I
2ste Jaargang
Woensdag 24 'iVleT 1939
No. 5363
u
;iev
uin
EERSTE BLAD.
DE NIEUWE TEXELSCHE COURANT
naai
NEEl
r
jen
Texelsche Berichten
in
ekk
KER
big
bij
De Texelsche Luchtbeschermingsoefening op 16 Mei 1939.
fr
EEL TEXEL WEET HET
N.V. WACO Autobusdiensten
n as
de 03
ep,U
kreet
De Texelsche
Fok- en Controlevereeniging
EEN AVONTUURLIJKE NACHTVLUCHT.
No.
IS ME
)ostu
A ARl
ONG
alf po
TEXELSCHE COURANT
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
IN
[|TGAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
iBON'NEMENTENf0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.losse nrs. 4 ct
|)VERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
EXELAARTJES: 48 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
orteei
rijwiel
kt.
d. bli
terend
I0OGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. ongeveer een half uur later.)
25 26 27 28 29 30 Mei
- 1,50 2,50 3,56 4.C9 6,19 7.19
LICHT OP
RljWIELEN en R1ITU1GEN 9 29
ilFTEN VOOR HET WITTE KRUIS.
N.N. te Oosterend, f 13,
MJZ1EKTENTFONDS TEX. FANFARE.
„De tent zal er komen",
Zoo hoort men alom.
Maar, gaat het om giften:
Zeg dan ook; „IK KOM",
enningmeester Jac. Kuijper,
childereind 38, Den Burg. v
EXEL-PRlOPAGANDA.
Het weekblad De Prins van vorige week
ijdt een pagina met foto's en tekst aan
«el en wel in het biezonder aan de
leeuwenkolonies. „Hoe mooi ze ook zjjn
- de meeuwen (zoo lezen we), Texel
)u er weldra te veel van krijgen, wan
eer de kolonie zich maar steeds ging uit
reiden. De eieren worden danook ge-
aapt en als voedsel voor de varkens ge
nikt, die er wel bij varen. Bovendien,
ja de meeuwen even weinig onschuldig
Is ze er uitzien. Liet men ze hun gang
aan, dan waren weldra de kleine zang-
Dgels op Texel uitgeroeid. Een ver-
01 tandig beleid is daarom geboden om
14 ct e gevederde gasten van Texel in wel1-
a ezinde gemoedstoestand een duurzaam
trblijf te kunnen verschaffen." I
laats,
15
16
14
12 ct
Willi! ALGEMEENE TEXELSCHE
IIIIIHI POLITIEVERORDENING.
14
10
rnburg
PLANTSOENEN. Het is verboden in
t plantsoenen te komen met rijwielen,
agens, handkarren, kruiwagens en der-
elijke, tenzij met toestemming van B. en
l Dit verbod is niet van toepassing op
nderwagens, sportkarren en dergelijke
-Art. 91.
per
144.
HOE LAAT
EXEL-DEN HELDER v.v.
Op werkdagen:
an Texel: 5.45; 7.45; 11.20; 2.35; 5.35
an Den Helder: 6.45; 10.-; 12.35; 4.20;
7.05.
Op Zon- en feestdagen:
an Texel: 7.45; 11.20; 5.35.
'ai Den Helder: 9.10; 12.35; 7.05.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii||||||
GEMEENTE TEXEL
minmil
TER-INZAGE-LEGGING VAN LIJSTEN
VAN CANDIDATEN
De voorzitter van het Centraal Stem
bureau voor de verkiezing van de leden
van den Raad der Gemeente Texel maakt
bekend, dat de lijsten van candidatenl
voor een ieder op de secretarie der ge
meente ter inzage zijn nedergielegd met
vermelding van de nummers der lijsten.
Texel, 20 Mei 1939.
De voorzitter voornoemd, KAMP
WAT ER GEBEURDE....
24 Mei. De DO-X passeert ons eiland.
1932.
25 Mei. Ds. Boeke neemt afscheid van
de N.H. Gemeente De Cocksdorp -
Eierland. 1916. De heer H.W.
Keesom treedt af als lid van de
Raad van Commissarissen der N.V.
T.E.S.O.; in zijn plaats wordt be
noemd zijn zoon, de heer H. Kees-
om. 1929.
26 Mei. Ds. Broeketna neemt afscheid
van de N.H. Gemeente te Oude-
schild wegens vertrek naar Gerkes-
klooster. 1929. De Duitsche en
de Amerikaansche gezant brengen
een bezoek aan De Koog en lo-
geeren in het Badhotel. 1929.
ii OM VOORUIT TE KOMEN iü
Koos zat in zak en asch:
Zijn winst geregeld daalde,
Maar Teun die wist het wel,
Waar Abram mosterd haalde:
r.
