52ste Jaargang
Nieuwe Texeische Courant
Woensdag 26 October 1938
No. 5303
EERSTE BLAD.
Over Inkomsten en
Vermogens
Texelsohe Berichten
Om het Wereldkampioen
schap Dammen.
B
TEXELSCHE COURANT
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
LJ1TQAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
ABONNEMENTENf0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.lossenrs. 4 ct
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
27 28 29 30 31 1 2 Nov
0.44 11,15 11,47 0 32 1,26 2,39
LICHT OP
RIIW1ELEN en RIITU1GFN 5 27
GEMEENTE TEXEL
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der ge*
meente Texel brengen ter openbare kennis,
dat het verzoek van de fa. H. Smit en
Co., te Den Burg, om in het perceel, ka
dastraal bekend in sectie K, no. 1145 eeni
smederij te mogen oprichten, door hen
voorwaardelijk is ingewilligd.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat volgens de bestaande jurisprudentie
eventueel NIET tot beroep van de be
schikking bevoegd zijn zij, die indertijd
niet voor het Gemeentebestuur zijn ver
schenen, om hunne bezwaren mondeling
toe te lichten.
Texel, 21 October 1938.
Burgem. en Wethouders voornoemt.
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. KAMP.
BEKENDMAKING.
Burgemeester en Wethouders van Texel
brengen ter openbare kennis, dat van
heden af gedurende 30 dagen ter ge
meente-secretarie voor ieder ter inzage
is nedergelegd een besluit van Gedepu
teerde Staten der provincie Noord-Hol
land, d.d. 5 October 193S, 2e Afdeelitig'
A no. 145, houdende goedkeuring van l et,
besluit van Hoofdingelanden van het Wa
terschap De Dertig Gemeenschappelijke.
Polders op Texel van 18 December 1937,
tot verkoop aan het Rijk van eenige per-
ceeien grond, kadasitraal bekend Cte>
meente Texel, Sectie D., nos 686, 717,
740, 756, 1599, 3022, 3023, 3404(ged.) en
3406, ter gezamenlijke grootte van
2.49.55 H.A.
Texel, 22 October 1938.
Burgem. en Wethouders voornoemd,
De Secretaris. De Bmgemeester.
C. JONKER. KAMP.
WEET U ZE ALLE VIJF
206 Het grootste steenkolengebied van
Europa is
207 Een autodidact is
208 Sokrates'. beroemdste leerling
was
209 Welke Nederlanders voeren het
eerst om Kaap de Goede Hoop naar
Indië
210 Welke kleur heeft nicotine
ANTWOORDEN.
206 Het Roer-gebied in Duitschland.
207 Iemand, die door zelfstudie alleen
geleerd heeft.
208 Plato (427—347 j. vóór Chr.).
209 De gebroeders Houtman.
210 Kleurloos.
204 Het antwoord op deze vraag was
onvolledig: Van 't z.g. „oude"
Texel is Oudeschild het jongste
dorp; van de gemeente wint De
Cocksdorp het.
NIEUWE VRAGEN
211 Wat zijn Andijker muisjes
212 Dommisse is de naam van
213 Amsterdam heeftinwoners.
214 De beroemdste dokter van de oud
heid was
215 Rhodesia is genoemd naar...
De antwoorden, en nieuwe vra
gen komen in het volgend nr.
op de Noordhollandsche Noord-
zee-eilanden.
Dat gaat dus over portemonnaie en
brandkast op Texel, Vlieland en Terschel
ling en in het biezonder over de inhoud.
De gegevens voor dit artikeltje danken,
we aan het Centraal Bureau voor de
Statistiek; onze bron is dus betrouwbaar,
net zoo betrouwbaar althans als de aan
giften, welke de burgers voor inkom
sten- en vermogensbelasting behooren te
zijn.
We hebben gesnuffeld in de tabellen
met duizenden getallen en vele grafieken
en drukken hier een paar staatjes af,
welke onze lezers zeker met belangstel
ling zullen beschouwen.
GEMIDDELD PER AANGESLAGENE
GEMEENTE TEXEL:
Jaar Inkomsten Vermogen
1927-1928 f 1952 f37000
1935-1936 f1648 f36000
1936-1937 f1633 f35000
GEMEENTE VLIELAND
1927-192S f1498
1935-1936 f1540 f39000
1936-1937 f 1597 f39000
Mag in verband met het gering
aantal aangeslagenen niet gepubli
ceerd worden.
GEMEENTE TERSCHELLING
1927-1928 f1749 f41000
1935-1936 f1738 f43000
1936-1937 f1772 f44000
Het eerste laat u zien, hoe de crisis
jaren tusschen 1928 en 1938 de inkom
sten en de vermogens hebben beïnvloed.
