Bensrwd
3
borst
r
op de
\m 4
TEXELSCHE COURANT
St. Agnes.
A
OERDE BLAD.
Texelsche Berichten
TEXELS MUSEUM.
a m
Zaterdag 11 September 1937
SB
BB
a a
ffiffiffiffiffiaaaaa aaaaaaaaBBa
Wentel dien last van U af dc
intijds Abdijsiroop te nemen.
Per flacon 90 cent en f 1.50
fen worden.
millmimiliumImilium
&-
ifi
EB
ffi UIT DE TEXELSCHE COU-
ffl RANT No. 1, 15 SEPTEMBER
EB 1887.
B Teneinde bij iedereen vrije toe-
Hl gang te verkrijgen, zal onze Cou-
ffl rant zich houden buiten alle partij-
EH schappen en zich bepalen tot het
S3 meedeelen van hetgeen in onze
33 omgeving voorvalt en der vermel-
EB ding waardig is. Ons blaadje
EB vinde in iedere woning op Texel
ffl een plaats en worde een middel
9B van gemeenschap tusschen ver- ffl
EB schillende personen en voor allen ffl
EB een bron om bekend te worden ffl
EB met hetgeen op ons eiland, plaats EB
Si vindt, in één woord: het worde Si
Si de vraagbaak voor allen, dieniet EB
EB onverschillig zijn voor hetgeen 5]
EB op Texels bodem voorvalt. EB
ffl ffi
Ook Texels Museum heeft dit jaar
een goed seizoen achter de rug. Het aan
tal bezoekers, voor vijf en negentig pet.
vreemdelingen, was dit seizoen nog groo-
ter dan vorig jaar, toen het ook al hoog
was. Dit jaar telde het Museum wel
drie duizend bezoekers.
Op Marktdagen vooral was het in het
Museum opmerkelijk druk. Er waren zelfs
dagen met meer dan 150 betalende be
zoekers
De toegangsprijs bedroeg 15 ct. Voor
kinderen vijf ct. In totaal werd ruim
vierhonderd gulden entree ontvangen.
Het Museum was dit jaar geopend van
94 uur; vorig jaar van 912 en op*
Woensdags en Zaterdags ook van 2- 5.
E>e meeste aandacht trokken de vogels
en het zeehondendiorama. Ook aan de
schelpencollectie en aan de oudheden is
veei aandacht besteed.
Van de vele nieuwe aanwinsten rjoemen
we nog eens het herbarium, in opdracht
van Staatsboschbeheer door twee biolo-t
gen (studenten) en door enkele personen;
uit Den Burg bijeengebracht. De verzame
ling telt plm. driehonderd met zorg ge
determineerde planten.
Nog niet vermeld hebben we de in
teressante muntenverzameling, aangebo
den door pastoor Brinkman; de gekuifde
aalscholver, geschonken door de Vereen,
tot Behoud van Natuurmonumenten. Deze
gekuifde aalscholver, waarvan er in ons
land maar enkele bekend zijn, werd dood
gevonden Zooals bekend neemt het Mu-,
seum alleen doodgfcvonden dieren aan.'
Genoemde Vereen, schonk tevens het
nest met de twee niet uitgebroede eieren,
van de middelste zaagbek, welke vogel
ook zeer zeldzaam in ons land in
Thijsse's Fienweid zijn nest bouwde.
Bovendien werd het Museum nog met
een groot aantal kleinere aanwinsten ver
rijkt.
Er zijn weer twee nieuwe vogeldio
rama's in aantocht en wel één met eenl
groep kiekendieven en een met een groep
kemphanen en kluten.
Het Museum zal, als de stroom van,
aanwinsten zoo door blijft gaan, binnenH
kort daaraan geen plaats meer kunneil
inruimen en dan ziet het e,r voor ons
minder mooi uit.
Wat moet er dan gebeuren
Dat is een vraagstuk, dat nog niet
zoo bestudeerd is, maar dat eerlang ze
ker moet worden opgelost. J.
"EB Een goed aambeeld vreest de EB
EB hamer niet. fg
Het huis naast de R.K. Pastorie alhier,
waar de Eerw. Zusters van de Congre
gatie van de Allerheiligste Verlosser haar
intrek hebben genomen, heeft tot naam
gekregen „Sint A g n e s". Deze naam
is voor Texel geen vreemde. In de Mid
deleeuwen immers moet op de plaats, -
waar thans ons Weeshuis staat, een Non
nenklooster zijn geweest, gewijd aan de
Heilige Agnes, het St.-Agnietenklooster
Van dit klooster is ons echter maar wei
nig bekend. De overlevering verhaalt, dat
Gravin Ada van Holland er eenige tijd
waarschijnlijk een jaar heeft gevan
gen gezeten.Gravin Ada was het eenige
kind van Dirk VII, graaf van Holland,
die in 1203 overleed. Over de kwestie)
van de troonsopvolging ontbrandde toen
een heftige strijd. Gravin Adelheid van
Kleef, de moeder van Gravin Ada, deed
haar dochter nog voor de begrafenis van
haar man in het huwelijk treden met
Graat Lodewijk van Loon, ten einde de
troonsopvolging van naar dochter ver—:
zekerd te zien. De strijd eindigde echter
ten gunste van 's Graven broeder, Wil
lem, en Gravin Ada zag zich genoopt,
te vluchten.