IAIs het staat in de
Texelsche Courant.
Komt daad'lijk met ons toch eens praten:
Reclame moet u toch ook baten;
Voor 865 cent
Per regel U bent
Niet snugger, zoo gij 't zoudt laten.
Ingang 15 Mei geheel gewijzigde
DIENST- en TARIEFREGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
ze MA
a.s.
ï- en
R en
tig 0t
Hen ot
enkele
RSCH*
azicht®
raaf.
■ireti'
PHEEK
rtjrjrr
A Jan's vader was werktuigkundige bij
vliegdienst en menig uurtje bracht
toe jonge vriend dan ook in de werk-
l'iatsen door. Een ieder mocht hem graag
!n waar hts biezonders gaande was, kon
"e® Jan vinden. Van vliegtuigen wist hij
10 al spoedig heel wat af.
A „Zo, vriendje, hartelijk gefeliciteerd
met je 16e verjaardag." Het was Mick
Jones, die zo sprak, terwijl hij Jan een
stevige slag op zijn schouder gaf. Jones
was een der bekendste piloten van de
maatschappij; Jan kon best met hem op
schieten. „En nu heb ik nog een verras
sing voor je. Ga maar eens piet me mee
naar je vader.
NAAR TEXEL.
De Ned. Reisvereen. organiseert voor
Zondag 4 Juni een tocht naar Texel met
Haarlem als begin- en eindpunt. Vertrek
om 7.15 v.m. van Stationsplein Haarlem
per autobus. Terug te Haarlem 10 uur
n.m. Op ons eiland wordt oen rondrit
gemaakt en een bezoek aan vogelbroed
plaatsen gebracht. Kosten plm. f 6.25,
maaltijd inbegrepen. Leider: H. van Don
kelaar, Bilderdijkstraat 4, Haarlem.
Uit het Jaarverslag van de heer
Jac. Roeper, controleur. (III.)
WAT CONTROLE VERMAG.
Worden twee bedrijven vergeleken met
vrijwel, gelijk aantal koeien van gem. leef
tijd van 3.1 en 3.9 jaar, waarvan op het
eene reeds sinds de oprichting der folcver-
een. zeer actief aan melkcontrole en stam-
boekhouderij wordt gedaan, terwijl het
andere nog sinds kort onder controle
staat ,dan zien we de volgende cijfers.
Gem. 3.1 j. 4368 Kg. melk, 144 Kg.
vet, 3.30 pet. vet.
Gem. 3.9 j. 4469 Kg. melk, 170 Kg.
vet, 3.80 pet. vet.
Bij een vrijwel gelijke melkopbrengst,
maar een verschil in vetgehalte van 0.5
pet., produceert het eene bedrijf per koe
26 Kg. vet meer, hetgeen neerlkomt op
een bedrag van f40.Houden we daar
bij in het oog, dat op het mindere bedrijf
de productie alleszins behoorlijk is te
noemen en er op ons eiland tal van be
drijven zijn, waar de producties zeer veel
minder is, dan spreken deze cijfers nog
meer.
Uiteraard komen ook op de bedrijven
van de bij de fokvereen. aangesloten vee
houders dieren voor met zeer minimale
productie, doch deze zullen door de melk
controle worden aangewezen en kunnen
dus uit het bedrijf worden verwijderd.
STAMBOEKHOUDER1J. Wat betreft
de stamboekhouderij is helaas nog wei
nig materiaal voorhanden. Er is nog wei
nig lijn in de fokkerij op Texel te zien;
het aantal stieren is op een betrekkelijk
klein aantal koeien, groot, terwijl de stie
ren als regel vrij kort worden gebracht,
wat een overzicht aangaande de nakome
lingen weinig waardevol maakt.
iNVLOED VAN HET VADERDIER.
Nagegaan werd bij de in 1938 gecon
troleerde 2-jarige koeien, of de productie
van deze, wat betreft het vetgehalte, hoo-
ger of lager was dan die van het moeder-
dier en of een bepaalde stier hierin een
een meer of minder goede rol speelde.
Zoo was van vier afstammelingen van
Lize Frans de productie van de dochters
minder dan die van de moeder; in één
geval vertoonde het vetgehalte een ver
hooging van 0.23 pet. Van Janni's Frans
was slechts één 2-j. afstammeJng, waar
van het vetgehalte ge'.ijk was aan dat van
het moeclerdler.
