AKKERTJES TRIUMPH 52s,e Jaargang ELKEN DAG PREFEREEREN MEER EN MEER ROOKERS DE BESTE \c SIGARET DE HISTORIE VAN TEXEL Zaterdag 19 Augustus 1939 No. b388 EERSTE BLAD. IN EEN N0TED0P 3D0D urn mmmm VAN OVER DE GRENS OP ZOEK NAAR EEN COMPROMIS. DDQ IG. as- en- edt ee- us, ijkt ag in t an- J, ?n) ien of- TEXELSCHE COURANT Illinium WAT ER GEBEURDE.... iraking □penei eiligst; ee. Dii vjjjW te lij- van 1 zegen zonde- eeldm- de i 12' 11 illllll (27) chuil al on instor- gs ejei m.oeiti idiglie- limaat- schuil >evelei hei en he al kan e to rn eeste bewo- te be- schuil- p ver- verrej 'oners, i turn ien uurt- (danig. ;n vlug lienst- r deel estelde he at- an dit ekaaa dezer ien le trai- achtea ever- tie te zijn trai- e steed ruten: elijfe ver- (ruim i Scar- dei-om kon 19 Aug. Op Texel wordt een begin gemaakt met de opnamen voor de Hollandsche film „Jonge Harten". 1935. 20 Aug. Wandeltocht Texel rond, op initiatief van de heer T. Reuvers; 166 deelnemers (sters). 1933. 25-j. bestaan Tex. Schapenstam boek. 1934. 21 Aug. Vliegkamp De Mok officieel geopend. 1917. 22 Aug. In Spang wordt een veehouder door de bliksem gedood. 1928. VOOR DE ZONDAG lllllllimi IIIIIIIImui GEEN STEENEN VOOR BROOD. „Wie geen uitzicht heeft, kan niet geduldig zijn". Men kan geduld hebben slechts leeren door te leeren hopen. En om te leeren hopen, moet men uitzicht hebben. Wie enkel zegt tot een ander, en vooral tot een jongere, die uit zichzelf nog nauwelijks eenig uitzicht hebben kan: heb geduld; wees niet ongeduldig, die beneemt die andere het weinige uitzicht, dat hij wel licht heeft. Door het machtwoord zijner ervaring dringt hij de ander terug in een uitzichtloos donker en hij zegt tot hem, dat hij als hij verstandig wil heeten, daar blijven moet. Maar wat men iemand aldus aanprijst, is geen geduld, doch een caricatuur van geduld, die angst om zich belachelijk te maken voortbrengt en lafheid. Geduld kan niemand leeren, wanneer men n et eerst heeft geleerd te hopen. Immers: geduld is de kunst te hopen. Zonder hoop kan men slechts verzin ken in een gevoelstoestand, waarin ons alles onverschillig is. Dat lijkt voor de buitenstaander misschien wel eens op geduld, maar wie deze „geduldige" wat meer van nabij beziet, bemerkt al gauw, dat zijn geduld het ware niet is. Want geduld is een houding vangroote geestelijke gespannenheid, een toestand van rust, die gedragen wordt door een roote geestelijke bewogenheid. Zooals iet bij de kunstenaar toegaat, zoo gaat het ook met de kunstenaar van het ge duld. Men ziet hem de spanning, waar'.n hij leeft niet aan en men merkt zijn he vige bewogenheid niet op. De geduldige kan geduldig zijn, omdaf hij leeft van verwachtingen. Omdat hij hoop heeft, heeft hij geduld en hij zou geen geduld kunnen hebben al hij geen hoop had. Daarom: wilt gij iemand geduld bij brengen, leer hem dan hopen, geef hem uitzicht. En zoo gij hiertoe niet in staat zijt. vermaan hem dan niet met uwgoed- koope levenswijsheid, want gij geeft hem steenen voor brood. ZONDAG, 20 Augustus 1939. VOOR HOOFD EN HART. |)l|||!"lll ZONnan Hoe beter'een mensch is, des te moei lijker verdenkt hij anderen van slechtheid. MAANDAG Elk tijdperk heeft duizenden helden, die in geen geschiedboek vermeld staan. DINSDAG Geen taak zoo licht of ze wordt zwaar als men haar onwillig verricht. WOENSDAG Die niet veel dragen kan, veel weldoen, veel vergeven, bezit de wijsheid niet, noch de kunst om te leven. DONDERDAG Rust en bezonnenheid voeden de kracht en maken de tijd; zij waarborgen een positieve arbeid. VRIJDAG Men behoeft niet te hopen om te on dernemen en niet te slagen om door te zetten. Willem van Oranje. ZATERDAG De geestdrift voert ons behouden over honderd klippen heen, waarop wij onfeil baar schipbreuk zouden lijden, wanneer wij ons alleen door de koude berekening lieten leiden. llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllUllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll De lucht is vol geruchten over pogin gen, die men van verschillende zijden on derneemt, om voor het punt van geschil, de kwestie van Dianzig, eern regeling te vinden. Deze geruchten en berichten nan- gen samen met verschillende feiten. Ten eerste heeft Burckhardt, de hooge com missaris van de Volkenbond, te Danzig, Vrijdag een onderhoud