No. 5194 51ste Jaargang Zaterdag 9 Oct. 1937 Q
EERSTE BLAD.
VRIENDSCHAP.
REIST PER WACO
êh m
Brieven van Texelaars
in den Vreemde.
Vereen, voor Bedrijfsvoorlichting voor de Landbouw.
Ik weet er nog van
EEL TEXEL WEET HET
Ill EEN LACH EN EEN TRAAN
Uw advertentie in dit blad wordt
op Texel huls aan huis gelezen.
TEXELSCHE COURANT
VOOR DE ZONDAG
Bestaat er ware vriendschap in de we
reld
Het zou wel heel treurig met de mensch-
heid gesteld zijn, indien op deze vraag,
een ontkennend antwoord moest worden
gegeven.
En toch neen, laten we niet pessi
mistisch zijn er bestaat vriendschap in
de wereld, ware, hartelijke, oprechte
vriendschap en de geschiedenis verhaalt!
er van op ontroerende wijze.
Waarom we die vraag dan stellen
In de eerste plaats omdat de vriend
schap soms niet genoeg gewaardeerd;
wordt, terwijl dit toch een eisch van
dankbaarheid is.
En vervolgens en nu komt de keer
zijde der medaille omdat ook hier
niet alles goud is, wat er blinkt.
Men kent het oude spreekwoord, dat
gewaagt van „vrienden in de nood", die
geen vrienden zijn.
En het eigenbelang, dat zich onder het
mom van vriendschap aandient en op
dringt.
Dit laatste werd o.a. door de Fransche
tooncelschrijver Sardou geestig getypeerd!
in de komedie, getiteld "Nos lntimes",.
in ons land vertoond onder de naam;
„Vrienden van ons".
Ware vriendschap is een weldaad, nau
welijks hoog genoeg aan te slaan.
Schijnvriendschap is een weerzinwek
kend surrogaat.
ZONDAG 10 October 1937.
AUTOBUSDIENSTEN naar Hoorn
Edam, Amsterdam en geheel West-
Friesland.
Inl. Waco, Kanaalw. 137, den Helder
Tel. 773 en V.V.V. Mooi Texel.
VOOR HOOFD EN HART.
ZONDAG
Alleen hij kan zijn eer verliezen, die er
geen heeft.
MAANDAG
Bescheidenheid is alleen dan een deugd,,
wanneer men er geen deugd van maakt.
DINSDAG
Zich in liet geluk van anderen verheu
gen is: er deel aan hebben.
WOENSDAG
Het gaat er niet om, dat wij lang, doch,
dat wij lang genoeg leven.
DONDERDAG
Het lied, dat wij in onze ooren hooren,
is alleen het lied, dat in ons hart gezon
gen wordt.
VRIJDAG
Ouders vergeven hun kinderen die ge
breken het moeilijkst, welke zijzelf hun
hebben bijgebracht
ZATERDAG
De deugdzaamste mensch is hij, die er
zich mee tevreden stelt deugdzaam te zijn/
zonder te trachten, het te schijnen.
s
r 4>
ffl 08
EE Beleefd verzoék aan adverteer- EK
35 ders: Zendt uw adv.-opdrachten EE
EB VOOR Dinsdagmorgen 10 uur. - 3-
EB LIEVER nog: Maandag reeds. SB
VI.
Op deze manier trokken we zestien da
gen rond, zestien dagen door een dieren-,
rijk, terwijl we gemiddeld mim 100 K.M.
per dag aflegden. Wat een ontzaggelijk
groote gebieden telt Afrika toch. De laat-,
ste dag was nog een van de beste. Zoos
maar „op onze nuchtere maag" acht leeu
wen bij elkaar. Daarna tijgerkatten, hye
na's, zebra's, nijlpaarden, wilde beesten
en natuurlijk honderden bokken. Dat we
hoogst voldaan het Park verlieten, zal de
lezer begrijpen. Ruim duizend mijl trok
ken we hier rond. Wat een afstanden.
Van Texel naar Stockholm en dan door
een wildreservaat.
De terugtocht naar Krugersdorp, 350
mijl, verliep ook weer vlot. Eerst door
een berglandschap, een ultlooper van dei
Drakenbergen. Waarlijk, ook Afrika heeft
schitterend gebergte. Het neusje van "de
zalm was wel de Schoemanskloof, waan
we over een lengte van wel zestig mijd
doortrokken. Steile wanden, prachtige
rotsen en een weelderige plantengroei.
Wel zwaar om te rijden, want hoog en
laag wisselen heel sterk en een serie haar
speldbochten vragen er de volle aan
dacht van de bestuurder. En vraag dan
niet, hoe de bochten liggen. Nog nimmer
zag ik zoo'n mooi landschap, hoewel ik
soms huiverde, als ik in de afgrond keek..
