re«. jn!
[WEEDE BLAD
Hafity1
Texelsche Berichten
niEXELSCHE COURANT
Restauratie N.H. Kerk
Zaterdag 25 Maart 1939
wsd.>n-
x/o/y^-
S MIJNHARDI
- l'l
ge-
j ge j
H HOE LAAT
jpir1: llllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllll|ll|ll
t\EL—DEN HELDER v.v.
Op werkdagen:
Texel: 5.45; 7.45; 11.20; 2.35; 5.35
j Den Helder: 6.45; 10.-; 12.35; 4.20:
7.05.
Op Zon- en feestdagen:
i Texel: 7.45; 11.20; 5.35.
Den Helder: 0.10; 12.35; 7.05.
intussi
rrnaakt<
aar alll KT
t jtyk 5 ct. 12 stuks 50 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
cni e va]
ras.
oom?1
OVER BLOEMBOLLEN.
Illlii"
er v«|AT HEDEN ONZE AANDACHT
k te, I VRAAGT.
in
Tróts
net
d
Met spanning loopen wij door onze
om het verloop van de groei van
ize verschillende bolgewassen na te
nn. Daar is alle reden voor, want de
ïnge vorst van half December heeft
n vele gewassen, geen bloembollen zijn-
groote schade berokkend.
I Reeds zijn enkele gevallen van vorst-
ade in onze bolgewassen merkbaar.,
corftei kan men er nog niet van zeggen.
|ln de NARCISSEN is te zien, dat
i flinke bedekking van kort riet gunstig
Iswerkt heeft en dat in dusdanig gedekte
rtijen minder afwijkende planten staan.
:t valt ook op, dat in sommige par-
ien meerdere planten staan, welke veel
eenkomst vertoonen mét de grijze
lozaïek-zieke planten. Toch, is er nog wel
erschil in waar te nemen. Het echte mo-
bestaat voor het meerendcel uit
ht-groene strepen, welke door ihet
heen loopen en zoowel in de toppen
i in de ondereinden der bladeren zicht-
1 zijn. Het door de vorst veroorzaakte
is scherper afgeteekend en bevindt
hoofdzakelijk in het boveneinde der
laderen. Iemand, die scherp oplet, zal
estentijds het verschil opmerken Dat
ergelijke planten minder goed zullen
eien, spreekt vanzelf. Het komt dit jaar
r, dat partijen verleden jaar prachtig
en, nu niet meer zoo sterk en donker
en zijn als vorig jaar het geval was.
:rk aangetaste planten kunnen waar-
pijnlijk beter verwijderd worden, omdat
pi ongetwijfeld zwak zullen blijven en
pij daardoor dus een minder goede partij
Vrér zouden houden. Grijze mozaïekzieke
planten, moeten wij natuurlijk uittrekken.
in onze betere variëteiten, of, beter
egd, juist in de eerste plaats daarin
ligdd
i Bid
kapi-
t om-!
diner
n om
eradfl|
d,
ebbeif
onge-1
ook
doïh
be-
d.)
>rbe-
■oote
n 't
|au«
chil-
iker-
te
,vas-
um-
DE CROCUSSEN staan ook in volle
[bloei. Ze loopen in stand wat uiteen. Er
rijn partijen bij, welke geen beste wor
ds hebben. Ze komen wel op en gaan
eien, maar zullen weinig groeien, want
ider een best wortelgestel is dit niet,
igeiijk. In enkele partijen crocussen
Itreedt een soort verwildering op, hetwelk!
kenbaar is aan het groot aantal bloemen),
«elke zij voortbrengen. Het zijn kleine
bloemen, tervyijl tevens te zien is, aan de
hele neuzien, welke uit een zoo'n crocus
[gekomen zijn, dat er alleen maar een
[groot getal kleine bolletjes van kunnen
[komen. Dergelijke planten moeten natuur
lijk verwijderd worden, want anders heb
ben wij binnen enkele jaren een waarde
loze partij overgehouden. Wij krijgen,
peel plantgoed doch geen leverbaar.
