k
Jaargang
en
'oensdag 26 Juli 1939
No; 5381
Noord-Holland
VEERTIG JAAR
STAATSBOSCHBEHEER
tjw
EERSTE BLAD.
OE NIEUWE TEXELSCHE COURANT
op
Texelsche Berichten
u*g
tra
U.
N.V. Autobusdienst
Den Heider-Alkmaar v.v.
Brieven van Texelaars
in den Vreemde.
N.V. WACO Autobusdiensten
O
M
Booten van TES0.
AT0 te de Kooy (Leeuwarden).
Treinen te Alkmaar.
mm
nd-
dit
5ch.
iat,
bij
?er-
cor
riet,
of
Tide
be-
uur,
a at.
►ecr.
TEXELSCHE COURANT
IS SINDS 1 JULI 1930
IN DIT BLAD OPGENOMEN.
|U1TGAVE: N.V. Boekhandel en Drukkerij
v.h. Langeveld en De Rooij Den
Burg. Tel. 11. Postrek. 652.
|\BONNEMENTEN: f0.75 per kwartaal;
buiten Den Burg tl.— losse nrs. 4 ct
(ADVERTENTIES: 12 cent per regel
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
|TEXELAARTJES: 4S ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet.)
HOOGWATER (ter reede van Texel v.m.
(nam. or\geveer een half uur later.)
27 28 29 30 31 1 Aug.
|5.!5 6,33 7,40 8,34 9.17 9,53 10,26
Aan „Zwembad de Schans" een uur
irder.
LICHT OP
RIJWIELEN en RIJTUIGEN 9 28
lid
7,80
8 75
9,-
7,25
8,40.
9,40
6,25
7,50 j
7,40
8,30
9,40
8,80
9,— i
8,10
860
8,30
7,25
1,40
oppel
oppel.
ENDINGSDAG TE HEILO.
In het Gemeentebosch te Heilo werd
/oensdag door de Vereen, voor Inwen
dige Zending in N. Holl. in samenwerking
net de afd. Alkmaar en Heilo van het
rasikmalaja-comité der Ned. Zendings-
ereen. een Zendingsdag gehouden. Een
chttal sprekers voerde het woorcj, on
er wie Ds. F. Visser, N.H. predikant
ilhier, wiens onderwerp luidde: „De
pronte Kans".
)NNESTR A AL-COLLECTE.
Het Plaatselijk Comité schrijft ons;
De Zonnestraalcollecte heeft f 108.53
bpge bracht en wel te
Den Burg f26.64; Oudesdiild f21.03;
Koog f 15.69; Oosterend f 12.61
Cocksdorp f9.63; Eierland f 7.64,
:n Hoorn f7.35; De Waal f5.49; Oos1
[2.45.
Den Burg heeft door gebrek aan vo!
loend aantal goede collectrices wat te-
turgestekl. We 'hopen daar volgend jaar
eter te slagen.
Het Zonnestraalcomité dankt alle me-
werkers(sters) hartelijk voor de be-
ingelooze hulp.
tEESTERRENMEEL.
Wat leerden de proeven
Beekbergen
van
e hen
smede
We hebben onlangs melding gemaakt
ui een proef van de Puffabriek van
r. Blom om zeesterrenmeel te berei-
:n en dit als eendenvoer in de handel
brengen. Het Instituut voor Pluimvee-
Kit te Beekbergen heeft nu een reeks
loeven met dat meel genomen en daar
innen we nu eenige bijzonderheden over
eedeelen.
De proeven leerden, dat de eenden
zeesterren en zeesterrenmeel niet erg.
Happig" zijn.
Om voor een goede eierproductie
voldoende hoeveelheid dierlijk eiwit
ontvangen, moeten de eenden zooveel
ssterJenmeel opnemen, dat deze hoe-
Klheid grooter is dan de dieren vrij -
illig naar binnen werken.
Als éénige bron van dierlijke eiwit-
in het rantsoen van leggend; eejnden
het zeesterreneiwit minder geschikt.
