Fok- en Controlevereen. 1 Maart 1927-1 Maart 1937.
Brieven van Texelaars
in den Vreemde.
De heer M. Zuidewind, secr., schrijft:
Op 1 Maart j.l. bestond de Fok- en
Controlevereen. tien jaar. Kon in het over
zicht van de eerste vijf jaren gewaagd)
worden van voortdurende uitbreiding, na
dien nam het ledental af. in 1932 was1,
het 54, in 1933 44. In de volgende viert
jaren werd het nog kleiner. In het 6q
vereen, jaar werden de afkomsten van het
melkveehoudersbedrijf al minder; ze wer
den en bleven slecht tot op de huidige
dag. Er moest bezuinigd worden, maar
men bedacht niet dit is althans aan
twijfel onderhevig dat het geld, aan
melkcontrole besteed, de inkomsten ver
meerdert. De leden-oprichters, die nu al
tien jaar hun melkvee geregeld contro
leeren, zagen het vetgehalte steeds stij
gen. Gelukkig zijn er van de uitgetreden
leden maar heel weinig, die de controle
hebben stopgezet, daar de Eendracht haar
leveranciers in de gelegenheid stelde voor
10 ct. per monster te laten onderzoeken,
tiiervan wordt heel UruK gebruik gemaakt
en jaarlijks stijgt aan de ïaonek net ge-
iniua. vetgenanc. nel doel „veei melkvee
onder controleis dus bereikt. Voor in
voer van goede stieren wordt door meen
dere combinaties van veehouders gezorgd.
De Fokvereen. is er en door haar bemon
stering onder voorschrift kunnen op
lexei zelf ook de stieren gerokt worden
van erkende afstamming, alzoo ingevoerde
en zeltgelokte stieren. Deze laatste ook
al vaak van moeders met beste productie
cijfers, zorgen er voor, dat het vetgehalte
der Texelsche melk langzaam maar zeker
stijgt.
V
Uit de mooie jaarlijksche overzichten
van de controleur blijkt, dat de minst
productieve dieren voorkomen onder het
jonge melkvee. Dit vyprdt zoo gauw mo
gelijk verkocht; deze selectie vraagt van
de eigenaar geen geldelijke offers. Con-
suinptiemelkers vragen niet naar vetge
halte en voor de vetweiding zijn die
slechte jonge melkkoeien vaak de beste.
Op ongecontroleerde bedrijven gaat dat
afzetten van vee heel anders, soms juist
tegenovergesteld aan de boven omschre
ven wijze. Dit koint met altijd tot uiting,,
doch op veebedrijven, waar aan melk
controle wordt gedaan, komt dit aan het
licht. Een enkele maal bleek dan, dat een
veehouder zijn allerbeste koe verkocht had.
De Fokvereen. telt nog 12 leden, die van
de aanvang af lid zijn. Zij fokken de beste
productiedieren en houden die aan. Zij
houden zich aan één en dezelfde lijn, die
men kjnt. E>e dieren worden ter dekking
gebracht bij een der beste ingevoerde
stieren. De afstammelingen hiervan zijn
al aardig doorgefokt. Slechte nakomelin
gen komen minder voor. De beste manne
lijke afstammelingen worden door vee
houders, al of niet aangesloten bij de
Fokvereen., vaak graag verkocht. Een be
wijs, dat het werk der vereen, op prijs
wordt gesteld, dat de vereen, nuttig werk
doet, waarvan ook niet-aangeslotenen pro-
fiteeren. De leden echter bereiken meer.
Zij zijn de eersten, die er hun bedrijf
mee vooruitbrengen; het beter rendabel
maken. Dit komt tot uiting in de jaarver
slagen, waarin melding werd gemaakt van
een bedrijf, waarin na 9 jaar controle het
vetgehalte met een half pet. was geste->
gen. Dit beteekent bij de huidige lage
zuivelprijzen nog een meerdere opbrengst)
van f25 per koe.
Wie op melkcontrole bezuinigt, bedriegt
zich dus. Resultaat is: nog minder ont
vangsten.
Melkcontrole is een algemeen belang,
nu de melk voor gezamenlijke rekening op
de fabriek verwerkt wordt, want wat heeft
een fabriek aan een groote hoeveelheid
melk, waar maar weinig uit te halen is?