Het was een vruchtbaar stukje grond,
waar we doorheen reden. Prachtig lagen
de sinaasappelboomen beneden ons in
de dalen. Gouden klontjes in een groen
tapijt. Dikwijls dacht ik toen aan dc
voortrekkers, die uit de vlakke landen
kwamen met hun ossenwagen. Hier sjouw
den ze dus doorheen, het onbekende te-/
gemoet. En hoe zouden toen de wegen
zijn geweest. Het land is dicht begroeid
met een soort doringboomen, die men
wel heel terecht „Wag-een-bietje" heeft
genoemd. Of de eerste bewoners van de
Schoemanskloof Noord-Hollanders zijn
geweest We passeerden eerst het dorp
je Alkmaar en daarna Schagen. M'n hart'
begon sneller te kloppen en ik fluisterdci
tegen Spier, die zijn handen vol had aan
de auto: We overnachten straks in Den
Helder of in Den Burg. Welnu
het werd Middelburg, waar we in eeri
echt Afrikaansch hotel de nacht door
brachten. De volgende morgen vroeg weer
verder, naar „die huis". Halverwege ver
anderde plotseling het landschap. Die ou-
Transvaal kwam weer op de proppen:
kaal, kaal, kaal. Hier puften we nog een
paar honderd meter door en toen zat dd
tocht er op. We kunnen dik tevreden zijn.
Wat er te zien was en dat was heel
wat hebben we gezien. Tweemaal ban-
denpech op een rit van 2700 K.M., oer-
slechte wegen ten spijt, is niet veel. Drie
honderd liter benzine dronk ons karretje»
op.
Ik hoop, beste lezers van onze Texelaar
een altoos welkome gast hier aan de
Zuid van Afrika dat U door mijn brie
ven eenigermate een indruk heeft gekre
gen van Transvaal en zijn wildreservaat,
Krugers Wildpark genaamd.
Mochten er zijn, die nogal goed in het
aardsche slijk zitten: ik kan hun beslist'
aanbevelen, eens naar Zuid-Afrika te
komen met zijn zon, zijn machtig-indruk-
wekkende landschappen en zijn onverge
lijkelijk dierenrijk.
JAAP RIJK,
Krugersdorp, 20, Eloffstreet, Transvaal.
RADIO.
EEN MISREKENING
WEET U,
dat het eerste draadloos concert op
15 Juni 1920 plaats had
dat het werd uitgezonden door 't
Marconi-station te Chelmsford
dat de beroemde Australische zan
geres Melba toen optrad
dat de wereld nu 2-000 omroepsta-
tions telt
WAT HET GRONDONDERZOEK
LEERT. WELKE KALKMEST-
STOFFEN
Niet alle kalkmeststoffen zijn hetzelfde.
In gehalte niet maar ook in werking
niet. Eigenlijk moeten we wel drie groe
pen onderscheiden en wel: le de groep
oplosbare kalkmeststoffen. 2e. onoplos
bare en die dan gesplitst in kalkmergels -
en 3. andere kalkmeststoffen. Tot de op
losbare behooren: ongebluschte en ge-
bluschte kalk. Voor zoover mij bekend,
wordt ongebluschte kalk op Texel niet
gebruikt, dus spreken we alleen over ge
bluschte kalk, die dan onder de naam,
POEDF.RKALK in de handel is. Ook
krijgt men wel aangeboden SCHELP
KALK (dit is ook gebluschte kalk)
en SCHELPKALKBLOEM (een bijzon
der fijn, hoog-procentisch product)
De poederkalk is fabriekmatig gle-
bluschte kluitkalk (van het gebrande na
tuurproduct kalksteen). Het moet min
stens 75 pet. van de oplosbare kalksoort
bevatten. Zoo ook de schelpkalk (van ge
brande schelpen en dan gebluscht) en de
schelpkalkbloein; die gaat meestal wat
hooger. Het gaat hier niet om, op de;
scheikundige samenstelling dezer produc
ten in te gaan. Het voornaamste, wat we
er van weten moeten, is, dat deze pro
ducten oplosbaar zijn in het bodemvocht.,
En ieder zal begrijpen, dat oplosbare kalk
zich vlugger in de bodem verspreidt dan
onoplosbare. Deze kalksoorten zijn voor
at hierom snelwerkend en voor kleigrond
opgebouwd uit uiterst fijne deeltjes,
waar de voedingsstoffen langzaam indrin
gen, zijn deze Kalkmeststoffen het meest
geschikt. In zandgronden met hun snelle
ADMIRAAL CHATF1ELD
De Opperbevelhebber van de En-
gelsche vloot.
Admiraal Chatfield was dc ver
tegenwoordiger van Engeland op de
conferentie inzake het Middelland-
scfie Zee - probleem te Nyon.
