Brieven van Texelaars
in den Vreemde.
V
CHR. ZANGVEREEN.
HOSANNA OP REIS.
Gedachtig aan het spreekwoord: Een
droeve morgen maakt een blijde dag,
verlieten we onder leiding van Ds. A.W/.
Kok in de vroege gure morgen van Dins
dag 22 Juni j.l. Oosterend, om per eerstq
boot Den Helder te bereiken, waar een,
autobus van Koningsbrugge gereed stonci
om ons naar Amsterdam te brengen.
Juist op tijd kwamen we aan de boot/
het „Kasteel Staverden", een mooie sa
lonboot, waarmee de reis over het IJsel-
meer werd gemaakt. Na drie uur liepetv
we de haven van Harderwijk binnen.
De meesten onzer waren hier het vorig^
jaar geweest. Men had daarover enkelei
minder prettige mededeelingen gedaan,
vooral over de aankomst in Harderwijk!
hoe men daar wordt aangevallen door
Een wonderlijke gedachte maakte zich
van ons meester. Van de boot at was een
oude muur waar te nemen, maar deze
zou geen belemmering zijn om binnen te
komen. De boot was gemeerd, de loop
plank gelegd en we zetten voet aan wal.,
Nudat viel mee. De aanvallers wa
ren naar 't scheen deze keer gematigd,
maar toch moesten we ons enkele malen
door degladde paling (welke hier
ten verkoop wordt aangeboden) een Weg
banen om binnen te komen in dit een
voudige stadje, de geboorteplaats van
Ds. A- W. Kok.
Vriendelijk werden we ontvangen ten
huize van de vader van Ds. Kok, waar
enkele oogenblikken vertoefd werd om
daarna in de Vakschool 'foor Meisjes
(waaraan mevr Kok voorheen verbonden
was), het middagmaal te gebruiken. Het
was intusschen ruim 1 uur. Na versterkt
en verfrischt te zijn, werd de school be-i
zichtigd, wat de dames zeer interesseerde;
de heerten jschonken !de meeste aandacht
aan de keuken.
De reis werd voortgezet per autobus.
Over de Veluwe ging het met zijn bos-
schen en heuvels. Dit blad is te klein
om alles te vermelden van hetgeen wij
gehoord en gezien hebben. De tocht deed
denken aan net volgende lied:
Komt mee naar de bosschen, komt mee
naar het strand; komt mee naar dewijldei
hei. Daar diep in de bosschen of hoog
op het duin, zijn wij als een vogel zoo*
vrij.
Daar klopt ons het harte met snelle
slag, daar springen wij op van vreugd.
Laat samen ons trekken langs velden
met golvend graan. De aard heeft haar
kostbaarste schatten bereid en biedt ze
ons lachende aan. De diepblauwe hemel,
de stralende zon vervullen ons hart
met vreugd.
Zoo ging het ook ons bij wat hier werd
aanschouwd. Het gure van de vroege
morgen was verdwenen, de zon was door
gebroken, en we genoten van het mooie
zomerweer, dat thans was aangebroken.,
Van Harderwijk uit ging het over Apel
doorn, Dieren naar Arnhem (ik noem
slechts de hoofdplaatsen). We bezichtig
den enkele bezienswaardigheden, o.a. de
bekende „Echoput", bij Apeldoorn, met
zijn diepte van 223 voet, gegraven op
last van Koning Lodewijk Napoleon. Als
men in Apeldoorn is, wordt het paleis 't
Loo van onze Koningin niet vergeten.
Ook daar zijn wij een kijkje gaan nemen.
Arnhem was het einddoel van deze dag.
We kwamen er om 8 uur aan. Daar zou
worden overnacht in het Oolgaards Huis,
even buiten Arnhem, prachtig gelegen,
met uitzicht op de Rijn, waarvan door
ons heerlijk genoten werd, bij het gebruik
van thee en brood. Hierna werd een:
wandeling gemaakt in een der omliggende
bosschen. Hoe rustig was het hier in dit
avonduur, vooral toen wij ons zwijgend
neerzetten, om een oogenblik te luisteren
naar de stilte. Eerst dan wordt men ge
waar, hoe mooi en schoon Gods schep
ping is. Het was alsof de stilte sprak,.