Als een opgejaagd hert trok ze van
burcht tot burcht tot ze te Leiden door,
de Kennemers werd gevanglen genomen
en naar Texel verbannen, waar zij, als ge
zegd, in het klooster werd opgesloten.
Hoe dit klooster er heeft uitgezien, we
ten we niet. Wij kunnen slechts gissen.,
In een achttiende-eeuwsch geschiedboek
- waarin Texel omstreeks 1750 wordt
beschreven, lezen we:
In het dorp is ook een Gemeen
Weeshuis. Het is van een klooster
gemaakt en men heeft er eenige wo
ningen bij, die ten behoeve der Wee
zen verhuurd worden.
Wilt Ge verlichting in den kortst mogelij
ken tijd? Wilt Ge dat benauwde gevoel, d t
overmatige fluimen doen ophouden, plee i
dan geen verzuim door te wachten en Uw
hoest te laten ontaarden in een of ander
gevreesde kwaal. Nog zijn Uw organen ge
zond, laat ze niet ziek worden door het me
ziektekiemen beladen slijm. Weer op na
tuurlijke wijze de ziekteaanval af. Zorg da
die taaie slijm die U het ademen bemoeilijkt
wordt verwijderd. Neem Abdijsiroop, di
stopt den hoest, maakt Uw ademhalings
organen gezond, geeft Uw borst de weer
stand die deze noodig heeft en zal L
weer vrij, ruim en diep doen ademhalen
WHinHr r »i - li (lfJMMTr YTiTP""'
UITSLAG AANBESTEDING.
Bij onderhandsche aanbesteding is de
bouw van een graanpakhuis voor de fa.
A. Langieveld Pz. aan de Wilhelminalaan
gegund aan timmerman Bakker en aan
de metselaars-betonwerkers L. Bruin en
Zns.
ESPERANTO-PROPAGANDA
Dc R.K. Esperanto-Vereen, organiseert
eind September een propaganda-avond in
liet St.-Janshuis te Den Burg. Als spre
ker zal optreden de Eerw. Frater Wig-
bertus van Zon, een vooraanstaande fi
guur in de Nederlandsche Esperanto-be-
weging. Dit belooft zeker een aangena
me en leerzame avond te worden, voor/
Esperantisten en niet-Esperantisten.
Dan wordt er nog iets gezegd over
het bestuur van het Weeshuis, maar dat
is ook alles. Het is zeer jammer, dat
de schrijver niet eens de geschiedenis
van het Weeshuis heeft nagepluisd.
Waarschijnlijk had h ij dan ook wat
meer over het klooster gevonden. Hij
had daartoe de gelegenheid Latere on
derzoekers niet meer. Omstreeks 1780 n.l.
hebben de Weesmeesters groote koffers,
met oude beschreven papieren laten ver
branden omdat.... toch niemand ze le
zen kon. Door deze onwetendheid en
domheid is dus waarschijnlijk een belang
rijk stuk geschiedenis en misschien ook
van het oude klooster voor liet nage
slacht verloren gegaan.
Uit de „Brieven over Texel" van Pieter
van Cuijck, over Den Burg omstreeks
1780, worden wij eenigszins wijzer, al is
het dan niet veel. Vermoedelijk is dat
gedeelte van Den Burg, dat thans het
Park is, vroeger de tuin van het kloo
ster geweest. De oude bouwvallige muur,
welke tegen het kerkhof staat, zal waar
schijnlijk tot de kloostermuren hebben
behoord. Deze muur heeft verder langs
de Nieuwstraat, de Parkstraat en de Groe
neplaats geloopen. Toen tegen het be
gin van de 19e eeuw zooveel in het
centrum (van Den Burg werd bijgebouwd,
moeten deze muren zijn gesloopt, behalve
een gedeelte, dat er nu nog staat, en wel
dat tegen het kerkhof. Dit moet reeds
voor 182ft gebeurd zijn, want in dat
jaar schrijft een bezoeker van Den Burg,
dat van liet klooster niet meer over is
dan een oude muur, staande in de tuii>
van het Weeshuis. Uit de aanteekenin-
gen van Pieter van Cuijck blijkt voorts,
dat het Weeshuis is ontstaan door ver
bouwing van het klooster. Het is dus
volgens Van Cuijck geen nieuw ge
bouw geweest, dat op de plaats van
het klooster is verrezen. De verbouwin
gen moeten zeer talrijk zijn geweest, want
niets in het Weeshuis doet meer aan
een klooster denken. Helaas heeft een
ondoordachte daad van die oude Wees
meester de geschiedenis van dit gebouw
in een waas van geheimzinnigheid ge-'
huid H.
GEMENGD NIEUWS
BINNENLAND
Wormerveer. Door brand zijn twee
gebouwen van de rijstpellerij De Unie
vernield. Schade 20.000 gld. Door verze
kering gedekt.