Dat geeft een naar verhouding te hoog
onkostencijfer.
V
Bij de keuring voor het fokregister
op Texel met het oog op de onkosten
eens in de twee jaar was bij de laatste
rondgang de vooruitgang van het exteri--
eur der in aanmerking komende koeien
duidelijk zichtbaar. Om voor inschrijving
in aanmerking te komen, moet minstens
één melklijst bekend zijn. Het puntental
moet minstens 75 zijn.
Bij de laatste keuring werden 22 koeien
ingeschreven
Jaarlijks wordt in het laatst van Maart
te Den Burg een stierenkeuring gehou
den. Lang niet alle jarige stieren, welke
worden aangeboden voor de fokkerij, wor
den ter keuring aangeboden. Op zijn
hoogst waren er tien; ook zijn er vaale
minder voorgebracht. Dit voorbrengen van
stieren is niet ieders werk. Vergeleken bij
keuringen aan de vaste wal van N.-Holl.
is er voor ons Texelaars nog wel iet^J
te leeren. De dieren worden er voor de
fokkerij niet beter door, maar het „voor
brengen" speelt toch ook een rol.
Op een enkele uitzondering na werden
alle aangeboden stieren steeds goedge
keurd om voor de Fokvereen. te gebruiken.
Een afstammeling er van, mits van gecon
troleerde moeder, mag geschetst worden
en wordt dus door de Bond erkend van
bekende afkomst te zijn. Dit zal voor de
vrouwelijke afstammelingen mogelijk wel
zoo blijven, doch voor 1-jarige stieren
worden in 1938 hoogere eischen gesteld.
Om goedgekeurd te worden moeten deze
dan afstammen van een stamregister-koe
en stamboekstier.
Een overzicht te schrijven van een ver-
eeniging, die al is het door biezondere,
omstandigheden de laatste jaren achter
uitgaande is, is geen prettig werk. Daar
om eerst het groote nut en het beoogde
doel naar voren gebracht.
Het aantal ingeleverde schetsen der pas
geboren kalveren is het hoogst geweest in
1931, n.l. 117. In de daarop volgende ja
ren is dit, gelijke tred houdende met het
achteruitgaand aantal leden, geleidelijk
verminderd tot op de helft, doch, omge
rekend per lid, is het nu, in 1937, hooger,
n.l. in 1931 twee ingeleverde schetsen" en
thans drie. Aldus een lichtpuntje, een be
wijs van meer ambitie onder de leden. Het
aantal koeien onder controle, omgerekend*
jier lid, was in de eerste vijf jaar soms
ruim negen, in het boekjaar 1936—1937
was dit zelfs gedaald tot minder dan
zeven.
De onkosten, welke per koe worden be
rekend, werden per bedrijf wel lager,
doch de penningmeester ontving minder
en kon de rekening niet sluitend krijgen.
Noodgedwongen werd tot verhooging van
de omslag per koe en tot verlaging van
het loon der monsternemers overgegaan.
De slechte afkomsten van het melkbedrijf
en het daardoor scheuren van grasland;
was oorzaak van de daling van het aantai
stuks melkvee.
In de eerste vijf jaren zijn enkele fok-
veedagen voor rundvee gehouden, die
schitterend slaagden. In de laatste jaren
is op de algemcene vergadering meerma
len besloten weer een fokveedag te hou
den, maar een heel droge nazomer of een.
te kleine aangifte was oorzaak, dat de
rundveefokdag werd afgelast. Het wach-i
ten is op betere tijden en op de daarmee
gepaard gaande grootere animo.
Dat de activiteit der leden nog niet
geheel zoek is, bleek op een vergadering
in Maart 1936. Toen werd o.a. het aan-
koopen van een prima stier door de Fok
vereen. ter sprake gebracht. Deze stieif
zou over heel Texel moeten worden rond
geleid. In de 29 Maart daartoe speciaai
belegde vergadering zette de voorz. het
doel uiteen. Er zou op minstens honderd
koeien gerekend moeten kunnen worden
Zoover kon men het echter niet brengen
Toen bracht een lid van stierenvereen.
