V*
<T
s
TWEEDE BLAD
Z.K.H. Prins Bernhard met Zijn kinderen.
PROPAGANDA
TEXELSCHE COURANT
Texelsche Berichten
Een kwart eeuw geleden
„GEBRUIK MEER WOL".
Zaterdag 19 Aug. 1939
he
wea
Jaget
iheer
tou»
a a kit
t bal
nheei
5 ijs
kers
alvast
NAAR TEXEL.
Woensdag maakte de Alkmaarsche Bak-
kerspatroonsvereen. Alcinaria (21 perso
nen) een tocht over ons eiland.
De Hotam bracht Woensdag een gezel
schap van 24 personener werd een com
binatie gevormd met 8 personen, die op
advies van Van der Schuyt naar ons
eiland waren gereisd. Donderdag telde de
Van der Schuyt-trip 111 personen.
UITSLAG AANBESTEDING.
Mej. J. W. Drps, onderwijzeres te
Oudeschild, aan wie op verzoek eervol
ontslag is verleend, zal te Den Burg
gaan wonen. Dezer dagen werd voor haar
rekening de bouw aanbesteed van een
woonhuis, te bouwen aan de Schilder-
weg aan de Noordzijde van perceel mej.
Rab.
De uitslag was: Timmerwerk P Eel-
man, De Koog; metselwerk W. Boon;
loodgieterswerk Fa. P. Oele; Schilder
werk, D. G. Toolens, Den Burg.
0
van 12—19 Augustus 1914.
NEDERLAND. H. M. de Koningin,
meermalen vergezeld van Z.K.H. Prins
Hendrik, brengt bijna dagelijks bezoeken,
aan verschillende garnizoensplaatsen en
spreekt daar de soldaten toe.
Op vele plaatsen van ons land worden
burgerwachten opgericht, wier taak liet is
de politie te assisteeren bij het beveiligen
der burgerij. De leden dragen een z.g.
veldhoed met oranje cocarde. Het is op
vallend, dat zich onder deze vrijwilligers
uiterst weinig intellectueelen bevinden, De
senaten der Nederlandsche studenten
corpsen spreken tegenover hun leden hun
misnoegen uit over dit verschijnsel.
Overal worden de opgeroepen miliciens
en landstormers door de burgerij ver
wend. Geschenken in de vorm van tabak,,
sigaren, sigaretten, koek en lectuur zijn
aan de orde van de dag. Vele vereenigin-
gen stellen ook hun localiteiten beschik
baar om het de soldaten mogelijk te ma
ken hun avonden gezellig door te brengen.
De regeering laat aan alle gemeente
huizen biljetten aanplakken, waarin de be
volking wordt aangespoord zich in woord
en geschrift te onthouden van uitingen, die
niet strooken met onze strikte neutraliteit.
Verder wordt er in gezegd, dat, als ons
land in de oorlog mocht worden betrok
ken, ieder burger zich angstvallig moet
onthouden van elke daad van geweld
tegenover de vreemde troepen.
MUZIEKTENTFONDS TEX. FANFARE.
Te klein. Onooglijk. Kapot. Er deugt
vrijwel niets meer aan onze Muziektent.
Graag zouden we in de behoefte voor
zien. Helpt u een handje mee? .(37.)
Penningmeester Jac. Kuijper,
Schildereind 38, L>en Burg.
III» VAN ZON EN MAAN.
||||||iiiiiiiiiiiii"iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillllll
MAAN
Datum: Op: Onder:
l 20 Aug 12,55 22,32
M. 21
D. 22
W.23
0. 24
V. 25
l 26
14,05
15,08
16,04
16,52
17,33
18,07
23,09
23,51
24,39
1,-
1 33
2,31
ZON
Op: Onder,
20,15
20,13
20,11
20,09
20.06
20,04
20.02
5.51
5.53
5.54
5 56
5,57
5,59
6,—
Maandag 21 Aug. Eerste kwartier.
ZAKENNIEUWS.
Ter gelegenheid van de halfjaadijksche
opruiming stelde de N.V. Goederenhandel
Bh. Vlessing, zes prijzen beschikbaar
te winnen door de tijd (of meest iuiste)
te raden, waarop een horloge zou blijven
stilstaan.
Deze tijd was 84711.
De uitslag was 1. Mej. C. Bakker—
Duinker, Oudeschild, clubfauteuil; 2. A.
