TRIUMPH
52s,e Jaargang
Woensdag 30 November 1938
No. 5313
De Nieuwe Texelsche Courant
GEEF MET
ST. NIC0LAAS
VIRGINIA
CIGARETTES
50 STUKS
50 CENT
L
EERSTE BLAD.
Mechanisatie in de landbouw
Texelsche Berichten
256
257
258
259
260
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
De G. Jr.
TEXELSCHE COURANT
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
UITGAVE' N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en E>e Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
ABONNEMENTEN- f0.75 per kwartaal,
buiten E>en Burg tl.lossenrs. 4 ct.
ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
TEXELAARTJES: 4S ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
2 3 4 5 6 7 Dec
1.52 3,— 4,14 5.20 6.23 7,19 8,16
LICHT OP
RI|W1ELEN en RIITUIGEN 4 20
(Slot.)
De heer Van Gaaien vertelde verder,
in de door de Vereen, van Oud-leer
lingen L.I..S. belegde vergadering, —dat
hij in de Wieringermeer, doordat hij
geen oud gereedschap had, in een gun
stige positie verkeerde. Alles molest'
nieuw worden gekocht. Gewoonlijk is
dit natuurlijk wat anders. Dan neemt men
altijd wel wat van de oude inventaris'
over.
Voor we gingen koopen, aldus de heer
Van Gaaien, hebben we uitgerekend, wat
het voordeeligst zou zijn, een paardenbe-
drijf of een mechanisch bedrijf. We
kochten een 20 p.k. trekker, die wij be
lastten met twee drie-scharige ploegen
We stelden vast, dat, als wij een trekken
kochten, wij ook moesten zorgen, dat
deze volbelast zou zijn, wil men er de
grootste voordeelen uit halen. Op zware
gronden is de trekker met twee drie-,
scharige ploegen nog maar amper aan be
last, op zandgrond mag men wel twee
WAT ER GEBEURDE.
30 Nov.: Prins Willem VI landt te
Scheveningen. 1813.
1 Dec.: In ons land wordt voor het
eerst de telegraaf voor het publiek
opengesteld. 1852.
2 Dec.: Napoleon gekroond tot Kei
zer van Frankrijk. 1804.
||||||lllllllllllllllllllltlllli:illl!llllllllllll!lllllllllllllllllllllllnllllll!lllllllllll||||!|
mill UIT ONZE TAAL TUIN.
llllll'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillllll
VOLGENS BARTJENS wil zeggen:
Heel nauwkeurig. Willem Bartjens was
een Amsterdamsche schoolmeester uit 2
begin der 17e eeuw. Hij gaf in 1604 een
„Cijferinge" uit, die zoo vermaard werd,
dat ze gedurende twee eeuwen' hét bock
was om uit te leeren rekenen en zelfs'
in de 19e eeuw nog herdrukken beleefde.
WEET U ZE ALLE VIJF
Philatelie is
Welke kleur duidt men in de wa
penkunde aan met „sinopel"?
Wel eens van de „mistral" ge
hoord
Wat beteekent de afkorting „a.i."
(b.v. Minister van Koloniën a.i.)
Hoe spelt men: „kelner" of „kell-
ner"? „Butler" of „buttled"?
ANTWOORDEN.
Postzegelkunde.
Groen.
Koude N.W. wind in Z.O. Frank
rijk.
Ad interim, tijdelijk; interim: tus-
schentijd.
Kellner. Butler.
NIEUWE VRAGEN
Het woord „telegraaf" beteekent...
Waar betaalt men met peseta's?
Bokking is gerookte
Een gallon is eenmaat.
Hoe is het: Ik vlij (vlei, vlijd)
mij in het gras?
vierscharige hebben.
Ook met drie cultivators liep de trek
ker nauwelijks volbelast. Er zijn nog veel
boeren, die paarden voordeeliger vinden
dan de trekker. Hoe komt dat? Zij koch
ten wel een trekker, maar vergaten het
gereedschap er achter te koopen. En dit
is van even zooveel belang. Men is ech
ter met een trekker alleen niet klaar.
Het is niet het aangewezen voertuig om
de oogst naar huis te brengien. Hij zou
dan met volledig belast zijn Wij ver
bouwden daarom een auto en maakten
een auto-trekker, waarop w ij een vertra
ging hadden aangebracht, zooals later
prof. Visser zou maken. Daarbij hebben
wij nog twee paarden, want geheel zon
der paarden gaat het toch niet.