Uit de verkregen productiecijfers blijkt,
het opgenomen zeesterreneiwit wél
or de dieren voor de eierenproductie
worden gebruikt. Het onderzoek
ordt dan ook voortgezet en hierbij zal
o meer in het bijzonder worden nage-
an, of met zeesterrenmeel betere resul-
ten zijn te verkrijgen, indien het met
here eiwitrijke voedermiddelen (gar-,
lenmeel, haringmeel) gecombineerd vge-
yen wordt. Met belangstelling zien we
het resultaat van de verdere
°even tegemoet. ER ZIT WAT IN.
4 weten we al vast.
I HYGIENE en VEILIGHEID.
'L GORDELROOS kan bij jong en
h voorkomen. Niet besmettelijk.
ROODE HOND is zeer besmette-
Kan ook volwassenen aantasten.
ARTS
MUZIEKTENTFONDS TEX. FANFARE.
We danken degenen, die ons een bij
drage deden toekomen. Maar, al zijn we
tevreden, voldaan zijn we nog niet. De
bouwsom is nog niet bijeen. Wie komt
eens over de brug? (31)
Penningmeester Jac. Kuijper,
Schildereind 38, Den Burg.
DOOPSGEZ. GEMEENTE
In het Gemeenteblad van de Doopsgez.
Gemeente te Beverwijk schrijft Ds. J.D.
van Calcar een kort afscheidswoord, ter
wijl Dr. Alb. Vis zich in hetzelfde nr.
voor het eerst in dit orgaan tot zijn nieu
we gemeente richt. Dr. Vis zal zijn va-
cantie van 27 Juli tot 25 Aug. in de om
geving van Beverwijk doorbrengen. Op
Zondag 10 Sept. zal hij tot zijn ambts
werk worden ingeleid door Ds. Van Cal
car, die daarna voor familiebezoek -
naar de Vereen. Staten vertrekt.
Aldus meldt ons de Beverwijker Crt.
Aansluitende op
Beröhtesgaden, Juni 1939.
INCIDENT IN DE TRAM. Alvorens ik
Weenen met u verlaat, moet nog even het
incident vermeld worden, dat in een tram
ontstond, toen ik mij niet al te vriende
lijk over de Jodenvervolging uitliet On
der de passagiers bevond zich een Jodin,
met wie ik een gesprek aanknoopte. Het
liep over de toestand in Weenen in het
biezonder en ik sprak haar over de droe
vige ervaringen, opgedaan bij mijn bezoek
aan de Synagoge. Daar liepen de Joden
wanhopig te hoop: „Uitgewezen", op.
korte termijn veelal. Maar terwijl ik zoo
sprak mengde zich opeens een ander
in het gesprek, een anti-semiet van de
ergste soort J>epaald, want hij begon ge
ducht uit te pakken. Hij beweerde, dat de
Joden de „Krieg" maken en dat hij ze
liefst allemaal aan de hoogste boom
U begrijpt, dat ik die „mijnheer" knap
de waarheid heb gezegd. En al mag er
aan mijn Duitsch misschien, wat ontbro
ken hebben, hij begreep mij volkomen.
Hij werd althans rood van woede en
brieschte als een leeuw. De conducteur
werd in het geval gemoeid, maar deze
'maande hem tot kalmte aan. Bij de eerst
volgende halte echter praaide „meneer"
een agent die heb je hier zoo bij de
hand die mij op een fatsoenlijke, maar
niettemin besliste wijze te verstaan gaf,
dat ik de fram moest verlaten. Blijkbaar
rijden deze voertuigen niet voor men-
schen, die critiek wagen uit te bseijgen
op de verfoeilijke foltering, waaraan het
jodenvolk hier en elders wordt blootge
steld. Ik gaf aan het bevel gevolg, maar
loopen valt na een tamelijk vermoeiende
dag niet mee. En toen 'ik danook weer een
tram zag, die de goede richting had, ben
ik doodgewoon weer .ingestapt.
TREIN NAAR SALZBURG. Een prach
tig land reizen we nu door. Hemelhooge
bergen, steil, met overhangende toppen
soms en diepe spelonken. Sprookjesachtig
mooi en indrukwekkend. En dan te den-
leen aan de strijd in de wereld, die op
een oorlog dreigt uit te loopen met alle
verschrikkingen, daaraan verbonden. Wie
ingaat tot de natuur en contact zoekt met
het volk (geen kanonnenfabrikanten, geen
hooge personages, die er garen bij kun
nen spinnen), ontwaart nergens eenige
strijdlust, eenig verlangen naar een
„frisChe, fröhliche Krieg". „Men" is niet
oorlogszuchtig, „men" schuwt de oorlog
als de pest. Maar er zijn ellendig, op-
zwiepende, ophitsende kranten, die haat
en tweedracht zaaien; onverantwoorde
lijke schrijvers, die de volken tegen elkaar
in het harnas jagen. Sterk drongen zich
die tegenstellingen bij mij op, terwijl ik
het zeldzaam mooie landschap op heel
mijn reis door Salzburg voorbij zag glij
den. Geen oorlog. Eén Europa.