S. Kikkert, Tienhoven, eiken bijzettafel;
3. S. Boon, .Oudeschild, eiken kapstok;
4. Mej. B. Dros, Den Burg, wollen hand-
weef tafelkleed; 5. Mw. Van dhr Star,
Eierland, Texelsche pastelteekening; 6.
Henstra, Koogerveld, linnenmandje.
De overal werkzame steuncomité's tot
hulpverleening aan de tijdelijk van hun
kostwinners beroofde gezinnen hebben
handen vol werk. De vrijwillige bijdra
gen, die voor dit doel binnenkomen, zijn
enorm.
Verscheidene bladen spreken hun af
keuring uit over het feit, dat ondanks de
droevige tijdsomstandigheden en het oor
logsgevaar, waarmee ook óns land be
dreigd wordt, in meerdere Brabantsche
plaatsen nog lustig kermis wordt gevierd.
Een Noorsch schip loopt bij Vlissingen,
op 'n mijn en zinkt" De bemanning wordt
gered. Dit is het eerste oorlogsslacht
offer ter zee.
Duizenden hulpvaardige vrouwen en
meisjes breien sokken voor de militairen.
Er komt een officieel verzoek om geen
naad in hiel of voet te breien,, daar dit
hinderlijk is bij groote marschen
34 Belgische soldaten vluchten bij,
Maastricht over de grens. Zij worden ont
wapend en naar Amsterdam overgebracht.
In onze zuidelijke grensplaatsen wordt
soms urenlang het gebulder der Duitsche
kanonnen gehoord. De bevolking slaat de
angst om net hart.
BELG1E. De opmarsch der'Duitsche
legermacht is niet te stuiten. Ook Luik,
Namen en Brussel zijn nu in Duitsche
handen. Leuven en Mechelen zijn ver
woest. De schade aan historische monu
menten, kathedralen, bibliotheken, enz. is
niet te becijferen. Binnenkort wordt de in
neming van Antwerpen verwacht.
In Visé, vlak bij de Hollandsche grens,
wordt door Belgische burgers op de
achtergebleven Duitsche bezett'ng gescho
ten. De eerste z.g. franc-tireurs. De
wraak der Duitschers is verschrikkelijk.
In tijd van twee uur de geheele plbats
totaal van de aarde weggevaagd. Geen
huis blijft over. Alle verdachte burgers
worden daar in lange rijen opgesteld
en doodgeschoten om terstond in een
massagraf te worden begraven.
ITALIË. Paus Pius X overlijdt na een
korte ziekte op 79-jarige leeftijd. De
Romeinsche „Tribuna" teekent hierbij aan,
dat de oorlogsgruwelen een ontzettende
indruk hebben gemaakt op de zachtmoe
dige natuur van deze Paus en zijn einde
hebben verhaast.
onder het motto
i.
Uit economische omstandigheden
geboren.
Een van de ge/olgen van de wereld
oorlog was de vestiging van industries
in lan len, die daar doer gebrek aan
grondstoffen en ervaring niet of min
der voor geschikt wanen dan de landen,
waar deze industrieën oorspronkelijk wa
ren opgekomen en groot geworden De
Duitsche chemici, de knapste ter wereld,
vonden voor verschillende producten, die
ze do: r de blokkade niet meer uit het bui
tenland konden betrekken, een artikel, dat
het kon vervangen. De uitdrukking „Er
satz" was in die dagen een gevleugeld
woerd geworden.
In de jaren, die op de wereldoorlog
volgden, kwam het wetenschappelijk on
derzoek naar „Ersatz" voor artikelen,
die in het eigen land niet, of in, onvol
doende mate geproduceerd werden, weer,
nagenoeg stil te liggen. Met de geboorte
der totalitaire staten begon ook de be
langstelling voor het vervaardigen van
,„Ersatz"-producten weer te herleven.
Australië, Zuid-Afrika en Nieuw-Zee-
land, die 75 pet. van de wereldwolpro-
ductie voor hun rekening nemen, een,
wolpr ductie, die in het jaar 1937 onge-.
veer 100 millioen pd. st. oftewel bijna
een milliard guldens opbracht, werden'eem,
bee'je ongerust. Zij sloegen de experimen
ten betreffende vervaardiging van textiel-
stoffen uit hout en melk met eenige be
zorgdheid gade.