Spr. wees nog op het voordeel van
luchtbanden boven ijzeren banden. Paar
den, gespannen voor een wagen op lucht
banden, konden een tweederden zwaarder
last vervoeren, dan wanneer zij wlarenj
gespannen voor een met ijzeren banden.
5pr. gaf hierna een becijfering van de
kosten op een bedrijf van 70 H.A. in de
Wieringermeer met motortractie enpaar-
dentractie.
MOTOR-TR ACTIE.
Een trekker volbelast - werkt 10 u
over een H.A., dus over 70 H.A. totaal
700 uur. Kosten per jaar, met afschrij
ving, brandstofverbruik, bediening, enz.
f1441.—. Twee werkpaarden op het be
drijf, werktijd 60 dagen, bediening
f180, onderhoud f401. Een autotrekker,
werktijd 250 uur f214 plus nog f87.50
voor bediening. Nog een sChoffel-zaai-
machine, welke 280 uur maakt: f206 aan
onderhoud, afschrijving, brandstof en
f98 voor bediening. Totale koslten dus
f 2628.—.
Hetzelfde bedrijf, nu met tien paar
den. Spr. rekende voor, dat een paard
aan onderhoud kost f214, d.i. voer en
verpleging. Een paard maakt plm. 900
uren. Rekent men per drie, soms twee
paarden een drijver, dan zijn de totale
kosten f 3422.50. Men kan ook een wiel-
trekker aanschaffen, welke per jaar f921
kost en vier paarden kan vervangen. Dit
is zeker voordeeliger dan alleen paarden.
Op ons bedrijf, zei spr. nog, hebben
wij een kleine motor voor de elevator,
voor zakkenkloppen, enz. Voor het zak-
kenkloppen hebben we een heel eenvou
dig machientje gemaakt, dat ons slechts
f 7.50 kostte en waarmee we 50 zakken
TERAARDEBESTELLING JAN RAB.
Algemeen en oprecht was de deelne
ming in het verlies der ouders, toen de
droeve mare rondging, dat hun oudste
zoon door een ongeval op de Schilder-
weg gevolg van een noodlottige sa
menloop van omstandigheden het le
ven had moeten laten
Zaterdag is Jan Rab ter aarde besteld.
Op de Algemeene Begraafplaats werd
het stoffelijk overschot toevertrouwd aan
de schoot der aarde. Maar zelden wan
de belangstelling, daarbij betoond, zoo
groot als bij deze droeve plechtigheid..
Als dragers fungeerden sportvrienden
van Jan, die zoo vaaK met hem de kleu
ren van de club hadden verdedigd. On
der een schat van bloemen ging de droe
ve last schuil, terwijl nog verscheidene
bloemstukken door kameraden naast de
baar werden meegedragen. Behalve van
zijn familieleden merkten we kransen op
van S.V. Texel, van de Tennisclub al--
hier, van het personeel van de heer Rab,
van directeur, leeraren en leerlingen van
de H.B.S. te Den. Helder, van Jan'sl
bootvriendinnen en -vrienden, e.a.
Heel lang was de rouwstoet. Achter
de baar reed een auto, waarin de naaste/
familieleden hadden plaatsgenomen. Ver
der bewezen, behalve familieleden, de/
heeren Dr. Ir. Loen en Potjewijd, resp.
directeur en leeraar H.B.S. te Den Hel
der, bestuursleden van Sport- en Tennis
club en tal van sport- en studievrienden;
hun overleden leerling en kameraad de
laatste eer; van de H.B.S. waren vrijwel
alle leerlingen uit Jan's klasse volgend
jaar zou hij eindexamen doen en
nog eenige vrienden uit andere klassen
aanwezig.
Op de doodenakker, waar een kille
wind en ontbladerde boomen het schrij
nend leed accentueerden, sprak nadat
de kist in de groevie neergelaten en door
weelde van groen en bloemen blanke
in het uur kunnen kloppen. Zonder ma
chine haalden we slechts 20 zakken per
uur.
Er zijn ook voordcelen van de paarden
B.v. de fokkerij. Maar bij een trekker is
men altijd bij, met paarden geraakt men
achter. Na dagen van slecht weer kan
men met de trekker de heels nacht door
blijven werken om het verloren terrein
te herwinnen". Spr. wees er op, dat een
zelfbinder, gekoppeld aan een trekker,
zekerder en rustiger werkt dan sen
achter paarden. Men kan 's morgens met
een trekker ook vroeger beginnen ts wer
ken. De paarden zijn dan dikwijls, als
de grond nat is, wat onwillig. Vcrder
heeft een trekker verschillende versnellin-
gen, die men naar believen kan inscha
kelen.
