken. Heeft Texel op dit gebied
zijn hoogste peil bereikt, dan u toege
legd op de export.
Om prof Broekema op enkele vragen
te doen antwoorden, gaf de voorz. eerst
aan de heer Van den Ban, de geestelijke
vader van de plannen van deze avond, 't
woord. De heer Van den Ban zette uiteen,
hoe hij op de gedachte kwam een plan
te ontwerpen voor de stichting van een
organisatie voor de teelt en de afzet van
zaaizaad en van pootgoed. Ik wil de le
den van de bedrijfsveneen. aansporen tot
verbetering van hun gewas, aldus spr. en
een organisatie oprichten, welke haar
bemiddeling verleent bij die afzet. Wan
neer dit coöperatief geschiedt, wordt het
algemeene belang daarmee bet best .ge
diend. Omdat prof. Broekema op dit ge
bied over groote practische en weten
schappelijke kennis beschikt, prees spr.
Texei gelukkig, dat deze thans aan
wezig was om van advies te dienen.
DE PLANNEN.
De heer De Lugt gaf vervolgens een
nadere uiteenzetting en wees er op, dat
het Texelsche zaaizaad zeer gewild is.
Aanbeveling zou verdienen een minimum
prijs vast te stellen, opdat de extra zorg
welke de teelt van zaaizaad en pootgoed
eischt, behoorlijk beloond wordt. Dit
laat nu nogal eens te wenschen over.
Het is de bedoeling alle leden der be-
drijtsvereen. gedegenheid te geven om toe
te treden tot de op te richten organisatie,
aan te duiden met T.O.K.A.Z.: Texelsche
Organisatie voor kweek en afzet van
pootgoed. De Tokaz zal haar doel trach
ten te bereiken door middel van de ont
smettingsinstallatie en door stichting en
instandhouding van een pootaardappelen-
bewaarplaats. Ze wil alles in het werk
stellen om de gezondheid der gewassen
te bevorderen. Zie zal alleen werken voor
de handel in, volgens de bepalingen der
N.A.K. goedgekeurd, zaaizaad en poot
goed. Ze bemiddelt alleen. 'Van handel
drijven, zal zij zich onthouden. Ze zal
regelmatig lijsten aanleggen van doorhaair
aangeboden goedgekeurde partijen zaai-
loozen zijn, is te danken aan de politiek
van het Kabinet-Colijn en het voorgaan
de, die samen in de laatste jaren o.a
voor 2165 mill. gld. groote openbare ver
ken lieten uitvoeren.
Wat de sociale politiek betreft: in geen
land ter wereld wordt er voor de werk-
loozen zooveel gedaan als in het onze.
Zelts Zweden komt bij ons achter. Van
de leuzen-politiek der S.D.A.P. moeiei
we niets hebben. Ook niet van haar Plan
van de Arbeid, waarvoor we 600 millioen
zouden moeten leenen. Aangenomen, dat
dit kon: de aangeduide werkobjecten dra
gen niet bij tot verhooging van de wel
vaart; ze geven wat mfcer werk, maar
na uitvoering zitten we weer met onze
werkloozen en met een sterkgestegen
staatsschuld bovendien.
De A.R. Partij streeft naar versterking
van de weermacht en wel tot het peil, dat
vereischt is tot waarborging van onze
onafhankelijkheid. Zonder een behoorlijke
defensie loopt ons land groote kans in
een oorlog betrokken te worden. Dit za
gen ook de V.D. en de S.D.A.'P. in. Zij
wijzigden hun koers, maar met bekeer
lingen moet je, in het algemeen gespro-/
ken, voorzichtig zijn.
Het gaat ook om het behoud van onze
Gij hebl kou gevat I Gij hoesten Gij „doet'
er niets aan. Past opl Bijna alje ernstige
borstziekten zijn het gevolg van 't verwaar-
loozen eener verkoudheid. Kom dadelijk
de natuur te hulp, door de vastzittende slijm,
die ziektekiemen bevat, te verwijderen.
Neem daarvoor een zacht en toch krachtig
werkend middel, neem daarvoor Akker's
Abdijsiroop, die als balsem zal zijn voor Uw
zieke en ontstoken ademhalings-organen.