Ik sprak er over met mijn mede-reizi
gers, en velen waren er, die met mij in
stemden. De wereld snelt haar ondergang
met duivelsche vaart tegemoet, wanneer
ze niet geremd wordt. Maar er was een
conducteur, die in verzet kwam. Die vent
vond, dat er maar één oplossing was;
„Deutschland über alles". Ik probeer hem
aan het verstand te brengen, dat de mil-
1. Van woeste gronden tot bosch-
bezit. Het werk van een keur
corps. „De cost gaet vóór de
baet uyt". (Alg. Handelsblad.),
Na de eeuwen, waarin feitelijk roof
bouw was gepleegd in het oorspronkelijk
in Nederland aanwezige bosch, zag het er
met de houtcultuur vau ons land slecht
uit. Aan het einde der lSe eeuw en voor
al in de 19e zijn er van hoogerhand
o.a. door Koning Willem 1, pogingen ge
daan om de aanplanting van bosch te
bevorderen, maar de ervaring in de loop
der jaren verkregen, leidde allerminst tot,
tevredenheid; allerlei omstandigheden,
zooals de verkoop van domeingronden,
op groote schaal, gebrek aan wetenschap
pelijk inzicht, een te yaag besef van de
waarde van het bosch voor staatshuishou
ding, werkten er toe mede, dat niet de
voorwaarden werden geschapen voor een
doeltreffend boschbeheer. Jaren lang
bleef het een simpel tasten en zoeken,
de boschbouw bleef te lang een liefheb
berij, al neemt dat niet weg, dat juist
door dit experimenteeren zeer merkwaar;
dige resultaten waren verkregen.
Koning Willem III deed enkele po
gingen om aan de boschbouw de noodige
wetenschappelijke ondergrond te ver
schaffen; nóch voor houtvesters nódhvoor
boschwachters bestond eenige opleiding,
doch het zou nog tot 1899 duren, vóórdat
te Wageningen een opleiding tot hout
vester mogelijk was.
Geheel afzijdig heeft zich overigens de
Staat niet gehouden. Aan de in 1887
te Frederiksoord opgerichte G. A. van
Swietenboschbouwscnool was gelegenheid
tot opleiding van boschwachters, maar
zij werd in 1902 opgeheven, omdat de
zich zoo krachtig ontwikkelende Heide
maatschappij (in 1888 opgericht) deze
opleiding met staatshulp op zich nam.
Vóór deze jaren hadden de bekende be-
bosschingen in verschillende duingebie
den in opdracht der regeering plaats,
waarmede W. H. C. Staring in 1863 be
gon. Ihorbecke maakte er echter in 1871
een einde aan, er moesten weer ruim
20 jaren* verloopen, voordat van Rijks
wege met de bebossching van duincom
plexen bij Schoorl en TEXEL (1893 en,
1894) werd voortgegaan, daartoe ook
gestimuleerd door het succes van de Hei
demaatschappij, aan welke instelling door
kapitaalkrachtige particulieren de be-
Jiossching van groote heidevelden werd
'opgedragen. Tevens was in 1889 een
boschbouw kundige in dienst genomen, de
bekende pionier A. J. van'Schermbeek, die
zoo'n belangrijke invloed op de bosch
bouw heeft uitgeoefend.
Toch bleek het blijvend boschbezit al
lerminst verzekerd te zijn. In de tweede
helft der vorige eeuw ging de totale op
pervlakte zelts nog achteruit enorm
veel mijnhout werd in die jaren uitge
voerd zoodat er steeds meer stemmen
opgingen voor een Staatsbosdhbehcer, dat
de continuiteit der boschproductie zou
waarborgen. Van beslissende invloed was
daarbij het in 1892 verschenen rapport
van de Commissie-Pierson uit de Maat
schappij voor Nijverheid, waarin gezegd
werd, dat de Staat zelf zijn woestegron-
den zooveel mogelijk tot bosch moest
maken en ook een rapport van 't Nederl.