Na deze belangwekkende uiteenzetting
werd gelegenheid gegeven tot het stellen
van vragen, waarvan eenige aanwezigen
gebruik maakten.
De heer K. Lap Pz. vroeg, of het een
groot bedrijf moet zijn., wil men een
tractor kunnen aanschaffen. Spr. ant
woordde, dat hier moeilijk antwoord op
was te geven. Naar zijn meening is de
aankoop van een rupstrekker gewettigd,
als het land grooter is dan 50 bunder.
Daar beneden kan met een wieltrekker
worden volstaan.
De heer R. W. Stoepker merkte op,
dat bij de voorjaanswerkzanmheden op
de zware gronden een wieltrekker niet
gemakkelijk te gebruiken is. Spr. ant
woordde, dat men van een wieltrekker
op ijzeren banden kan maken wat men
wil. Met breedere blokken werd in de
Wieringermeer het euvel verholpen. Spr.
gaf echter toe, dat de gronden in de
Wieringermeer lichter te bewerken zijn
De heer Hoogerwerf vroeg, wat op
zandgrond voorkeur verdient, ijzeren
band- of luchtbandtrekker. Spr. zeide
hiervan geen ondervinding te hebben.
Naar men hem had verteld, zou een
luchtbandtrekker op zandgrond beter zijn.
De heer P. de Graaf wilde weten, hoe
groot een bedrijf met lichte grond moet
zijn, om een rupstrekker te kunnen aan
schaffen. Hiervoor gaf spr. aan 70
bunder of daarboven. Zandgrond trekt
n.l. lichter en een trekker moet altijd vol
belast zijn.
Om 10 uur sloot de heer P. Kikkert
met dank aan de heer Van Gaaien en aan
het schoolbestuur voor zijn aanwezigheid,
de bijeenkomst. H.
seringen en aronskelken vrijwel aan
het oog onttrokken was eerst Dr. Alb.
Vis:
Vrienden, 'k heb zooeven ten huize van
de familie getracht uiting te geven aan
wat er leeft in aller hart in deze oogen-
blikken Ik weet, dat zulks moeilijk is. ik
wil er hier thans nog een enkel persoon
lijk woord aan toevoegen, dat u allen
kunt meevoelen. Een heerlijke taak is het
voor ons, predikanten, bij alle moeite en
zorg, toegang te hebben tot het hart van
frissche, jonge menschen, dat open staal/
voor het mooie in het leven. Jan, jij had
een rustige, stille natuur; je was geslo
ten, maar open stond jouw hart voor het
zuivere, het goede. Op jouw wijze heb je
ons wat te zeggen gegeven. Jij hebt ons
daarvan de zegen doen ervaren en daar
voor, Jan, danken wij je; wij danken je
voor wat je geweest bent voor ons allen.
Vervolgens sprak Dr. Ir. Loen:
Wanneer ik hier enkele woorden ga
zeggen, doe ik dat in het besef, dat;
's menschen woorden tekort schieten te
genover deze droefheid; tegenover de;
dood, het afsnijden van dit jonge leven.,
Wij staan hier eigenlijk sprakeloos. Te
genover dg droefheid der ouders staan,
wij, menschen, machteloos. Ik breng hier
mede namens leeraren, leeraressen era
leerlingen Jan Rab een laatste groet.
Jan had een rustige natuur en misschien
toch ook niet mededeelzaam en gul was
zijn aard; een ieder nam hij voor zich
in. Hij had enkel vrienden. Een b:ste
leerling, die wij allen zullen missen. In
de autobus ving ik een gesprek op, waar
in Jan „een heel aardige jongen" werd
genoemd; een oordeel, dat misschien niet
diep gefundeerd was, maar dat kan wor
den bevestigd door allen, die hem ken
den. Hij was inderdaad een erg aardige
en beste jongen, die wij allen zullen
missen. Hij zij in Godes hoede bevolen
Het. was een korte, maar niettemin
aangrijpende plechtigheid.
Diep onder de indruk verliet een ieder
de begraafplaats.