gehad met Hitier. Ten tweede is er een Poolsch memoran dum aan Mussolini overhandigd, voordat Ciano naar Salzburg ging om met de Duitschers te onderhandelen. Voorts heeft het Vaticaan zijn bemiddelingspo gingen, die twee maanden geleden be gonnen zijn, voortgezet. Verder hebben de ambassadeurs van Amerika, Frank rijk en Engeland te Warschau Zaterdag en Zondag elk een onderhoud .gehad met minister Beek. Terwijl de slotsom van dit alles was de belangrijke bespreking van Ciano met Hitler en Mussolini. Wat men aan geruchten verneemt toont aan, dat men van verschillende kanten pro beert de kwestie Danzig zoo te regelen, dat de Duitschers een zekere genoegdoe ning krijgen en Polen toch zijn ^positie behoudt. Immers, niet de Vrije Stad zelf is van zoo groot belang, maar wel heft feit-, dat zij voor beide partijen tot leen kwestie van prestige is geworden. Dat Mussolini gaarne een compromis bereikt, is wel zeker, zelfs staat wel vast, dat ook de Duitschers de Vrije Stad het liefst zonder oorlog willen ver krijgen. Nu is er een bericht, dat men, na de conferentie van Salzburg zich tot het Vaticaan heeft gewend; er zouden twee gelijkluidende nota's zijn gezonden door de Duitsche en de Italiaansche am bassadeur aldaar. Het compromis, dat deze nota's zouden voorstellen, komt hierop neer: regeling van de kwestie' Danzig tusschen de vier grooten, dus zonder Polen, echter zoo, dat Polen de regeling kan aannemen of verwerpen; re geling voor de andere punten van ge schil tusschen het Westen en de „spil" (in het biezonder het vraagstuk van de Italianen in Tunis); zoolang men deze besprekingen voorbereidt, een bestand van dertig dagen. Het is een voorstel, dat wel zoo onge veer het minimum program van de „spil" weergeeft. Daarmee zouden Duitschland en Italië bereikt hebben, dat Rusland buiten de Europeesche zaken gehouden werd; dat de vier groote mogendheden een soort directorium voor ons wereld deel gingen vormen; en dat Polen zich naar hun inzichten zou mceten schikken Dat men hierbij aanknoopt bij de diplo matie van het Vaticaan is wel begrijpe lijk. Want het Vaticaan werkt reeds lang voor de vrede in Europa en het kan, nu de „spil" tot een hechte alliantie is uitgegroeid bij het verdrag van 22 Mei, nu niet meer pro he eren de Duit sche zaak van de Italiaansche zaak los Ku moet er in geen geval \W mee blijven loopen, maar een "AKKERTJE" nemen. Er bestaat geen samenstelling die hoofdpijn of migraine vlugger kan verdri|ven I "AKKERTJES" zijn een vin ding van den bekenden apotheker Dumont en alleen echt in den het gemakke lijkst in te nemen ronden Worm met het "AKKER"-merk. /Let U daarop vooral en laat U toch geen waardelooze na maak of imitaties aanpraten. tegen pijnen, nare dagen, koorts, kou. Doos18 stuks - 12 stuivers2 stuks - 2 stuivers. KIEKJE VAN EEN TEXELAAR IN DEN VREEMDE. DEBAGAMOYO-SCHOOL waar Pater Witte de scepter zwaait. Onder leiding van Z. Eerw. wordt de omgeving van het gebouw „gezui verd". te maken. Dit geeft de twee verbonden mogendheden een grootere diplomatieke bewegingsvrijheid, maar maakt binnen het, bondgenootschap de positie van Italië, (dat moreele steun van het Vaticaan ge niet) zooveel sterker. Dit feit zou dan in het genoemde voorstel weerspiegeld zijn. Maar wij zullen nog de bevestiging van dit bericht moeten afwachten, (la tere berichten elders in dit nr.) MOEILIJKHEDEN BIJ MENDELSSOHN CO. Nu de firma Mendelssohn en Co. te Amsterdam haar betalingen gestaakt heeft en haar surseance van betaling is ver leend, blijkt het, dat dit feit ook poli tieke i eteekenis heeft. Want het herstel- program van Rejnaud, de Fransche mi nister van financiën, was met behulp van genoemde bankiersfirma ter hand geno men. l evnaud had een zeer groot ver trouwen in de heer Mannheimer, de di recteur van deze bank, in diens be kwaamheid en in de omvang ein de soli diteit van de middelen en het cre.liet, waarover deze zei de te beschikken. Door operaties in verband met de buitenland- sche schuldendienst voor de Fransche spoorwegleeningen had de firma Men delssohn de Fransche schatkist zeer ge holpen en dat had de internationale po sitie van dit land versterkt. Om leenin- gen te plaatsen wilde Mannheimer pro fijt trekken jan het gevluchte kapitaal, dat te Amsterdam was ondergebracht. Toen