De dagsluiting, onder leiding van Ds.
Kok, werd gehouden in de bibliotheekzaal
WITMENSCHEN IN ZUID-AFRIKA.
Ruim een half jaar geleden zette ik aan
Kaapstad voet aan wal, mijzelf afvra
gend, wat het Zuiden mij brengen zou..
Geluk, voorspoed, wat voor ervaringen?
„Ek is nog baie jonk' leser" en u mag
mij niet voor wereldwijs uitmaken, als ik
u zeg, dat ik in deze tijd al heel vëeli
ervaringen heb opgedaan, al heel veej
heb ondervonden. Misschien het meest
wel, wat betreft de menschen. Het is u
bekend, dat er de laatste tijd duizenden-
menschen naar Z.-Afrika gaan. Hun men
taliteit is verschillend, maar dat zal u
misschien weinig interesseeren. Ieder
heeft immers zijn eigen opvattingen en,
levenswijze. Maar toch zijn èn levensop
vattingen èn mentaliteit van de emigrants
van belang als wij „persoon en succes",,
„emigrant en Afrika" nader gaan be
schouwen. Wie „slagen" hier en wat
verstaat men onder „geslaagd"? En hoe,
heeft Z.-Afrika op hen gereageerd?
Onder emigranten zit altijd een zeker
percentage gelukzoekers, die naar hier
komen om rijk te worden, rijk, 't liefst
in zeer korte tijd. Onder hen bevinden
zich echter de meeste door Z.-Afrika tev
van het Oolgaardshuis.
Nu ging de zon, nu ging de gouden zon
Weer van ons heen, z' is aan de horizon.
In paars en rood en purp'ren gloed ge
daald
En alle zomerkleuren zijn vervaald.
Hier aan de Rijn, zoo rustig vrij
Sluipt nu de nacht zoo stillekens nabij.
Nu streelt de nacht, nu streelt de stille
nacht,
Zoo langs je hoofd, zoo vreemd, zoo stil,
zoo zacht,
Zooals voor 't kind, dat wordt in slaap
gesust,
Zoo komt na al het dagrumoer voor
ons de rust.
Hier aan de Rijn, zoo heerlijk vrij,
Maakt dan de zoete slaap ons gansch
van zorgen vrij.
Zoo eindt de eerste dag. Goede nacht.
De tweede dag doet ons verfrischt ont
waken. Wasschen, kleeden, bedden opma
kenVoordat de morgenmaaltijd aan
vangt, begeven enkelen zich naar de Rijn,
om deze van nabij te aanschouwen. Dit
doet mij denken aan het gedicht van Dq
Rijn. Na de morgenm aaltij d wordt de dag
aangevangen met een korte morgenwij
ding in de bibliotheekzaal. Dan wordt
afscheid genomen van onze gastvrouw
en begeven we ons per bus naar de nie-
we brug over de Rijn, vanwaar we eem
schitterend uitzicht op Rijn en omgeving
genieten. Arnhem wordt doorkruist en
we komen aan het park Sonsbeek, 65H.A.
groot. Ruim een uur werden we rondge
leid door de gids, die dé bezienswaardige-
plekjes liet zien en van allerlei vertelde.-
Verder ging het over Wageningen, Ede,
Lunteren, Barneveld, Erinelo naar Har
derwijk. Onderweg bezichtigden wij o.a.
kasteel Doorwerth, waar veel oude strijd
wapens, uniformen, enz. te zien waren,
verschillende ridderzalen, een kapel, ge
vangenis, folterkamer, doodstrafcel, enz.
Dit alles voerde ons in gedachten terug
naar de geschiedenis onzer voorvaderen,
de 80-jarigc oorlog en geloofsvervolging
met al zijn wreedheden. Bij het aanschou
wen van het kasteel ziet men, hoe in dq
oude tijd de menschen van bouwen def
kunst verstonden.
Van hier teruggekeerd, werd de inwen
dige inensch versterkt en ging het verder1.,
De stemming was er in en niemand onzer
had spijt van de reis. Zoo wordt bij hef
naderen van Harderwijk de verzuchting
geslaakt: Wat jammer, dat de tijd bijna
weer voorbij is.