I|||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiii>iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii,iiiiiiaiiii||||||
WIE RUILT ER
Wie ruilt Patria-plaatjes van het album
„De Vliegende Hollander" met mij (te>-
gen andere van hetzelfde album)
S. v. INDEN SCIIENAU.
GIF I EN Al.G. WIJKVERPLEGING.
N. N., Eicrland f 10.
UITEN VOOR HET WITTE KRUI®.
N. N., Eierland f5.
ONKRUIDBESTRIJDING.
met kalkstikstof.
Men schrijft ons:
Voor de Vereen .van Oud-leerlingen der
L.L.S., zal Donderdag 1 l>ec. a.s. 's
avonds 8 uur in hotel De Lindeboom een
lezing worden gehouden over onkruidbe-
strijcling met kalkstikstof door de heer
Koning uit ülimme (Geld.)
In het afgeloopen jaar werden er door
enkele landbouwers proeven genomen,
doch daar de werkwijze met deze soort
van kunstmest nogal nauw bijkomt, wer
den velen van het gebruik daarvan weer
houden. Het is hiermee als met vele an
dere dingener is iets voor en er is iets
tegen. Verzuimt daarom niet, morgen
avond deze lezing bij te wonen. Laat het
door uw aller aanwezigheid een geslaag
de avond worden, vooral door het stellen
van veel vragen. Weest actief. Leert van
anderen en laat anderen van u leeren.
EÜ-- Snel en goed
riep, KOU) helpen hlcrbl)
altijd een poeder ol cachet van Mijnhardh
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 c
Cachets,genaamd..Mijnhardtjes"2st. IOct.Doos50i
VEEVOEDER-CONTROLE.
(Ingezonden.)
Naar aanleiding van het verslag in uw
blad d.d. 26 Nov. j.l. inzake veevoeder-
controle, waarin van de controle van het
onder Rijkstoezicht werkende Station
voor Maalderij en Bakkerij, gevestigd te
Wageningcn, wordt gezegd, dat deze con
trole niet hoog is aan tc slaan, daar de
rapporten goen juiste samenstelling zou
den weergeven en geen percentages ver
teerbaar eiwit en vet (lezing Dr. Gras
huis), teekenen wij, als bedrijf, vrijwillig
werkende onder deze controle, hiertegen
fen sterkste protest aan.
Zooals uit de regelmatig door ons ont
vangen analyserapporten blijkt, is deze
opmerking in bovengenoemd verslag on
juist, hetgeen ieder belanghebbende dooi!
het nemen van inzage der in ons bezit
zijnde analyses zelf kan constateerenji
Deze analyses vermelden namelijk voor
elk onderzocht monster: eiwit, verteer-!
baar eiwit, vet, asch, in verdund zoutzuur
onoplosbaar en zuiverheid.
Wat betreft de percentages der samen
stellende artikelen: deze zijn voor ge
bruikers te allen tijde ter inzage, hetgeen
wij trouwens reeds meerdere malen neb
ben gepubliceerd.
Veehouders, overtuigt u persoonlijk van
één en ander ten kantore van de N. V.
De Texelsche Graan- en Kunstmesthandel
v.h. C. R. Keijser en Co.
28 November 1938.
OOSTEREND
KERKNIEUWS.
Bij de kerkeraadsverkiezing van de
N.H. kerk alhier werd als diaken gekozen
in de plaats van de heer S. van Eleerin-
gen, de heer Abr. Vos, die zijn benoe
ming aannam. In plaats van de heer;
P. Vonk werd gekozen de heer P. Dros
Gerbrz., die de benoeming evenwel niet
heeft aangenomen. S.
DEN HOORN.
'DAMS1MULTAAN.
In Ons Huis werd Zaterdag weer een
damSimultaaiiavond gehouden, thans door
de heer S. Lap Dz. Deze wist van 10 van-
de 15 personen te winnen en wel van da
heeien S. Lap Kz., P.v.d.Ga,ag, C. Kok,
R. Bremer, 1. Bruijn, C. Kalis, Jb. Kalis,
G. Jonker, Jb. de Jager en U. Bouwsma.
Hij speelde remise met G. Wilner Sz.„
en C. Lap en verloor van 1. Boon, G.
Wilner en D. Lap Sz.
Door de heer W. H. Lap, oud-kapitein
Java-China-Japan-Lijn, zal a.s. Zaterdag
avond, aanvang half 8, in Ons Eluis, een,
causerie worden gehouden, verduidelijkt
door lichtbeelden, over „Een tocht opi
Java door het Tengergebergte naar de
Bromo en de Papandajan.