Landbouwcomité in 1895.
t
Nieuwe inzichten braken zich baan: in,
1S97 kocht de Staat ongeveer 2600 H.A,
heide en zandverstuiving aan bij Koot-,
wijk; de bemoeiingen breidden zich steeds;
meer uit, zoodat een speciaal orgaan noo-
dig bleek, dat op 21 Juli 1899 het le
venslicht aanschouwde. Deze datum her
dachten wij vorige week Vrijdag. De
leiding van dit StaatsbosChbeheer werd
opgedragen aan een inspecteur der Staats-
bosschen- en ontginningen, waarvoor
werd aangewezen de heer H. J. Lovink,,
directeur der Heidemaatschappij. In 1901
werd de heer Lovink opgevolgd door de
heer E. D. van Dissel, die in 1923 be
noemd werd tot directeur. Zooals men
zich zal herinneren trad de heer Van,
Dissel, onder wiens leiding het Staats-
boschbeheer zulk een groote vlucht ge
nomen heeft, in 1937 af; tot zijn opvol
ger werd benoemd dr. j. A. van Steijn.
lioenen slachtoffers in de wereldoorlog
foch niet vergeefs gevallen mogen zijn
en dat de wereld weer in vuur en vlam
zou komen, wanneer de lont in het kruit
werd gestoken. Maar hoe meer ik voor
de vrede pleitte, hoe oorlogszuchtiger het
conducteurtje werd. Hij vond mij be
paald 'n STAATSGEVAARLIJK mensch,
niet waardig verder in een trein van
„Groot-Duitschland" te worden ver
voerd. Wanneer we stoppen in Salzburg,
speelt hij mij in handen van de Gestapo
(Geheime Staatspolitie.) Ik moet mee
naar het Bureau: al mijn papieren op ta
fel, koffer-inspectie, vertellen, toelichten
en...lang wachten De conducteur moest
mee als getuige. Maar hij vischte achter
het net. In dubbel opzicht, want niet al
leen werd ik weer op vrije voeten gesteld,
maar hij miste zijn trein, die hem haar
Oost-Pruisen moest brengen.
Weer op vrije voeten, maar dit inci
dentje hield mij toch bijna twee uur.
op. En het leerde ine, dat je hier moet
passen met propaganda te maken voor
Eén Europa, voor de vrede dus, of.
ze knikkeren je uit de tram of uit de
trein. Maar beide keeren kwam ik er zon
der één kleersdheurtje af.
BERCHTESGADEN, waar Hitier huist,
wanneer hij met vacantie is ofplannen
uitwerkt. Daar leidde nu mijn reis heen.
Maar je komt daar zoo gemakkelijk niet.
Dat zult u volgende keer wel lezen.
SIJBR C. EELMAN.
EEN VERFRISSCHEND BAD.
Er gaat niets bov< n het baden in zee. Daar
kan het „binnenwater" niet aan tippen.
Vooral op warme dagen heeft een zeebad
een verkwikkende werking Blijf echter niet
te lang in het water en kleed u bij be
wolkte lucht spoedig weer aan. Anders be
staat er gevaar voor kouvatten en dan is
er maar één afdoend middelAspirin.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiiiii||||||
llllllllllll GEMENGD NIEUWS
Te Nieuwerkerk is het 3-j. zoontje
van de tuinder L. de Nobel in een bagger-
sloot bij de tuinderij verdronken.
Bij Roermond zijn drie paarden en
en eenige varkens gestorven, vermoedelijk
door het eten van plantenloof, dat ter
bestrijding van de colorado-kever met
loodarsenaat was besproeid.
Te Den Bosch verdronk het 7-jarig
zoontje van de fiam. Verwey in de Breede
Haven, waarin hij bij het spelen gevallen
was.
Te Rotterdam is een 3-j. knaapje,
dat plots voor een autobus overstak,
door het voertuig gegrepen en gedood.
DIENST- en TARIEFREGELING
a 5 ct. verkrijgbaar bij onze chauf
feurs en aan onze kantoren.