De bedragen zijn de gemiddelde per
aangeslagene. De staatjes spreken voor
zichzelf. Op Vlieland en Terschelling nam'
de gemidd. aanslag in de inkomstenbe
lasting toe,, op Texel nam die belang
rijk af. Op Terschelling nam het gemid
deld vermogen van degenen, die in de
Vermogensbelasting zijn aangeslagen met
f3000 toe; op I exel daalde het mei,
f 2000.
We geven hier vervolgens voor de drie
eilanden het aantal personen, dat in de
Vermogensbelasting is aangeslagen met
vermelding van het totaal vermogen van
deze aangeslagenen:
Belastingjaar 1935-1936
Texel 262 pers. f9303000.—
Vlieland 14 pers. f 514000.
Terschelling 65 pers. f2778000.
Belastingjaar 1936-1937
Texel 255 pers. f8924000
Vlieland 14 pers. f 544000.
Terschelling 64 pers. f2841000
Maken we nu een vergelijking met een
stad als Den Helder, dan krijgen we voor
1936—1937:
Den Helder
431 pers. f17198000.
Het vermogen van de personen, in D:n
Helder in de vermogensbelasting aange
slagen is dus nog niet dubbel zoo groot
als dat op Texel, hoewel het aantal in
woners van Den Helder 1 Jan. 1937 reeds
de 35000 overschreed en Texel er toen
nauwelijks 8000 had.
Bij de beschouwing van het aantal aan
geslagenen houden men verder in het
oog, dat per 1 Jan. 1937 Vlieland 487
inwoners had en Terschelling 3335.
ïwordt vervolgd)
ESPERANTO.
TECHNIEK. Niet lang geleden werd in
Torquai de algemeene vergadering ge
houden der internationale Electrotechni-
sche Commissie. De deelnemers vonden
hier gereed liggen het groote woorden
boek der I.E.C., waaraan gedurende 30
jaar door vele personen in verschillende
landen is gewerkt. Naast de moderne ta
len en de Italiaansche en Spaansche taal
vindt men hierin ook een verklaring in
het Esperanto. De toepassing van het Es
peranto in dit zeer belangrijke technische
woordenboek is voor de Esperantobewe-
ging een mooi succes.
DE COCKSDORP.
„OM 10000 DOLLAR".
Een groot succes voor V.E.L.O.
„Een prachtig stuk en schitterend ge
speeld", dat was de algemeene opinie
van de geheel gevulde zaal van hotel De
Hoop op Zaterdagavond. En zoo was het
ook. „Om 10.000 dollar" is een heel
aardig tooneelstuk, dat door de leden,
van V.E.L.O. op schitterende wijze werd
vertolkt.
De effectenhandelaar Ralston (J. Knol)
heeft een aantal effecten in z'n bezit, die
zeer laag staan en die hij graag wil kwi-
teeren. Zijn beide compagnons, Bob Ben
nett (K.v.d.Kooi) en Dick Donnely (E.
Breeuwer) kunnen er niet in slagen de ef
fecten aan de man te brengen. Gwen
(mej. C. v.d. Kooij), de dochter van Ral
ston, die aan liefdadigheid doet, had haar
vader om 20.000 dollar gevraagd voor 'n
liefdadige instelling. Hjj doet haar de be
lofte. indien zij er in slaagt, 20.000 dol
lar bijeen te brengen voor het einde van
de maand, dit bedrag te zullen verdub
belen. Gwen heeft reeds 10.000 dollar
verzameld, welke zij toevertrouwd aan
haar verloofde Bob Bennett, de coinpag-
non van haar vader, die haar belooft,
met haar 10.000 dollar 10.000 te ver
dienen voor het einde van de maand. In-
tusschen gaat het met de verkoop van ef
fecten op het kantoor van Ralston nog1
steeds slecht en de heer Ralston wijt dil
aan de te groote waarheidszin van zijn
compagnons. Hij zegt, dat ze <U. client
ten maar wat op de mouw moeten spel
den. De compagnons zijn daarvoor echter
niet te vinden; vooral Bob Bennett ver
zet zich daartegen. Hij wil de waarheid
spreken en anders niet. De heer Ralsto
noemt hen gek en wil tenslotte een wed
denschap met Bob aangaan, dat hij geen
24 uur onder alle omstandigheden c'e
waarheid zal kunnen spreken. Eob neemt,
de weddenschap aan. De inzet is 10.000
dollar, het bedrag, dat Bob voor zijn
verloofde hoopt te verdienen. Dat hieruit
niet alleen voor Bob doch ook voor de
anderen allerlei zeer moeilijke situaties
ontstaan, laat zich denken.
