52ste Jaargang Zaterdag 31 December 1938 No. 5322 TEXELSCH OUD EN NIEUW RIJM-KRONIEK Waar kan dat zijn 1 BIJ DE OVERGANG. ffiffifflffiss-ffisaï y affiffiËBffiffiaBffifflStssisaEffiffiffiffiffiffi y afflafflfflafflffiffi» m m EB W A. F. KAMP. afflaaaaaaaffi y aaafflaaaaaa DOOR HUIB DE RIJMELAAR. minium voor hoofd en hart. iitniinin ZONDAG llllllllllll WAT er gebeurde.... iiiiiiiiiiii TEXELSCHE COURANT De dagen van sneeuw en ijs met hun speciale vermaken en gansch eigen zor gen liggen weer achter ons. Zij waren voor dezen winter reeds in ruime mate ons deel. Speciaal wanneer er verbin dingsmoeilijkheden ontstaan, komt er in die witte wereld daarbuiten bij de ster velingen, die aan den vasten wal wonen, plotseling een groote belangstelling aan den dag voor alles wat eiland heet, voor datgene wat bedreigd wordt met isolatie. De groote bladen althans wijden dan ve le kolommen aan dit naar hun zeggen romantisch gebeuren en de kampeer der, die in de jongste Augustusmaand aan het Westerslag in de zon zijn stads- witte leden liet braden, schuift onwille keurig huiverend bij het lezen van het woord „Texel" zijn stoel wat dichter bij de kachel en een werkeloos medelijden bevangt hem voor de insulaire gebieden in het hooge Noorden en tevens voor hun inwoners dat zijn wij Eilanden hebben altijd sterk gewerkt op de verbeelding van dichters en schrij vers; er werd steeds iets van romantiek gevoeld in den tocht over het water, in de beslotenheid eener eigen gemeenschap, in de charme van volksgebruiken, die daar langer dan elders in stand plachten, te blijven. Wat is romantiek Er kan onder worden verstaan de 'le vensbeschouwing, waarin van weinig zin blijkt voor merkelijkheid en koel ver stand. Het zijn met name die gevoe lens, waarbij de zakelijkheid even liet zwijgen wordt opgelegd en die zoovaak in een plotselinge ontroering en bewo genheid hun oorsprong vinden. De romantiek der eiland-isolatie van deze weken is gemakkelijk terug te bren gen tot haar zakelijke kern: het ongemak van te late post, een wat moeilijke over tocht, vrees voor gevaar bij ernstige ziek te. Evenwel de échte romantiek van het eiland, zooals die dikwijls onbewust bij de bewoners leeft die ligt verscho len, dag aan dag, tusschen de jagende, blauwe luchten en de stille, groene wei landen; die klinkt onhoorbaar door in elk gesprek over typische, locale toestan den, daardoor kan een handdruk of oogopslag gekenmerkt zijn en voor die romantiek behoeven wij geen sneeuw of ijs. Welke verschillen er ook somtijds be staan tusschen groepen van bewoners, hoe groot de verdeeldheid wel eens schijnt over een zaak, die gezien in, het licht der eeuwigheid toch waarlijk niet zóó belangrijk is er bestaat nu eenmaal ondanks alles toch een grootere eenheid, die alles en allen omvat en) haar gebiedsgrenzen aanduidt met de speelsch-golvende lijn van het zoute wa ter. Texelsch Oud en Nieuw Zoo is er dan het oude, waarvan in sommige families de verhalen van va der op zoon os'ergaan, waarover boeken met perkamenten banden wel eens vaag iets bevatten; waarvan nog iets hangen, kan in de sfeer van onze dorpsstraten, ini de stilte van het landschap, jn de kleurert die de zonnestralen van een ouden ge vel of een besloten pleintje doen lichten. Zoo is er ook het nieuwe. Dat groeit allerwege in en om ons. Vergelijk ge makshalve met vroeger jaren de sociale toestanden, arbeids- en onderzoekings methoden bij landbouw en veeteelt niet, alleen, de ontwikkelingsmogelijkheden in dividueel en in groepsverband, de kracht van het organisatiewezen, zonder nu te beweren, dat het reeds volmaakt is. Doch van dat alles valt ook op Texel duidelijk de neerslag te bespeuren en op al deze terreinen heeft de isolatie niet remmendi gewerkt. Want over het Marsdiep heen reikt het bewustzijn dat de mogelijkhe den voor welvaart en ontwikkeling gele gen zijn in het critisch openstaan voor het goede en in het slechts na ernstig na denken afbreken en verwerpen van het ondeugdelijk gebleken oude. Moge in dezen zin het Texelsch Oud en Nieuw gevierd worden en zij het mo gelijk voor onze bewoners in het aan te snijden jaar veel te behouden van het oude, dat goed bevonden werd en ont vankelijk te blijven voor het betrouwbare nieuwe, dat de Tijd steeds weer brengt om te worden opgenomen en verwerkt in der menschen geest en daad. Zoo verschijnt dan weer bij dezie, Voor de laatste maal van 't jaar, Onze algetneene huisvriend, Oftewel „De Tesselaar". En 't is mij een groote vreugde Ook weer voor dit laatste blad, Een kroniek te mogen schrijven, Over 't geen heeft plaats, gehad, 'k Noodig u dan, beste lezer, Met genoegen hierbij uit, Op een reis door 't oude jaar, diat Zoo meteen wordt uitgeluid. 