1
Hl
texelsche courant
O
derde blad
Texelsohe Berichten
Zaterdag 1 Juli 1939
r*®
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinnllllll
GREPEN UIT DE I
ALGEMEENE GESCHIEDENIS I
Kwan-
n Chm;
:ties aa-
toe met-
tns wet
elangrij..
gelevetc
ang Rai
ma na;
enkel
ide we;
en'gm Ir» verleden ligt 't heden;
de Chi- in het „nu" wat worden zal1"
heeft
iELSCHE KOLONIËN II.
Noord- Amerikaansche vrij heidsoor-
1776-17S3) duurde zeven jaar. En
id huurde veel buitenlandsche solda-
vooral Duitschers, en zond die naar
rika. Tegenover hen konden de Ame-
;en slechts vrijwilligers stellen, die
sr genoeg, maar niet aan krijgstucht
md waren; als zij eenige tijd gediend
jen, meenden zij het recht te hebben,
naar huis te gaan. Maar Georgei
hington, die de Amerikanen tot leger
eerder kozen, gaf hun te verstaan,
tij moesten volhouden en weldra
M hij het leger in zulk een ordelijke
and, dat het tegen de vijand opge-
en bleek. De Amerikanen dachten,
Engeland's vele vijanden in Europa
misschien zouden willen helpen, en
en Franklin naar Frankrijk om daar-
te onderhandelen. Deze, oorspron
een arme jongen, had zich opge-
3 tot een bekwaam boekdrukker en
un van groote wetenschappelijke ont-
tling (hij vond de bliksemafleider
Toen die eenvoudige man te Ver-
«s kwam, won hij de sympathie der
inde edelen aan het hof. Vele jonge
-chen namen als vrijwilligers dienst
it leger van Washington, en toen de
ikanen een overwinning behaalden,
laarde Frankrijk aan Engeland de
•j Ook Spanje en Nederland ge-
;en met Engeland in krijg. Bij de
i, in 1783, moest het in de onafhan»
iheid van de 13 staten berusten.
deel der Amerikanen wilde na
ie 13 staten niet één geheel zouden,
len. Maar Washington en vele ande
die inzagen, hoe verkeerd dat zou
wisten hen te bewegen een verbond
uiten en een gemeenschappelijke pre-
autowei|( en een gemeenschappelijke regee-
te kiezen („Congres"). Washington
de eerste presidient der Vereenigde
Vensjou
i fed
fhina d(
ihong
nfoe, Ur-1
inoi naar
ver dezen
tal naaf:
aewel <k
eserveer-
nd. Daar-'
i, dat he;
3 Hainan
ich-Indo-
beschüc-
n, waar
in invoe-
e wel Ir
i oeften
et gelijk-
verbin-
-oote ChJ-
tuurlijk
jechen
VonNe
Bert c
te
gen
noodig;
stoebei
te termj
ió regel
id tot
in Eurof
„om
im.
voor
ar iemai
i levens?
is
'atte, is
rdeeld
de
ter hoop
irerbaalh *j
evoej^
oodat
ce hij
Haag.
het Hi
tonden
raffen Vi
ont;
gewaï
izett'
apflk
hof te
lit
zin te
van
roken.
orai
rei Kr
oen- hij zijn ambt had neergelegd,
e hij nog een paar jaar op zijn goe-
in zijn testament schonk hij al zijn
l de vrijheid,
geland ging niet achteruit door de
leiding oer koloniën; want toen de
Staten in bloei toenamen, werd
handel met Engeland steeds uitge-
ler. Tegelijkertijd ging de Engelsche
rheid zeer vooruit; in die tijd heeft
Watt de eerste practisch bruikbare
mnachine gemaakt.
DIE. De Portugeezen hadden zich te-
in gesteld met het stichten van ver
te handelsplaatsen aan de kusten,
derd jaar later kwamen de Neder-
~s, die Java en andere eilanden in
namen. Maar het vasteland van
Indië stond onder een Aziatisch
icher, de Groot-Mogol, die door zijn
a rkoningen niet werd gehoorzaamd.
