Texels Bioscoop-Theater
TRUXA
LEED 3 JAAR AAN
RHEUMATIEK
KLOOSTERBALSEM
TEXELSCHE COURANT
DERDE BLAD.
Texelsohe Berichten
Dijkgraaf J. Eelman
treedt af.
KON ZICH NIET BEWEGEN
AKKER'S
DEN BURG - Tel. 27 - K. PEN
een adembenemende circusgeschiedenis
U moet Truxa zien
UITGEBREID BIJPROGRAMMA.
Zaterdag 6 November 1937
Dank zij KLOOSTERBALSEM kan
hij weer wandelen en fietsen
„Geen goud zoo goed"
Donderdag bereikte ons het bericht, dat
aan de heer J. Eelman, op zijn verzoek'
en wel om gezondheidsredenen eervol,
ontslag werd verleend als dijkgraaf van
polder Waalenburg,
Die functie van dijkgraaf bekleedt de
heer Eelman nu al ruim 24 jaar. En het
spreekt dan ook vanzelf, dat we hem eens
hebben opgezocht om een praatje te ma
ken over het lief en leed, dat de polder
in de jaren van zijn dijkghaafschap zoo
al heeft opgeleverd.
Sinds 1922 is de heer Eelman inwoner
van Den Burg. Tot dat jaar woonde hij
op hoeve Vredelust later Voorzorg ge
naamd in de Waalenburger polder,
waar hij 28 Sept. 1S69 geboren werd.
Hij heeft daar dus een goede halve eeuw
gewoond en.... hard gewerkt.
Het bouw- en veebedrijf eischte
er veel arbeid en zorg, maar nochtans
denkt hij aan die jaren nog met genoegen
terug.
BESTUUR.
Het was in 1905, dat hij in het bestuur
van Waalenburg gekozen werd, eerst als
hoofdingeland, later als heemraad. lm
1913 volgde zijn benoeming tot Dijk
graaf, in welke functie hij opvolger was
van de heer Aug, Keijser.
Het is wel merkwaardig, zoo zei de
lieer Eelman, dat van de leden, die bij
mijn benoeming in 1905 het bestuur van
de polder vormden, er nu niet een meer
in leven is. Van hen, die daarna daarin
gekozen werden, zijn er wel vier-over
leden.
'Was de samenwerking in dat bestuur
steeds van aangename aard?
Ja, daarover mag ik niet klagen. Ik
houd daaraan prettige herinneringen.-
Toen ik in het b'estuur kwam was C. j.
Roeper, secretaris, later P. Bakker, die na
korte tijd bedankte en toen een goed op
volger vond in secretaris W. H. Lap.
WECiEN.
Daarover is heel wat te vertellen. Die
wegen vragen veel zorg, vooral in deze
tijd. De eischen, waaraan ze moeten vol
doen, worden steeds hooger gesteld.
lil 1905 werd Waalenburgs eerste weg
behard. Dat was de Middelweg; de we
van De Waal tot de Westerwcg werd
toen flink onder handen genomen. Ontle, -
wijl maakte Burger-Nieuwland plannen
om de hoofdweg te verharden. Het be
stuur van Waalenburg werd bereid ge
vonden in de kosten daarvan f 1000 bij le
dragen, van particuliere zijde kwamf500
bijeen, terwijl de gemeente f1000 subs,
verleende. Met elkaar heeft de wegf300o
gekost Daarop is Waalenburg overge
gaan tot verharding van de Westerweg;
dit werd geheel uit eigen middelen be
kostigd, terwijl Waalenburg bovendien
nog bijdroeg in de kosten van verbetering
en beharding van wegen buiten de polde.
als Pijpersdijk en de weg De Waal—Ou-
deschild.
DE POLDERLASTEN.
Zulke karweitjes kosten geld, veel geld.
Nu was Wa.alenburg niet onbemiddeld.
De polder is eigenaar van diverse per-
ceelen land en (visch)water, met elkaa.
plm. 50 H.A. Dat land wordt verpacht,,
terwijl mede de verpachting van jacht en
visscherij en het vruchtgebruik van ver
schillende dijken geld in liet laadje brengt.
De crisis deed de baten echter slinken
en daar de uitgaven stegen, kon een te
kort niet uitblijven. Er inoest toen tot
heffing van polderlasten voor het eerst
in 1905 worden overgegaan. Eerst
bedroegen die maar twee gld. per bunder.
Lnrrer moest dat bedrag worden verhoogd
en nu zijn de lasten hooger dan over
eenig jaar tevoren en wel f 13.per bun
der. Bij de beoordeeling van dit bedrag
mogen echter de voordeelen, door de be
maling verkregen, niet uit het oogwor-
en verloren.