Halt vijf n.m. bereikten wij Harderwijk.
Ons restten nog 11/2 uur vóór het ver
trek van de boot. Evenals bij aankomst de
vorige dag, werden wij nu door de heer
Kok vriendelijk in zijn huis ontvangen. De
heer Kok geleidde ons na een kort ver-
blijt naar de boot. Nog eenmaal werd
een aanval op ons gedaan, welke wij nut
niet konden weerstaan. Een tegenaanval
onzerzijds volgde en wij stapten met een
bos paling beladen op de boot, die ona
naar Amsterdam bracht. Op de boot heb
ben wij ons gezellig vermaakt, ook itneü
het personeel der boot. Om half tien be
reikten wij de hoofdstad, waar de bus1
gereed stond, waarmede wij te 12 uur-
middernacht aan ons 'logies te Den Hél
der arriveerden. De volgende morgen
reisden we per eerste boot naar Texel en
per fiets huiswaarts. Zoo kwam het einde:
van deze schitterend geslaagde reis.
Holland, ze zeggen, je bent maar zoo
klein,
Maar wijd is je zee en je lucht is zoo
rein.
En breed zijn je krachtige stroomen.
Goud is je graan op je zand en je klei,
Purper het kleed van je golvende hei,
Stoer zijn je ruischende boomen.
Holland, ik min je om je heerlijke tooi,
Holland, mijn Holland, ik vind je zoo
mooi!
Ja, zoo is het, Holland is mooi. Dat
hebben ook wij gezien en ondervonden.
R. v.d. V.
Ieurgestelden. Leeren deze menschen dan,
nooit, dat het begeerlijke „rijk worden"
maar voor een enkeling is weggelegd?
Maar nog steeds staren velen zich daad
blind op. Zij meenen, dat men hier de
pondjes voor het oprapen heeft. Denken
zij, dat in Z.-Afrika de „regte" menschen,
ontbreken om zaken te drijven en daar
mee gauw wat te verdienen Vooral de
laatste jaren is in Z.-Afrika in die be
hoefte al ruimschoots voorzien. Laat merf
toch niet vergeten, dat men in den vreem
de juist dubbel uitkijken moet. De hui
dige bewoner is immers al een paar
punten voor, omdat hij met taal en ge
woonten reeds vertrouwd is.
Wie het best slagen zijn zij, die ko
men om te WERKEN, het geeft wat het
geeft. Zij komen nog het verst. Denk
niet, dat men zijn geld hier gemakkelijker,
krijgt dan elders. Er moet flink voor
aangepakt worden, waar natuurlijk niets
tegen is. Meen niet, dat men hier om
werkvolk verlegen zit. Daar vergissen
meerderen zich in. De arbeidsmarkt is
bijna vol, echter niet overvoerd, zoodat,
elke vakman na eenig zoeken zijn kanSj
krijgt.
En als men zijn kans kreeg; die be
nutte, en „pondjes" gekregen heeft, hoe
||||||iiiiiii!iij>iiiiiiiiiiiiiim
llllllllllll VAN OVER DE GRENS.
IIIIII1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111IIIIII
VAN ZEELAND IN DE V.S.
De Belgische Minister-president Van
Zeeland is, gevolg gevend aan het verzoek
van de Engelsche en Fransche regeering,
om de mogelijkheden van een herleving
van de internationale handel te onderzoe
ken, in de eerste helft van Juni naar1
Amerika vertrokken, nadat hij tevoren
reeds met vele Europeesche staatslieden
en economische deskundigen over dit on
derwerp van gedachten had gewisseld. Nu
heeft Van Zeeland in de Nieuwe Wereld
langdurige besprekingen gehad met presi
dent Roosevelt, de minister van buiten-
Iandschc zaken Huil en de minister van
financiën Morgenthau. Over de aard van
deze besprekingen is slechts weinig uitge
lekt, en dit is een gelukkige omstandig
heid, want bij een ontijdige publiciteit is
deze zaak geenszins gebaat. In ieder geval,
staat vast, dat deze besprekingen niet zon
der vrucht zijn gebleven. "Na afloop heb
ben Roosevelt en Van Zeeland 11.1. geza
menlijk een verklaring gepubliceerd, waar
in werd medegedeeld, dat de Vereen. Sta
ten bereid zijn, hun medewerking te ver-
leenen aan de gezamenlijke taak, de in
ternationale handel te doen herleven, mo
netaire kwesties op te lossen en een be
perking van de bewapening tot stand te
brengen.