DE TULPENVELDEN beginnen groen
Ie worden, zoodat wij binnen een paar
«eken wat meer kunnen zeggen. Dat er
'orstschade is, staat vast. Dit beperkt
jijt in hoofdzaak tot de klei. Hoe groot
de schade is, valt nog niet te bepalen,
!elfs niet bij benadering. Zooals "steeds
öl die schade ongelijk" vallen en zullen
er kweekers zijn, die veel schade in de
tolpen hebben, anderen weer niet. Op 't
önd valt op het oogenblik heel weinig
'e bespeuren, de vorstschade bepaalt zich
hoofdzakelijk tot de klei. Wat eenige
«arme dagen laat in het seizoen nog
kunnen doen 'is niet te zeggen. Het
sPreekt vanzelf, dat elke kweeker ver
standig doet, eerst zijn gewassen eens
"i te gaan, alvorens te verkoopen.
P. N. JONKHEER,
Voorz. der „Hillegomsche Veiling",
"illegom, 18 Maart 1939.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii||||||
Alededeelingen
van Texels Bioscoop-Theater
||||||IIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllllllilllllllll||||||
DIPLOMATIEKE ZENDING.
De gespannen verhouding tusschen En
geland en Ierland, ontstaan door de wen-
schen van de leren om onafhankelijker te
zijn en zichzelf te mogen regeeren, be
reikte in 1921 haar hoogtepunt. De ler-
sche rebellen vernietigen munitie-trans
porten, laten bruggen in de lucht sprin
gen, treinen ontsporen, om kort te gaan,
plegen aanslag na aanslag.
De Engelsche regeering stuurt tenslotte
- om poolshoogte te nemen Lord
Athleigh naar Duolin. Dezie vertrekt, ver
gezeld van zijn bekoorlijke dochter Helen
(Merle Oberon) en zijn secretaris Gerard
Preston. Door een toeval komt Helen in
Dublin in aanraking met Dennis Rior-
den (Brian Aherne), leider van de Iersche
rebellen. "Politieke tegenstellingen wor
den al gauw vergeten. Dennis beweegt
Helen om hem nogmaals te ontmoeten.
Thuisgekomen vindt Helen het echter
haar plicht haar vader alles te vertellen
en Dennis vindt de volgende dag op de
markt, waar hij Helen zou ontmoeten,
talrijke agenten in burger. Nog net weet
hij te ontkomen. Zijn vriend O' Rourke
legt hem uit, dat alleen Helen hem ver
raden kan hebben. Dennis kan dit n et
gelooven. Hij schrijft Helen en verzoekt
haar, bij hem te komen. Zij komt, maar
wordt ongemerkt door rechercheurs ge
volgd. Nadat zij alles heeft uitgelegd,
vergeten beide geliefden alle partijhaat
voor een poosje, tot Dennis plots moet
vluchten voor de Engelschen, die een in
val doen. In het belang van de partij
besluit Dennis dan Helen niet meer te
ontmoeten. Kort daarop verlaat zij Du
blin. De taal: van haar vader is vol
bracht. Verteederd door smeekbeden van
zijn dochter, adviseert hij de regeering
tot een vredelievende overeenkomst met'
Ierland. De Iersche aanvoerders komen
naar Londen doch de besprekingen loopen
op niets uit. De Engelschen bereiden
daarop een formeele oorlog voor. Helen
komt achter deze plannen en waarschuwt
Dennis, dat hij Ierland in bloed zal dompe
len, als hij de overeenkomst niet tee
kent. Ondanks de tegenstand van eenige
van zijn partijgenooten, teekent Dei,nis.
Hij neemt afscheid van Helen en vertrekt
naar Ierland, dat hem als nationale be
vrijder omvangt. Maar de vurige patriot
ten zijn niet tevreden: Zij beschouwen
Dennis als een verrader en verraad dient
met de dood gestraft te worden. Helen
komt te weten, Welk gevaar Dennis be
dreigt. Ze reist hem achterna, maar
voordat zij hem kan bereiken, heeft het
doodelijk schot hem reeds getroffen en
het eenig geluk, dat hem deelachtig
wordt, is, dat hij in haar armen kan ster
ven.