De vastzittende slijm zal dan loskomen. Uw
ademhaling zal weer diep en vrij worden,
die hoest, dat piepende geluid verdwijnt.
Weldra zult Gij, evenals zoovelen vóór U,
de Abdijsiroop prijzen als een betrouwbaar
middel bij Hoest, Verkoudheid, Bronchitis,
Kinkhoest, Griep en Borstbenauwdheid.
zaad en pootgoed en deze lijsten ter be
schikking van de handel stellen. Er zal
voor die producten reclame wonden ge
maakt. Ze zal zich toeleggen op bevorde-.
ring van het contact tussdhen de leden
kweekers op Texel en de handel.
Het ligt in de bedoeling een overeen
komst tot stand te brengen tusschen de
Tokaz en een erkend kweekersbedrijt op
Texel, waarbij dit bedrijt zich verbindt
elite- en(of) stamzaad en pootgoed van
op de voorgrond tredende rassen te ver
meerderen en het origineele product at
te leveren; op Texel alleen aan leden der
Tokaz ter verdere vermeerdering, onder
uniforme en aannemelijke voorwaarden en
met het recht van deze vermeeirdiers voor
verkoop volgens Tokaz-reglement. Verder
zal de Tokaz streven naar gezamenlijke
aankoop van origineele zaaizaden, voor
aangifte waarvan regelmatig de gelegen
heid wordt opengesteld. De leden zullen
verplicht zijn, dit zaad, voor zoover door
de Plantenziektenk. Dienst aangeraden,
te doen behandelen met warm water tegen
sluifbrand aan de ontsmettingsinrichtiing
der B.V.T. Tweede nabouw wordt tiootr
de leden niet ter keuring aangeboden.
Eerste nabouw wel, maar getracht wordt,
zooveel mogelijk origineel zaad te ge
bruiken. Het bestuur zal élk voorjaar
bekend maken, voor welke rassen GEEN
reclame zal "worden gemaakt en voor
welke ze haar bemiddeling zal verleenen
bij de gezamenlijke aankoop van poctgued
en de afzet daarvan. De leden zijn ver
plicht,. jjersonen door het bestuur voor
extra inspecties aangewezen, steeds tot
hun bedrijven toe te laten ter keuring der
opgegeven partijen. Prof. Broekema be
veelt aan, deze personen, met de keuring
belast, de bevoegdheid te verleenen, par
tijen at "te keuren, ook af zou de N.A.K.
ze hebben goedgekeurd. Er zullen in
overleg met de leden door het bestuur
minimumprijzen worden vastgesteld voor
elk opgegeven en aangeboden gewas,
waaronder voor de zaai ot de poot niet
wordt verkocht dan na overTeg met het
bestuur, leder lid der Tokaz verbindt zich
van elke door hem verkochte partij zaai
zaad of pootgoed, die hem voor de lijst
was opgegeven, een nader te bepalen
percentage van de bruto opbrengst te
storten in de kas der B.V.T. (afd. Tokaz.)
Al deze voorstellen gaven aanleiding tot
een breedvoerige gedachtenwisseling.
Prot. Broekema vertelde van hetgeen
hij op dit gebied ervaren heeft. Hij wees
MIDDENSTANDERS.
Een abonnement bij
N.V. PROVINCIAAL BELANO.
Handelsinformatie- en Incas-
sobureau voor de Midden-
stand, opgericht 1864, biedt
in deze tijd groote voordee-
len.
Een volledig prosjiectus, O
waaruit zulks duidelijk blijkt
met een ex. van de 11-daag-
sche zeer verzorgde courant
wordt op schriftelijke aan-
vrage p.o. verstrekt.
N.V. PROVINCIAAL BELANG,
Amstelstr. 14, Tel. 32000 (6Hjnen)
AMSTERDAM C.