CONGRES MET 6000 ZAKENLIEDEN.
Dezer dagen vindt in Berlijn ook het
congres van de Internationale Kamer van
Koophandel plaats, waarvan onze land
genoot Mr. Fentener van Vlissingen voor
zitter is. Het doel van dit conglres, waar
aan ongeveer 6000 zakenlieden uit alle
landen van de wereld deelnemen, strookt
ongeveer met datgene, waarnaar Van Zee
land streeft. Ook hier wenscht men, zoo-,
als blijkt uit de verschillende redevoerin
gen bij de opening, waaraan o.a. ook Hit
ier, Goering, dr. Schacht en Goebbels
deelnamen, een herleving van de interna
tionale handel.
WE ZIJN ER NOG NIET.
Al deze pogingen zijn ongetwijfeld lof
felijk en blijven hoop geven op een be
tere toekomst. Maar desondanks is er nog
geen reden otn erg optimistisch te zijn.,
Want vast staat, dat een economische
overeenstemming niet zonder oplossing
van de politieke problemen te "bereiken
zal zijn. En ten aanzien van dit laatste
is de toestand juist op het oogenblik
alles anders dan hoopvol. Al moge ook
het incident met de Leipzig al haast weer
vergeten zijn, de schade, welke daardoor
aan de Europeesche samenwerking is toe
gebracht, doét zich nog steeds gevoelen
en zal dit naar alle waarschijnlijkheid
nog lang blijven doen. Zooals men weet,,
hebben Duitschland en Italië zich na het,
incident met de Leipzig, dat intusschen
nog steeds niet bewezen is, uit de con
trolecommissie teruggetrokken, nadat hun
gebleken was, dat Frankrijk en Engeland
niet aan een demonstratie tegen de regee
ring van Valencia willen deelnemen. Daar
mede scheen het incident afgeloopen te
zijn. In Londen, waar men veel ernstiger/
gevolgen had verwacht, had men geen
woorden genoeg om de gematigde hou
ding van Duitschland te prijzen. Cham
berlain en Eden legden in het Lagerhuis;
verklaringen af, welke zelfs in Duitsch
land een gunstige pers hadden. Maar de1
Engelsche staatslieden waren wat te voor
barig geweest. Een dag later hield Hitier)
te Wirzburg een rede, waarin hij kort
weg verklaarde, dat redevoeringen in bui-
tenlandsche parlementen hem niet interes
seerden en dat hij voor eens en voor al
tijd genoeg had van collectieve acties. Op
dezelfde dag beroemde Mussolini er zichi
- - - '.-üaaH
worden deze dan benut? Het grootste ge
deelte blijft Hollandsch. Men weet de
waarde van het geld, men heeft het in.
Holland wel geleerdEr zijn getrouw
den onder, die gauw hun vrouw met aan--
op, dat Italië in Spanje meevocht en dat
een overwinning van Franco derhalve ook
een Italiaansche overwinning zou zijn.
Bovendien werd op deze dag nog een
schip, geladen met voedingsmiddelen voor
de Spaansche regeering, door een duik
boot van onbekende nationaliteit tot zin
ken gebracht. Dit zijn de feiten, waarbij/
men bij de beoordeeling van het volgende
rekening moet houden.
DEWENSCHVAN ROME EN BERLIJN.
Door de uittreding van Duitschland en
Italië uit de controlecommissie is in dë
controlegordel een gat ontstaan, dat
Frankrijk en Engeland wenschen te stop
pen. Maar nu hebben de Duitsche en Itali
aansche afgevaardigden in de niet-inmen-
gingscommissie verklaard, dat zij daarte
gen principieele bezwaren hebben. Tege
lijkertijd laten deze beide landen vele
vlooteenheden voor de Spaansche west
kust kruisen, waar deze op het oogen
blik eigenlijk niets meer te maken hebben.