MIDDENSTANDERS.
Een abonnement bij
N.V. PROVINCIAAL BELANG. Q
Handelsinformatie- en Incas-
sobureau voor de Midden-
O stand, opgericht 1864, biedt
V in deze tijd groote voor dee-
O len.
Een volledig prospectus,
waaruit zulks duidelijk blijkt
met een ex. van de 14-daag-
sclie zeer verzorgde courant
wordt op schriftelijke aan-
vrage p.o. verstrekt.
N.V. PROVINCIAAL BELANG,
Amstelstr. 14, Tel. 32000 (6 lijnen)
AMSTERDAM C.
Voor Middenst. Fed. en Bonden
kan een speciale overeenk. getrof- p
ten worden.
□□□GCÜCGCS a□□□ÖDGCGGD
WEET U ZE ALLE VIJF
Illllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiilllll
411 „Wiegedrukken" zijn
412 Wie heet hortulanus?
413 De Fransche Revolutie. Wanneer?
414 Vul eens in: Zoo rijk als
415 Was Carnegie bij de opening van
het Vredespaleis te Den Haag
(1913) persoonlijk aanwezig?
ANTWOORDEN.
411 De oudste voortbrengselen van de
boekdrukkunst. i
412 Directeur v.e. plantentuin.
413 In 1789.
414 Croesus (schatrijk vorst v. Lvdië)
415 Ja.
NIEUWE VRAGEN
416 Heeft Minister Colijn wel eens een
een bezoek aan Texel gebracht
Zoo ja, wanneer
417 's Werelds grootste drie eilanden
418 „Pax Vobiscum" beteekent
419 Wie is Sigmund Freud
420 De reiger is een wvogel.
ONDERHANDSCHE AANBESTEDING
De bouw van het dubbel woonhuis in
in de Zwaanstraat voor rekening vani
de dames Pieper is bij onderhandsche
aanbesteding opgedragen aan C. Keij/er,
metselwerk, Jn. Smit Cz., timmerwerk,
Jn. Zijm, schilderwerk.
HOTEL-PENSION CALIFORN1E.
De heer B. Bakker, eigenaar-exploitant
van Hotel-Pension Californië, heeft naast
genoemd gebouw een woning laten bou
wen, welke een buitengewoon prettige
indruk maakt. De muren van het woon
huis, dat een plat dak heeft zonder ver
diepingen, kregen een frissche, witte kleur,
terwijl het hout een oranjekleurige verf
draagt. Het grondoppervlak is nagenoeg
vierkant, aan de voorzijde zijn de muren
ingesprongen. Links en rechts een pilaar,
Het vormt een keurig geheel. Ook aan 't
interieur is alle zorg besteed. Alles is
gerieflijk en smaakvol ingericht.
Ir. Roggeveen, te Heilo, maakte het
ontwerp, terwijl de heeT H. Daalder, De
Cocksdorp, het werk heeft uitgevoerd en
wel tot groote tevredenheid van de heer
Bakker.
De totale kosten op f 2000 be
groot. Het Rijk zal hierin
bijdragen.
Van het Ministerie van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen is bij de kerk
voogdij der N. n. Gemeente te Den Burg
bericht ingekomen, dat het kerkgebouw
dezer gemeente ongetwijfeld wegens zijn
monumentale waarde dient te worden in
stand gehouden en gerestaureerd en dat
de Minister danook in beginsel bereid is,
daarvoor rijkssubsidie te verleenen. Deze
brief is het antwoord op een desbetref
fende aanvrage, door de Kerkvoogdij liet
vorig jaar verzonden. Het gaat bij deze
restauratie alleen om het allemoodigste
herstelwerk, dat gebeuren moet, wulen
geen gevaren ontstaan voor het behoud
van liet gebouw en de veiligheid der be
zoekers. l>e totale kosten van dit nood
zakelijke herstelwerk zjjn geschat door
het Bureau voor Monumentenzorg op
pilin. f 2000.Er zal echter nog wel
eenige tijd overheen gaan, voor de eerste
hand aan deze werkzaamheden zal worden
gelegd. Voorloopig moet nog veel admi»
nistratief werk verricht worden om het
herstelwerk voor te bereiden. Toch is dit
Ministerieel besluit een belangrijke stap
in de richting van het behoud van dit
oude kerkgebouw voor ons eiland.