18e eeuw trachtten de Franschen'
Engelschen bezittingen in Indië
ijgen. Het ging hier evenals in
tl-Amerika; de Engelschen legden
ler werkzaamheid aan de dag dan de
schen ien werden bovendien beter
■la rsteund door het moederland, zoo-
fe Franschen verloren,
ft door de Engelsche regeering maar
een vereeniging van particulieren
Engelsche Oostindische Compagnie",
Indië veroverd. Zij was rijk, had tal
ambtenaren in dienst, en onderhield
;er, dat uit Europeanen en Indiërs
i Zij hielp de Groot-Mogol tegen
roerige onderkoningen, en kreeg tot
ming de ©ene stad en de eene land-
li na de andere. De soldaten der In-
e vorsten waren noch geoefend,
strijdlustig, zoodat het de Engel-
niet moeilijk viel, zelfs over een
overmacht te zegevieren. Om-
1800 was bijna geheel Voor
aan de Compagnie onderworpen.
T deze koloniale oorlogen was En-
de beheerscher der zee geworden,
del en zeevaart kregen zoo'n groote
g, dat de wereld er nooit de ^ge-
van1'aanschouwd had. Toen kapitein
in 1768 om de aarde zeilde, nam
*t vaste land van Australië in bezit
de Engelsche Kroon; en in de
loo Ge tijd is deze kolonie tot een groot
w tandig Engelsch rijk opgegroeid.
8 le
te
Arts
egd" ind
i
ESPERANTO.
JEQO-SLAVIE. De Academische Es-
A» "to-Club te Zagreb vierde het tien-
Bergf [«staan. Deze club heeft zeer veel
de Esperanto-beweging in Joego-
aff. gedaan. Uit het buitenland waren
llJ felicitatiebrieven binnengekomen.
STUDEEREN IN ZU1D-AFRIKA.
Het hoofdbestuur der Nederl. Zuid-
Afrikaansche Vereeniging heeft zich met
de volgende circulaire tot de rectoren,
en directeuren van alle gymnasia, lycea en
hoogere burgerscholen in Nederland ge
wend:
In deze dagen zal menig ouder tot u
komen met de vraag, h.oe" of waar kan
mijn zoon of dochter een verdere oplei
ding genieten.
Mogen wij onder deze omstandigheden
uw aandacht vragen voor Zuid-Afrika?
Niet in de eerste plaats als het land, dat
jongelui met een middelbare of gymnasi
ale opleiding dadelijk een goede betrek
king biedt, maar ais een land, waar het
probleem. „Hoe komt de afgestudeerde
jeugd aan de slag" onbekend is. Het is
een feit, dat men zich daarginds in lieti
algemeen niet bezorgd maakt voor de toe
komst van een jongmensch, dat een uni
versitaire opleiding heeft genoten. De
ingenieur, de jurist, de theoloog, de me
dicus, enz. vinden allen hun weg in de
maatschappij. Ook een Nederlander heeft
hier een kans. Voorwaarde is daartoe ech
ter uut hij in ZUID-AFRIKA wordt op
geleid en een Zuidafrikaansch diploma be
haalt. Wij rneenen daarom, dat u belang
stellenden een dienst doet, wanneer u hen
op deze mogelijkheden wijst. Het secretari
aat van onze Vereeniging is gaarne be
reid nadere inlichtingen te verstrekken.
MOND- EN KLAUWZEER.
Nieuw geval: op het bedrijf van M.
C. Keijser, De Waal.
VERTROKKEN PERSONEN.
Van Hoogerstr. 5, Koenraad Koorn,
Doopsgez., naar Soerabaja.
BOUWVERGUNNINGl
M. Koorn, Eierland, woonhuis. D. Eel-
man Cz., De Koog, verbouw woonhuis.
EXAMENS.
De dames M. en H. Klimp, reeds ge
slaagd voor onderwijzeres en acte Han
denarbeid, slaagden deze week te Alk
maar bovendien voor de acte Nuttige
Handwerken.
OPENSTELLING
POSTKANTOOR DEN BURG.
WERKDAGEN:
Alle zaken behalve de hieronder vol
gende: 8—13, 14—16, 18—19. (Zater
dag tot 16 uur; voor aanemen van ex
presse stukken en afhalen poste restante
stukken Zaterdag tot 19 uur).