„FRANCO MOET WINNEN".
Waar willen Rome en Berlijn naar toe,
vraagt men zich in Londen af. Men meent;
hierop het volgende antwoord te hebben
gevonden. Hitler en Mussolini hebben het
thans overduidelijk gemaakt, dat zij een
overwinning van Franco wenschen. Daar
toe willen zij echter geen Europeesche
oorlog riskecren, welke ongetwijfeld het
gevolg zou zijn van een openlijke inter
ventie Nu laat de bestaande niet-inmen-
gings-overeenkomst echter enkele gaten
open, waardoor zij Franco hun bijstand
kunnen leveren, die voor zijn overwin
ning noodig is. Het internationale con
trolestelsel is n.l. niet van toepassing
op schepen, die de Spaansche vlag voe
ren. Gebleken is nu, dat de kleine Spaan
sche handelsvloot sinds het begin van da
controle plotseling zeer in omvang is toe
genomen. Op deze manier hebben dus
wapenleveranties ongehinderd de twee
partijen in Spanje kunnen bereiken. In
Londen veronderstelt men nu, dat Rome,
en Berlijn deze gaten in het controle-stel
sel niet willen laten stoppen en het slechts
aan Valencia onmogelijk willen maken,
van deze gaten gebruik te maken, door;
aan Franco een aantal duikbooten te le
veren. Dit zou ook verklaren, waarom de
Italiaansche en Duitsche oorlogsschepen
in Spaansche wateren zijn gebleven. Het
zou voorts verklaren, waarom Rome en-
Berlijn bezwaar maken tegen een
Engelsch-Fransche bewaking van de re-
geeringskust, want de aanwezigheid van
Engelsche en Fransche schepen aldaar
zou de operatie van Franco's onderzeeër!»
aan het licht kunnen brengen en dit zoul
biezonder pijnlijk, zijn, als bleek dat*dq;
betrokken duikbooten niet aan Franco
bleken te behooren. Is het wonder, dat
men in Londen de toestand ernstig in
ziet?
FRANKRIJK: 7\1 BONNET
SLAGEN?
Tenslotte zij nog vermeld, dat de re-
geering-Chautemps in het begin dezer
week voor de Kamer en Senaat versche
nen is en daar vrij gunstig is ontvangen.
Bonnet heeft een uiteenzetting gegeven
van de herstelmaatregelen, welke hij op
financieel gebied noodig acht en de Ka
mercommissie heeft het ontwerp-vol-
macht aan de regeering aangenomen. Ho
pelijk slaagt Bonnet in zijn moeilijke
taak.
MOOI GEBRUINDE HUID
van gelaat, hals en armen, óók bij geen-
zon, door AMILDA zonnebruincrême.
Voorkomt tevens zonnebrand.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
hang laten overkomen; ongetrouwden
hun meisje. De een spaart en gaart en
als men een potje heeft, gaat men weer
gauw terug. De ander is minder „home
sick" en zegt te blijven, tot het weer
slecht wordt, over eenige tijd. Het aantal:
voorspellingen daarover is legio, maar
wie kan het weten? En zoo zijn er heel
veel voorbeelden van overleg en spaar
zaamheid te noemen
GOUDSTAD-SCHIJN.
Maar nu de anderen. De meeste emi
granten gaan in hoofdzaak naar de Wit-f
watersrand met als grootste plaats Jo
hannesburg. En Johannésburg is een
goudstad. En wat is nu een goudstad?
De lezer zal misschien weten, dat men
in een goudstad de meest uiteenloopenv
de dingen ontmoet; menschen met de
meest verschillende mentaliteiten. Een
goudstad herbergt de meeste avonturiers;
die trekken er uit alle deelen van de we-i
reld heen. Men treft er de grootste rijk-,
dom naast de bitterste armoede aan.
Menschen met het edelste karakter naast
die met het vuilste. Fatsoen naast los-i
handigheid. Ik zou het „goudstad-men
taliteit" noemen.
SIEM DE WAAL
(Wordt vervolgd.)