'In de allereerste maand dan Diende, hof'lijk en spontaan, Langbeen, Heer van Ooievare, Als hofleverancier zich aan. 't Werd een feest als nooit te voren, Vlag en wimpels vlogen uit, Beatrix'je werd geboren, Zij, Oranjes jongste spruit. Holland at beschuit met muisjes, 't Werd een kostelijk festijn, Zoo er in ons woelig leven, Maar helaas zoo weinig zijn. Tot mijn spijt moet 'k echter melden, Dat het jaar ook slecht begon. d' Amsterdamsche strafgevang'nis Leek veeleer wel een pension. Rustig bakten de gevang'nen, Spiegeleitjes in hun oei, Rookten pijp, sigaar, sig'retjes, Kregen alles op bestel. Maar het zaakje kwam aan 't rollen, 't Laatste woord de rechter sprak: En zoo rolden de bewakers Tot hun schrik, zelf in de bak Aan verduisteringen, fraude's, Was dit jaar biezonder rijk, Werd voorheen van mille gesproken, Nu zijn 't tonnen tegelijk. Wat ons echter 't meest verwondert, Is de vraag, hoe het bestaat, Dat zooiets nooit werd voorkomen, Doch het altijd „zoomaar" gaat. 't Stuivertje der arbeidslooze Wordt gestaag gecontroleerd. Werd maar altijd zoo geplozen, Waar men tonnen gouds beheert. Ook het goud van de Lutine EisChte weer onz' aandacht op. Holland raakte in extase Voor die allerlaatste strop, 't Wonderwerktuig Karimata, Zou eens even laten zien, Hoe dat varken moest gewasschen, Maar helaas, 't moet nóg geschiên. Volgend jaar zullen wij op deze vraag Pg het antwoord ge- IH ven. In zeer veel gezinnen worden nog een maal de lichten van de Kerstboom ont stoken, de plechtigheid van het uur brengt; menschen, die elkaar reeds na staan, nog dichter naar elkaar toe en verlovingen op Oudejaarsavond zijn te onzent ver van, zeldzaam. Angst voor ernst, de poging onaange name gedachten en herinneringen te ont-i vluchten en noode gedragen eenzaamheid drijven vele anderen van de huiselijke haard haar plaatsen, waar het feestge recht slechts even onderbroken wordt a's in stilte het oogenblik wordt verbeid, dat het oude jaar van ons afscheid zal' nemen. Ook dat is feitelijk erkenning van het karakter van de Oudejaarsavond. Immers men poogt te ontsnappen aan de herinne ring, die straks toch zich zal aanmelden, als de feestklanken zijn verstomd en de; mensch, weer met zichzelf alleen is. We slaan de blik nog eenmaal terug naar het jongste verleden, geven ons re kenschap van zijn beteekenis voor ons volk, ons geslacht, ons eiland. We herdenken, die van ons werden weggeroepen, soms midden in vruchtdra gend werk, aan de drempel van een toe komst vol beloften, soms aan het einde van een leven, vol toewijding aan weten- Bij de aanvang van het Nieuwe jaar zeggen Redactie en Ad ministratie oprecht dank voor de in 1938 ondervonden mede werking. Zij hopen ook in 't jaar, dat komt, daarop te mogen rekenen en bieden aan allen haar beste wen- schen aan. Naast die eene, simp'le goudstaaf, Kwam geen goud meer voor de dag, En zoo streek de Karimata, Als zijn voorgangers de vlag. Vijftien Mei. Een schoonc datum In d' annalen der N.S. Toen kwam de versnelde rijtijd 't Werd een denderend sucoes. Wel ruim vijfentwintig menschen Reed men na die datum dood Op de onbewaakte spoorbaan, Onze roem werd weer veigroot. Rotterdam heeft in haar jaarboek, Ditmaal ook een donker blad. En wij denken met ontzetting Aan de ramp, daar plaats gehad. Door een groote muuromstorting Werden in één oogenblik Vele levens afgesneden Wat ontsteltenis en schrik. Ook de K.L.M. trof dit jaar Een paar maal een zware slag Toen zij enk'le zilv'ren vogels Niet meer nestwaarts keeren zag. Maar naast deze ongevallen, Was er ook het blij gerucht, En we denken hog met vreugde Aan de grootsche Dingaansvlucht. Ook de Tessel Schiphol luchtlijn, Toonde haar bestaansrecht weer, En we durven wel yoorspellen: Volgend jaar gaan er nóg meer.... Als een noodkreet in den lande, Kwam het plotseling bericht: Artis moet haar deuren sluiten, Financieel daartoe verplicht. Holland zou geen Holland wezen, Als het dat zoo liet begaan. En reeds pakten vele handen, Moedig Artis' redding aan. Voor deeai cuTtureele arbeid, Sta een ieder op de bres, 'k Hoop met aap en beer en tijger, Op een schitterend sucoes. Maar, naast vele schaduwzijden Scheen de zon ook op haar tijd, Holland vierde als één natie, 't Veertigjarig wijs