Te Arnhem zijn drie bekende com
munisten gearresteerd, die werklooze jon
gens naar Spanje ronselden. Acht hunner
wisten Spanje te ontvluchten.
Oisterwijk. Een woonwagenbewo
ner heeft getracht een 2.-jarig meisje)
te ontvoeren. De moeder zag het voor
haar oogen gebeuren. Luid schreeuwend:
liep ze de woonwagen achterna, waar
op haar het kind werd teruggegeven.
Ook al „kidnapping" in ons land De
politie stelt onderzoek in.
DEN HAAG. De behandelende ge-
neesheeren van H.K.H. Prinses Juliana
hebben met groote voldoening kunnen
vaststellen, dat de zwangerschap, welke
nog plm. vier en een halve maand zaL
duren, een geheel normaal verloop heeft!
en dat de gezondheidstoestand van de
Prinses reden tot volkomen tevredenheid
geeft.
MIDDENSTANDERS.
Een abonnement bij
N.V. PROVINCIAAL BELANG.
Handelsinformatie- en Incas-
sobureau voor de Midden-
stand, opgericht 1864, biedt
in deze tijd groote voordee-
len.
Een volledig prospectus,
waaruit zulks duidelijk blijkt
met een ex. van de 14-daag-
sche zeer verzorgêle courant
wordt op schriftelijke aan-
vrage p.o. verstrekt.
N.V. PROVINCIAAL BELANG,
Amstelstr. 14, Tel. 32000 (6 lijnen)
AMSTERDAM C.
Voor Middenst. Fed. en Bonden O
kan een speciale overeenk. getrof-
Mcdedeelingen
van Texels Bioscoop-Theater
DE KEIZER VAN CALIFORN1E
Zaterdag, Zondag en Maandag, aan
vang acht uur, vertooiien wij de groote
film De Keizer van Califomié met in de
hoofdrol Louis Trenker.
Deze film behandelt de geschiedenis
van de Zwitser Johann August Sutter,
vertolkt door Louis Trenker, die lange
tijd de ongekroonde Keizer van Califor-
nië is geweest. Hij trok naar AmerikU
om een nieuw vaderland te zoeken. Samen
met de trapper Ermattinger en de café
houder Billie trekt hij dan naar het Wes
ten. Na talrijke ontberinglen te hebben
doorstaan en geholpen door andere trek
kers, bereiken zij de voet van de Sierra
Nevada. Dit is voor Sutter het beloofde;
land. Een tijd van geluk breekt aan. Tal
van landverhuizers komen naar California
om met hen de vruchten van de.rijke bo
dem te deelen. Een tijdlang is Sutter hiel
de ongekroonde keizer. Het land, hem
door de Gouverneur van Mexico gege
ven, is aan hem als onvervreemdbaar en
erfelijk bezit overgegaan. Als een vau
de boeren echter goud ontdekt, worden)
allen door de goudkoorts overvallen. Ze
laten Sutter in de steek. Slechts met
eenige getrouwen blijft hij over. Zijn
land raakt door gebrek aan arbeids
krachten in verval. Om zijn groote ver
diensten wordt hij echter tot generaal en,
senator benoemd. Zelfs worden al zijn
aanspraken op het land rechtmatig ver
klaard; alleen is nog goedkeuring der
Regeering noodig. Maar het is niette
min uit met Sutter's macht. De woe
dende goudzoekers, niet tevreden met
dit formeele oordeel, verbranden zijn be
zittingen. Sutters trekt naar Washing
ton en voert talrijke processen tegen tie
Verecnigde Staten, hopende op een recht
vaardig oordeel, dat nooit komen zou.
EBfflfflffiSEBHIEfcfflffi U SifBlMBSMEBffifflffl
EB Het schaadt of baat jg
35 Met wie men gaat. EB
BUITENLAND
KERENSKI
De voormalige revolutionnair-socia-
list en minister-president van de Sov
jet-Unie, die uit lijfsbehoud uit zijn
land vluchtte, houdt zich thans te
Parijs op.
Duitschland. Het Partijcongres te
Neurenberg kreeg bezoek van de afdeed
ling der Spaanscne Franco-jeugd, van de
Phalangisten. Het waren 150 jongens.
De Duitsche nationale prijs voor
kunst en wetenschap, jaarlijks tot een
bedrag van 100.000 Mark toegekend, werd;
verleend aan A. Rosenberg, aan de ge-
neesheeren prof. dr. A.Bier en prof. dr.
F. Sauerbruch en de ontdekkingsreiziger
dr. W. Filchner.
Paraguay. De aanhangers van oud
president Franco hebben de macht in
handen genomen en een nieuwe regee
ring gevormd.
China's luchtmacht zal in verband
met de Japansche blokkade de Japan-
sche schepen bombardeeren. De buiten-
landsche schepen wordt verzocht hun,
landskieuren duidelijk op dek te schilde
ren. i
Spanje. Rechtsche legervliegtuigen
hebben een Fransch verkeersvliegtuig do-<
ven Gijon neergleschoten. De piloot, di^|
alleen in het toestel zat, kwam om.
\x
r c
L
O O
c