Voor Middenst. Fed. en Bonden
kan een speciale overeenk. getrof-
feu worden.
burgerrechten, van onze vrijheden. Wie
niet als de A.R. beleidieit, dat de bron
van bet overheidsgezag alteen ligt in de
souvereiniteit Gods vervallen ot tot des
potisme ot tot een 1e slap hantoeien van
het gezag. De geschiedenis geeft daar
de bewijzen van. Drie kwart van ons we
relddeel zucht onder de dictatuur. Een
positief christelijke staatkunde is die beste
waarborg, om dat in ons Tand 'te verhoe
den. Daartoe moet de eenheid van alle
geloovige protestanten met alle kracht
worden bevorderd. Wij, die in vijt-zes
groepen uiteenvielen, kun mem in dit op
zicht veei teeren van de katholieken, die
zidi hecht aaneensluiten. Sluit u aan,
besloot spr., bij de grootste en ou'dste
staatspartij, de A.R. Staatspartij, die land
envoikten zegen wil zijn door de bevor
dering van het waarachtig volksgeluk,
(applaus.)
Twee personen maakten gebruik van
de gelegenheid tot het stellen van vragen.
De heer J.Vlaming zei iiet vrijwel met
spr. eens te zijn, maar zou wel eens een
vraagteeken willen plaatsen achter de op
voeding in de chr school; hij oritiseerde
de houding van zekere Oosterenders, die
in naam Christelijk zijn maar niet in de
practijk, daar zij hem, die overging naai
de Genet'. Kerk H.V., met minachting
bejegenen, hetgeen een christen onwaar
dig is. - De lieer Van den Heuvel ant
woordde, dat ieder A.R. naar zijn begin
sel behoort te 'even en wees er verder op,
dat men aan A.R. geen theologisch tintje
mag geven en nimmer bet beginsel mag
verloochenen wanneer men ziet, dat be
paalde z.g. A R personen daar niet naar
leven. Uitvoerig I e antwoord de spreker
tevens een vraag van de beer J. Hin over
ordening Naar sprekers inzicht Ibeeft de
overheid olp idit gebied slechts ©en be
perkte taak.
Hierna volgde sluiting door de lieer
Van den Heuvel met dankgebed.
op de moeilijkheden, welke de handel de
organisatie in de weg kan leggen en op
de belangrijke plaats, welke aan de di
recteur der organisatie moet worden toe
gewezen. Met de vervulling van 'deze
functie valt ot staat de Tokaz. Prof. Broe
kema bepleitte de noodzaak van de aanleg
van proefvelden; de beer Van den Ban
voerde hierover met hem reeds drukke
correspondentie. Naast de ontsmetting
een beter inrichting dan die op Texel zag
ik nog nooit, aldus prof. Broekema - -
is ook een juiste sorteering en schoo
ning van groot belang. Een goede op
slagplaats, een uniforme verpakking, doel
matige reclame zoo waren er'tal van
wenken, waarmee die op te richten orga
nisatie haar voordeel kan doen. Hier was
een man aan het woord, doorkneed in
deze aangelegenheden. Dat kon ieder
merken.
Aan het eind der voorloopige besprekin
gen gekomen werd een commissie van zes
personen benoemd (E.v.d. Ban, voorz.;
A. J. Keijser, Joh. de Graaf, P. Dros, De
Visser en H. Leber); deze heenen namen
op zich, het voorloopig reglement nader
uit te werken. De voorz. sloot hierop de
vergadering me't de wensch, dat dieze 6e-
sprekinger vrucht zouden dragen en met
een woord van dank vooral kan prof.
Broekema voor diens buitengewoon be
langrijke adviezen.
HERKOMSTPROEVEN.
Haver, tarwe, gerst, ook op Texei
Prot. Broekema Iaat door het beele
land o.a. proeven nemen met Adelaatr-
haver, v. Hoek-zomertanve en Kenia zo-
mergerst, alles le nabouw, de haver uit
10 streken van het land, cle tarwe uit 8,
de gerst uit 6. 't Is om te zien, ot nu in-i
derdaad zaaizaad uit bepaalde streken
betere gewassen geeft. Op Texel komt
ook zoo'n proef, ook Texels zaad zal
hier meedingen. Prof. Broekema vraagt
daarvoor:
25 Kg. eerste nabouw AdelaarshaveTj
25 Kg. eerste nabouw v. Hoek z.te
25 Kg. eerste nabouw Kenia g.
alles prima zaad op Texel geteeld. Wie
kan me daaraan heljien Gaarne sjxiedig
bericht bij de heer K.Lap, Withelminalaan,
Den Burg, met prijsopgave. E.v.d.B.