S.30-13, 14—15:
Postwissels, kwitanties, stortingen en
uitbetalingen Rijksverzekeringsbank en
Ziektewet, Postcheque- en Girodienst,
Telegrafische postwissels gedurende de
geheele duur der openstelling; Reispost-
chequeboekjes, Girostortingen met spoed,
Behandeling en cheque met spoedbehan-
deling evenzoo, doch niet voor 8.30 uur.
913 (niet op Zaterdag):
Pasmunt (inname en uitgifte).
9-13, 14—16:
Plakzegels, Beursbelasting, Statistiek-
Omzetbelasting- en Rentezegels, (plakze
gels van 10 cent en statistiekzegels van'
4 cent zijn tijdens de geheele duur def
openstelling verkrijgbaar).
9—13, 14—16, 18—19 (Zaterdag tot
16 uur):
Rijkspostspaarbank en Belastingbeta
lingen.
ZONDAGEN:
8—9, 13—14:
Verkoop van postwaarden. Afgifte van
aangeteekende stukken. Aannemen van ex
presse stukken en Telegrafische postwis
sels.
11.30—12.—
Kosteloos afhalen van correspondentie.
TELEGRAAFDIENST:
Werkdagen 8-13, 14-16, 18-19.
Zondagen: 8-9, 13-14.
TELEFOONDIENST:
Werkdagen: 8-13, 14-16, 18-19 (ook
voor celgesprekken).
Werkdagen: 13-14, 16-18, 19-21 (niet
voor celgesprekken.)
Zondagen: 8-9, 13-14 (ook voor celge
sprekken.)
Gedurende de sluitingstijd van dit kan
toor bestaat gelegenheid tot het voeren
van interlocale en internationale gesprek
ken en het telefonisch aanbieden van tele
grammen ten huize van E. S. Boekei,
Parkstraat.
op Werkdagen: 21.— 8.uur.
Zon- en feestdagen: 9 tot 13 uur en
14.tot 8 uur.
ZOO SPRAK....
MINISTER HALIFAX, Engeland: Enge
land voert geen omsingelingspolitiek maar
Duitschland isoleert zichzelf. Wij komen
gegeven waarborgen tegen agressie ge
heel na, maar doen een beroep op Hitier'
om te toonen, dat hij samenwerken wil.
INGEKOMEN PERSONEN.
De K. 175, Femmigje v.d. Vegt, R.K.,
van Maastricht, Willi, singel 100;
De K. 65, Bouke Kramer, van Den
Helder, Basstr. 12;
De Waal 60, Diemer Jongeling, van
Westdongeradeel, Wieruin 79;
De K. 51, Pieter Buis, Herv., van Den
Helder, Loopuytpark 27;
Weverstr. 39, Femmo Jacobs, Herv., van
Den Haag, Spakenburgschestraat 51;
C 36j August Knol, Geref.,. van Vel-
sen, Cypressenstr. 14;
Den H. 70, Oep Klaas Schilling, van
Curasao
De C. 31, Anna Ott, R.K., van Neu-
markt, Duitschland.
Weststr. 10, O'end, Floris W. Rooden-
burg, van Rotterdam, Iependaal 173;
Warmoesstr. 52, Sjoukje Tot, Doops
gez., van Wonseradeel, Idsegahuizum 36;
De K. 102, Evert Onck, R.K., van Soestf,
Hartmanlaan 80;
Warmoesstr. 70, Maryke Meinsma,
Herv., van Baarderadeel, Jorwerd.
HERVATTING K.L.M.-DIENST
Bij gelegenheid van de hervatting
van de luchtdienst zal het Gemeentebe
stuur hedenmorgen op het vliegveld aan»
wezig zijn. Tegen elf uur wordt het eer
ste vliegtuig uit Amsterdam hier verwacht
- De Rijksluchtvaartdienst heeft de
heer K.L.C. Wessel tot radio-telegrafist
aangesteld.
Het buffet in het vliegveld-restau
rant wordt namens de K.L.M. door het
echtpaar Hartog, uit Amsterdam, geëx
ploiteerd.