Van „Raa'f", een stier, welke wat ex
terieur betreft, slechts matig voldeed,
waren vier afstammelingen, welke alle een
verhooging te zien gaven, n.l. van 3.53 op
3.57, van 3.28 op 3.49, van 3.75 op 3.81,
van 3.81 op 3.81. Deze stier heeft dus
waarschijnlijk de productie van zijn nako
melingen er zijn ook andere factoren,
die een woordje mee kunnen spreken
gunstig beïnvloed. Het blijkt dus wel,
dat de aankoop van een stier een zaak
van biezonder belang is en dat het ge-
wenscht is van alle gegevens van een
stier.en van het bedrijf, waar deze is ge
fokt,' alsmede van eventueele aanteekenin-
gen omtrent over-erving e.d. nota te ne
men, alvorens tot aankoop over te gaan.
BIJ DE FOTO'S.
1. Een der lokalen van de o.l. school
aan De Koog .tijdelijk als ziekenzaal in
gericht. 1
2. Het eerste slachtoffer van de lucht
aanval wordt het Centraal Ziekenhuis
(Gymnastieklokaal-Molenstraat) binnen
gedragen.
3. Een blik in het Centraal Ziekenhuis»
enkele oogenblikken voordat de eerste pa-
patiënten ter verpleging moesten worden
opgenomen.
BRANDBLUSCH-DEMONSTRATIE.
Maandagmiddag is op de speelplaats
achter de Openbare Lagere School door
Dros' Ingenieursbureau en Autooentnalc
een interessante brandblusclidemonstratie
gegeven, die door een vrij groot aantal,
personen met belangstelling werd ge
volgd. Zoo waren o.in. aanwezig mr. A.
F. Kamp, kapitein Smink, commandant van
E>e Mok, de hoeren W. H. Lap, C. Jon
ker, J. Tiessen, P. A. de Rode, J. J. v.d.
Vlies, vtersoheidene ondercommandanten
en leden van de Luchtbeschermingsdienst
enz., enz.
Begonnen werd met het blusschen van
Oen binnenbrand, veroorzaakt door een
felbrandende electron-therm iet bom. Op 'n
laag zand had men daartoe op tie speel
plaats van planken een soort kamer ge
bouwd, waarin een tafel en een paar
stoeten waren geplaatst. Op de grond was
houtwol gespreid. De bom werd aange
stoken en in minder dan geen tijd stond
het schamele interieur in lichter-Laaie.
Met een hand-brandbluschapparaat (Boy-
ce), dat voor gebruik in woningen, pen
sions, winkels e.d. werd aanbevolen, werd
de binnenbrand snel gebluscht. De brand
bom zelf echter is onbluschbaar. Dit
bleek wel, toen men er zand op gooide.
De bom blééf branden Toch was het zand
niet geheel nutteloos. Immers daardoor
werd een vonkenregen voorkomen en het
blusschen van de brand met het apparaat
vergemakkelijkt.
De daaropvolgende demonstratie betrof
het blusschen van een benzinebrand. Üp
het zand werd een tweetal teerplaten (as-
faltpapier) uitgerold. Hierover werd ben
zine gegoten, welke in brand werd ge
stoken. Dra ontwikkelden zich zware rook
wolken. Het was een enorme brand, maar
het schuimbluschapparaat bewees uitste
kende diensten. In een minimum van tijd
waren de vlammen gedoofd, terwijl het
aanvankelijk scheen, dat aan blusschen
niet viel te denken.
Een e'ectron-thermietbom ontwikkelt
een enorme hitte; dat is thans wel ge
noegzaam bekend. Ten overvloede heeft
Dros' Ingenieursbureau dit nogmaals ge
demonstreerd. Op een 12 m.m. dikke ijze
ren .plaat werd een z.g. smelt-electron-
thermiet bom gelegd, die vervolgens werd
aangestoken. Het ijzer werd wit-gloeiend.
Het is gemakkelijk te begrijpen, dat gis
een dergelijke bom op de zolder valt, er
in een oogenblik een gat in het hout isi
gebrand, waardoor de bom in de daar
onder gelegen kamer belandt en ook daar
groote schade kan aanrichten. Maar ook
hiertegen kan worden opgetreden. Als
men n.l. de brandbom met een lange
schop op een bak van „verocal" weet te
werken, is het grootste gevaar geweken.
Immers: in verocal, een gewapend-asbest-
product, kan de smeltbom geen gat bran
den. Dit werd gedemonstreerd met e.n
bom van 1.6 Kg., die biezonder fel
brandde. Tegelijk liet men zien, dat water
als bluschmiddel vooreen brandendeelec-
tron-thermietbom onbruikbaar is. Het wa
ter wakkert het vuur juist aan. Ook met
schuim viel de bom niet te blusschen.,
Wel kan men hiermee de vonkenregen te
gen gaan, waardoor uitbreiding wordt
voorkomen.
Tot slot werd nog gedemonstreerd een
droogpoeder-blusscher, speciaal bestemd
voor branden in electro- motoren e.d. Het
voordeel van dit bluschmiddel is, dat de
machines er geen schade van ondervinden.
H.