Op zichzelf leveren deze experimen
ten, oak al slagen ze, nieit zooveel ccn
currentie-gevaar op. Maar het streven
naar autarkie, dat vooral bij de totalitaire,
staten sterk tot uitdrukking kwam, maak
te het wenschelijk, een oogje in het zeil te
houden en zoo noodig stappen te doen.
om d.' bron van inkomsten, die zoo'n slor
dige honderd pond per jaar opbrachten,
te beschermen.
Lanital (wol-„Ersatz" uit melk afkom
stig) komt wol in zeer veel opzichten
sterk nabij maar wordt bij haar concur
rentie met van schapen afkomstige wol
zeer geremd door de groote hoeveelheden,
melk, die er voor noodig zijn en die niet
ongelimiteerd kunen worden onttrokken
aan de melkvoorraad, omdat deze in de
eerste plaats als voedingsmiddel moet
dienen.
„Zellwolle" (namaak wol, die uit hout
wordt vervaardigd) is lang niet zoo goed
als ,,'anital" maar heeft weer een onbe
perkte voorraad grondstof ter beschikking.
In Duitschland wordt slechts 10 pet.
van de totale voor de industrie beschik
bare houtvoorraad tot pulp verwerkt en
maar 1 pet. van die pulp wordt voor de
vervaardiging van kunstwol gebruikt.
HET EERSTE CONTACT.
In 1936 kwamen voor het eerst verte
genwoordigers van Australië, Zuid-Afrika
en Nieuw-Zeeland bij elkaar, om 't vraag
stuk van de dreigende concurrentie van
de kunstwol te bespreken. Het kwam
hun allereerst noodzakelijk voor de wol
over de geheele wereld wettelijk te be
schermen en daarom werden pogingen
,>aiigevvend in de verschillende landen
wettelijke bepalingen in het leven te roe
pen voor het kwalificeeren van ten ver
koop aangeboden wollen goederen. Alle
goederen, die meer dan 5 pet. houtvezels
bevatten (en dan nog alleen wanneer deze
vezels als decoratief element werden ge
bruikt) zouden niet langer onder de term
„wol" vallen en bij een vermenging met
verschillende bestanddeelen, zouden deze,,
in volgorde van het aanwezige percen
tage uitdrukkelijk worden genoemd.
Er werd een fonds gesticht voor inter
nationaal onderzoek op het gebied van
de productie en de reclame voor wol. Te
vens werd een comité voor dit doel opge
richt, waarvan het secretariaat, dat op
30 Juni 1937 zijn werkzaamheden begon,
zich in Londen bevindt. Dit secretariaat
vormt het centrum van de propaganda
over de geheele wereld. Van hieruit worden
het marktonderzoek en de reclame geleid
voor de uit de Engelsche Dominions
afkomstige wol.
Vertegenwoordigers van de voor
naamste wolproduceerende landen
kwamen bijeen om middelen te be
ramen wegens de sterk toenemende
fabrikatie van „kunstwol", uit
melk, uit hout, enz. Hier leest u
van de collectieve propaganda, die
nu voor wolverbruik gevoerd wordt.
lllllliiiiKiiiiinuiiiniiiiiiiiii
SPREKENDE GETALLEN.
|||!I|iiiiiii>iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii[||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiii||||||
Verkeersslachtoffers in het eerste half
jaar van 1939. (TussChen haaj^jes de cij
fers van vorig jaar):
Dooden
42 (52)
46
43
58
65
77
331
(39)
(42)
(69)
(49)
(66)
(317)
Gewonden
326 (306)
314 (287)
361
413
500
452 (384)
2366 (2043)
331)
(348)
(387)
(3
Jan.
Febr.
Maart
April
Mei
Juni
Totaal
ZOO SCHREEF
l|||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii[iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin|||||)
LOKAL ANZEIGER, Duitschland: Het
is geen vraagstuk, Danzig; het is een
Duitsche stad, die bij Duitschland hoort.
De corridor is een onding, dat moeit ver
dwijnen.
ANGRIFF, Duitschland: De corridor
en Danzig zijn Duitsche vraagstukken, die
niemand anders aangaan. Wij zullen hier
recht en vrede brengen zonder hulp van
Engeland.
GIORNALE D'ITALIA: Polen heeft bij
onderhandelingen met Duitschland niets
te verliezen. Het kan door oplossing van
het vraagstuk Danzig tot vriendschappe
lijke betrekkingen met de groote buur
staat komen.