De lieer M. van Harn, door de raad
tot havenmeester benoemd, is in functie
getreden. Gedurende een week zal zijn
voorganger, de heer K. van der Kooij,
thans sergeant-telegrafist te Soesterberg,
hem ter zijde staan.
Vandaag wordt de luchtdienst Am
sterdamTexel hervat. Als een biezon-
derheid deelden we reeds mee, dat door
het Revue-Gezelschap Bob Peters (N.V.
de Nationale Revue) de 4-motorigë F 36
gecharterd is. Het ligt in de bedoeling
van de K.L.M. de artisten op Schiphol
voor het vliegtuig te fotografeeren; zij
zullen daarbij gekleed zijn in een der
costuums, waarin zij in de Revue optre
den.
Omstreeks vijf mnt. voor elf wordt de
F 36 hier verwacht. Aanvankelijk lag het
in de bedoeling per Jan Plezier naar Den
Burg te rijden, maar in verbanld met de
groote afstand zal van auto's gebruik
worden gemaakt. Het plan is, de Revue
spelers een feestelijke ontvangst te be
reiden.
HOE ADVERTEEREN
Onverdroten op hetzelfde aambeeld ha
meren. Niet de grootte van de hamer (van
uw advertentie) doet het in de eerste
plaats. Op het aantal hamerslagen komt
het aan. Adverteer KEER OP KEER. Des
noods bescheiden, desnoods HEEL BE
SCHEIDEN, maar weet, dat in de her
haling uw kracht ligt. Voor enkele dub
beltjes per week hrengt u uw zaak on
der de aandacht van HEEL Texel.
Komt eens praten Of verwacht
U ons We komen graag even aan.
KERM1SKRABBELS.
Reeds zijn vijf dagen van de kermis
voorbij. De oppervlakkige waarnemer, die
niqt over vergelijkend cijfermateriaal be
schikt, schijnt het toe, dat het tot nog
toe minder druk geweest is dan vorig
jaar, hetgeen ook zoo verwonderlijk niet'
is. Voor de lammeren alleen al is dit
jaar globaal geschat f150.000 minder ont
vangen dan vorig jaar. En waar geen geld
is, kan niet worden uitgegeven.
Woensdagavond was het als gewoonlijk
wel weer druk, maar zelfs op Donderdag
en toen verjaarde toch de Prins was
het tamelijk stil op het kermisterrein
Slechts het groote aantal soldaten en
matrozen zorgde voor eenige drukte.
De tooneelstukken, welke in Schouw
burg Kinsbergen door het Gezelschap
Jan Noojj werden gegeven, bleken
nogal in trek. De zaal was vrij behoorlijk'
bezet. De bioscoop trok veel volk, evenals
de Variété-Show op het kermisterrein.
De zweefmolen had Donderdagavond
met tegenslag te kampen. Door een mo
tordefect kon geruime tijd niet gedraaid
worden.
Donderdag woonden we Ln de Schouw
burg de opvoering bij van „De Vodden
raper van Parijs", ©en stuk van heel oude
datum, maar dat nog steeds in trek blijkt.
Er was vrij veel publiek (plm. 350
Drama vol verwikkelingen, waarin Jan
Nooij, een rasecht tooneelist, op uitmun
tende wijze de titelrol vertolkte. Wanneer
we nog een rol zouden moeten noemen,
welke onverbeterlijk werd gespeeld, dan
moet het die van mej. Potard zijn.
De Jongs Bioscoop handhaaft haar goe
de* reputatie en trekt elke avond veel
publiek. Woensdag was de tent voor de
8 - uur-voorstelling zelfs uitverkocht.
Gisteravond om half twaalf een flinke
regenbui, welke veel volk van de kermis
deed gaan, naar huis of naar een der
dansgelegenheden, die met elkaar wed
ijveren in het bieden van goede muziek.
Van het politie-front: geen nieuws
KABINET-COLIJN TRAD AF.
Het Kabinet heeft aan H.M.
de Koningin ontslag gevraagd.
H.M. heeft het verzoek in over-
weging genomen en verzocht de
Ministers voorloopig de loopende
zaken te behandelen en zoo mo-
gelijk af te doen. Dr. Colijn.die
opdracht kreeg, een nieuw kabinet
te vormen, verzocht, dit in beraad
te mogen houden.