„GOUD UIT SCHUIM".
Waar vroeger, in de natte maanden van
het jaar, water het land bedekte, zoo ver
het oog reikte, wordt nu een flinke snede
gras geoogst; ja, haver, tarwe, suikerbie
ten, enz. groeien er welig en getuigen-
van de zegenrijke invloed, welke de be
maling op de voortbrengselen van Waal
enburg heeft uitgeoefend en nóg doet,
gelden.
DIJKGRAAF J. EELMAN.
EEN VOORBEELD UIT VEI E.
Aan de Motweg teelt Jb. Hin op een
perceel land, afkomstig van M. A. Lange-
veld, haver. Hij haalt daarvan, per bunder
gerekend, wel 80 mud.
J, Eelman teelt aan de Middelweg
tarwe, een halve H.A. ongeveer. Hij oogst,
daarvan, over een bunder gerekend, wel
50 H.L.
En voederbieten geven er wel een op
brengst van sü.000 Kg. per H.A.
Dat zijn getallen, die klinken als een
klok. Want u moet weten, dat hier ge
bouwd wordt op land, dat tot het minste
in de polder behoorde.
Een halve bunder grond lag er, w aar
op, zoolang Waalenburg bestaat, gecjii
sprietje gras groeide. De' bemaling kwam.
er, de grond werd in cultuur gebracht'
en na verloop van drie jaar wordt er nu
behoorlijk gemaaid, dit jaar in Mei voor,
het eerst; later nog een keer. Hel is eigen
dom van J. Kikkert, De Westen.
BEMALING.
Een belangrijke zaak. Een kwestie,
waarover, nuchter bekeken, niet lang be
hoeft tc worden gepraat. Leest u in dit
nummer maar eens dat artikel van onze
immer actieve E. v.d. B „Weg met dat'
water" is een leus, waaraan iedere ijdele
klank vreemd is. En toch wat heeft het
lang geduurd, eer Waalenburg van zijn
waterlast kon worden bevrijd.
De eerste plannen werden geopperd ten
dage van dijkgraaf Keijser. Men dacht
er gauw mee klaar te komen, maar strand
de op de achterliggende polders. Die,
wenschten in de kosten niet bij te dragen.
Aan Burger-NieuWland werd vergeefs
f 3U0 gevraagd. Aan Everstekoog, Die
Koog en Gerritsland f500, zonder resul
taat. Was de bemaling er toen toch ge
komen, de polder had er in de jaren van
hoogconjunctuur in belangrijke mate de
vruchten van kunnen plukken. De oorlogs
jaren joegen de prijzen omhoog. Maar het
haperde aan de noodige eenstemmigheid.!
Het motorg-emaal kwam er niet. (Tus-
schen haakjes, van electriciteit was in die
dagen nog een sprake en aan een wind
molen werd niet gedacht.)
Het Bestuur was niet bij machte het
achterland tot betaling te dwingen en zag;
geen andere weg dan die naar Ged.
Staten. Dit College heeft na rijp beraao'
ingegrepen: het reglement werd in die,
zin gewijzigd, dat de achterliggende pol-,
ders tot betaling verplicht werden.
Eierland wou zelf gaan bemalen en zou
graag ontslagen worden van de verplich»
ting om Waalenburgs water te ontvan
gen. Het wou daartoe een afkoopsom be
palen. Eerst werd deze op f18000, later,
doordat Ged. Staten een hooger bedrag;
verkozen, op wel f40.000 gesteld.
Toen had Waalenburg de weg vrij om
tot stichting van een gemaal over te gaan:
Maar eer het zoover kwam, moesten er
helaas riemen papier en liters inkt ver
werkt worden om van veel gekibbel
en gelaster maar te zwijgen om den
volke óf van het nut van een elcctrisch
óf van een oliegemaal te overtuigen. Het
ging er niet zelden heftig aan toe en het
lust ons niet, daar nog bij stil te staan.
Genoeg zij te melden, dat het gemaal er
kwam, een oliegemaal, dat tot heden aan
de verwachtingen volkomen beantwoordt.
TOEKOMSTPLANNEN.
Toen we vroegen naar plannen, welke
het Bestuur thans in bewerking heeft,
antwoordde de dijkgraaf daarop in alge-
meene zin: Er is altijd werk. Menschen
gaan, maar het werk blijft. Andere tij
den, andere en als regel hóóger eischen.
Neem de wegen maar. Het snelverkeer
eischt zijn rechten; breeder wegen, afron
ding van bochten, asfalteering. Dat alles
kostgeld. En omdat Waalenburg zich niet
te diep in de gehuld mag steken, inceten
we alles ernstig bekijken en niet overijld
besluiten. Waalenburg ligt in Texels cen
trum. Groote verbindingswegen kruisen
de polder en een groot algemeen belang
wordt met verbetering van die wegen dus
gediend. De verbinding De Koog-Vlieg
veld heeft de aandacht op de weg Porno-
na- Pijpersdijk gevestigd. Die moet in
derdaad in goede staat worden gebracht
en zeke: is net Bestuur van Waalenburg
aldus de dijkgraaf bereid, daartoe
mee te werken.
Of de polderlasten nog veel zullen
stijgen? vroegen we nog.
Dat valt moeilijk te voorspellen. Dat
hangt van zooveel factoren af. We moe
ten nu per jaar f 3000 aflossen en nog
rente betalen. Over 40 jaar zouden we zoo
van onze schuld af zijn. Maar zoo'ji
polder eischt onderhoud, vernieuwing, ver
betering. Dat kon groote sommen kosten,
terwijl verder de inkomsten uit landpacht,
jacht en visscherij wisselvallig zijn. i
Tot in de vacature zal zijn voorzien is
de heer J. Eelman nog dijkgraaf van
Waalenburg. Hij heeft in die functie kra
nig werk verricht. Jammer, dat gezond
heidsredenen hem nopen heen te gaan.
Gelukkig evenwel is hij thans de gevol
gen van een vrij ernstige ongesteldheid
weer te boven, zoodat we reden hebben
om aan te nemen, dat hij nog tal van;
jaren met voldoening mag terugzien op de
gunstige resultaten,welke zijn bewind
voor Waalenburg heeft gehad.
Dankbaar zijn we hem voor de altijd
groote welwillendheid, waarmee luj ons
de vele keeren, dat we om inlichtingen bij,
hem aanklopten, ontving en van voorlich
ting diende. Steeds trof ons daarbij tevens
zijn scherpe blik, zijn helder oordeel en
zijn oprechte zorg om voor „zijn" polden
datgene tot stand te brengen, wat hij
meende'dat in het wezenlijk belang van
al de ingelanden was.
„Bet kwam tn aens, maar 8 Jaar lang
was het of Ik die pijn In mijn rug
nooit meer kwijt zou raken. Alles was
m{j teveel. Men zet mij dat ik rheu-
matieh had en daarvan wel nooit meer
af zou komen. Toen werd ik opmerk
zaam gemaakt op Kloosterbalsem, die
heerlijk verzachtende zalf en werkelijk,
na een behandeling van nog geen 6
weken zfjn mijn pijnen verdwenen. Ik
heb van niets meer last en beveel daarom
Iedereen den Kloosterbalsem aan."
8. SL te B.
Onovertroffen b|J brand-en snij wonden
Ook ongeëvenaard als wrljfmiddel t>f|
Rbeumutiek, spit en pijnlijke spieren
Schroeft!oo« 35 ct Potten: 62^ ct. en f 1.04
BELASTINGBETALING.
We herinneren er aan, dat 1 Nov. van
de inkomstenbelasting een kwart betaald
had moeten zijn, indigji het biljet geda
teerd is: Augustus; vijf-elfden wanneer
het biljet gedateerd is: Mei.
Van de grond-, personeele- en doo-
dehandbelasting moest 1 Nov. twee vijf-,
den betaald zijn, wanneer het biljet geda
teerd is: Augustus; vijf zevenden wanneer
het biljet gedateerd is: Mei.
PAUL HUF KOMT.
Naar we vernemen is de Texelsche Von-
delherdenkingsavond bepaald op Maan
dag 20 Dec. Als spreker en declamator'
zal optreden een van Nederlands grootste!
voordrachtkunstenaars en wel Paul Huf...
Men deelt ons mee, dat op de Vondel
herdenkingsavond, onlangs te Leiden ge
houden, ook Prof. Keesom aanwezig was,,
die zich in zeer waardeerende woorden
over het talent van de heer Paul Hul-
uitliet. Een aansporing te meer, om de
avond van 20 Dec. niet te verzuimen.
EIERLAND.
GOUDEN FEEST.
Naar we vernemen zal op 11 Nov. a.s.
het echtpaar Van Leeuwen-Mannie, huize
Zandvliet, te Zuid-Eierland zijn 50-jarige
echtverbintenis herdenken. Het zal daarbij'
aan belangstelling stellig niet ontbreken.,
DE COCKSDORP.
GROENTEN, FRUIT, BLOEMEN.
Causerie van S. S. Lantinga.
Voor Moderne Landarb. Bond.
Dinsdagavond hield de lieer S. S. Lan
tinga, tuinbouwmedewerker van de Vj
A.R.A., een lezing met lichtbeelden in
hotel De Hoop. De zaal was flink bezet,
toen de voorz. van de afd. De Cocksdorp*
de heer Wassenaar, een kort openings
woord uitsprak.
Nadat de heer L. de noodzakelijkheid
van een goede grondbewerking en be
mesting had bepleit, toonde hij aan de
hand van een serie lichtbeelden aan, hoe
men in een jaar drie a vier oogsten vaii
eenzelfde stuk grond kan verkrijgen. Ah<
voorbeelden van dergelijke reeksen van,
opeenvolgende oogsten noemde hij: Spi-!
nazie, bloemkool, snij- (of slabooncn),"
prei; kropsla, sjalotten, zomerandijvie boe
renkool; raapstelen, vroege doperwten,
kropsla, late bieten; spinazie, vroege tuin-
boonen, postelein, herfstknollenvroege
aardappelen, spruitkool of boerenkool;
vroege wortelen, zomerandijvie, groene
kool; radijs, snij- (of slabooncn), late
andijvie. Ook beval hij het gebruik van
broeibakken zeer aan.
Na de diverse groenten behandelde spr.
de teelt van vruchten, waarbij een seriei
fraai gekleurde lichtbeelden werden ver
toond. Spr. toonde zich een gezellig en
dikwijls geestig causeur, die zijn betoog
mede door enkele kwinkslagen aantrekken
lijk wist te maken. Een plaat van een.'
heerlijke tros druiven gaf spr. aanleiding
op te merken, dat tie teelt van deze.
heerlijke vruchten met sprongen is voor-j
uitgegaan, toen in de jaren van hoog
conjunctuur de arbeider een behoorlijk|
loon verdiende en daardoor de grootCi
massa van het volk zich de weekte kom
veroorloven deze vruchten te gebruiken.
Voorheen kwam deze dure vrucht alleen;
op de tafels van de rijken. Een bewijs
dus, dat een goed loonpeil van de arbei
der liet tuinbouwbedrijf gunstig beïn
vloedt. En niet alleen het tuinbouwbedrijf
vaart daar wel bij, ook de uevenbedrij-
vcn als glasfabrieken, enz. florceren hier-'
door. Wat van de druiven gezegd kan
worden, geldt ook voor andere soorten
vruchten als appels en peren. Texel be
hoort niet tot de streken, die voor ooft-
teelt buitengewoon geschikt zijn. Tot de
meest geschikte belmoren de Zeeuwsche
eilanden en wel voornamelijk Zuid-Bevc-
I o nel.
In de pauze gaf spr. gelegenheid tot
het stellen van vragen, waarvan door 18
personen gebruik werd gemaakt. Ten
slotte behandelde spr. nog de bloemen
tuin, die z.i. bij geen enkele woning mag'
ontbreken. Wat van de vruchtenteelt kan
gezegd worden met betrekking tot het
welvaartspeil van de arbeider, geldt ook)
voor de bloementeelt. Toen er betere en
moderne woningen kwamen voor de ar
beider. werd ook de behoefte aan eep
bloementuin grooter.
Met de vertooning vón ecnige fraaie
opnamen van kamerplanten, bloeiende
heesters en tuinaanleg door amateurs, be
sloot de heer Lantinga deze gezellige
en leerzame avond,
ZANGUITVOERING.
Op Zondag 13 Nov. a.s. geeft de Zang-
vereen. Crescendo een uitvoering in hotel
De Lloop. Dat belooft voor zangliefhebbers
een goede avond. We hebben nog goede
herinneringen aan eerder door Crescendo-
gegeven uitvoeringen en het is op grondi
daarvan dat we met vertrouwen aanbe
velen: houdt die Zaterdag voor Cres
cendo vrij.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii»iiiiii:!;;:iii::iiiiii!iiiiiiniii!ii! iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiii
Zaterdag, Zondag en Maandag de Tobis-klankfilm
met in de hoofdrollen
PETER ELSHOLTZ en HANNES STELZER.
Het leven achter de schermen.
De jaloezie tusschen de artisten.
HET SPEL MET DE DOOD.
Iedere dag maakt de koorddanser zijn gevaarlijke salto's, totdat de
daad van een jaloersche collega zijn leven in gevaar brengt.
Maar het spel met de dood gaat voort.
De film Truxa toont u prachtige variëténummers.
Holland- en Wceldnieuws.