Den Hoorn ter kennis, dat zijn vereen, te
kort werk had voor drie stieren maar te
veel voor twee. In verband hiermee zag'
de Fokvereen. af van aankoop van een
stier. Ze trad in overleg met Den Hoorn
met het resultaat, dat er, ondanks nogal
zware voorwaarden ruim 30 koeien naar
Den Hoorn zijn geweest. Een woord van
lof is op zijn plaats aan het adres van
de veehouders, die zich door moeite noch'
extra kosten lieten afschrikken.
Moest vorig jaar monsternemer Schraag
wegens ziekte ontslag nemen, helaas moet
het tiende jaarverslag van zijn overlijden
melding maken. Vele jaren deed hij ten
genoegen van Bestuur en leden zijn werk.
Het renteloos voorschot van het oud
lid A.Poot kon dit jaar geheel worden af
gelost. De vereen, heeft nu geen schuld
meer. Schriftelijk is aan de heer Poot
voor zijn belangelooze hulp dank ge
bracht.
Vóór het eindigen van het boekjaar
1936-1937 gaf zich nog een drietal leden;
op; ze zijn eigenaars van een aantal
koeien, dat ver boven het gemiddelde van!
vorig jaar is. Twee leden traden uit, van:
wie één, omdat hij geen melkvee meer op
zijn bedrijf houdt.
De vereeniging is nu door de crisis
heen. Ze wordt weer sterker en zal zich
door haar nuttig werk zeker handhaven.
LAGE PREMIE.
SPOEDIGE OVERNAME.
DIRECTE AFWIKKELING.
Een prachtig getuigschrift voor de
Onderl. Rundveeverz. „Texel" en voor de
Onderlinge Paardenverzekering D.E.L.
(Premie verlaagd tot 2 pet. p.j.)
H.H. Veehouders! wordt allen lid!
WOORD EN DAAD
VAN TEXELS RAAD.
Alg. Armbestuur: herkozen de hee-
ren Jn. Rab Sr. en Jn. Mantje Cz. en.
mw. T. ZoeteliefGraaf.
Alg. Weeshuis: herkozen de heeren
A. Dros Albz. en Jb. Kooiman Gz. én
mw. N. KeesomDijt.
Benoemd tot onderwijzeres nuttige
handwerken te De Koog: mw. A. Heero
ma.
Besloten wordt presentiegeld toe te
kennen aan de leden van het Alg. Arm
bestuur: f10 per lid per jaar.
Alg. Politieverordening wordt her
zien en opnieuw vastgesteld.
Afwijzend wordt beschikt op het
verzoek van het Kanaalplan-comité, om
f 300 beschikbaar te stellen voor nader
onderzoek (8 tegen, één blanco).
Besloten met alg. stemmen om in de
kosten van verharding van een gedeelte
weg De Waal-Oudeschild voor een derde
deel bij te dragen.
Vaststelling suppl. kohier honden
belasting: f21.
DONDERDAG 31 JANUARI 1907.
Afwezig: de heer Zijm.
Vaststelling schoolgeldkohier le kw.
1907: f662.—.
Op verzoek wordt eervol ontslag
verleend aan mej. D. Boon, onderwijzeres
nuttige handwerken te Den Hoorn.
Met alg. stemmen wordt op verzoek
aan de heer Tj. van der Zee concessie*
184
verleend voor het voortbrengen van licht,
warmte en kracht voor de hcelc gemeente
(stichting gasfabriek.)
Bespreking stichting haven en steiger
bij Oost. Beslissing verdaagd.
Wijziging reglement A! Weeshuis
en wel waar het handelt ovei de toelating
van kinderen: 314 jaar, ork van on
echte; uittreding op 21-j. leettijd.
ZATERDAG 9 MAART 1907.
Afwezig: de heer Langeveld.
In antwoord op een desbetreffend
verzoek deelt de Minister van Waterstaat
mee, dat wegens te hooge kosten niet kan
worden overgegaan tot openstelling van
het telegraafkantoor voor interlocaat ver
keer.
Voorz. deelt mee, dat blijkens van
Ged. Staten ontvangen bericht, het salaris
van de burgemeester op f 1250 werd ge
laten, doch dat van de secr. van fllOQ
op f 1250 is gebracht.