MET 3 DAMPO PRODUCTEN BESTRIJDT U ALLE VERKOUDHEDEN.
Dampo-verkoudheids-balsem, Pot 50, Doos 30 et. Dampo-hoestbonbons, Doos 25ct.
Dampo-neusdruppels, Flacon met druppelspuitje 60 ct.
PROPAGANDA VOOR
VOLKSONDERWIJS.
De Woensdag in Pen's Zaal gehouden
propaganda-avond van de atd. lexielder!
Vereen, voor Volksonderwijs, viel slechts
matige belangstelling ten deel, ondanks
de Gezondere attractie, die aan de avond
was toegevoegd, n.l. de vertooning van
de mooie en leerzame film: „Ban, het
eiiantl der demonen".
De heer D. Dapper, voorz. van de afd.
Texei, sprak -een welkomstwoord, waarna
de heer J. H. Bon uit Amsterdam een
propagandistische rede hield.
Spr. zette in het kort het doel van de
Vereen, uueen: bevordering van de aige-
meene vo.ksontwikKenng en in het Gezon
der van het vo.ksonderwijs, zooais het op
oe opendure scho.en en ook Gezondere
neutrale scho.en wordt gegeven, 'voor
verueicring van de aigemeene voiksont-
wikke.ing heelt de vereen, veel werk ver
richt. z-oo werd geijverd voor de uitbrei
ding van de .eerpncht, ruunere verstrek
king van k.eeamg en voed.ng aan de
schoolkinderen, instelling van het instituut
schoo.artsen, beperking van de kinder-
aroeid, voor hernaimgsonderwijs en vak-
onuerwijs, voor verdeuering van het on
derwijs in de lichamelijke opvoeding en
voor verbetering van de voorwaarden voof
geestelijke opvoeding in het algemeen.
Niet a.les is getukt, aldus spr. en ook
niet alles is behouden, wat reeds verkre
gen werd. De vereeniging V.O. zou thans
graag zien, dat de uitüreiding van de teer-
pdcht werd hersteld; dat er meer her-
halings- en vakonderwijs werd gegeven;
dat er meer gedaan werd voor kinder
voeding en k.nderkleeding en dat ook
de lichamelijke opvoeding spoedig gere»
geld zal worden. Vooral wordt echter
geijverd voor verbetering van de leerlin-
genschaal. Uitvoerig besprak de heer Bon,
de nadee.en, die groote klassen met zich
meeorengen. Onherroepelijk lijden de re
sultaten van onderwijs en opvoeding daar
onder; er is immers tusschen leerhng en
onderwijzer onvoldoende contact. Voorts'
be.ichtte spr. de nood van de kweekelin-
gen met acte onderwijzers dus die
geen uitzicht hebben op een vaste be
trekking en tegen een hongerloon worden
te werk gesteld. De minister heeft er
kend, dat de toestand verkeerd is, maar
volgens Z.Exc. laat de financieele toe
stand van het land geen wijziging toe.
Maar als er geld komen moet, dan is
het er altijd, a.dus spr. Zie maar naar
de voor Defensie toegestane bedragen.
Ook daarvoor kan 't geld gevonden wor
den. De intellectueele opvoeding komt in 't
gedrang. Laat de regeering m deze tijd
nu allerwege stemmen opgaan voor
geestelijke en moreele herbewapening
inzien, dat het in het belang van 'de alge-
meene volksontwikkeling noodzakelijk is,
dat we tot verlaging van de leerlingen--
schaal komen, waardoor immers de kin
deren weer onderwijs kunnen ontvangen,
dat voor allen vruchtdragend zal zijn..
Evenals vorig jaar zal daarvoor dit jaar
actie worden gevoerd. Laten we hopen,
dat ze eindelijk met succes zal worden,
bekroond.