DE MOK
WANNEER TE BEZICHTIGEN?
We brengen onder de aandacht van al
len, die een bezoek aan het vliegkamp
willen brengen, dat het op werkdagen ge
opend is van 9 11 en van 1—3 uur; op
Zon- en feestdagen van 9-11 cn 1 -4 uur.
SPORT.
S.V. TEXEL-NIEUWS.
Aan de atletiekwedstrijden vaji H. N.-
Kwartier te Wieringerwiaard a.s. Zondag
nemen voor de Tex. Atli. Bond de vol
gende personen deel; B.-klajsse, 100 M.
B. Beumkes en R. Berkenbosch; C.-klasse:
100 M.. C. Ran, W. Ron, De Moor, A.
Hui/inga en Van Slooten; Hoogspringen
en verspringenC. Ran, W. Ran, B.
Beumkes, A. Huizinga; B-klasse 400 M.:
BerkenboschC.-klasse: Ab. Keijser en
De Moor; KogelstootenB. Baks, B.
Beumkes en De Moor; 1500 M.: C-klas-
se: Van Kooten; B-klasse Berkenbosch.
Met 2 ploegen wordt deelgenomen aan
de 4x100 M. estafette; le ploeg: Berken
bosch, C.Ran, W.Ran B.Beumkes;
2e ploeg: Ab. Keijser, De Moor, A.Hui
zinga, Van Slooten;
Zweedsche estafette
menstelling); 400 M.:
M.Ab. Keijser, 200 M. De Moor, 100 M.
B. Beumkes. Deze laatste ploeg kan nog
gewijzigd worden.
We wenschen de deelnemers veel succes
toe. Ze verdienen het, want er werd flink
geoefend. D.D.
(voorloopige sa-
Berken bosch, 300
LAATSTE NIEUWS
DE KRAKATAU is nu rustig.
VAN DE COLORADOKEVER zijn
te Eist veertig larven gevonden.
DE THETIS probeert men met 8
stalen kabels van 9 inches dik te lichten.
EEN BOETE van f 10.000 kreeg een
meester in de rechten te Den Haag we
gens belastingontduiking.
GESCHORST werd de gemeente
veldwachter van Pijnaeker, n.l. wegens 't
niet opmaken of verduisteren van pro
cessen verbaal.
DANZIG wordt in staat van verde
diging gebracht: aanvoer munitie en man
schappen; barakkenbouw; Donderdag 1.1.
aanvoer van 60 kanonnen over zee. Wan
neer moet de bom barsten
De KARIMATA gaat tusschen 20
en 25 Juli naar O.-Indië (Billiton). Na
het baggeren boven de Lutine behoefde
geen reparatie van beteekenis te geschie-.
den. Handelsblad.
LUCHTVAART.
Den Haag. Het onderzoek, dat de
Raad voor de Luchtvaart zal in stelled
naar de oorzaak van de ramp van de Ijs
vogel, die 14 Nov. 1938 in de Rie'ker-
polder bij Schiphol verongelukte, zal in
het openbaar 10 Juli aanvangen. Gezag
voerder Duimelaar, drie andere leden der
bemanning en twee Duitsche dames kwa
men om.
GEMENGD NIEUWS
Tusschen die minister van Economi
sche Zaken en een aantal organisaties^
t.w.Bloembollencultuur. H.B.O., L.T.B.,
C.B.T.B., de Bond van Bloembollenhan-
delaren en de Tuindersbond is overeen
stemming bereikt over overneming sane
ringsmaatregelen door de bedrijtsgenoo-
ten. Binnenkort zal door en uit genoemde
organisaties een bedrijfsorgaan worden
gevormd, dat de totstandkoming en uit
voering van de bloembollenbedrijfsmaat-
regelen met medewerking en onder toe
zicht van de regeering ter hand za,l ne-.
men.
Amsterdam. Het Wilhelminagasthuis
is in het bezit gekomen van een kunst
matige long, met welk apparaat Woens
dagmiddag demonstraties gehouden wer
den voor verschillende medische autori
teiten.