Voorz. doet voorlezing van de voor
waarden, op welke concessie voor de
stichting van een gasfabriek is verleend.
De fabriek zal gereed zijn voor 22 Febr.
1908. De concessie wordt verleend voor
30 jaar. De prijs voor straatverlichting)
zal bedragen: 1.25 ct. per uur per pitx
voor particulieren 1 1/3 ct. per uur per
pit; kookgas 10 ct., krachtgas 8 ct. per
kub. M. Bij overschrijding van een be
paalde afname zal de prijs per uur op
één ct. per pit komen.
1S5
Alt-Ahlen, West-Falen,
27 April 1937.
Dinsdag gingen de koeien de wei in.
Dat gaf heel wat minder werk aan de
winkel, van welke gelegenheid ik gebruik
heb gemaakt, om met een vriend, ook 'n
Hollander, de omgeving eens te verken
nen. Natuurschoon, schreef ik al, is hier
rijkelijk te vinden en daarvan genieten
we danook volop. We raakten eerst wat
verdwaald in de bosschen, maar kwamen
toch weer op het goede pad tenslotte.-
Onderweg zagen we nogal wat hazen,
konijnen en herten, ook veel fazanten.
Kieviten zijn hier ook nogal veel, maar
kievitseieren zoeken is verboden. Dat is
dus anders dan in Holland. Meeuwen en
kraaien heb ik hier niet gezien. Wel veei,
mollen. Daai wordt met klemmen door de
boeren jacht op gemaakt en met goed ge
volg ook.
Nu dit stukje verschijnt is het 1 Mei.
Dan wordt in Duitschland de Nationale
Feestdag gevierd en is het kermis in Alt
Ahlen.
Met vriendelijke groeten,
WIM BROUWER.
SPORT OP TEXEL
DE COCKSDORP.
S.V.C.-NIEUWS. Zooals gemeld komt
morgen SVC 1 uit tegen Succes 3. Dus
vroeg uit de veeren, want met de eerste
boot moeten we over. Vertrek bus 6.45 u.
Opstelling voor morgen:
W.Verseput
M.Reuvers P.BoonMz.
H.Nieboer H.Stolk C.v.Boven
A.Stolk Jn. Eelman C.Zuidema Jn.Reuvers
Jb.Eelman
Res.: A.Kalis, C. Troost.
Op Hemelvaartsdag speelt ons le
een Gouden Kruiswedstrijd tegen de win
naar van BKC 2—W.Waard 2.
- J.B.
PROF. OTTO SCHMIDT, bekend Rus
sisch poolrei,. ger, nu met vliegtuigen op
weg naar de Noordpool.
DF. COCKSDORP.
VOOR EEN SCHOOLREISJE.
Het reisje naar Amsterdam, dat de kin
deren van de hoogste klassen der o.l.
school alhier het vorig jaar maakten, is
zoo goed bevallen, dat er ook thans weer;
plannen worden beraamd voor een tocht
over het Marsdiep in de komende zomer-
Dat zoo'n schoolreisje nuttig en leerzaam
is, daarover zijn ouder, en onderwijzers-
het eens, doch de financiee!e kant vormt
dikwijls een struikelblok. Daarom wordt
het genot van zoo'n uitstapje minstens
verdubbeld, als de kinderen zelf voor
die reiskosten kunnen zorgen. En dat heb
ben ze het vorig jaar schitterend klaar
gespeeld. De zang- en tooneelavond brach
ten aardig wat in het laadje. Dat zullen)
ze dit jaar weer probeeren. Onder leiding
van hun onderwijzer, de heer Zondervan,
zijn weer eenige liedjes ingestudeerd en
is een tooneelstukje, in drie bedrijven
nog wel, op 't oogenblik in studie. Op
8 en 12 Mei zal de uitvoering plaats heb
ben. Of de zaal van hotel De Hoop dan
weer geheel gevuld zal zijn? Daaraan twij
felen we geen moment.
ADAMSON ALS SCHOONMAAKHULP
f i
2.
CotWrtgh. P. 6. Bo, 6 Copenhagen
r - y
:"v.v' N\'ê< :;Vv;