TEXELS POLDERLAND
STRANDMETING
Sinds het jaar 1850 wordt het strand
langs de Noprdzee over zijn heele leng
te jaarlijks gemeten, waartoe strandpa-
len op afstanden van 1000 M. van elkaan
zijn geplaatst.
De meting, welke vanwege de dienst
van de Rijkswaterstaat geschiedt, geldt
zoowel de voet van het duin als de hoog-
en laagwaterlijnen.
De uitkomsten worden in daartoe be
stemde registers vastgelegd. Van deze re
gisters berusten afschriften bij de hoofd
ingenieur-directeur van de Rijkswater
staat in de directie N.-Holland te Haar
lem en bij de ingenieur van de Rijkswa-i
terstaat in het arrondissement Hoorn te
Hoorn.
DUINBEPLANTING
De aan het Rijk behoorende duinen op
ons eiland worden, met inbegrip van die
langs het Horntje en vandaar tot en met
het z.g. Molwerk vóór het Hoornder -
Nieuwland, alsmede met inbegrip van de
Stuifdijk op de Hors, van rijkswege on
derhouden door beplanting met helm en
stroo en door het stellen van schermen
van riet, rijshout, of dennenhout langs de
duinvoet, op en in de kale, schaars be
groeide ot uitstuivende gedeelten en ter
plaatse van nieuwe stuifdijken op het
breede strand.
4
waterverplaatsing hebben we liever kalk
soorten, die minder snel werken en we
maken daarvoor dan keus uit de andere
groepen: kalkmergels of andere kalk
meststoffen.
KALKMERGEL
Kalkmergel is eigenlijk een grondsoort,
die voor het grootste deel uit kalk be
staat in de onoplosbare vorm. Er zit dik
wijls wel tachtig pet. van die onoplos
bare kalk in. Deze komt echter overeen
met slechts plm. 45 pet. van de oplosbare
kalkvorm. Daar mag men wel goed aan
denken. Gewoonlijk wordt aangeraden,
zoo te rekenen: 100 K.G. mergel staat
gelijk met 70 K.G. gebluschte kalk en met
50 K.G. ongebluschte kalk. Hoe fijner
de kalk in mergel verdeeld is, hoe gemak
kelijker het tot een oplosbaar prodtict kan
worden gemaakt in de grond, dus hoe
vlugger en beter het werken zal. [Jaar-
om is een voorname eisch, die we aan
mergel stellen, dat het voldoende fijn-
meel bevat. Dat moet minstens 75 pet.
zijn. Bij verkoop worden danook twee
dingen opgegeven: fijnheid en gehalte. Er
zijn ook mergtelsoorten in de handel met
lage gehalten. Er zitten dan veel zand-
ot kleideelen in. Deze zijn voor Texel,,
om de hooge transportkosten, veel te
duur.
Tot de derde groep, de „andere" kalk
meststoffen, behooren:
SCHUIMAARDE,
SCIK
SILICA
KENC1CA
en MAGNESIA-MERGEL.
Hierover de volgende week.
E. v.d. B.
TEXELAARS BOVEN
DE ZESTIG AAN HET
WOORD.
dat de Groeneplaats niet bestraat
was;
dat er groote lindeboomen stonden
welke helaas moesten worden geveld.
dat de marktgelden ten voordeele
van het Weeshuis kwamen;
dat in die tijd de weesjongens voor
het plaatsen van de markthekken zorgden;
dat deze hekken op het erf van het
Weeshuis geborgen werden en dat ze
mooi geschilderd waren;
dat de varkens, die gemarkt werden,
niet zelden gaten woelden in het niet be-
harde marktterein en dat het de taak van;
de weesjongens was, die gaten te dichten,
P. L., 74 jaar.
r.
IAIs het staat In de
Texelsche Courant.
VOORHEEN EN THANS.
Alleen aan de Zuid- en Oostzijde be
staat alzoo de zeewering van het eiland,
uit dijken.
DE POLDERS
De polders, waaruit thans het heele
eiland, met uitzondering van de duin- èn
mientgronden, bestaat, zijn de volgende:
De Dertig Gemeenschappelijke polders.
Het Weezenspijk.
De K«il
Het Hoornder-Nieuwland.
De Prins-Hendrikpolder.
Het Burger-Nieuwland.
Waalehburg.
Eierland.
De Eendracht
Dc Volharding (weer door de zee
heroverd).
DE DERTIG POLDERS
Het biezonder reglement van bestuur
voor het Waterschap De Dertig Polders
opgenomen in prov. blad no. 113 van
1935, geeft de volgenjde „omschrijving)
van het Waterschap":
De Dertig Polders grenzen ten noor
den, met dc polder het Noorden, aan de
zuidelijkste buitenteen van de Eierlandsche
dijk en wel van de polder Waalenburg af
tot aan de dijk van de polder de Een
dracht: