ue Nieuwe Tpxelsche Courant
51s,e Jaargang
Woensdag 24 Augustus 1938
No. 5285
EERSTE BLAD.
Texelsohe Berichten
N.V. WACO Autobusdiensten
TEXELSCHE COURANT
n
0»'
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
M
UITGAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. Ó52.
ABONNEMENTEN: 0.75 per kwartaal,
buiten Den Burg tl.losse nrs 4 ct
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 4S ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
25 2ö 27 28 29 30 3'. Aug
9.49 10,38 11,19 11,55 12 20 12.50 I.G4
Aan Zwembad „de Schans" een uur
eerder.
LICHT op
RIIWIEl FN en RIITUKif b 8 36
llllll'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiniiiiiiiiiiiniii.iiiillllll
VAN OVER DE GRENS.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'ii>iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii:nii||||||
DE REDE VAN ROOSEVELT
De rede, door Roosevelt te King
ston gehouden, waarin de president
der Vereenigde Staten aan Cana
da heeft doen weten, dat de U.S.A.
geen aanval op Canadeesch gebied
zouden dulden, heeft, evenals de
jongste rede van minister huil, een
buitengewoon sterke weerklank ge
vonden.
LJit de aard van de zaak is men in Lon
den en Pariis zeer ingenomen met de
verklaringen van de Amerikaansche staats-'
lieden. Roosevelt toch schaarde zich niet'
slechts geheel achter de democratische
staten, maar legde bovendien een soort'
vrijwillige garantieverklaring voor Canada
af. Cariada is lid van het Britsche Kei
zerrijk. De Ve.een. Staten breiden de
mantel hunner bescherming over dit lanJ
u t en daarmee is tusschen de Vereenig
de Staten en het Keizerrijk voor het eerst
in de geschiedenis een schakel gelegd,,
welke zeer zeker een nieuwe orienteering,
der Amerikaansche buitenlandscl.e poli
tiek beteekent.
In Engeland en nog meer in Frankrijk
jegens welk land Amerika nog een
biezonder vleiend gebaar meende te moe
ten maken, door de tekstt van de rede.
door middel van de Amerikaansche a*n-
bassiadeur te Parijs aan de Fransche mi
nister van buitenlandsche zaken te doen
overhandigen trekt men uit Roosevelt's
rede de conclusie,* dat Amerika van nu al)
aan. zijn neutraliteitspolitiek heeft opge-.
geven.
CRITIEK IN DU1TSCHLAND
EN ITALIË.
Terwijl de Amerikaansche redevoerin
gen in Engeland en Frankrijk vreugde op
wekten, hebben zij in Berlijn en Rome
een buitengewoon slechte indruk gemaakt
en een stortvloed van critiek en veront
waardiging teweeggebracht. De onveran
derlijke strekking van de redevoeringen
der Amerikaansche staatslieden der laat
ste twee jaren, hierop neerkomend, dat
steeds weer de autoritaire staten op de
beklaagdenbank worden gezet als zijnde
de orde- en de rustverstoorders in de
wereld, terwijl anderszijds de democra
tieën, als handhavers van de internationa
le rechtsorde en verdragen, als navol-
gingswaardig voorbeeld werden gesteld,
kan men daar niet verkroppen. In het bie-'
■«ander voor Duitschland moeten de
beide redevoeringen juist op het oogen-
blik wel zeer teleurstellend zijn. Berlijn
toch zocht in de laatste tijd een econo
mische toenadering tot Amerika. Nog on
langs hield Dr. Brinkmann, de staatsse
cretaris van economische zaken, een rede
over een mogelijke verbetering in de1
Duitsch-Amerikaansche handelsbetrek
kingen, welke wederom van invloed zou
zijn op de politieke verstandhouding. De
rede werd door de Duitsche bladen groot
opgemaakt en het was duidelijk, dat men
stellig op een officieel antwoord hierop»
van Amerikaansche ^jjde rekende. Een
antwoord kwam, doch in de vorm van een
groote rede van de Amerikaansche mi
nister van buitenlandsche zaken, Cordell
Hull, waarin deze de autoritaire regimes!
weer duchtig kapittelde, zonder met een
||||||niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii:iiiiiiiiiiiiiiiin||||||
WEET U ZE ALLE VIJF
Illlllüllllllllllllllilllllllllllll'llllllllllll llllllllllllllllllllll|l|lllllllll!lllllllll||||||
116 Wat is juist: „Gedorschen"graan
of „Gedorscht" graan
117 Wie schilderde „het straatje van
Vermeer?"
115 Waar ligt het Toba-meer?
119 Wat is iridium?
120 Hoe komt men aan de naam „ni
cotine"?
ANTWOORDEN.
116 „Gedorscht" graan.
117 Joh. Vermeer, Delft. (1632—1675).
118 N. Sumatra.
119 Zeer harde, zilverkleurige platina-
soort; o.a. gebruikt voor de punten1
van vulpennen.
120 Naar Jean Nicot (1530 1600),
Fransch staatsman, die in Europa
de tabak als genotmiddel bekend
maakte.
NIEUWE VRAGEN
121 De Niers is een zijrivier van de
122 Wat verstaat men onder apathie?
123 Welke kleur heeft een smaragd?
124 Wie was M. D. Berlitz, (j-1921)
125 Waar werd Dr. Jac. P. Thijsse ge
boren
De antwoorden en nieuwe vra
gen komen in het volgend nr
woord op Brinkmann's rede in te gaan.
De ontstemming over de rede van
Roosevelt blijkt wel het best uit de pers
commentaren. Zoo schrijft b.v. hgt groote
Berliner Tageblatt: „Wanneer Roosevelt
verklaart, dat het Amerikaansche volk
niet met de handen in de schoot zal toe
zien, wanneer een land het Canadeesche
grondgebied bedreigt, dan komt dat feite
lijk overeen met een aanbod tot bondge
nootschap. Deze uitbreiding van de Mon-
roeleer kan haar echter waardeloos doem
worden, omdat de V.S. aldus natuurlijk
in de problemen van het Keizerrijk ver
wikkeld worden. Het schijnt, dat het
Amerikaansche schip van staat weer in de
koers der Wiltonsche politiek wordt
gebracht; dat blijkt ook uit de rede, van
Hull, die geen antwoord geeft op de uit
latingen van staatssecretaris Brinkmann
over de Duitsch-Amerikaansche han
delsbetrekkingen.
JE BESPREKINGEN TE PRAAG.
Zooals te verwachten was, heeft de
i artij van Henlein de voorstellen van de
Praagsche regeering verworpen. Deson
danks is er geen reden tot nieuw pessi
misme, want de verbinding tusschen beide
partijen is niet verbroken en men blijft
,oeken naar een oplossing om de kloof
te overbruggen. Dit alles is voor 'n groot
deel te danken aan de aanwezigheid vara
de Lngelsche bemiddelaar lord Runciman„
die uitstekend voor zijn taak berekend
schijnt te zijn en bij het zoeken naar een
basis, waarop de verdere onderhandelin
gen voortgezet kunnen worden, een be
langrijke rol zal spelen. Men spreekt thans
van een soort gouwen-stelsel, voor Tsje-
cho-Slowakije en wellicht zou een deige-
lijk plan in hooge mate tegemoet kun
nen komen aan de z.g. acht punten van
Henlein.
DE STRIJD IN HET VERRE OOSTEN.
Het is voor de Europeesche beoordee-
laar in het verre Oosten moeilijk een
juist beeld te verkrijgen van de stand'
van het Japansch-Chineesche conflict.
Men is aangewezen op de opinie van Eu
ropeesche waarnemerSj die aan een van
beide zijden de situatie volgen. Interes
sant is nu de meening van Von Falken-
hausen, de vroegere chef van de Duitsche
militaire missie bij Tsjiang Kai-sjek, die
door zijn regeering naar Duitschland te
ruggeroepen werd. Volgens generaal Von
Falkenhausen nu staat de zaak voor de
Japanners, op de lange duur bezien^ er
hopeloos voor en hij gaat zoo ver, het Ja-
pansche avontuur in China zonder voor
behoud te vergelijken met de Russische
veldtocht van Napoleon. Hij is er van
overtuigd, dat Japan over 5 jaren zijn,
legers uit China zal moeten terugtrekken.
Het blijft de vraag, of de Duitsche ge
neraal de situatie goed inziet, maar zeker
is, dat de Chineezen ook thans nog dap
per tegenstand bieden en de Japanners
langs de Jangtse niet hard opschieten.
Sinds 15 Mei geheel gewijzigde
DIENST- en TARIEFkEGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
OOK TEXEL DOET MEE
aan het Défilé te Den Haag ter
gelegenheid van het Regeerings-
jubileum. Een „schaapscheer
der" en een „vogelwachter" zul
len Texel vertegenwoordigen op
6 September.
Bij het aanstaande Regeeringsjubileum
zullen voor H.M. de Koningin verschil
lende défilé's plaats vinden van inwo
ners uit het geheele land. Ook Texel zal
daarbij niet ontbreken.
De deelname van ons eiland zal aan
twee optochten plaats vinden, beide op
6 September.
In de eerste plaats worden twee per
sonen afgevaardigd naar de huldebetoo-
ging, die op genoemde datum om 3 uur
plaats vindt. De bedoeling is, dat zooveel
mogelijk producten van de plaatsen wor
den meegevoerd of ambachten worden
voorgesteld. In overleg met een daartoe
aangewezen commissie is voor Texel in
dit verband de figuur van een schaap
scheerder en een vogelwachter gekozen.
Op 31 Augustus vindt te Den Helder
voor het geheele betrokken district een
repetitie plaats. De kosten worden gedra-v
gen door de beide Oranjevereenigingen.
Voor de betooging van de Nederland-
sche jeugd heeft op 6 September in de
late middag H.M. de Koningin gelegen
heid willen geven. Een drietal jongelieden,
van Texel zullen hieraan deelnemen en
daarbij een vlag in gemeentekleuren en
met het wapen van Texel meevoeren, die
hun door de Burgemeester ter hand wordt
gesteld en die zij ook weer aan de Bur
gemeester zullen overhandigen bij hun
terugkeer. De vlag zal dan voorzien zijn
van een herinneringswimpel. De betrok
ken jeugdvereenigingen zullen van deze
dag de onkosten op zich nemen. Aange
zien het voor de afgevaardigden een
WALTER RUNCIMAN, de verte
genwoordiger der Engelsche Re
geering, die in de Sudeten-Duit
sche kwestie als bemiddelaar op
treedt.
WOORD EN DAAD
Het voorstel van B. en W. (aanstel
ling 2e ambtenaar ter Secretarie) wordt
aangenomen met 75 stemmen.
B. en W. stellen voor, terug te ko
men op het besluit van 22 Miei, waarbij
besloten werd de op te richten Z.V.S.
te Oudeschild te vestigen. Heftig be
strijden de haeren Mets en Zijm dit voor
stel. De heer Koning stelt voor de Z.V.S.
aan de Waal op te richten. Resultaat is,
dat de beslissing tot een volgende ver
gadering wordt aangehouden.
Voorz. deelt mee, dat de oude
o.l. school te Z.-Eierland in openbare
veiling f2065 heeft opgebracht.
WOENSDAG 22 MAART 1913.
Afwezig: de heer W. Bakker.
Meegedeeld wordt, dat tot buiten
gewoon veldwachter werd aangesteld de
heer J. Tiessen Pz., gemeente-opzichter.
Het vermenigvuldigingscijfer, be
doeld in art. 5 der verordening op de-
heffing van hoofdelijke omslag, wordt
op 1,31 gebracht; was vorig jaar 1.10.
Het primitief kohier nu vastgesteld op
f33114.—.
Een gedeelte van het Park te Den
Eurg wordt ten bghoeve van verbouw
P.T.T.-kantoor aan de publieke dienst
onttrokken.
259
zware dag zal zijn, is, in overleg met het
Centraal Bureau Jeugdhulde 1938, be
sloten, geen schoolkinderen, doch afge
vaardigden van jongeren-organisaties te
verzoeken tot deelname.
Het stemt tot voldoening, dat ook uit
onze gemeente aan beide Imldcbetoogin
gen wordt deelgenomen, om de aanhanke
lijkheid bij dit unieke Regeeringsjubi
leum mede tot uiting te brengen tegen
over H.M. de Koningin.
GEEN WERKVERSCHAFFING
OP 6 SEPTEMBER.
De minister van Sociale Zaken heeft
goedgevonden, dat op 6 September in
werkverschaffingen niet zal worden ge
werkt. Liet gederfde loon zal worden uit
betaald.
BLOEMBOLLENCULTUUR.
Zaterdag reeds hebben wij bericht, dat
de afd. Texel van de Alg. Vereen, voor
Bloembollencultuur in haar vergadering
van Vrijdag j.l. heeft besloten, ziai achter
het hoofdbestuur te scharen inzake „hand
having bedrijfsimaatregelen". De voor
zitter, de heer H. Leber, zeide in zijn,
openingswoord o.a.: In het voorjaar zijn,
de bollen door de expediteurs tegen
hooge prijzen opgekocht. Engeland wilde,
echter deze hooge prijzen niet betalen.
Er kwamen weinig orders: de prijzen daal
den. In Mei en Juni bleek, dat het gewas
zeer goed zou worden. Met het uitzicht
op een overvloedig ge.vas, werd weinig,
gekocht, en dan nog tegen lage prijzen.
De lage prijzen bleven de handel in tul
pen en hyacinthen beheerschcn. De
Spurrcn en Sions maakten gelukkig nog
goede prijzen.
Spreker waarschuwde de bloembollen
kweekers: Denkt er om, dat u de maat
regelen niet verwerpt. Als de teelt vrij
komt. beteekent dit een zekere onder
gang. De Engelsche markt zal worden
overvoerd. Het gevolg zal zijn, dat de
Engelsche kweeker zijn regeering om be
schermende maatregelen vraagt; de uit
voer naar Engeland zal wederom ver
minderd worden door nieuwe contingcn-
teeringen.
Als afgevaardigde naar de Alg. Verg.
werd gekozen de lieer H. Leber. Vol
gens rooster gaat tevens de heer J.
List daarheen. Uit de beschrijvings
brief bleek, dat het H.lB. het een groot
vakbelang acht, dat de bedrijfsmaatrege-
len worden voortgezet. Het ziet in, dat
aan dc tegenwoordige maatregelen fou
ten kleven, maar deze zul'en z.i, moeten
worden verbeterd, zonder de bestaande
maatregelen over boord te gooien.
De heer S. J. Flens zag de kwesties
aldus: De Regeering wil het vak de
uitvoering der maatregelen zelf in han
den geven. Bloembollencultuur kan niet
medewerken, daar er nog een uitspraak
van de alg. vergad. ligt, tegen de
maatregelen gericht. Het H.B vraagt nu,
aan de afdeelingen deze uitspraak onge
daan te maken, opdat het de uitvoering,
zelf in handen kan nemen. Wordt dit
voorstel afgestemd, dan staat Bloembol
lencultuur er weer buiten.
Met 14 tegen 7 stemmen keurde de ver
gadering het standpunt van het H.B. goed.
VAN TEXELS RAAD.
Aan de heer J. Reitsma wordt we
gens zijn benoeming tot commies ter ge
meente-secretarie te Goes eervol ontslag
verleend als ambtenaar van de Burger
lijke Stand.
Weer komt de vraag, waar de Z.
V.S. gesticht moet worden ter sprake.
Bij stemming zijn zes stemmen voor en
ze9 stemmen tegen Den Burg. Nader on
derzoek zal volgen.
ZATERDAG 19 APRIL 19'3.
Aanwezig: alle leden.
Meegedeeld wordt, dat tot Ie amb
tenaar ter secretarie werd benoemd da
heer R.C.Kaan, van Schagen; tot 2e amb
tenaar de heer M.Zantema, van Offinga-
wier.
Vaststelling Schoolgeld 2e kw. '13:
f427,-.
Besloten tot het aanvragen van een
buitengewone subsidie in de gewone kos
ten van het l.o. over 1913: f2700,
Benoemd tot onderwijzeres aan de
o.l. school te M.-Eierland mej. K. Kupe-
rus.
Wegens het bedanken van de heer
W. Mets wordt tot lid van de Comm.
van Toezicht op het Middelbaar Onder
wijs benoemd: de heer Meijeringh, rijks
ontvanger alhier.
260