beleid. schap of gemeenschap. Hun voorbeeld is ons een spoorslag, om, bewust van hetgeen ook wij tekort; zijn gekomen tegenover ons zelf en onze goede voornemens, bij de jaarvernieu wing opnieuw te pogen ons de vriend schap waard te betoonen, ons met name in deze dagep wederom van zoo vele eni verscheidene kanten bewezen. Moge voor zeer vele onzer lezers de Oudejaarsavond-overdenking er een zijn van erkentelijkheid voor veel goeds, hun door 1938 geschonken. Mogen de voor uitzichten, waarmede zij het nieuwe jaar ingaan, zijn als de dageraad van eenglo- rieuse dag. Vertrouwen in de toekomst zij hun deel, het bewustzijn, dat zij de liefde en de toewijding, hun bewezen,, waard zijn en steeds meer waard wor den, het vermogen om anderer tekort komingen licht te tellen en die van zich zelf niet te onderschatten. Echt maat schappelijke zin, en eerbied voor anderer recht, begrip voor de verplichtingen, door eens anders nood ons opgelegd, en de wil eigen moeilijkheden zoo te overwinnen, dat zij er door worden gesterkt, wenschen wij hun bij de overgang naar 1939 van harte toe. 31 December 1938. p ,i IJ ||||||iiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiniiiiiiiii||llll iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiillllli Een man, die nooit een fout maakt, zal ook nooit iets anders maken.. MAANDAG Menschen, die nooit iets afmaken, ver tellen altijd, dat zij het zoo drek hebben, DINSDAG Er is geen deugd zonder kracht en de weg der zonde is lafhartigheid. i J. J. Rousseau. WOENSDAG Eén menschenleven lang een goed voor beeld geven is beter dan een heele biblio theek vol goede raad. DONDERDAG Er moest meer gemoedelijkheid wezen. Er moest meer gesproken worden van hart tot hart. B. J. Helder. VRIJDAG Geen rusteloos zwerven en smachten Is 't leven: een Doel licht ons voor; En worst'lende winnen wij krachten En dwalende vinden wij het spoor. De Genestet. ZATERDAG Wie wijsheid gaderde En niet oefent door de daad, Heeft wel geploegd, Maar laat de voren zonder zaad. B i 1 d e r d ij k. ||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiin|||||| ||||||iiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiniiiiiiiiitiiiiiiiiiinii|||||| 31 Dec.Herm. Boerhaave, die een van 's wereld grooiste geneeskundigen, zou worden, te Voorhout, bij Lei den, geboren. 1668. 1 Jan.: Galilei stelt vast, dat de pla neten geen lichtgevende sterren zijn en dat Venus en Mars om de zon draaien. 1611. 2 Jan.: Pieter Both wordt benoemd als (eerste) Gouv.-Generaal van N.O.- Indië. 1610. 3 Jan.: Aan Jac. van Artevelde wordt het Alg. bewind over Gent opge dragen. 1338. Straks, als de klok de laatste van twaalf slagen zal hebben doen klinken, zal de overgang zijn volbracht van het oude in het nieuwe. 1938 zal hebben afgedaan voor ons, „schoon 't ons toegerekend blijft". Een avond van ernst, van overpeinzing. Talloozen, die een kerkgebouw maar zeer zelden aan de binnenkant zien, kun nen 2ich op deze avond toch het genoegen niet ontzeggen, onder het gehoor van een voorganger gezeten, zich in het be wustzijn terug te doen roepen, dat de taak, die zij zich voelen opgelegd, hun is toevertrouwd door een hoogere macht, dan waarmede zij in de regel rekening houden, althans bewust rekening houden. Een avond van overweging, wat anders en beter had kunnen zijn gedaan, van her innering aan 'daden en gezegden, die in het licht van de Oudejaarsavond zichi verraden als zonden tegen het gebod der naastenliefde. Een avond van erkentelijkheid, voor wie hun werk gezegend zagen in hun gezin en omgeving; voor wie in hun gezond heid en hun zaken redenen hebben, om 1938 te gedenken met dankbaarheid; van, weemoed en rouw voor hen, die in het jaar het stoffelijk overschot van hen, die. hun dierbaar waren, hebben moeten toe vertrouwen aan de aarde. Bij ons is de Oudejaarsavond evenals Kerstmis symbool van de gezinsband. De vacantie heeft kinderen en ouders, broe ders en zusters vereend in de gemeen schap van gezamenlijke herinnering en toekomstverwachtingen. In onschuldig spel of bij het genot van muziek, met uitwisseling der meest treffende ervarin gen van het oude jaar en overweging, der mogelijkheden, die het nieuwe jaar belooft, spoeden de laatste uren van het jaar „als een schaduw heen," of ze slee pen zich traag en met smartelijke tred door de herinnering aan uiterst moeilijke perioden van het jaar, dat nu de kring loop weer heeft volbracht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1938 | | pagina 1