echter de kans op de steun van dit kapitaal verminderde, viel het Mann heimer steeds moeilijker zijn leeningen, in Amsterdam of elders geplaatst te krijgen. En zoo liepen zijn operaties op, een fiasco uit. Dit feit is een slag voor; 'het prestige van minister Reynaud. Nu is echter deze minister het vaste bolwerk, in het kabinet van Daladier, omdat hij, het is geweest, wiens herstelprogram 't prestige van Frankrijk weer gevestigd heeft. Een vermindering van Reymauds aanzien schaadt dus het heele kabinet, dat toch al reeds de aanvallen van links, te verduren heeft in verband met het be sluit de kamerverkiezingen twee jaar uit te stellen. De komende weken zijn voor, de Fransche positie dus van groot belang. DOOR DRS. C. S. PUNGER. TOPOGRAFISCH-HISTORISCH OVERZICHT. DEN BURG. De naam is niet, zooals algemeen aan genomen werd, ontstaan doordat er een Romeinsche legerplaats gelegen hééft. Do Romeinen hebben in het noorden geen vaste nederzettingen gehad en de Romein sche vondsten op Texel wijzen slechtsop handelsbetrekkingen. Meer waarschijn lijk is, dat in de middeleeuwen op een terp een burcht gebouwd is van het type, als die te Oostvoorne, Teilingen, Leklcn en Alkmaar, n.l. een torenburcht. De plattegrond en de afmetingen wijzen in die r.chting; ook wellicht het wapen van Den Burg (zie steen in het Parkhek). Het zou c'^n een burcht van de graven van Holland zijn geweest om de Friezen in bedwang te houden, in de tweede helft van de 12e eeuw gebouwd. Volgens een lCe eeuwsch bericht werd de burcht in 1481 geslecht; dit was wellicht het kern- gebou°v, dat de bouw van de nieuwe k rk in de weg stond. Van het einde der mid deleeuwen af is steeds Den Burg de be langrijkste plaats op Texel. De bezienswaardige monument.n zijnde volgende: (de wandeling gaat van Schil- dereind, Weverstraat, Steenenplaats, hoek Koogerstraat, Binnenburg, Vischmarkt, Croereplaats, Parkstraat, Nieuwstraat, Binnenburg, Hoogerstraat, Gasthuisstraat, Hoogerstraat, Gravenstraat.) Deur met bovenlicht. Weverstraat 15. ongev. 1780. Trapgevel. Koogerstraat 1. De trip dep van het bovendeel zijn verminkt. 1599. Rijk gesneden deurkalf: op banderol len aan weerszijden van het Texelsche wapen staat: Diesijn oore stopt voort roepe der arme, God sal hem niet ontfarmen. Boven het wapen staat: TLEX (d.i. Texel, de laatste letter greep teruglezen). In de hoeken het jaartal 1599. Twee trapgevels. Binnenburg 19 en 8. Eerste helft 17e eeuw. Drie gevelsteenen. Binnenburg 15. Het wapen van Texel, Goudbergh, 't Wa pen van Schagen. 17e eeuw. Groote kerk. Vroeger gewijd aan Jo hannes de Dooper. Gebouwd in go tische stijl 1470-1481. Toren boven balustrade vernieuwd 1604. Het voor portaal is eenvoudig versierd met groote gele en roode baJcsteenen. De rosetten wijzen op verwantschap met de FriesCh-Groningsche kerkbouw. In de middeleeuwsehe bouwwerken van Texel, komt steeds tot uiting, dat Texel, hoewel 't bij Holland hoorde, toch cultureel nog de zeer nauwe band met het Oosten behield, die reeds vanaf de oudste tijden bestaan had. Aan de voorzijde is te zien,dat de toren op groote zwerfkeien ge fundeerd is; ook een trek, die veel in, Friesland voorkomt. Het interieur is eenvoudig verdeeld in drie schepen met iets inspringend koor. In de kerk bevinden zich: Zand- steenen doopvont, versierd met de koppen van de paradijsstrooinen tus schen bladeren. 15e eeuw. Koperen lezenaar. 1668. Koperen kronen. 17e eeuw. Gedenkbord, ter eere van ds. Hondius, 1785. De torenklok is gego ten door Conradus Splinter te Enk- huizen, 1649. Raadhuis, 1840. Vischmarkt, nu in gebruik als Waag. 1833. Woning van de Schout, t.o. Waag. 1661. Deze gevel met rijk versierd portaal stond rechts tegen het gelijktijdig gebouwde oude raadhuis. Twee gevelsteenen. Parkstraat in de pijlers van het Parkhek. Het wapen van Texel en van Den Burg. 1611. Trapgeveltje. In het Park achter aan de Boerenleenbank. Eerste helft 17e eeuw. Museum. Natuur-historie en geschie denis van Texel. Extra giften wor den gaarne ontvangen. Houten voorschot. Gasthuisstraat. 17e. eeuw. „De Vergulde Kikkert". Gravenstraat 23. Baksteenen gevel, eerste helft 17e eeuw. Langs de Heerenweg gaan we nu over de Westen rtaar Den Hoorn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1939 | | pagina 1