De heer Ralston b.v. wordt door toe
doen van twee dames van verdacht al
looi, Mabel" (Mej. S. de Jong) en Sabel
(Mej. H.Nieboer) in een zeer leelijk par
ket gebracht, waardoor hij zich de ver
achting van zijn vrouw (Mevr. van Dom
melen), op de hals haalt, wat bijna tot
een scheiding leidt. Bob houdt echter
onder alle omstandigheden voet bij stuk
en wint tenslotte de weddenschap en
hiermee ook weer de genegenheid van z'n
verloofde en van vele anderen, wier
vriendschap hij dreigde te verliezen, al
leen omdat hij de waarheid sprak.
Het spel werd met onverdeelde aan
dacht gevolgd en aan het slot met een
hartelijk applaus beloond.
Bij monde van de heer E.Breeuwer
werd namens V.E.L.O. mevr Van Dom
melen een bloemstuk aangeboden als blijk
van erkentelijkheid voor de genoten gast
vrijheid bij de repetities, die ten huize
van de familie Van Dommelen werden ge
houden Een prettig bal besloot de feest
avond. De Vrijdagavond, de avond voor
de ouderen, was niet zoo druk bezocht..
Ongeveer veertig personen waren toen
aanwezig.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIII lllllllllllllllll!
WAT ER GEBEURDE
26 Oct.- Columbus ontdekt Cuba.
1492.
27 Oct.: Graaf Floris V verleent aan
Amsterdam tolvrijheid. 1275.
28 Oct.: Beurspaniek te Amsterdam
als terugslag op de Wallstreet-pa-
nick te New York. 1929.
'HUI SPREKENDE GETALLEN.
||||||llll!lllt!lllllllllllllllll!llllll!!lll'lllllllllllll!t!llllllil!llllll!lllllll!ll!lll!]||||||
In de Wieringermeer bedroeg het
gemiddelde dagloon van de landarbeiders
eerste halfjaar 1932 f3.41 a f3.62
eerste halfjaar 1936 f3.
eerste halfjaar 1938 f3.
Het uurloon van een volwassen me
taalbewerker te Amsterdam was:
1 Juli 1931 85 ct.
1 Juli 1936 65 ct.
1 Juli 1938 72 ct.
Het tournooi om het wereldkampioen
schap dammen tusschen de wereldkampi
oen, de Franschman Maurice Raichen-
bach en de Nederlander R.C.Keller is ge
wonnen door de wereldkampioen, hoe
wel deze slechts één van de zestien par
tijen wist te winnen. De overige werden,
remise.
Voor de vierde maal achtereen heeft
een Nederlandsche adspirant-wereldkam-
pioen in het jeugdige Fransche damwon-
der Raichenbach zijn meerdere moeten er
kennen.
Tweemaal heeft Nederland een wereld
kampioen gehad. In 1912 was het Her
man Hoogland Jr., die op deze hoogste
titel beslag legde. In 1928 was het de
Nederlander Benjamin Springer.
Kort na het behalen van de titel trok
Springer zich uit het actieve dam leven
leven terug. De titel kwam weer vrij.
En in 1934 werd een tweekamp georga
niseerd tusschen de toen 19-j. Fransche>
kampioen Raichenbach en de Nederland-
landsche kampioen Keiler. De winnaar
zou de titel van wereldkampioen mogeni
voeren. De match bestond uit tien par
tijen. Raichenbach won er drie, zeven
eindigden in remise. Raichenbach werd
dus wereldkampioen.
RAICHENBACH
KWAM - SPEELDE EN WON.
1934 10 P 3 W 0V 7 R tegen Keiler
1936 20P 5W 0V 15R tegen Vos
1937 25 P 5 W 4 V 16 R tegen Spr.
1938 16 P 1W 0V 15 R tegen Kellei
(P. beteekent: partijen; W.winst, V.:
verlies; R.remise)
Januari 1936 daagde de Nederlander
J. Fl. Vos, toen Nederlandsche kampioen,
hem uit. Er werden 20 partijen gespeeld.
Raichenbach won er vijf, de overige wer
den remise.
Van Raichenbach scheen geen partij te
winnen, maar Springer liet in Juni '37
zien, dat de wereldkampioen toch wel te
slaan was. In een wedstrijd van 25 par-j
tijen wist Springer er vier te winnen,
doch...... Raichenbach won er vijf en bleef
dus kampioen.
Dit jaar heeft Keiler het nogmaals te
gen de wereldkampioen opgenomen. Hij
is er echter niet in geslaagd pok maar
cén partij te winnen. Toch neeft hij het
Raichenbach dikwijls erg moeilijk ge
maakt en het feit, dat deze fenomenalo
speler slechts één partij van hem wist te
winnen, getuigt wel van Keller's kracht.
Op de foto links: Raichenbach; rechts
Keiler; Weth. Boekman opent