Vervo'gens besprak de heer Bon de te
genstelling: openbare en bijzondere scho
len. Voor het openbaar onderwijs bele
ven we een slechte tijd, zei spr. Sinds,
de financieele gelijkstelling staan de bij
zondere scholen sterker, omdat ze ook!
uit andere bronnen inkomsten hebben,
waardoor zij tegen de openb. school pro
paganda kunnen voeren. Minister Mar-
chant heeft indertijd 400 openbare scho
len doen verdwijnen. Tegen de bijzondere
kon hij niets uitrichten. Het z.g. eonoen-
tratiewetje, dat moest dienen om ook bij
zondere scholen te doen opheffen, bleekl
de openbare scholen nog meer te treffen,
Deze wet heeft n.l. het voortbestaan van,
de openbare scholen, die niet het ver-
eischte leerlingental behalen maar toch
in een behoefte voorzien onzeker ge
maakt. We moeten waakzaam zijn, aat
deze scholen niet zullen verdwijnen, en
daar kunnen we mede voor zorgen, aldus,
spr., door er voor te waken, dat op bie-
zondere scholen geen kinderen komen, die
er eigenlijk niet thuishooren.
In net belang van ons volk, in het be
lang van ons kind: waakt voor de open
bare school, waar alle kinderen van ons
vo.k een plaats kunnen vinden, en waail
zij worden opgevoed in de geest van ver
draagzaamheid. Doe dit door lid te won
den van Volksonderwijs, aldus besloot de
heer Bon zijn rede.
BALI, HET EILAND DER
DEMON ËN.
Na de pauze werd door de heer Reijs
de film: „Bali, het eiland der demonen,"
vertoond. Bali is een der kleine Soenda-
eilanden en zoo groot als Friesland en
Groningen samen (5600 vk. K.M.). De
heer Reijs leidde de film in het kort in.
Hij vertelde, dat deze merkwaardige filip
vooral handelde over het eeuwenoude ge
loof van de Balineezen; het z.g. demonen-
ge. oof. Zij meenenv dat in net lichaam
van een oude vrouw de geest vam een de
mon huist. Hun geheele zieleleven wordt
door de angst voor deze demon be-
heerscht. De tilm, welke in alle opzichten
knap was verzorgd, belichtte dit merk
waardige geloofsleven aan alle zijden.
Weinig weten we eigenlijk van het leven
van deze menschen. Moeilijk kunnen we
hun zieleleven "begrijpen en het is de
groote verdienste van deze film, dat zij
ons niet slechts oppervlakkig met 't Bali-
neesche vo.k deed kennismaken; dat zij
niet het uiterlijke, maar vooral het inner
lijke leven van ueze menschen openbaarde;
zij gaf 'n blik in 't zieleleven, waardoor zij
in belangrijke mate bijdroeg tot betere
kennis, l-eter begrijpen van deze verre
wilandsche volksgemeenschap. We zagen
de groote angst van de Balineezen bij een
machtig natuurverschijnsel als de zons
verduistering, wat volgens hen het werk
is van de demonen, de ritueele plechtig
heden om de booze geesten te bezweren,
de droomdansen. d-e dankoffers, enz. De
film werd van het begin "tot het einde
met onverflauwde aandacht gevolgd. Het
„viel werkelijk te betreuren, dat niet meer
personen dit zeldzaam mooi stuk werk
hebben kunnen aanschouwen. Een vroo-
lijk teekenfilmpje volgde als toegift.
Na afloop sloot de heer Dapper met 'n
kort dankwoord en de opwekking aan
niet-Ieden om tot V.O. toe te treden, de
avond.
DE MIDDAGVOORSTELLING.
's Middags hadden de kinderen van alle
openbare scholen van ons eiland, die daar
voor met bussen en auto's naar Den
Burg werden vervoerd, in Pen's Zaal
die tot het nokje gevuld was, genoten van
de film „Krugers wildpark", welke een
keur fraaie beelden van allerlei wilde die
ren in hun natuurlijke omgeving te zien
gaf. Ook de avonturen van Baron van
Muenchhausen wat heeft die een
vreemde avonturen beleefd en het
teekenfilmpje vielen zeer in de smaak.
Het was een prachtige middag. 'H.
